Difference between revisions of "Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-20:-Using-the-imperative-mood/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
Line 1: Line 1:


{{Iranian-persian-Page-Top}}
{{Iranian-persian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Iranian-persian/kk|Иран фарсы]] </span> → <span cat>[[Language/Iranian-persian/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Iranian-persian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>20-сынып: Нұсқаулық режимін пайдалану</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang>Iranian Persian</span> → <span cat>Grammar</span> → <span level>[[Language/Iranian-persian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0 to A1 Course]]</span> → <span title>Lesson 20: Using the imperative mood</span></div>
Сәлем достар! Бүгін біз Иран фарсы тіліндегі нұсқаулық режимін пайдалануды үйренеміз. Бұл режим өте маңызды, себебі ол сізге басқаларға нұсқау беруге, бұйрықтар айтуға, рұқсат беруге немесе тыйым салуға мүмкіндік береді. Фарсы тілінде дұрыс нұсқаулықтарды беру – бұл тілдік дағдыларымызды дамытуға көмектеседі. Біздің сабақтың құрылымы төмендегідей болады:


__TOC__
__TOC__


== Heading level 1 ==
=== Нұсқаулық режимі дегеніміз не? ===
 
Нұсқаулық режимі (императив) – бұл әрекетті орындауды сұрайтын немесе бұйыратын сөйлемдер құру үшін қолданылатын грамматикалық режим. Бұл режим арқылы біз өзіміздің немесе басқалардың іс-әрекеттерін басқаруға мүмкіндік аламыз.
 
=== Нұсқаулық режимінің қолданылуы ===
 
Нұсқаулық режимі көбірек қолданылатын контексттер:
 
* '''Бұйрықтар''': Мысалы, "Кел!" (آی!)
 
* '''Нұсқаулар''': "Оны жаса!" (این را انجام بده!)
 
* '''Рұқсаттар''': "Кіріңіз!" (وارد شوید!)
 
* '''Тыйымдар''': "Келмеңіз!" (نیا بیایید!)
 
== Нұсқаулық режимінің құрылымы ==
 
Фарсы тілінде нұсқаулық режимі әрдайым етістіктердің негізінен басталады. Мысалы: "Барып кел" (برو بیا)!


In this lesson, we will learn about the imperative mood in Iranian Persian. This mood is used to give commands and instructions, express permission and prohibition. It is an essential tool for effective communication in Persian.
=== Нұсқаулық режимінің ережелері ===


=== Formation of the imperative mood ===
1. '''Тікелей етістіктер''': Нұсқаулық режимінде етістіктің негізінің формасын пайдалану.


The imperative mood is formed by using the stem of the verb. In Iranian Persian, there are two types of verbs: regular and irregular verbs.
2. '''Субъектіні елемеу''': Сөйлемде субъект (кім?) көбінесе айтылмайды, себебі ол түсінікті.


==== Regular verbs ====
3. '''Сыпайы формалар''': Кейде сыпайы болу үшін "لطفا" (өтінемін) сөзін қосуға болады.


To form the imperative mood of regular verbs, we use the present tense stem of the verb and add the suffix "-o" or "-e". The choice of suffix depends on the last letter of the verb stem. If the stem ends with a vowel, we use the suffix "-o". If the stem ends with a consonant, we use the suffix "-e".
== Мысалдар ==


Here are some examples:
Төменде нұсқаулық режимінде жасалған сөйлемдер мен олардың қазақ тіліндегі аудармалары берілген:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Iranian Persian !! Pronunciation !! Kazakh
 
! Иран фарсы !! Дыбысталу !! Қазақша
 
|-
|-
| بگو || begoo || айта
 
| بیا! || biâ! || Кел!
 
|-
|-
| بنویس || benevis || жаз
 
| برو! || berô! || Бар!
 
|-
|-
| بخواب || bekhaab || тұрып
 
| بنشین! || benšin! || Отыр!
 
|-
|-
| بگیر || begir || тарт
 
| بخوان! || bekhân! || Оқы!
 
|-
|-
| بگویید || begooeyd || айтыңыз
|}


==== Irregular verbs ====
| بزن! || bezan! || Ұр!


Irregular verbs have a different formation in the imperative mood. Here are some examples:
|-
 
| بگوی! || begûi! || Айт!


