Difference between revisions of "Language/Turkish/Culture/Traditions-and-Customs/kk"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
(One intermediate revision by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Turkish-Page-Top}} | {{Turkish-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Turkish/kk|Түрік]] </span> → <span cat>[[Language/Turkish/Culture/kk|Мәдениет]]</span> → <span level>[[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар</span></div> | |||
Түрік мәдениеті — бұл бай әрі түрлі-түсті, ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлер мен әдет-ғұрыптардың тоғысуы. Түріктердің салт-дәстүрлері, әдет-ғұрыптары, әрбір маңызды оқиғада, мысалы, үйлену, жерлеу, мерекелерде ерекше орын алады. Бүгінгі сабақта біз түрік дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын, әсіресе үйлену және жерлеу рәсімдерін қарастырамыз. | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | == Түрік мәдениетінің маңызы == | ||
Түрік мәдениетін түсіну, тіл үйренушілер үшін өте маңызды. Бұл мәдениет, тілдің өзін ғана емес, сонымен қатар, оның қолдану контекстін, сөйлеушілерінің көзқарастарын, салт-дәстүрлерін және өмір салтын да қамтиды. Түрік тілін үйренушілер, түрік мәдениетін үйрену арқылы, тілдің терең мағыналарын, лексикалық байлығын, және сөйлесушілердің әдет-ғұрыптарын түсінеді. | |||
=== Түрік үйлену дәстүрлері === | |||
Түрік үйлену рәсімдері — бұл бірнеше кезеңнен тұратын күрделі процесс. Түріктерде үйлену тойы — тек екі адамның одақ құруы емес, сонымен қатар, екі отбасын біріктіру. | |||
==== Үйлену алдындағы дәстүрлер ==== | |||
* '''Сұрау''': Жігіттің отбасы қыздың отбасынан қызды сұрайды. | |||
* '''Келісу''': Қыз бен жігіттің келісімімен, екі отбасы да бұл одаққа риза болады. | |||
* '''Келіншек тойы''': Қыздың жақын туыстары мен достары оған арнайы той ұйымдастырады. | |||
==== Үйлену тойы ==== | |||
* '''Никах''': Діни рәсім, мұсылмандық тұрғыда некені тіркеу. | |||
* '''Келін мен күйеу''': Тойда келін мен күйеу арнайы киімдер киеді. | |||
* '''Тойда тарту''': Тойда көп тағамдар мен тәттілер ұсынылады. | |||
==== Үйленуден кейінгі дәстүрлер ==== | |||
* '''Келіннің үйге келуі''': Келін күйеуінің үйіне келеді, онда оған сыйлықтар мен құрмет көрсетіледі. | |||
* '''Босанғаннан кейінгі дәстүр''': Келін босанғаннан кейін, оған арнайы күтілген сыйлықтар мен дәстүрлер бар. | |||
=== Түрік жерлеу дәстүрлері === | |||
Түрік жерлеу рәсімдері де өте маңызды, олар қайғы мен құрмет көрсету дәстүрлерін қамтиды. | |||
==== Жерлеу алдындағы дәстүрлер ==== | |||
* '''Қайғы''': Қайтыс болған адамның отбасы мен достары жиналып, қайғылы сәтті бөліседі. | |||
* '''Дұға''': Жерлеу рәсімінен бұрын, марқұм үшін дұға оқылады. | |||
==== Жерлеу рәсімі ==== | |||
* '''Жерлеу''': Марқұмды жерлеу рәсімі діни рәсімдермен жүзеге асады. | |||
* '''Асты тойлау''': Жерлеу рәсімінен кейін, марқұмды еске алу үшін дастарқан жайылады. | |||
=== Түрік мәдениетінің басқа дәстүрлері === | |||
Түрік мәдениетінде басқа да көптеген дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар бар. Мысалы: | |||
* '''Наурыз''': Жаңа жыл мерекесі, табиғаттың ояну символы. | |||
* '''Курбан айт''': Құрбандық беру рәсімі, мұсылмандық сенімге негізделген. | |||
* '''Туған күн''': Туған күндер отбасымен және достармен бірге тойланады. | |||
== | == Мысалдар == | ||
Түрік дәстүрлерін жақсы түсіну үшін, төмендегі мысалдар сізге көмектеседі: | |||
= | {| class="wikitable" | ||
! Түрік !! Дыбысталу !! Қазақша | |||
|- | |||
| Düğün || düˈɟyn || Үйлену тойы | |||
|- | |||
| Nikaht || niˈkaht || Никах | |||
|- | |||
| Gelin || ɡeˈlin || Келін | |||
== | |- | ||
| Kız isteme || kɯz isˈteˈme || Қыз сұрау | |||
|- | |||
| Cenaze || dʒeˈnaːze || Жерлеу | |||
|- | |||
| Dua || duˈa || Дұға | |||
|- | |||
| Kurban || kurˈban || Құрбан | |||
|- | |||
| Bayram || bajˈɾam || Мереке | |||
|- | |||
| Tören || tœˈɾen || Рәсім | |||
|- | |||
| Aile || aˈile || Отбасы | |||
|} | |||
== Тапсырмалар == | |||
Сабақ барысында үйренгендеріңізді бекіту үшін, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз: | |||
