Difference between revisions of "Language/Standard-arabic/Grammar/First-and-second-conditional/kk"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
(2 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Standard-arabic-Page-Top}} | {{Standard-arabic-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Standard-arabic/kk|Стандартты араб тілі]] </span> → <span cat>[[Language/Standard-arabic/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Standard-arabic/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Бірінші және екінші шартты</span></div> | |||
Стандартты араб тілінде грамматика өте маңызды, себебі ол тілдің негізін құрайды. Біз бүгін "Бірінші және екінші шартты" тақырыбын қарастырамыз. Бұл шартты конструкциялар күнделікті өмірде өте жиі қолданылатын, әсіресе, болашақ іс-әрекеттер мен мүмкіндіктер туралы сөйлескенде. Олардың дұрыс қолданылуы сіздің араб тілінде сөйлесуіңізді жеңілдетеді. | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== Бірінші | === Бірінші шартты === | ||
Бірінші шартты конструкция (شرط أول) нақты жағдайларды сипаттайды. Ол "егер" сөзімен басталады және нәтижесі жай, яғни, шындыққа сәйкес. Мысалы, егер сіз "егер мен сабаққа барсам, мен жаңа нәрсе үйренемін" дегенді айтсаңыз, бұл нақты бір жағдайды көрсетеді. | |||
==== Құрылымы ==== | |||
Бірінші шартты конструкцияның құрылымы: | |||
* Егер + Present Simple, + Future Simple | |||
==== Мысалдар ==== | |||
Мысалдарды түсіну үшін, төмендегі кестені қарастырыңыз: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Стандартты араб тілі !! Жұптау !! Қазақша | |||
|- | |||
| إذا درست، سأنجح. || idha darastu, sa'anjiḥ. || Егер мен оқысам, мен табысқа жетемін. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| إذا ذهبت إلى السوق، سأشتري فواكه. || idha dhahabtu ila al-suq, sa'ashtri fawākih. || Егер мен базарға барсам, мен жеміс сатып аламын. | |||
|- | |||
| إذا كان الجو جميلاً، سأخرج. || idha kāna al-jawwu jamīlan, sa'akhruj. || Егер ауа райы әдемі болса, мен шығамын. | |||
|- | |||
| إذا قابلت صديقي، سأخبره بالخبر. || idha qābaltu ṣadīqī, sa'ukhbiruhu bil-khabar. || Егер мен досымды кездестірсем, мен оған жаңалықты айтамын. | |||
|- | |||
| إذا لعبت كرة القدم، سأكون سعيداً. || idha la'ibat kurat al-qadam, sa'akūn sa'īdān. || Егер мен футбол ойнасам, мен бақытты боламын. | |||
|} | |} | ||
=== Екінші шартты === | |||
Екінші шартты конструкция (شرط ثان) мүмкін емес, бірақ ықтимал жағдайларды сипаттайды. Ол "егер" сөзімен басталады, бірақ оның нәтижесі шындыққа сай келмейді. Мысалы, "егер мен бай болсам, мен саяхат жасар едім" деген сөйлемде, бай болу шындық емес. | |||
=== | ==== Құрылымы ==== | ||
Екінші | Екінші шартты конструкцияның құрылымы: | ||
* Егер + Past Simple, + Would + Base Form | |||
==== Мысалдар ==== | |||
Екінші шартты конструкцияның мысалдарын төмендегі кестеден көруге болады: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Стандартты араб тілі !! Жұптау !! Қазақша | |||
|- | |- | ||
| | |||
| إذا كنت غنياً، لسافرت حول العالم. || idha kunta ghanīyan, lasāfartu ḥawl al-‘ālam. || Егер мен бай болсам, мен әлемді аралап саяхат жасар едім. | |||
|- | |||
| إذا كان لدي وقت، لأقرأ المزيد. || idha kāna ladayya waqt, la'aqra' al-mazeed. || Егер менде уақыт болса, мен көбірек оқыр едім. | |||
|- | |||
| إذا قابلت الرئيس، لأخبرته عن أفكاري. || idha qābaltu al-ra'īs, la'akhbiratuhu 'an afkārī. || Егер мен президентпен кездессем, мен оған ойларымды айтқан болар едім. | |||
|- | |||
| إذا عرفت الإجابة، لساعدتك. || idha 'araftu al-ijābah, lasā'adtuka. || Егер мен жауапты білсем, мен саған көмектесер едім. | |||
|- | |||
| إذا كنت أعيش في مدينة أخرى، لكانت حياتي مختلفة. || idha kuntu 'ā'īsh fi madīnah ukhrā, lakānat ḥayātī mukhtalifah. || Егер мен басқа қалада тұрсам, менің өмірім басқаша болар еді. | |||