{| class="wikitable"
! Iranian Persian !! Pronunciation !! Kazakh
|-
|-
| بیا || bia || кел
 
| بپوش! || bepush! || Кийгіз!
 
|-
|-
| برو || boro || бар
 
| بیاور! || biâvar! || Әкел!
 
|-
|-
| بده || bede || бер
 
| دست بزن! || dast bezan! || Қолыңмен ұр!
 
|-
|-
| بخوان || bekhaan || оқу
 
|-
| برو بیرون! || berô birun! || Шығып кет!
| بگوی || begoy || айты
 
|}
|}


=== Uses of the imperative mood ===
== Рұқсаттар мен тыйымдар ==
 
Рұқсаттар мен тыйымдарды білдіру үшін, "اجازه بده" (рұқсат беріңіз) және "اجازه نده" (рұқсат берме) конструкцияларын қолданамыз. Бұл конструкциялар сөйлемнің басында немесе соңында болуы мүмкін.
 
=== Рұқсаттар ===


The imperative mood is used for various purposes in Iranian Persian. Here are some of the most common uses:
* اجازه بده بیام! (Рұқсат беріңіз, келейін!)


==== Giving commands and instructions ====
* اجازه بده برم! (Рұқсат беріңіз, кетейін!)


The imperative mood is commonly used to give commands and instructions. Here are some examples:
=== Тыйымдар ===


* بیا اینجا! - Come here!
* اجازه نده بیام! (Рұқсат берме, келмейін!)
* بنویس برگه‌ای را - Write something on the paper.
* بخواب الان - Go to sleep now.
* بگیر قلمت را - Hold your pen.
* بگویید نامتان را - Tell me your name.


==== Expressing permission and prohibition ====
* اجازه نده برم! (Рұқсат берме, кетпейін!)


The imperative mood can also be used to express permission and prohibition. Here are some examples:
== Практикалық жаттығулар ==


* بیا، بنشین - Come, sit down.
Сабақтың соңында, біз үйренгенімізді практикада қолдану үшін бірнеше жаттығуларды орындауымыз керек. Төменде 10 жаттығу мен олардың шешімдері берілген.
* نرو، با ما بمان - Don't go, stay with us.
* بخور، خیلی گرسنه‌ای - Eat, you are very hungry.
* نخور، زیاد خوردن بد است - Don't eat, overeating is bad.
* بخند، خیلی خوشحالیم - Laugh, we are very happy.


=== Exercises ===
=== Жаттығу 1 ===


Use the imperative mood to complete the following sentences:
'''Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз''':


# بیا، ... .
1. "Кел!"
# بنویس، ... .
# بخور، ... .
# بگیر، ... .
# نرو، ... .


=== Key vocabulary ===
'''Шешім''': بیا! (biâ!)


* فرمان - command
=== Жаттығу 2 ===
* راهنمایی - instruction
 
* اجازه دادن - permission
'''Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз''':
* منع کردن - prohibition
 
* بیا - come
2. "Отыр!"
* برو - go
 
* بده - give
'''Шешім''': بنشین! (benšin!)
* بخوان - read
 
* بگوی - say
=== Жаттығу 3 ===
 
'''Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз''':
 
3. "Оқы!"
 
'''Шешім''': بخوان! (bekhân!)
 
=== Жаттығу 4 ===
 
'''Сөйлемді рұқсат білдіріп жазыңыз''':
 
4. "Рұқсат беріңіз, кірейін!"
 
'''Шешім''': اجازه بده بیام! (ejâzeh bede biâam!)
 
=== Жаттығу 5 ===
 
'''Сөйлемді тыйым салып жазыңыз''':
 
5. "Рұқсат берме, кетпейін!"
 
'''Шешім''': اجازه نده برم! (ejâzeh nadah beram!)
 
=== Жаттығу 6 ===
 
'''Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз''':
 
6. "Кет!"
 
'''Шешім''': برو! (berô!)
 
=== Жаттығу 7 ===
 
'''Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз''':
 
7. "Әкел!"
 
'''Шешім''': بیاور! (biâvar!)
 
=== Жаттығу 8 ===
 
'''Сөйлемді рұқсат білдіріп жазыңыз''':
 
8. "Рұқсат беріңіз, айтып берейін!"
 
'''Шешім''': اجازه بده بگویم! (ejâzeh bede beguyam!)
 
=== Жаттығу 9 ===
 
'''Сөйлемді рұқсат білдіріп жазыңыз''':
 
9. "Рұқсат беріңіз, сұрайын!"
 
'''Шешім''': اجازه بده بپرسم! (ejâzeh bede beporsam!)
 
=== Жаттығу 10 ===
 
'''Сөйлемді тыйым салып жазыңыз''':
 
10. "Рұқсат берме, сұрама!"
 
'''Шешім''': اجازه نده بپرس! (ejâzeh nadah bepors!)
 
Енді сіз нұсқаулық режимін тиімді пайдалана аласыз! Оны күнделікті өмірде, достарыңызбен сөйлескенде немесе жаңа танысуларда қолдана аласыз.


