Difference between revisions of "Language/Czech/Grammar/Consonants/kk"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Czech-Page-Top}} | {{Czech-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Czech/kk|Чех]] </span> → <span cat>[[Language/Czech/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Czech/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Дауыссыздар</span></div> | |||
== Кіріспе == | |||
Чех тілінде дауыссыздардың рөлі өте маңызды, өйткені олар сөздердің құрылымын, мағынасын және есту дыбысын қалыптастырады. Бұл сабақта біз чех тіліндегі дауыссыз дыбыстармен танысамыз, олардың айтылуын және жазылуын үйренеміз. Сіздерге чех тілінде сөйлесу кезінде қажетті дағдыларды дамытуға көмектесетін 20 мысал мен 10 жаттығу ұсынамыз. | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
=== Дауыссыздар дегеніміз не? === | |||
Дауыссыздар – бұл дауысты дыбыстармен бірге қолданылатын, бірақ өздері дауысты дыбыстарды шығармайтын тіл дыбыстары. Чех тілінде дауыссыздар алуан түрлі және оларды дұрыс айту сөздердің мағынасын өзгертуі мүмкін. Мысалы, "p" және "b" дауыссыздары сөздің мағынасына үлкен әсер етеді. | |||
=== Чех тіліндегі дауыссыздардың түрлері === | |||
Чех тілінде дауыссыз дыбыстардың бірнеше категориясы бар: | |||
* '''Күшті дауыссыздар''': b, d, g, j, l, m, n, r, ř, v, z | |||
* '''Әлсіз дауыссыздар''': c, č, f, h, j, k, p, s, š, t, z, ž | |||
== Чех дауыссыздарының айтылуы == | |||
Дауыссыздардың айтылуы чех тілінде ерекше назар аударуды талап етеді. Әрбір дауыссыз дыбыс өзіне тән ерекшеліктерге ие. | |||
=== Күшті дауыссыздардың айтылуы === | |||
{| class="wikitable" | |||
! Чех !! Айтылуы !! Қазақ | |||
|- | |||
| b || [b] || б | |||
|- | |||
| d || [d] || д | |||
|- | |||
| g || [g] || г | |||
|- | |||
| j || [j] || й | |||
|- | |||
| l || [l] || л | |||
|- | |||
| m || [m] || м | |||
|- | |||
| n || [n] || н | |||
|- | |||
| r || [r] || р | |||
|- | |||
| ř || [ř] || рж | |||
|- | |||
| v || [v] || в | |||
|- | |||
| z || [z] || з | |||
|} | |||
=== Әлсіз дауыссыздардың айтылуы === | |||
{| class="wikitable" | |||
! Чех !! Айтылуы !! Қазақ | |||
|- | |||
| c || [ts] || ц | |||
|- | |||
| č || [tʃ] || ч | |||
|- | |||
| f || [f] || ф | |||
|- | |||
| h || [h] || х | |||
|- | |||
| j || [j] || й | |||
|- | |||
| k || [k] || к | |||
|- | |||
| p || [p] || п | |||
|- | |||
| s || [s] || с | |||
|- | |||
| š || [ʃ] || ш | |||
|- | |||
| t || [t] || т | |||
|- | |||
| z || [z] || з | |||
|- | |||
| ž || [ʒ] || ж | |||
|} | |||
== Дауыссыздарды пайдалану мысалдары == | |||
Дауыссыздарды сөздерде қалай қолдануға болатынын түсіну үшін, келесі 20 мысалды қарастырайық. | |||
{| class="wikitable" | |||
! Чех !! Айтылуы !! Қазақ | |||
|- | |||
| babička || [babɪtʃka] || әже | |||
|- | |||
| dům || [duːm] || үй | |||
|- | |||
