Difference between revisions of "Language/Turkish/Grammar/Adjectives/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
(2 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:


{{Turkish-Page-Top}}
{{Turkish-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Turkish/kk|Түрік]] </span> → <span cat>[[Language/Turkish/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1 деңгейіне]]</span> → <span title>Сипаттамалар</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang>Турецкий</span> → <span cat>Грамматика</span> → <span level>[[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/kk|Курс 0 до A1]]</span> → <span title>Прилагательные</span></div>
== Кіріспе ==
 
Сәлем, қымбатты студенттер! Бүгін біз түрік тіліндегі өте маңызды тақырып – '''сипаттамаларды''' (прилагательные) қарастырамыз. Сипаттамалар – бұл заттарды, адамдарды немесе оқиғаларды сипаттайтын сөздер. Олар біздің сөйлесулеріміз бен жазбаларымызда өте маңызды рөл атқарады, өйткені олар ақпаратты нақтылап, түсінікті етеді. Мысалы, сіз "үлкен үй" немесе "красивый қыз" деп айтқанда, үйдің көлемі немесе қыздың сұлулығы туралы қосымша ақпарат бересіз.
 
Бұл сабақта біз сипаттамалардың түрлері, олардың құрылымы және түрік тілінде қалай қолданылатынын үйренеміз. Сонымен қатар, біз көптеген мысалдар мен жаттығулар арқылы білімімізді бекітеміз.


__TOC__
__TOC__


== Уровень 1: Введение ==
=== Түрік тіліндегі сипаттамалардың түрлері ===


Приветствуем вас в уроке о турецких прилагательных! На этом уровне мы рассмотрим образование и использование прилагательных в турецком языке.  
Сипаттамалар екі негізгі категорияға бөлінеді: '''сапалық сипаттамалар''' (сапа) және '''саны сипаттамалары''' (саны).


== Уровень 2: Грамматика прилагательных ==
==== Сапалық сипаттамалар ====


Турецкие прилагательные, как и во многих других языках, изменяются в соответствии с полом, числом и дополнительными признаками.
Сапалық сипаттамалар заттардың немесе адамдардың қасиеттерін көрсетеді. Мысалы, "жақсы", "жаман", "сары", "красивый" сөздері.  


=== Уровень 3: Образование прилагательных ===
==== Саны сипаттамалары ====


Итак, чтобы образовать турецкое прилагательное, нужно добавить соответствующий суффикс к существительному.
Саны сипаттамалары заттардың немесе адамдардың санын көрсетеді. Мысалы, "бір", "екі", "үш" сөздері.


Турецкие прилагательные имеют шесть основных суффиксов:
=== Сипаттамаларды құрастыру ===
 
Түрік тілінде сипаттамалар зат есімдермен бірге қолданылады. Сипаттамалардың зат есімнен кейін тұратынын есте сақтау маңызды. Мысалы:
 
* "красивый қыз" → "güzel kız"
 
* "үлкен үй" → "büyük ev"
 
=== Мысалдар ===
 
Төменде түрік тіліндегі сипаттамалар мен олардың қазақша аудармалары, транскрипциялары бар бірнеше мысалдар келтірілген:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Род !! Суффикс !! Пример
 
! Түрік !! Транскрипция !! Қазақша
 
|-
 
| güzel || гүзел || әдемі
 
|-
 
| büyük || бүйүк || үлкен
 
|-
|-
| Мужской || -li || güzel (красивый)
 
| küçük || күчүк || кіші
 
|-
|-
| Женский || -li || güzel
 
| hızlı || хızлы || жылдам
 
|-
|-
| Средний || -li || güzel
 
| yavaş || явәш || баяу
 
|-
|-
| Множественное число || -ler || güzel
 
| sıcak || жықақ || ыстық
 
|-
|-
| Определенные || -ki || güzel
 
| soğuk || соғук || суық
 
|-
 
| güzel || гүзел || сұлу
 
|-
 
| zeki || зеки || ақылды
 
|-
|-
| Неопределенные || -siz || güzel
 
| güçlü || гүчлю || күшті
 
|}
|}


Например:
Сипаттамаларды қолдану кезінде, олардың мағынасы мен контексті маңызды. Мысалы, "жақсы кітап" (iyi kitap) немесе "жаман фильм" (kötü film) сөз тіркестері.