1. '''Сұрау''': Түрік үйлену дәстүрлерінің алғашқы кезеңдерін атаңыз. | |||
2. '''Түсіндіру''': Никах рәсімі не үшін маңызды? | |||
3. '''Салыстыру''': Түрік және қазақ жерлеу дәстүрлерінің айырмашылықтарын салыстырыңыз. | |||
4. '''Жазу''': Өз отбасыңыздың дәстүрлері туралы қысқаша жазу жазыңыз. | |||
5. '''Сұрақ-жауап''': Сіз үшін ең қызықты түрік дәстүрі қандай? Неліктен? | |||
6. '''Түсіндіру''': Наурыз мерекесі туралы не білесіз? | |||
7. '''Сурет салу''': Түрік үйлену тойының суретін салыңыз. | |||
8. '''Топтық жұмыс''': Әр топ өздерінің таңдаған дәстүрлерін таныстырады. | |||
9. '''Сұрау''': Келін мен күйеудің үйлену тойындағы киімдері қандай болуы керек? | |||
10. '''Жетектеу''': Сіз өз елдеріңіздегі мерекелер мен дәстүрлерді қалай атап өтесіз? | |||
'''Шешімдер:''' | |||
1. Келісу, сұрау, келіншек тойы. | |||
2. Никах — діннің талаптарына сәйкес некені тіркеу. | |||
3. Түрік жерлеу рәсімі көбіне діни, ал қазақ жерлеу рәсімінде отбасылық дәстүрлер көп. | |||
4. Жеке жауап. | |||
5. Жеке жауап. | |||
6. Наурыз — көктем мерекесі, жаңа жылдың символы. | |||
7. Жеке жұмыс. | |||
8. Топтық жұмыс. | |||
9. Традициялық киімдер. | |||
10. Жеке жауап. | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title= | |||
|keywords= | |title=Түрік мәдениеті: дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар | ||
|description= | |||
|keywords=түрік мәдениеті, дәстүрлер, үйлену, жерлеу, мерекелер | |||
|description=Бұл сабақта сіз түрік дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын, әсіресе үйлену және жерлеу рәсімдерін үйренесіз. | |||
}} | }} | ||
{{Turkish-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | {{Template:Turkish-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 46: | Line 177: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Turkish-0-to-A1-Course]] | [[Category:Turkish-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
==Басқа сабақтар== | |||
* [[Language/Turkish/Culture/History-and-Geography/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Мәдениет → Тарих және География]] | |||
* [[Language/Turkish/Culture/Cuisine/kk|0-А1 Курстары → Мәдениет → Тағамдар]] | |||
* [[Language/Turkish/Culture/Transportation-and-Travel/kk|Курс от 0 до A1 → Культура → Транспорт и путешествия]] | |||
* [[Language/Turkish/Culture/Family-and-Relationships/kk|0-А1 Курстары → Әдебиеті → Отбасы және Қатыстықтар]] | |||
* [[Language/Turkish/Culture/Housing/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Кұқық → Қонақ үйлері]] | |||
* [[Language/Turkish/Culture/Religion/kk|0-дан A1-ге дейінгі курстар → Мәдениет → Дін]] | |||
* [[Language/Turkish/Culture/Arts-and-Festivals/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Көркемдіктер → Ән-санаттар мен кездестірілер]] | |||
{{Turkish-Page-Bottom}} | {{Turkish-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 07:20, 11 August 2024
Түрік мәдениеті — бұл бай әрі түрлі-түсті, ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлер мен әдет-ғұрыптардың тоғысуы. Түріктердің салт-дәстүрлері, әдет-ғұрыптары, әрбір маңызды оқиғада, мысалы, үйлену, жерлеу, мерекелерде ерекше орын алады. Бүгінгі сабақта біз түрік дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын, әсіресе үйлену және жерлеу рәсімдерін қарастырамыз.
Түрік мәдениетінің маңызы[edit | edit source]
Түрік мәдениетін түсіну, тіл үйренушілер үшін өте маңызды. Бұл мәдениет, тілдің өзін ғана емес, сонымен қатар, оның қолдану контекстін, сөйлеушілерінің көзқарастарын, салт-дәстүрлерін және өмір салтын да қамтиды. Түрік тілін үйренушілер, түрік мәдениетін үйрену арқылы, тілдің терең мағыналарын, лексикалық байлығын, және сөйлесушілердің әдет-ғұрыптарын түсінеді.
Түрік үйлену дәстүрлері[edit | edit source]
Түрік үйлену рәсімдері — бұл бірнеше кезеңнен тұратын күрделі процесс. Түріктерде үйлену тойы — тек екі адамның одақ құруы емес, сонымен қатар, екі отбасын біріктіру.
Үйлену алдындағы дәстүрлер[edit | edit source]
- Сұрау: Жігіттің отбасы қыздың отбасынан қызды сұрайды.