|} | |} | ||
== Тапсырмалар == | |||
Енді сіз бірінші және екінші шартты конструкцияларды жақсы түсінгеніңізді тексеру үшін, 10 тапсырманы орындап көрейік. | |||
=== Тапсырма 1 === | |||
Келесі сөйлемдерді бірінші шартты конструкцияға айналдырыңыз: | |||
1. Егер мен сабаққа барсам, мен жаңа нәрсе үйренемін. | |||
2. Егер ол кешіксе, біз күтуіміз керек. | |||
'''Шешім:''' | |||
1. إذا ذهبت إلى الدرس، سأتعلّم شيئًا جديدًا. | |||
2. إذا تأخر، يجب علينا الانتظار. | |||
=== Тапсырма 2 === | |||
Келесі сөйлемдерді екінші шартты конструкцияға айналдырыңыз: | |||
1. Егер мен бай болсам, мен саяхат жасар едім. | |||
2. Егер менде уақыт болса, мен киноға бармаса едім. | |||
'''Шешім:''' | |||
1. إذا كنت غنياً، لسافرت حول العالم. | |||
2. إذا كان لدي وقت، لأذهب إلى السينما. | |||
=== Тапсырма 3 === | |||
Бірінші шартты конструкцияны қолдана отырып, өз сөйлемдеріңізді жазыңыз. | |||
'''Шешім:''' | |||
Студенттердің жауаптары әр түрлі болуы мүмкін, бірақ мысал ретінде: | |||
إذا درست جيدًا، سأنجح في الامتحان. | |||
=== Тапсырма 4 === | |||
Екінші шартты конструкцияны қолдана отырып, өз сөйлемдеріңізді жазыңыз. | |||
'''Шешім:''' | |||
Студенттердің жауаптары әр түрлі болуы мүмкін, бірақ мысал ретінде: | |||
إذا كنت أعيش في بلد آخر، لكانت حياتي مختلفة. | |||
=== Тапсырма 5 === | |||
Келесі сөйлемдерді бірінші шартты конструкцияға айналдырыңыз: | |||
1. Егер ауа райы жақсы болса, мен серуенге шығамын. | |||
2. Егер ол жұмыс істесе, жалақы алады. | |||
'''Шешім:''' | |||
1. إذا كان الجو جيدًا، سأذهب في نزهة. | |||
2. إذا عمل، سيحصل على راتب. | |||
=== Тапсырма 6 === | |||
Келесі сөйлемдерді екінші шартты конструкцияға айналдырыңыз: | |||
1. Егер менің досым болса, мен бақытты болар едім. | |||
2. Егер мен дәрігер болсам, адамдарға көмектесер едім. | |||
'''Шешім:''' | |||
1. إذا كان لدي صديق، لكنت سعيدًا. | |||
2. إذا كنت طبيبًا، كنت لأساعد الناس. | |||
=== Тапсырма 7 === | |||
Келесі сөйлемдерді бірінші шартты конструкцияға айналдырыңыз: | |||
1. Егер мен спортпен шұғылдансам, мен денсаулығымды жақсартамын. | |||
2. Егер біз ерте ұйықтасақ, ерте оянар едік. | |||
'''Шешім:''' | |||
1. إذا مارست الرياضة، سأحسن صحتي. | |||
2. إذا نمنا مبكرًا، سنستيقظ مبكرًا. | |||
=== Тапсырма 8 === | |||
Келесі сөйлемдерді екінші шартты конструкцияға айналдырыңыз: | |||
1. Егер мен бір күнде миллионер болсам, мен жаңа машина сатып алар едім. | |||
2. Егер мені шақырса, мен бармас едім. | |||
'''Шешім:''' | |||
1. إذا كنت مليونيرًا، لاشتريت سيارة جديدة. | |||
2. إذا دعوني، لما ذهبت. | |||
=== Тапсырма 9 === | |||
Бірінші шартты конструкцияны қолданып, 3 сөйлем жазыңыз. | |||
'''Шешім:''' | |||
Студенттердің жауаптары әр түрлі болуы мүмкін. | |||
=== Тапсырма 10 === | |||
Екінші шартты конструкцияны қолданып, 3 сөйлем жазыңыз. | |||
'''Шешім:''' | |||
Студенттердің жауаптары әр түрлі болуы мүмкін. | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title= | |||
|keywords= | |title=Бірінші және екінші шартты конструкцияларды үйрену | ||
|description= | |||
|keywords=араб тілі, грамматика, шартты конструкциялар, бірінші шарт, екінші шарт | |||
|description=Бұл сабақта сіз араб тілінде бірінші және екінші шартты конструкцияларды қалай құру және қолдану керектігін үйренесіз. | |||
}} | }} | ||
{{Template:Standard-arabic-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | |||
{{Standard-arabic-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | |||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 58: | Line 229: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Standard-arabic-0-to-A1-Course]] | [[Category:Standard-arabic-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