* Красивый дом - güzel ev
=== Сипаттамаларды қолдану ережелері ===
* Красивая женщина - güzel kadın
* Красивое место - güzel yer
* Красивые цветы - güzel çiçekler
* Дом, который красив - güzel olan ev
* Некрасивый дом - çirkin ev


=== Уровень 3: Использование прилагательных ===
Түрік тілінде сипаттамаларды қолдану кезінде бірнеше негізгі ережелерді ескеру қажет:


В турецком языке прилагательные часто используются после существительных, а не перед ними. Например:
1. '''Сипаттама зат есімнен кейін келеді.''' Мысалы, "красивый қыз" → "güzel kız".


* Красивый дом - ev güzel
2. '''Сипаттамалар жекеше және көпше формада болады.''' Мысалы, "жақсы" (iyi) → "жақсы кітап" (iyi kitap) және "жақсы кітаптар" (iyi kitaplar).
* Большой город - şehir büyük


Однако некоторые прилагательные могут использоваться перед существительными:
3. '''Сипаттамалардың жынысы болмайды.''' Түрік тілінде сипаттамалар зат есімдердің жынысына байланысты өзгермейді.


* Синяя машина - mavi arabа
=== Жаттығулар ===
* Оранжевая юбка - turuncu etek


=== Уровень 3: Краткие прилагательные ===
Енді біз сипаттамаларды қолдануға арналған бірнеше жаттығуларды қарастырамыз. Төменде берілген тапсырмаларды орындап, біліміңізді тексеріңіз.


В турецком языке прилагательные могут быть краткими, что означает, что они не изменяются в соответствии с полом или числом. Например:
==== 1. Сипаттаманы табыңыз ====


* Güzel (красивый) vs güzel insan (красивый человек)
Төменде берілген зат есімдерге сәйкес сипаттамаларды табыңыз:
* Büyük (большой) vs büyük ev (большой дом)


== Уровень 2: Упражнения ==
* [ ] кітап


Попробуйте создать свои собственные примеры турецких прилагательных, используя таблицу, которую мы рассмотрели в начале этого урока.
* [ ] қыз


== Уровень 1: Итог ==
* [ ] үй


Мы надеемся, что этот урок помог вам лучше понять турецкие прилагательные. Продолжайте практиковаться и у вас обязательно получится владеть ими легко и уверенно!
* [ ] бала


'''Шешім:'''


