Language/Hebrew/Grammar/Ordinal-Numbers/kk
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Кіріспе[edit | edit source]
Иврит тілінде реттік сандарды меңгеру өте маңызды, себебі олар күнделікті өмірде жиі қолданылады. Реттік сандар – бұл заттардың орындарын немесе ретін білдіретін сандар. Мысалы, «бірінші», «екінші», «үшінші» және т.б. Оларды қолдану арқылы біз уақыт, күн, орын, тіпті адамдардың ретін көрсетеміз. Осы сабақта біз иврит тіліндегі реттік сандарды үйренеміз және оларды сөйлемдерде қалай қолдану керектігін түсіндіреміз.
Реттік сандарды түсіну[edit | edit source]
Реттік сандар иврит тілінде екі формада кездеседі: еркек және әйел. Еркек формасы негізінен ер адамдарға қатысты, ал әйел формасы әйел адамдарға немесе заттарға қатысты. Мысалы, «бірінші» сөзі еркек формасында «ראשון» (ришон) болса, әйел формасында «ראשונה» (ришона) болады.
Реттік сандардың кестесі[edit | edit source]
Негізгі реттік сандарды үйренейік:
| Hebrew | Pronunciation | Kazakh |
|---|---|---|
| ראשון | ришон | бірінші |
| שנייה | шниья | екінші |
| שלישי | шлиши | үшінші |
| רביעי | рвии | төртінші |
| חמישי | хамищи | бесінші |
| שישי | шиши | алтыншы |
| שביעי | швии | жетінші |
| שמיני | шмини | сегізінші |
| תשיעי | тиши | тоғызыншы |
| עשירי | асири | оныншы |
Реттік сандардың қолданылуы[edit | edit source]
Реттік сандарды сөйлемдерде қолдану өте маңызды. Мысалы:
- Мен бірінші адаммын. – אני האדם הראשון. (Ани аадам ришон.)
- Ол екінші орынды алды. – היא לקחה את המקום השני. (Хи лакха эт хамаком шни.)
Осылайша, реттік сандарды қолдана отырып, біз нақты ақпарат бере аламыз.
Реттік сандарды қолданудың 20 мысалы[edit | edit source]
Мысалдармен танысайық:
| Hebrew | Pronunciation | Kazakh |
|---|---|---|
| אני הראשון בבית ספר. | Ани ришон бэ-бейт сэфер. | Мен мектепте бірінші адаммын. |
| היא השנייה בתור. | Хи шниья бэ-трор. | Ол кезекте екінші. |
| הוא השלישי בבחינה. | Ху шлиши бэ-бэхина. | Ол емтиханда үшінші. |
| הם הרביעי בטבלה. | Хэм рвии бэ-табла. | Олар кестеде төртінші. |
| אתה החמישי במסיבה. | Ата хамищи бэ-мэсиба. | Сен кеште бесінші. |
| היא השישית בכיתה. | Хи шиши́т бэ-кита. | Ол сыныпта алтыншы. |
| אני השביעי בשיעור. | Ани швии бэ-шиур. | Мен сабақта жетінші. |
| זה השמיני בעיר. | Зэ шмини бэ-ир. | Бұл қалада сегізінші. |
| הוא התשיעי באתר. | Ху тиши́и бэ-атар. | Ол сайтта тоғызыншы. |
| אני עשירי במבחן. | Ани асири бэ-мивхан. | Мен емтиханда оныншы. |
| המורה הראשונה בכיתה. | Ха-мора ришона бэ-кита. | Мұғалім сыныпта бірінші. |
| זהו הסיפור השני. | Зэу а-сипур шни. | Бұл екінші әңгіме. |
| הוא הספר השלישי בשורה. | Ху а-сефер шлиши бэ-шура. | Ол қатарда үшінші кітап. |
| המחשב הרביעי בבית שלי. | Ха-мехашев рвии бэ-байт шели. | Компьютер менің үйімде төртінші. |
| היא התמונה החמישית. | Хи а-тмуна хамищит. | Ол бесінші сурет. |
| אני השישי בבעיות. | Ани шиши бэ-баъйот. | Мен мәселелерде алтыншымын. |
| אני השביעי ברשימה. | Ани швии бэ-рэши́ма. | Мен тізімде жетінші. |
| זהו השמיני במוזיקה. | Зэу шмини бэ-музика. | Бұл музыкада сегізінші. |
| הם התשיעי באירוע. | Хэм тиши́и бэ-эруа. | Олар шарада тоғызыншы. |
| היא עשירית באומנות. | Хи асирит бэ-оманут. | Ол өнерде оныншы. |
Жаттығулар[edit | edit source]
Осы сабақта үйренгендеріңізді пысықтау үшін келесі жаттығуларды орындаңыз:
Жаттығу 1: Реттік сандарды толтыру[edit | edit source]
1. Мен ___ адаммын. (бірінші)
2. Ол ___ орынды алды. (екінші)
3. Олар ___ кестеде. (төртінші)
4. Сіз ___ кеште. (бесінші)
Шешімдер:
1. Мен ришон адаммын.