==Басқа сабақтар== | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Prepositions-of-time-and-place/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Уақыт және орын қойымдарының қарым-қатынастары]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Possessive-pronouns/kk|Курс 0 до A1 → Грамматика → Притяжательные местоимения]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Question-formation/kk|0-А1 Курстары → Грамматика → Сұрақ құру]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Definite-and-indefinite-articles/kk|0 to A1 Course → Grammar → Definite and indefinite articles]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Arabic-consonants/kk|0 ден А1-ге дейінгі курстар → Grammar → Араб тіліндегі консонанттар]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Arabic-vowels/kk|0 to A1 Course → Grammar → Араб тілінің тірілуі]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Past-tense-conjugation/kk|0-А1 курсы → Грамматика → Әлдін-әлеудің қосымшаға түсуі]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Formation-and-placement/kk|0-А1 Курстары → Грамматикасы → Түзу мен орналастыру]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Comparative-and-superlative/kk|0 to A1 Course → Grammar → Comparative and superlative]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Present-tense-conjugation/kk|Present tense conjugation]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Third-conditional-and-mixed-conditionals/kk|0 to A1 Course → Grammar → Third conditional and mixed conditionals]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Question-words/kk|0 to A1 Course → Grammar → Түсінік сөздері]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Differences-from-English-relative-clauses/kk|0 to A1 Course → Grammar → English relative clauses]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Differences-from-the-active-voice/kk|Differences from the active voice]] | |||
{{Standard-arabic-Page-Bottom}} | {{Standard-arabic-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 20:18, 10 August 2024
Стандартты араб тілінде грамматика өте маңызды, себебі ол тілдің негізін құрайды. Біз бүгін "Бірінші және екінші шартты" тақырыбын қарастырамыз. Бұл шартты конструкциялар күнделікті өмірде өте жиі қолданылатын, әсіресе, болашақ іс-әрекеттер мен мүмкіндіктер туралы сөйлескенде. Олардың дұрыс қолданылуы сіздің араб тілінде сөйлесуіңізді жеңілдетеді.
Бірінші шартты[edit | edit source]
Бірінші шартты конструкция (شرط أول) нақты жағдайларды сипаттайды. Ол "егер" сөзімен басталады және нәтижесі жай, яғни, шындыққа сәйкес. Мысалы, егер сіз "егер мен сабаққа барсам, мен жаңа нәрсе үйренемін" дегенді айтсаңыз, бұл нақты бір жағдайды көрсетеді.
Құрылымы[edit | edit source]
Бірінші шартты конструкцияның құрылымы:
- Егер + Present Simple, + Future Simple
Мысалдар[edit | edit source]
Мысалдарды түсіну үшін, төмендегі кестені қарастырыңыз:
Стандартты араб тілі | Жұптау | Қазақша |
---|---|---|
إذا درست، سأنجح. | idha darastu, sa'anjiḥ. | Егер мен оқысам, мен табысқа жетемін. |
إذا ذهبت إلى السوق، سأشتري فواكه. | idha dhahabtu ila al-suq, sa'ashtri fawākih. | Егер мен базарға барсам, мен жеміс сатып аламын. |
إذا كان الجو جميلاً، سأخرج. | idha kāna al-jawwu jamīlan, sa'akhruj. | Егер ауа райы әдемі болса, мен шығамын. |
إذا قابلت صديقي، سأخبره بالخبر. | idha qābaltu ṣadīqī, sa'ukhbiruhu bil-khabar. | Егер мен досымды кездестірсем, мен оған жаңалықты айтамын. |
إذا لعبت كرة القدم، سأكون سعيداً. | idha la'ibat kurat al-qadam, sa'akūn sa'īdān. | Егер мен футбол ойнасам, мен бақытты боламын. |
Екінші шартты[edit | edit source]
Екінші шартты конструкция (شرط ثان) мүмкін емес, бірақ ықтимал жағдайларды сипаттайды. Ол "егер" сөзімен басталады, бірақ оның нәтижесі шындыққа сай келмейді. Мысалы, "егер мен бай болсам, мен саяхат жасар едім" деген сөйлемде, бай болу шындық емес.