{{#seo:
{{#seo:
|title=درس 20: استفاده از شرطی در زبان فارسی ایرانی
 
|keywords=فارسی، زبان فارسی، شرطی، زمان حال، فرمان، راهنمایی، اجازه دادن، منع کردن، بیا، برو، بده، بخوان، بگوی
|title=Иран фарсы тілінде нұсқаулық режимін пайдалану
|description=در این درس، شما یاد خواهید گرفت که چگونه با استفاده از شرطی، دستورات و راهنمایی ها را در زبان فارسی ایرانی بدهید و اجازه و منع را بیان کنید.
 
|keywords=Иран фарсы, нұсқаулық режимі, грамматика
 
|description=Бұл сабақта сіз Иран фарсы тілінде нұсқаулық режимін қалай пайдалану керектігін үйренесіз.  
 
}}
}}


 
{{Template:Iranian-persian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Iranian-persian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 111: Line 205:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Iranian-persian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Iranian-persian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 
 


==Басқа сабақтар==
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-4:-Present-tense-conjugation-of-the-verb-to-be/kk|Lesson 4: Present tense conjugation of the verb to be]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-21:-Using-infinitives/kk|0-А1 курсы → Грамматика → 21-пән: Көмегімен жасау]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0 to A1 Course]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-8:-Direct-object-pronouns/kk|0-А1 курсы → Грамматика → 8-ші сабақ: Тікелей объектілердің ауыстыруы]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-9:-Possessive-pronouns/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → 9-ші сабақ: Мұлктық қайсықтар]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-15:-Word-order-in-past-tense-sentences/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Grammar → 15-ші сабақ: Мәні өткен уақыттық есепшілік көрсету]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-14:-Past-tense-of-regular-verbs/kk|0-А1 курсы → Грамматика → 14-сынып: регулярлық етістіктердің мәні]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-5:-Present-tense-conjugation-of-regular-verbs/kk|0-А1 курстары → Грамматика → 5-сынып: толық ерекше қосымшалардың жаңа уақыттағы түсіндіруі]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-3:-Word-order-in-Persian-sentences/kk|0-А1 курсы → Грамматика → 3-сынып: Фарсы түсіндірудегі сөздердің тәртібі]]
* [[Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-22:-Complex-sentences-and-conjunctions/kk|0-А1 курсы → Грамматика → 22-сынып: Комплексті сөйлемдер мен байланыстар]]


{{Iranian-persian-Page-Bottom}}
{{Iranian-persian-Page-Bottom}}

Latest revision as of 17:57, 11 August 2024


Persian-Language-PolyglotClub.png
Farsi-Language-PolyglotClub-Lessons.png
Иран фарсы → Грамматика → 0-ден A1-ге дейінгі курс → 20-сынып: Нұсқаулық режимін пайдалану

Сәлем достар! Бүгін біз Иран фарсы тіліндегі нұсқаулық режимін пайдалануды үйренеміз. Бұл режим өте маңызды, себебі ол сізге басқаларға нұсқау беруге, бұйрықтар айтуға, рұқсат беруге немесе тыйым салуға мүмкіндік береді. Фарсы тілінде дұрыс нұсқаулықтарды беру – бұл тілдік дағдыларымызды дамытуға көмектеседі. Біздің сабақтың құрылымы төмендегідей болады:

Нұсқаулық режимі дегеніміз не?[edit | edit source]

Нұсқаулық режимі (императив) – бұл әрекетті орындауды сұрайтын немесе бұйыратын сөйлемдер құру үшін қолданылатын грамматикалық режим. Бұл режим арқылы біз өзіміздің немесе басқалардың іс-әрекеттерін басқаруға мүмкіндік аламыз.

Нұсқаулық режимінің қолданылуы[edit | edit source]

Нұсқаулық режимі көбірек қолданылатын контексттер:

  • Бұйрықтар: Мысалы, "Кел!" (آی!)
  • Нұсқаулар: "Оны жаса!" (این را انجام بده!)
  • Рұқсаттар: "Кіріңіз!" (وارد شوید!)
  • Тыйымдар: "Келмеңіз!" (نیا بیایید!)

Нұсқаулық режимінің құрылымы[edit | edit source]

Фарсы тілінде нұсқаулық режимі әрдайым етістіктердің негізінен басталады. Мысалы: "Барып кел" (برو بیا)!

Нұсқаулық режимінің ережелері[edit | edit source]

1. Тікелей етістіктер: Нұсқаулық режимінде етістіктің негізінің формасын пайдалану.

2. Субъектіні елемеу: Сөйлемде субъект (кім?) көбінесе айтылмайды, себебі ол түсінікті.

3. Сыпайы формалар: Кейде сыпайы болу үшін "لطفا" (өтінемін) сөзін қосуға болады.