* кітап → жақсы (iyi)
* қыз → әдемі (güzel)
* үй → үлкен (büyük)
* бала → ақылды (zeki)
==== 2. Сипаттамаларды қосыңыз ====
Берілген зат есімдерге сәйкес сипаттамаларды қосыңыз:
* '''Кітап''' + '''жақсы''' = __________
* '''Су''' + '''суық''' = __________
* '''Фильм''' + '''жақсы''' = __________
* '''Мектеп''' + '''үлкен''' = __________
'''Шешім:'''
* кітап → жақсы кітап (iyi kitap)
* су → суық су (soğuk su)
* фильм → жақсы фильм (iyi film)
* мектеп → үлкен мектеп (büyük okul)
==== 3. Сипаттамаларды сәйкестендіріңіз ====
Төмендегі сипаттамаларды қазақша аударма бойынша сәйкестендіріңіз:
1. güzel
2. büyük
3. küçük
4. hızlı
'''Шешім:'''
1. әдемі
2. үлкен
3. кіші
4. жылдам
==== 4. Сипаттамаларды жазыңыз ====
Төменде берілген зат есімдерге сипаттамаларды жазыңыз:
* '''үй''': __________
* '''қыз''': __________
* '''бала''': __________
'''Шешім:'''
* үй: үлкен (büyük)
* қыз: әдемі (güzel)
* бала: ақылды (zeki)
==== 5. Сипаттамаларды пайдаланыңыз ====
Төмендегі сөйлемдерді сипаттамаларды пайдалана отырып толықтырыңыз:
* Бұл ________________ кітап.
* Ол ________________ қыз.
* Біз ________________ үйде тұрамыз.
'''Шешім:'''
* Бұл жақсы кітап.
* Ол әдемі қыз.
* Біз үлкен үйде тұрамыз.
==== 6. Сипаттамаларды аударыңыз ====
Төмендегі сипаттамаларды қазақ тіліне аударыңыз:
* güzel
* hızlı
* zeki
* büyük
'''Шешім:'''
* әдемі
* жылдам
* ақылды
* үлкен
==== 7. Сипаттамаларды салыстырыңыз ====
Төмендегі зат есімдерге сипаттамаларды салыстырыңыз:
* кіші бала мен үлкен бала
* әдемі қыз бен жаман қыз
'''Шешім:'''
* кіші бала (küçük çocuk) мен үлкен бала (büyük çocuk)
* әдемі қыз (güzel kız) бен жаман қыз (kötü kız)
==== 8. Сипаттамаларды жазу ====
Төмендегі сипаттамаларды жазыңыз:
* кішкентай
* қызықты
* қызықты
'''Шешім:'''
* кішкентай (küçük)
* қызықты (ilginç)
* керемет (harika)
==== 9. Сипаттамаларды қолдану ====
Төмендегі сөйлемдерді сипаттамаларды пайдаланы отырып аяқтаңыз:
* Бұл ________________ фильм.
* Ол ________________ адам.
'''Шешім:'''
* Бұл қызықты фильм.
* Ол ақылды адам.
==== 10. Сипаттамаларды жасаңыз ====
Берілген зат есімдерге сипаттамаларды жасаңыз:
* '''китап''': __________
* '''бала''': __________
* '''мектеп''': __________
'''Шешім:'''
* кітап: қызықты (ilginç)
* бала: ақылды (zeki)
* мектеп: үлкен (büyük)
== Қорытынды ==
Бүгінгі сабағымызда түрік тіліндегі '''сипаттамалар''' туралы маңызды ақпарат алды. Сипаттамалардың құрылымы, қолданылуы және түрлері туралы түсінік қалыптасты. Сипаттамаларды дұрыс қолдану – түрік тіліндегі қарым-қатынасыңызды жақсартуға көмектеседі. Оларды күнделікті өмірде, сөйлесулерде және жазбаларда қолданып, тәжірибеңізді арттыруға тырысыңыз.


{{#seo:
{{#seo:
|title=Турецкий → Грамматика 0 до A1 Курс → Прилагательные
 
|keywords=турецкий язык, прилагательные, уроки турецкого
|title=Түрік тіліндегі сипаттамалар
|description=В этом уроке вы узнаете, как образовывать и использовать турецкие прилагательные. Продолжайте практиковаться и у вас обязательно получится владеть ими легко и уверенно!
 
|keywords=тұрік тілі, сипаттамалар, грамматика, түрік тілі сабағы, A1 деңгейі
 
|description=Бүгінгі сабақта түрік тіліндегі сипаттамалар туралы маңызды ақпарат алатын боласыз.
 
}}
}}


{{Turkish-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Template:Turkish-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 86: Line 307:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Turkish-0-to-A1-Course]]
[[Category:Turkish-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=1></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 
==Видеолар==
 
===Урок 29. Прошедшее время на -dı. Часть 1. Турецкий с нуля ...===
<youtube>https://www.youtube.com/watch?v=NHZIKy3fbSA</youtube>
 
===Турецкий язык. Урок 19. Прошедшее категорическое время ...===
<youtube>https://www.youtube.com/watch?v=jQAkbat-9L8</youtube>
 
 
 


==Басқа сабақтар==
* [[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0 to A1 Course]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Nouns/kk|0 to A1 Course → Grammar → Nouns]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Conditional-Sentences/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Әрекетке байланысты сөйлемдер]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Participles/kk|Complete 0 to A1 Course → Grammar → Причастия]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Pronunciation/kk|0 to A1 Course → Grammar → Pronunciation]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Verbs/kk|0-ден A1 дейінгі курстар → Грамматика → Сөйлемдер]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Pronouns/kk|Complete 0 to A1 Курсі → Грамматика → Ешімдіктер]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Cases/kk|0-ден А1-ге дейінгі курстар → Тіл грамматикасы → Төртіліктер]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Vowels-and-Consonants/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Тышқы және ішкі қатарлары]]