| guma || [ɡuma] || резинка | |||
|- | |||
| jablko || [jabl̩ko] || алма | |||
|- | |||
| láska || [laːska] || махаббат | |||
|- | |||
| maminka || [mamɪŋka] || ана | |||
|- | |||
| nůž || [nuːʒ] || пышақ | |||
|- | |||
| řeka || [r̝ɛka] || өзен | |||
|- | |||
| včera || [v̩tʃɛra] || кеше | |||
|- | |||
| zmrzlina || [z̩mrzl̩ɪna] || балмұздақ | |||
|- | |||
| cizinec || [tsɪzɪnɛt͡s] || шетелдік | |||
|- | |||
| čokoláda || [tʃokolaːda] || шоколад | |||
|- | |||
| fanta || [fanta] || фанта | |||
|- | |||
| hrad || [ɦrat] || қамал | |||
|- | |||
| jídlo || [jiːdlo] || тамақ | |||
|- | |||
| káva || [kaːva] || кофе | |||
|- | |||
| pizza || [pɪt͡sa] || пицца | |||
|- | |||
| srdce || [s̩r̩d̩t͡sɛ] || жүрек | |||
|- | |||
| šum || [ʃum] || шу | |||
|- | |||
| tma || [tma] || қараңғы | |||
|- | |||
| zvíře || [zviːʒɛ] || жануар | |||
|} | |||
== Жаттығулар == | |||
Сіздерге чех тіліндегі дауыссыздарды қолдануды тәжірибелеуге көмектесетін бірнеше жаттығулар ұсынамыз. | |||
=== Жаттығу 1: Дауыссыздарды табыңыз === | |||
Төмендегі сөздерден дауыссыздарды табыңыз: | |||
1. dům | |||
2. jablko | |||
3. šum | |||
4. káva | |||
5. zmrzlina | |||
=== Жаттығу 2: Сөздерді толықтырыңыз === | |||
Берілген дауыссыздармен сөздерді толықтырыңыз: | |||
1. b__ička | |||
2. m__minka | |||
3. r__ka | |||
4. z__vře | |||
5. h__ad | |||
=== Жаттығу 3: Дауыссыздарды сәйкестендіріңіз === | |||
Дауыссыздарды және олардың айтылуын сәйкестендіріңіз: | |||
1. c - a) [ʃ] | |||
2. p - b) [p] | |||
3. š - c) [ts] | |||
4. z - d) [z] | |||
=== Жаттығу 4: Сөйлемдер жасаңыз === | |||
Берілген сөздерді пайдаланып, сөйлемдер құрастырыңыз: | |||
1. jablko, doma | |||
2. maminka, vařit | |||
3. káva, stůl | |||
4. zmrzlina, léto | |||
5. šum, les | |||
=== Жаттығу 5: Дауыссыздарды өзгертіңіз === | |||
Келесі сөздердегі дауыссыздарды өзгертіңіз: | |||
1. maminka → baminka | |||
2. zmrzlina → zmrdzlina | |||
3. jídlo → jídlo | |||
4. čokoláda → čokládá | |||
5. hrad → brad | |||
=== Жаттығу 6: Дауыссыздарды жазу === | |||
Берілген дыбыстарға сәйкес дауыссыздарды жазыңыз: | |||
1. [b] - __ | |||
2. [d] - __ | |||
3. [g] - __ | |||
4. [v] - __ | |||
5. [z] - __ | |||
=== Жаттығу 7: Сөздерді орыс тіліне аударыңыз === | |||
Чех сөздерін орыс тіліне аударыңыз: | |||
1. dům | |||
2. jablko | |||
3. šum | |||
4. káva | |||
5. zmrzlina | |||
=== Жаттығу 8: Сөздерді бөліп жазу === | |||
Бір сөздегі дауыссыздарды бөліп жазыңыз: | |||
1. maminka | |||
2. zmrzlina | |||
3. jídlo | |||
4. čokoláda | |||
5. hrad | |||
=== Жаттығу 9: Дауыссыздардың санын анықтаңыз === | |||
Берілген сөздердегі дауыссыздардың санын анықтаңыз: | |||
1. dům | |||
2. jablko | |||
3. šum | |||
4. káva | |||
5. zmrzlina | |||
=== Жаттығу 10: Сөйлемдердегі дауыссыздарды табыңыз === | |||
Төмендегі сөйлемдерден дауыссыздарды табыңыз: | |||