2. Ол шниья орынды алды.
3. Олар рвии кестеде.
4. Сіз хамищи кеште.
Жаттығу 2: Сөйлемдерді толықтыру[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдерді реттік сандармен толықтырыңыз:
1. Бұл ___ кітап. (үшінші)
2. Ол ___ әйел. (бірінші)
3. Мен ___ бала. (алтыншы)
Шешімдер:
1. Бұл шлиши кітап.
2. Ол ришона әйел.
3. Мен шиши бала.
Жаттығу 3: Сұрақтар мен жауаптар[edit | edit source]
Сұрақтарға реттік сандармен жауап беріңіз:
1. Сенің сүйікті фильмің қайсы? (екінші)
2. Сенің атың кім? (бірінші)
Шешімдер:
1. Менің сүйікті фильмім шниья.
2. Менің атым ришон.
Жаттығу 4: Сөздерді аудару[edit | edit source]
Төмендегі реттік сандарды қазақ тіліне аударыңыз:
1. רביעי (төртінші)
2. שמיני (сегізінші)
3. תשיעי (тоғызыншы)
Шешімдер:
1. рвии
2. шмини
3. тиши
Жаттығу 5: Сөйлемдерді құрастыру[edit | edit source]
Сөйлемдер құрастырыңыз:
1. мен ___ (бесінші)
2. ол ___ (төртінші)
Шешімдер:
1. Мен хамищи.
2. Ол рвии.
Жаттығу 6: Сөздермен сәйкестендіру[edit | edit source]
Келесі реттік сандарды сәйкестендіріңіз:
1. ראשון -
2. שלישי -
3. עשירי -
Шешімдер:
1. Бірінші
2. Үшінші
3. Оныншы
Жаттығу 7: Тапсырма[edit | edit source]
Сізге реттік сандарды қолдана отырып, 5 сөйлем жазу қажет.
Шешімдер:
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы:
1. Мен бірінші сыныпта оқимын.
2. Ол екінші орынға ие болды.
Жаттығу 8: Сөйлемдерді өзгерту[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдердің реттік сандарын өзгертіңіз:
1. Ол бірінші. (екінші)
2. Мен төртінші. (бесінші)
Шешімдер:
1. Ол шниья.
2. Мен хамищи.
Жаттығу 9: Сөздерді сәйкестендіру[edit | edit source]
Реттік сандарды сәйкестендіріңіз және олардың формаларын атап өтіңіз:
1. רישון -
2. רישונה -
Шешімдер:
1. Бірінші (еркек)
2. Бірінші (әйел)
Жаттығу 10: Сөздермен сәйкестендіру[edit | edit source]
Келесі реттік сандарды сәйкестендіріңіз:
1. חמשי -
2. שישה -
3. שלושה -
Шешімдер:
1. Бесінші
2. Алтыншы
3. Үшінші