{{Turkish-Page-Bottom}}
{{Turkish-Page-Bottom}}

Latest revision as of 04:37, 11 August 2024


Turkish-Language-PolyglotClub-Large.png
Түрік → Грамматика → 0-ден A1 деңгейіне → Сипаттамалар

Кіріспе[edit | edit source]

Сәлем, қымбатты студенттер! Бүгін біз түрік тіліндегі өте маңызды тақырып – сипаттамаларды (прилагательные) қарастырамыз. Сипаттамалар – бұл заттарды, адамдарды немесе оқиғаларды сипаттайтын сөздер. Олар біздің сөйлесулеріміз бен жазбаларымызда өте маңызды рөл атқарады, өйткені олар ақпаратты нақтылап, түсінікті етеді. Мысалы, сіз "үлкен үй" немесе "красивый қыз" деп айтқанда, үйдің көлемі немесе қыздың сұлулығы туралы қосымша ақпарат бересіз.

Бұл сабақта біз сипаттамалардың түрлері, олардың құрылымы және түрік тілінде қалай қолданылатынын үйренеміз. Сонымен қатар, біз көптеген мысалдар мен жаттығулар арқылы білімімізді бекітеміз.

Түрік тіліндегі сипаттамалардың түрлері[edit | edit source]

Сипаттамалар екі негізгі категорияға бөлінеді: сапалық сипаттамалар (сапа) және саны сипаттамалары (саны).

Сапалық сипаттамалар[edit | edit source]

Сапалық сипаттамалар заттардың немесе адамдардың қасиеттерін көрсетеді. Мысалы, "жақсы", "жаман", "сары", "красивый" сөздері.

Саны сипаттамалары[edit | edit source]

Саны сипаттамалары заттардың немесе адамдардың санын көрсетеді. Мысалы, "бір", "екі", "үш" сөздері.

Сипаттамаларды құрастыру[edit | edit source]

Түрік тілінде сипаттамалар зат есімдермен бірге қолданылады. Сипаттамалардың зат есімнен кейін тұратынын есте сақтау маңызды. Мысалы:

  • "красивый қыз" → "güzel kız"
  • "үлкен үй" → "büyük ev"

Мысалдар[edit | edit source]

Төменде түрік тіліндегі сипаттамалар мен олардың қазақша аудармалары, транскрипциялары бар бірнеше мысалдар келтірілген:

Түрік Транскрипция Қазақша
güzel гүзел әдемі
büyük бүйүк үлкен
küçük күчүк кіші
hızlı хızлы жылдам
yavaş явәш баяу
sıcak жықақ ыстық
soğuk соғук суық
güzel гүзел сұлу
zeki зеки ақылды
güçlü гүчлю күшті

Сипаттамаларды қолдану кезінде, олардың мағынасы мен контексті маңызды. Мысалы, "жақсы кітап" (iyi kitap) немесе "жаман фильм" (kötü film) сөз тіркестері.

Сипаттамаларды қолдану ережелері[edit | edit source]

Түрік тілінде сипаттамаларды қолдану кезінде бірнеше негізгі ережелерді ескеру қажет:

1. Сипаттама зат есімнен кейін келеді. Мысалы, "красивый қыз" → "güzel kız".

2. Сипаттамалар жекеше және көпше формада болады. Мысалы, "жақсы" (iyi) → "жақсы кітап" (iyi kitap) және "жақсы кітаптар" (iyi kitaplar).

3. Сипаттамалардың жынысы болмайды. Түрік тілінде сипаттамалар зат есімдердің жынысына байланысты өзгермейді.

Жаттығулар[edit | edit source]

Енді біз сипаттамаларды қолдануға арналған бірнеше жаттығуларды қарастырамыз. Төменде берілген тапсырмаларды орындап, біліміңізді тексеріңіз.