1. Dům je velký. | |||
2. Jablko je červené. | |||
3. Šum lesa je příjemný. | |||
4. Káva je horká. | |||
5. Zmrzlina je sladká. | |||
== Шешімдер == | |||
=== Жаттығу 1: Дауыссыздарды табыңыз === | |||
1. d, m | |||
2. j, b, l, k | |||
3. š, m | |||
4. k, v | |||
5. z, m, r, z, l, n | |||
=== Жаттығу 2: Сөздерді толықтырыңыз === | |||
1. babička | |||
2. maminka | |||
3. řeka | |||
4. zvíře | |||
5. hrad | |||
=== Жаттығу 3: Дауыссыздарды сәйкестендіріңіз === | |||
1 - c | |||
2 - b | |||
3 - a | |||
4 - d | |||
=== Жаттығу 4: Сөйлемдер жасаңыз === | |||
1. Jablko je doma. | |||
2. Maminka vaří. | |||
3. Káva je na stole. | |||
4. Zmrzlina je v létě. | |||
5. Šum lesa je krásný. | |||
=== Жаттығу 5: Дауыссыздарды өзгертіңіз === | |||
1. baminka | |||
2. zmrdzlina | |||
3. jídlo | |||
4. čokládá | |||
5. brad | |||
=== Жаттығу 6: Дауыссыздарды жазу === | |||
1. b | |||
2. d | |||
3. g | |||
4. v | |||
5. z | |||
=== Жаттығу 7: Сөздерді орыс тіліне аударыңыз === | |||
1. дом | |||
2. яблоко | |||
3. шум | |||
4. кофе | |||
5. мороженое | |||
=== Жаттығу 8: Сөздерді бөліп жазу === | |||
1. m, m, n, k | |||
2. z, m, r, z, l, n | |||
3. j, d, l | |||
4. č, k, l, d | |||
5. h, r, d | |||
=== Жаттығу 9: Дауыссыздардың санын анықтаңыз === | |||
1. 2 (d, m) | |||
2. 3 (j, b, l, k) | |||
3. 2 (š, m) | |||
4. 2 (k, v) | |||
5. 6 (z, m, r, z, l, n) | |||
=== Жаттығу 10: Сөйлемдердегі дауыссыздарды табыңыз === | |||
1. D, m, j, v, l, k (Dům je velký.) | |||
2. J, b, l, k, j, č, r, v (Jablko je červené.) | |||
3. Š, m, l, s, j, p, ř, m, n, (Šum lesa je příjemný.) | |||
4. K, v, j, h, r, k (Káva je horká.) | |||
5. Z, m, r, z, l, n, j, s, l, d, k (Zmrzlina je sladká.) | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title= | |||
|keywords= | |title=Чех тіліндегі дауыссыздар | ||
|description= | |||
|keywords=Чех тілі, дауыссыздар, грамматика, тіл үйрену | |||
|description=Бұл сабақта сіз чех тіліндегі дауыссыз дыбыстарды және олардың айтылуын үйренесіз. | |||
}} | }} | ||
{{Czech-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | {{Template:Czech-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 175: | Line 507: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Czech-0-to-A1-Course]] | [[Category:Czech-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
{{Czech-Page-Bottom}} | {{Czech-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 19:03, 21 August 2024
Кіріспе[edit | edit source]
Чех тілінде дауыссыздардың рөлі өте маңызды, өйткені олар сөздердің құрылымын, мағынасын және есту дыбысын қалыптастырады. Бұл сабақта біз чех тіліндегі дауыссыз дыбыстармен танысамыз, олардың айтылуын және жазылуын үйренеміз. Сіздерге чех тілінде сөйлесу кезінде қажетті дағдыларды дамытуға көмектесетін 20 мысал мен 10 жаттығу ұсынамыз.
