Language/Kazakh/Grammar/Stress-and-Intonation/hy





































Ներածություն[edit | edit source]
Իրականում, կազակ լեզուն ունի իր յուրահատուկ հնչյունաբառը, որը պահանջում է ուշադրություն: Հարվածն ուintonացիան շատ կարևոր են բառերի և արտահայտությունների ճիշտ հասկացման համար: Հիմնականում, կազակ լեզվում, որպես կանոն, հարվածը գալիս է բառի առաջին կամ երկրորդ սիլաբներում, սակայն կան բացառություններ: Այս դասի ընթացքում մենք կլուսաբանենք՝ ինչ է հարվածը, ինչ դեր ունիintonացիան և ինչպես դրանք ազդում են բառերի ու արտահայտությունների իմաստի վրա:
Դասի կառուցվածք[edit | edit source]
- Հարվածի ևintonացիայի սահմանումը
- Հարվածի օրինակներ
- Intonacia-ի օրինակներ
- Հարվածի ևintonացիայի դերերը
- Դասավանդման վարժություններ
Հարվածի ևintonացիայի սահմանումը[edit | edit source]
Հարվածը նշանակում է, թե որ սիլաբը պետք է արտահայտվի ավելի բարձր և ուժեղ, քան մյուսները: Intonacia-ն, հակառակն, նշանակում է՝ ինչպես ենք ոգևորվում կամ արտահայտում մեր զգացմունքները, երբ խոսում ենք: Հարվածը ևintonacia-ն համատեղ աշխատում են, որպեսզի հաղորդեն հաղորդագրության ենթատեքստը:
Հարվածի օրինակներ[edit | edit source]
Կազակ լեզվում, այսպես ասած, հարվածները հիմնականում գտնվում են առաջին կամ երկրորդ սիլաբներում: Սակայն ամեն բառի մեջ կան բացառություններ:
Казақ | Ուղղագրություն | Հայերեն |
---|---|---|
үй | [üi] | տուն |
баға | [bɑɣɑ] | գին |
мектеп | [mʲektep] | դպրոց |
ана | [ɑnɑ] | մայր |
бала | [bɑlɑ] | երեխա |
Intonacia-ի օրինակներ[edit | edit source]
Intonacia-ն կարող է փոխել խոսքի իմաստը: Մասնավորապես, հարցադրողintonacia-ն կարող է ցույց տալ, որ հարց է տրվում, իսկ afirmativeintonacia-ն հաստատում է:
Казақ | Ուղղագրություն | Հայերեն |
---|---|---|
Сіз кім? | [sɪz kɪm] | Դուք ով եք? |
Мен барамын. | [mɛn bɑrɑmɪn] | Ես գնում եմ: |
Ол келді. | [ol kʲɛldɪ] | Նա եկավ: |
Неге? | [nɛɡɛ] | Ինչու? |
Дұрыс. | [dʊrɪs] | Ճիշտ: |
Հարվածի ևintonացիայի դերերը[edit | edit source]
- Հստակություն: Հարվածը կարող է օգնել լսողին հասկանալ, թե ինչ է կարևոր, իսկintonacia-ն կարող է հաղորդել զգացմունքներ:
- Համաձայնություն: Հարվածը ևintonacia-ն միասին կարող են ստեղծել հաղորդակցության նկարը, որտեղ հաղորդողը կարող է արտահայտել իր մտքերը ավելի հստակ:
- Զրույցի տեմպ: Հարվածը կարող է ազդել խոսքի արագության վրա, իսկintonacia-ն կարող է փոխել խոսքի հնչունությունը:
- Եզրակացություն: Հարվածը կարող է ազդել բառի նշանակության վրա, իսկintonacia-ն կարող է փոխել հաղորդման տրամադրությունը:
Վարժություններ[edit | edit source]
1. Որոշեք, թե որտեղ է հարվածը հետևյալ բառերում:
- отан (հայրենիք)
- достар (ընկերներ)
- кітап (գիրք)
- машина (մեքենա)
- адамдар (մարդիկ)
Պատասխաններ:
- отан - [o'tan]
- достар - [dos'tar]
- кітап - [ki'tap]
- машина - [ma'shina]
- адамдар - [a'damdar]
2. Խոսեք հետևյալ նախադասություններիintonacia-ի մասին:
- Сіз не істедіңіз? (Դուք ինչ արեցիք?)