Мысалдар[edit | edit source]

Төменде нұсқаулық режимінде жасалған сөйлемдер мен олардың қазақ тіліндегі аудармалары берілген:

Иран фарсы Дыбысталу Қазақша
بیا! biâ! Кел!
برو! berô! Бар!
بنشین! benšin! Отыр!
بخوان! bekhân! Оқы!
بزن! bezan! Ұр!
بگوی! begûi! Айт!
بپوش! bepush! Кийгіз!
بیاور! biâvar! Әкел!
دست بزن! dast bezan! Қолыңмен ұр!
برو بیرون! berô birun! Шығып кет!

Рұқсаттар мен тыйымдар[edit | edit source]

Рұқсаттар мен тыйымдарды білдіру үшін, "اجازه بده" (рұқсат беріңіз) және "اجازه نده" (рұқсат берме) конструкцияларын қолданамыз. Бұл конструкциялар сөйлемнің басында немесе соңында болуы мүмкін.

Рұқсаттар[edit | edit source]

  • اجازه بده بیام! (Рұқсат беріңіз, келейін!)
  • اجازه بده برم! (Рұқсат беріңіз, кетейін!)

Тыйымдар[edit | edit source]

  • اجازه نده بیام! (Рұқсат берме, келмейін!)
  • اجازه نده برم! (Рұқсат берме, кетпейін!)

Практикалық жаттығулар[edit | edit source]

Сабақтың соңында, біз үйренгенімізді практикада қолдану үшін бірнеше жаттығуларды орындауымыз керек. Төменде 10 жаттығу мен олардың шешімдері берілген.

Жаттығу 1[edit | edit source]

Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз:

1. "Кел!"

Шешім: بیا! (biâ!)

Жаттығу 2[edit | edit source]

Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз:

2. "Отыр!"

Шешім: بنشین! (benšin!)

Жаттығу 3[edit | edit source]

Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз:

3. "Оқы!"

Шешім: بخوان! (bekhân!)

Жаттығу 4[edit | edit source]

Сөйлемді рұқсат білдіріп жазыңыз:

4. "Рұқсат беріңіз, кірейін!"

Шешім: اجازه بده بیام! (ejâzeh bede biâam!)

Жаттығу 5[edit | edit source]

Сөйлемді тыйым салып жазыңыз:

5. "Рұқсат берме, кетпейін!"

Шешім: اجازه نده برم! (ejâzeh nadah beram!)

Жаттығу 6[edit | edit source]

Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз:

6. "Кет!"

Шешім: برو! (berô!)

Жаттығу 7[edit | edit source]

Сөйлемді нұсқаулық режимінде жазыңыз:

7. "Әкел!"

Шешім: بیاور! (biâvar!)

Жаттығу 8[edit | edit source]

Сөйлемді рұқсат білдіріп жазыңыз:

8. "Рұқсат беріңіз, айтып берейін!"

Шешім: اجازه بده بگویم! (ejâzeh bede beguyam!)

Жаттығу 9[edit | edit source]

Сөйлемді рұқсат білдіріп жазыңыз:

9. "Рұқсат беріңіз, сұрайын!"

Шешім: اجازه بده بپرسم! (ejâzeh bede beporsam!)

Жаттығу 10[edit | edit source]

Сөйлемді тыйым салып жазыңыз:

10. "Рұқсат берме, сұрама!"

Шешім: اجازه نده بپرس! (ejâzeh nadah bepors!)

Енді сіз нұсқаулық режимін тиімді пайдалана аласыз! Оны күнделікті өмірде, достарыңызбен сөйлескенде немесе жаңа танысуларда қолдана аласыз.

Иран перс тілінің курсы - 0-ден А1-ке дейінгі мазмұны[edit source]

Бөлім 1: Ең басты мәтіндер мен танымдамалар

Бөлім 2: Сөйлемдің құрылымы мен тұрақтысын жасау

Бөлім 3: Күнделікті іс-әрекеттер туралы сөйлеу

Бөлім 4: «Оны» етіптер мен «сауықтырып алған» етіптер

Бөлім 5: Фарсы мәдениеті мен мәдениеті

Бөлім 6: Азық-түлік және ішім-ашық мәдениеті

Бөлім 7: Әлден-әйелдер етіптері мен түрлендірулер

Бөлім 8: Фарсы әдебиеті мен сүйікті жариялар

Бөлім 9: Саяхат және қолданбалары

Бөлім 10: Ерекше көпшілікті көрсету ережелері, ашықтықтау тәсілдері және үлкен сөз біріктірулері

Бөлім 11: Фарсы тарихы мен географиясы

Бөлім 12: Демалыс және тамашалық өтініштері


Басқа сабақтар[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-20:-Using-the-imperative-mood/kk&oldid=306103"