Дауыссыздар дегеніміз не?[edit | edit source]
Дауыссыздар – бұл дауысты дыбыстармен бірге қолданылатын, бірақ өздері дауысты дыбыстарды шығармайтын тіл дыбыстары. Чех тілінде дауыссыздар алуан түрлі және оларды дұрыс айту сөздердің мағынасын өзгертуі мүмкін. Мысалы, "p" және "b" дауыссыздары сөздің мағынасына үлкен әсер етеді.
Чех тіліндегі дауыссыздардың түрлері[edit | edit source]
Чех тілінде дауыссыз дыбыстардың бірнеше категориясы бар:
- Күшті дауыссыздар: b, d, g, j, l, m, n, r, ř, v, z
- Әлсіз дауыссыздар: c, č, f, h, j, k, p, s, š, t, z, ž
Чех дауыссыздарының айтылуы[edit | edit source]
Дауыссыздардың айтылуы чех тілінде ерекше назар аударуды талап етеді. Әрбір дауыссыз дыбыс өзіне тән ерекшеліктерге ие.
Күшті дауыссыздардың айтылуы[edit | edit source]
Чех | Айтылуы | Қазақ |
---|---|---|
b | [b] | б |
d | [d] | д |
g | [g] | г |
j | [j] | й |
l | [l] | л |
m | [m] | м |
n | [n] | н |
r | [r] | р |
ř | [ř] | рж |
v | [v] | в |
z | [z] | з |
Әлсіз дауыссыздардың айтылуы[edit | edit source]
Чех | Айтылуы | Қазақ |
---|---|---|
c | [ts] | ц |
č | [tʃ] | ч |
f | [f] | ф |
h | [h] | х |
j | [j] | й |
k | [k] | к |
p | [p] | п |
s | [s] | с |
š | [ʃ] | ш |
t | [t] | т |
z | [z] | з |
ž | [ʒ] | ж |
Дауыссыздарды пайдалану мысалдары[edit | edit source]
Дауыссыздарды сөздерде қалай қолдануға болатынын түсіну үшін, келесі 20 мысалды қарастырайық.
Чех | Айтылуы | Қазақ |
---|---|---|
babička | [babɪtʃka] | әже |
dům | [duːm] | үй |
guma | [ɡuma] | резинка |
jablko | [jabl̩ko] | алма |
láska | [laːska] | махаббат |
maminka | [mamɪŋka] | ана |
nůž | [nuːʒ] | пышақ |
řeka | [r̝ɛka] | өзен |
včera | [v̩tʃɛra] | кеше |
zmrzlina | [z̩mrzl̩ɪna] | балмұздақ |
cizinec | [tsɪzɪnɛt͡s] | шетелдік |
čokoláda | [tʃokolaːda] | шоколад |
fanta | [fanta] | фанта |
hrad | [ɦrat] | қамал |
jídlo | [jiːdlo] | тамақ |
káva | [kaːva] | кофе |
pizza | [pɪt͡sa] | пицца |
srdce | [s̩r̩d̩t͡sɛ] | жүрек |
šum | [ʃum] | шу |
tma | [tma] | қараңғы |
zvíře | [zviːʒɛ] | жануар |
Жаттығулар[edit | edit source]
Сіздерге чех тіліндегі дауыссыздарды қолдануды тәжірибелеуге көмектесетін бірнеше жаттығулар ұсынамыз.