1. Сипаттаманы табыңыз[edit | edit source]

Төменде берілген зат есімдерге сәйкес сипаттамаларды табыңыз:

  • [ ] кітап
  • [ ] қыз
  • [ ] үй
  • [ ] бала

Шешім:

  • кітап → жақсы (iyi)
  • қыз → әдемі (güzel)
  • үй → үлкен (büyük)
  • бала → ақылды (zeki)

2. Сипаттамаларды қосыңыз[edit | edit source]

Берілген зат есімдерге сәйкес сипаттамаларды қосыңыз:

  • Кітап + жақсы = __________
  • Су + суық = __________
  • Фильм + жақсы = __________
  • Мектеп + үлкен = __________

Шешім:

  • кітап → жақсы кітап (iyi kitap)
  • су → суық су (soğuk su)
  • фильм → жақсы фильм (iyi film)
  • мектеп → үлкен мектеп (büyük okul)

3. Сипаттамаларды сәйкестендіріңіз[edit | edit source]

Төмендегі сипаттамаларды қазақша аударма бойынша сәйкестендіріңіз:

1. güzel

2. büyük

3. küçük

4. hızlı

Шешім:

1. әдемі

2. үлкен

3. кіші

4. жылдам

4. Сипаттамаларды жазыңыз[edit | edit source]

Төменде берілген зат есімдерге сипаттамаларды жазыңыз:

  • үй: __________
  • қыз: __________
  • бала: __________

Шешім:

  • үй: үлкен (büyük)
  • қыз: әдемі (güzel)
  • бала: ақылды (zeki)

5. Сипаттамаларды пайдаланыңыз[edit | edit source]

Төмендегі сөйлемдерді сипаттамаларды пайдалана отырып толықтырыңыз:

  • Бұл ________________ кітап.
  • Ол ________________ қыз.
  • Біз ________________ үйде тұрамыз.

Шешім:

  • Бұл жақсы кітап.
  • Ол әдемі қыз.
  • Біз үлкен үйде тұрамыз.

6. Сипаттамаларды аударыңыз[edit | edit source]

Төмендегі сипаттамаларды қазақ тіліне аударыңыз:

  • güzel
  • hızlı
  • zeki
  • büyük

Шешім:

  • әдемі
  • жылдам
  • ақылды
  • үлкен

7. Сипаттамаларды салыстырыңыз[edit | edit source]

Төмендегі зат есімдерге сипаттамаларды салыстырыңыз:

  • кіші бала мен үлкен бала
  • әдемі қыз бен жаман қыз

Шешім:

  • кіші бала (küçük çocuk) мен үлкен бала (büyük çocuk)
  • әдемі қыз (güzel kız) бен жаман қыз (kötü kız)

8. Сипаттамаларды жазу[edit | edit source]

Төмендегі сипаттамаларды жазыңыз:

  • кішкентай
  • қызықты
  • қызықты

Шешім:

  • кішкентай (küçük)
  • қызықты (ilginç)
  • керемет (harika)

9. Сипаттамаларды қолдану[edit | edit source]

Төмендегі сөйлемдерді сипаттамаларды пайдаланы отырып аяқтаңыз:

  • Бұл ________________ фильм.
  • Ол ________________ адам.

Шешім:

  • Бұл қызықты фильм.
  • Ол ақылды адам.

10. Сипаттамаларды жасаңыз[edit | edit source]

Берілген зат есімдерге сипаттамаларды жасаңыз:

  • китап: __________
  • бала: __________
  • мектеп: __________

Шешім:

  • кітап: қызықты (ilginç)
  • бала: ақылды (zeki)
  • мектеп: үлкен (büyük)

Қорытынды[edit | edit source]

Бүгінгі сабағымызда түрік тіліндегі сипаттамалар туралы маңызды ақпарат алды. Сипаттамалардың құрылымы, қолданылуы және түрлері туралы түсінік қалыптасты. Сипаттамаларды дұрыс қолдану – түрік тіліндегі қарым-қатынасыңызды жақсартуға көмектеседі. Оларды күнделікті өмірде, сөйлесулерде және жазбаларда қолданып, тәжірибеңізді арттыруға тырысыңыз.

Тіліктілер кестесі - Түрік тілі курсы - 0-А1[edit source]


Түрік әліпбиі


Негізгі грамматика


Қиын грамматика


Күнделікті сөздер


Сандар мен уақыт


Түріктік мәдениет


Көрсетілімді күнделік

Видеолар[edit | edit source]

Урок 29. Прошедшее время на -dı. Часть 1. Турецкий с нуля ...[edit | edit source]

Турецкий язык. Урок 19. Прошедшее категорическое время ...[edit | edit source]



Басқа сабақтар[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Turkish/Grammar/Adjectives/kk&oldid=303908"