Құрылымы[edit | edit source]
Екінші шартты конструкцияның құрылымы:
- Егер + Past Simple, + Would + Base Form
Мысалдар[edit | edit source]
Екінші шартты конструкцияның мысалдарын төмендегі кестеден көруге болады:
Стандартты араб тілі | Жұптау | Қазақша |
---|---|---|
إذا كنت غنياً، لسافرت حول العالم. | idha kunta ghanīyan, lasāfartu ḥawl al-‘ālam. | Егер мен бай болсам, мен әлемді аралап саяхат жасар едім. |
إذا كان لدي وقت، لأقرأ المزيد. | idha kāna ladayya waqt, la'aqra' al-mazeed. | Егер менде уақыт болса, мен көбірек оқыр едім. |
إذا قابلت الرئيس، لأخبرته عن أفكاري. | idha qābaltu al-ra'īs, la'akhbiratuhu 'an afkārī. | Егер мен президентпен кездессем, мен оған ойларымды айтқан болар едім. |
إذا عرفت الإجابة، لساعدتك. | idha 'araftu al-ijābah, lasā'adtuka. | Егер мен жауапты білсем, мен саған көмектесер едім. |
إذا كنت أعيش في مدينة أخرى، لكانت حياتي مختلفة. | idha kuntu 'ā'īsh fi madīnah ukhrā, lakānat ḥayātī mukhtalifah. | Егер мен басқа қалада тұрсам, менің өмірім басқаша болар еді. |
Тапсырмалар[edit | edit source]
Енді сіз бірінші және екінші шартты конструкцияларды жақсы түсінгеніңізді тексеру үшін, 10 тапсырманы орындап көрейік.
Тапсырма 1[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді бірінші шартты конструкцияға айналдырыңыз:
1. Егер мен сабаққа барсам, мен жаңа нәрсе үйренемін.
2. Егер ол кешіксе, біз күтуіміз керек.
Шешім:
1. إذا ذهبت إلى الدرس، سأتعلّم شيئًا جديدًا.
2. إذا تأخر، يجب علينا الانتظار.
Тапсырма 2[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді екінші шартты конструкцияға айналдырыңыз:
1. Егер мен бай болсам, мен саяхат жасар едім.
2. Егер менде уақыт болса, мен киноға бармаса едім.
Шешім:
1. إذا كنت غنياً، لسافرت حول العالم.
2. إذا كان لدي وقت، لأذهب إلى السينما.
Тапсырма 3[edit | edit source]
Бірінші шартты конструкцияны қолдана отырып, өз сөйлемдеріңізді жазыңыз.
Шешім:
Студенттердің жауаптары әр түрлі болуы мүмкін, бірақ мысал ретінде:
إذا درست جيدًا، سأنجح في الامتحان.
Тапсырма 4[edit | edit source]
Екінші шартты конструкцияны қолдана отырып, өз сөйлемдеріңізді жазыңыз.
Шешім:
Студенттердің жауаптары әр түрлі болуы мүмкін, бірақ мысал ретінде:
إذا كنت أعيش في بلد آخر، لكانت حياتي مختلفة.
Тапсырма 5[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді бірінші шартты конструкцияға айналдырыңыз:
1. Егер ауа райы жақсы болса, мен серуенге шығамын.
2. Егер ол жұмыс істесе, жалақы алады.
Шешім:
1. إذا كان الجو جيدًا، سأذهب في نزهة.
2. إذا عمل، سيحصل على راتب.
Тапсырма 6[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді екінші шартты конструкцияға айналдырыңыз:
1. Егер менің досым болса, мен бақытты болар едім.
2. Егер мен дәрігер болсам, адамдарға көмектесер едім.
Шешім:
1. إذا كان لدي صديق، لكنت سعيدًا.
2. إذا كنت طبيبًا، كنت لأساعد الناس.
Тапсырма 7[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді бірінші шартты конструкцияға айналдырыңыз:
1. Егер мен спортпен шұғылдансам, мен денсаулығымды жақсартамын.
2. Егер біз ерте ұйықтасақ, ерте оянар едік.
Шешім:
1. إذا مارست الرياضة، سأحسن صحتي.
2. إذا نمنا مبكرًا، سنستيقظ مبكرًا.
Тапсырма 8[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді екінші шартты конструкцияға айналдырыңыз:
1. Егер мен бір күнде миллионер болсам, мен жаңа машина сатып алар едім.
2. Егер мені шақырса, мен бармас едім.
Шешім:
1. إذا كنت مليونيرًا، لاشتريت سيارة جديدة.
2. إذا دعوني، لما ذهبت.
Тапсырма 9[edit | edit source]
Бірінші шартты конструкцияны қолданып, 3 сөйлем жазыңыз.
Шешім:
Студенттердің жауаптары әр түрлі болуы мүмкін.
Тапсырма 10[edit | edit source]
Екінші шартты конструкцияны қолданып, 3 сөйлем жазыңыз.
Шешім:
Студенттердің жауаптары әр түрлі болуы мүмкін.