- Келісу: Қыз бен жігіттің келісімімен, екі отбасы да бұл одаққа риза болады.
- Келіншек тойы: Қыздың жақын туыстары мен достары оған арнайы той ұйымдастырады.
Үйлену тойы[edit | edit source]
- Никах: Діни рәсім, мұсылмандық тұрғыда некені тіркеу.
- Келін мен күйеу: Тойда келін мен күйеу арнайы киімдер киеді.
- Тойда тарту: Тойда көп тағамдар мен тәттілер ұсынылады.
Үйленуден кейінгі дәстүрлер[edit | edit source]
- Келіннің үйге келуі: Келін күйеуінің үйіне келеді, онда оған сыйлықтар мен құрмет көрсетіледі.
- Босанғаннан кейінгі дәстүр: Келін босанғаннан кейін, оған арнайы күтілген сыйлықтар мен дәстүрлер бар.
Түрік жерлеу дәстүрлері[edit | edit source]
Түрік жерлеу рәсімдері де өте маңызды, олар қайғы мен құрмет көрсету дәстүрлерін қамтиды.
Жерлеу алдындағы дәстүрлер[edit | edit source]
- Қайғы: Қайтыс болған адамның отбасы мен достары жиналып, қайғылы сәтті бөліседі.
- Дұға: Жерлеу рәсімінен бұрын, марқұм үшін дұға оқылады.
Жерлеу рәсімі[edit | edit source]
- Жерлеу: Марқұмды жерлеу рәсімі діни рәсімдермен жүзеге асады.
- Асты тойлау: Жерлеу рәсімінен кейін, марқұмды еске алу үшін дастарқан жайылады.
Түрік мәдениетінің басқа дәстүрлері[edit | edit source]
Түрік мәдениетінде басқа да көптеген дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар бар. Мысалы:
- Наурыз: Жаңа жыл мерекесі, табиғаттың ояну символы.
- Курбан айт: Құрбандық беру рәсімі, мұсылмандық сенімге негізделген.
- Туған күн: Туған күндер отбасымен және достармен бірге тойланады.
Мысалдар[edit | edit source]
Түрік дәстүрлерін жақсы түсіну үшін, төмендегі мысалдар сізге көмектеседі:
Түрік | Дыбысталу | Қазақша |
---|---|---|
Düğün | düˈɟyn | Үйлену тойы |
Nikaht | niˈkaht | Никах |
Gelin | ɡeˈlin | Келін |
Kız isteme | kɯz isˈteˈme | Қыз сұрау |
Cenaze | dʒeˈnaːze | Жерлеу |
Dua | duˈa | Дұға |
Kurban | kurˈban | Құрбан |
Bayram | bajˈɾam | Мереке |
Tören | tœˈɾen | Рәсім |
Aile | aˈile | Отбасы |
Тапсырмалар[edit | edit source]
Сабақ барысында үйренгендеріңізді бекіту үшін, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз:
1. Сұрау: Түрік үйлену дәстүрлерінің алғашқы кезеңдерін атаңыз.
2. Түсіндіру: Никах рәсімі не үшін маңызды?
3. Салыстыру: Түрік және қазақ жерлеу дәстүрлерінің айырмашылықтарын салыстырыңыз.
4. Жазу: Өз отбасыңыздың дәстүрлері туралы қысқаша жазу жазыңыз.
5. Сұрақ-жауап: Сіз үшін ең қызықты түрік дәстүрі қандай? Неліктен?
6. Түсіндіру: Наурыз мерекесі туралы не білесіз?
7. Сурет салу: Түрік үйлену тойының суретін салыңыз.
8. Топтық жұмыс: Әр топ өздерінің таңдаған дәстүрлерін таныстырады.
9. Сұрау: Келін мен күйеудің үйлену тойындағы киімдері қандай болуы керек?
10. Жетектеу: Сіз өз елдеріңіздегі мерекелер мен дәстүрлерді қалай атап өтесіз?
Шешімдер:
1. Келісу, сұрау, келіншек тойы.
2. Никах — діннің талаптарына сәйкес некені тіркеу.
3. Түрік жерлеу рәсімі көбіне діни, ал қазақ жерлеу рәсімінде отбасылық дәстүрлер көп.
4. Жеке жауап.
5. Жеке жауап.
6. Наурыз — көктем мерекесі, жаңа жылдың символы.
7. Жеке жұмыс.
8. Топтық жұмыс.
9. Традициялық киімдер.
10. Жеке жауап.
Басқа сабақтар[edit | edit source]
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Мәдениет → Тарих және География
- 0-А1 Курстары → Мәдениет → Тағамдар
- Курс от 0 до A1 → Культура → Транспорт и путешествия
- 0-А1 Курстары → Әдебиеті → Отбасы және Қатыстықтар
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Кұқық → Қонақ үйлері
- 0-дан A1-ге дейінгі курстар → Мәдениет → Дін
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Көркемдіктер → Ән-санаттар мен кездестірілер