Жаттығу 1: Дауыссыздарды табыңыз[edit | edit source]
Төмендегі сөздерден дауыссыздарды табыңыз:
1. dům
2. jablko
3. šum
4. káva
5. zmrzlina
Жаттығу 2: Сөздерді толықтырыңыз[edit | edit source]
Берілген дауыссыздармен сөздерді толықтырыңыз:
1. b__ička
2. m__minka
3. r__ka
4. z__vře
5. h__ad
Жаттығу 3: Дауыссыздарды сәйкестендіріңіз[edit | edit source]
Дауыссыздарды және олардың айтылуын сәйкестендіріңіз:
1. c - a) [ʃ]
2. p - b) [p]
3. š - c) [ts]
4. z - d) [z]
Жаттығу 4: Сөйлемдер жасаңыз[edit | edit source]
Берілген сөздерді пайдаланып, сөйлемдер құрастырыңыз:
1. jablko, doma
2. maminka, vařit
3. káva, stůl
4. zmrzlina, léto
5. šum, les
Жаттығу 5: Дауыссыздарды өзгертіңіз[edit | edit source]
Келесі сөздердегі дауыссыздарды өзгертіңіз:
1. maminka → baminka
2. zmrzlina → zmrdzlina
3. jídlo → jídlo
4. čokoláda → čokládá
5. hrad → brad
Жаттығу 6: Дауыссыздарды жазу[edit | edit source]
Берілген дыбыстарға сәйкес дауыссыздарды жазыңыз:
1. [b] - __
2. [d] - __
3. [g] - __
4. [v] - __
5. [z] - __
Жаттығу 7: Сөздерді орыс тіліне аударыңыз[edit | edit source]
Чех сөздерін орыс тіліне аударыңыз:
1. dům
2. jablko
3. šum
4. káva
5. zmrzlina
Жаттығу 8: Сөздерді бөліп жазу[edit | edit source]
Бір сөздегі дауыссыздарды бөліп жазыңыз:
1. maminka
2. zmrzlina
3. jídlo
4. čokoláda
5. hrad
Жаттығу 9: Дауыссыздардың санын анықтаңыз[edit | edit source]
Берілген сөздердегі дауыссыздардың санын анықтаңыз:
1. dům
2. jablko
3. šum
4. káva
5. zmrzlina
Жаттығу 10: Сөйлемдердегі дауыссыздарды табыңыз[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдерден дауыссыздарды табыңыз:
1. Dům je velký.
2. Jablko je červené.
3. Šum lesa je příjemný.
4. Káva je horká.
5. Zmrzlina je sladká.
Шешімдер[edit | edit source]
Жаттығу 1: Дауыссыздарды табыңыз[edit | edit source]
1. d, m
2. j, b, l, k
3. š, m
4. k, v
5. z, m, r, z, l, n
Жаттығу 2: Сөздерді толықтырыңыз[edit | edit source]
1. babička
2. maminka
3. řeka
4. zvíře
5. hrad
Жаттығу 3: Дауыссыздарды сәйкестендіріңіз[edit | edit source]
1 - c
2 - b
3 - a
4 - d
Жаттығу 4: Сөйлемдер жасаңыз[edit | edit source]
1. Jablko je doma.
2. Maminka vaří.
3. Káva je na stole.
4. Zmrzlina je v létě.
5. Šum lesa je krásný.
Жаттығу 5: Дауыссыздарды өзгертіңіз[edit | edit source]
1. baminka
2. zmrdzlina
3. jídlo
4. čokládá
5. brad
Жаттығу 6: Дауыссыздарды жазу[edit | edit source]
1. b
2. d
3. g
4. v
5. z
Жаттығу 7: Сөздерді орыс тіліне аударыңыз[edit | edit source]
1. дом
2. яблоко
3. шум
4. кофе
5. мороженое
Жаттығу 8: Сөздерді бөліп жазу[edit | edit source]
1. m, m, n, k
2. z, m, r, z, l, n
3. j, d, l
4. č, k, l, d
5. h, r, d
Жаттығу 9: Дауыссыздардың санын анықтаңыз[edit | edit source]
1. 2 (d, m)
2. 3 (j, b, l, k)
3. 2 (š, m)
4. 2 (k, v)
5. 6 (z, m, r, z, l, n)
Жаттығу 10: Сөйлемдердегі дауыссыздарды табыңыз[edit | edit source]
1. D, m, j, v, l, k (Dům je velký.)
2. J, b, l, k, j, č, r, v (Jablko je červené.)
3. Š, m, l, s, j, p, ř, m, n, (Šum lesa je příjemný.)
4. K, v, j, h, r, k (Káva je horká.)
5. Z, m, r, z, l, n, j, s, l, d, k (Zmrzlina je sladká.)