- Ол мені ұнатпайды. (Նա ինձ չի սիրում.)
- Неге менің сұрағыма жауап бермейсіз? (Ինչու չեք պատասխանում իմ հարցին?)
Պատասխաններ:
- «Сіз не істедіңіз?» - հարցադրողintonacia
- «Ол мені ұнатпайды.» - afirmativeintonacia
- «Неге менің сұрағыма жауап бермейсіз?» - հարցադրողintonacia
3. Ընտրեք ճիշտintonacia-ն հետևյալ նախադասությունների համար:
- Мен сізді көріп тұрмын. (A) afirmative (B) հարցադրող
- Сіз мені түсінбейсіз бе? (A) afirmative (B) հարցադրող
Պատասխաններ:
- Мен сізді көріп тұрмын. - (A) afirmative
- Сіз мені түсінбейсіз бе? - (B) հարցադրող
4. Բառերի մեջ հարվածը նշեք:
- бақыт (բարեկեցություն)
- сүт (կաթ)
- кішкентай (փոքր)
- туыс (ծանոթ)
- жұмыс (աշխատանք)
Պատասխաններ:
- бақыт - [bɑ'qɪt]
- сүт - [sʊt]
- кішкентай - [kɪʃ'kɛntɑɪ]
- туыс - [tu'ɪs]
- жұмыс - [ʒʊ'mʊs]
5. Ստեղծեք 5 հարց, որոնք կօգտագործենintonacia-ն:
- Сіз қайда барасыз? (ՈՒ՞ր գնում եք?)
- Ол не айтты? (Նա ինչ ասաց?)
- Неге сіз бұны жасадыңыз? (Ինչու արեցիք սա?)
- Сіздер қайдан келдіңіздер? (Որտեղից եք եկել?)
- Неше жаста сіз? (Քանի տարեկան եք?)
Պատասխաններ:
- Сіз қайда барасыз? - հարց
- Ол не айтты? - հարց
- Неге сіз бұны жасадыңыз? - հարց
- Сіздер қайдан келдіңіздер? - հարց
- Неше жаста сіз? - հարց
6. Համեմատեք հետևյալ նախադասություններըintonacia-ի միջոցով:
- Менің үйім кішкентай. (Մեր տունը փոքր է.)
- Менің үйім үлкен. (Մեր տունը մեծ է.)
Պատասխաններ:
- Առաջին նախադասությունըintonacia-ն հաստատում է, երկրորդը` հերքում:
7. Համեմատեք բառերի հարվածները հետևյալ շարքում:
- кітап, кішкентай, бақыт, сүт, жұмыс
Պատասխաններ:
- кітап - [ki'tap]
- кішкентай - [kɪʃ'kɛntɑɪ]
- бақыт - [bɑ'qɪt]
- сүт - [sʊt]
- жұмыс - [ʒʊ'mʊs]
8. Նկարագրեքintonacia-ն հետևյալ նախադասությունների համար:
- Ол мені жақсы көреді. (Նա ինձ սիրում է.)
- Сіздер неге келдіңіздер? (Ո՞ւր եք եկել?)
Պատասխաններ:
- «Ол мені жақсы көреді.» - afirmativeintonacia
- «Сіздер неге келдіңіздер?» - հարցադրողintonacia
9. Նշեք, թե որտեղ է հարվածը հետևյալ բառերում:
- дос (ընկեր)
- тамақ (ուտել)
- жұмыс (աշխատանք)
- сөз (բառ)
- мектеп (դպրոց)
Պատասխաններ:
- дос - [dos]
- тамақ - [tɑ'mɑq]
- жұмыс - [ʒʊ'mʊs]
- сөз - [sɪz]
- мектеп - [mʲektep]
10. Ստեղծեք նախադասություններ, որոնք ցույց են տալիսintonacia-ի փոփոխությունները:
- Сіз мені ұнатасыз ба? (Դուք ինձ սիրում եք?)
- Мен үйге бара жатырмын. (Ես տուն գնում եմ.)
Պատասխաններ:
- «Сіз мені ұнатасыз ба?» - հարցադրողintonacia
- «Мен үйге бара жатырмын.» - afirmativeintonacia