Language/Czech/Grammar/Present-Tense/tr
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş[edit | edit source]
Merhaba sevgili öğrenciler! Bugün, Çek dilinin temel taşlarından biri olan şimdiki zaman konusunu öğreneceğiz. Şimdiki zaman, günlük hayatımızda en sık kullandığımız zamanlardan biridir. Şu an yaptığımız eylemleri anlatmak için gereklidir. Ayrıca gelecekteki yakın zaman diliminde gerçekleşecek olayları ifade etmekte de kullanılır. Bu nedenle, şimdiki zamanı öğrenmek, Çekçe iletişim kurmanın anahtarıdır.
Bu dersin sonunda, şimdiki zamanın nasıl kullanıldığını anlamış olacak, temel fiil çekimlerini öğrenecek ve günlük hayatta sıkça karşılaşabileceğiniz örnekler üzerinden pratik yapma imkanı bulacaksınız. Şimdi, dersimizin yapısına göz atalım. İlk olarak şimdiki zamanın kurallarını, ardından örnek cümleleri ve en sonunda pratik egzersizlerini inceleyeceğiz.
Şimdiki Zamanın Kullanımı[edit | edit source]
Şimdiki zaman, şu anda veya yakın gelecekte gerçekleşen eylemleri ifade eder. Çek dilinde fiillerin çekiminde, özneye göre farklı son ekler eklenir. Şimdiki zamanın temel yapısı şu şekildedir:
1. Özne + Fiil + Diğer
Czech dilinde fiil çekimlerinin nasıl yapıldığını anlamak için önce özne ve fiil kavramlarını netleştirelim.
Özne ve Fiil[edit | edit source]
Özne, cümledeki eylemi yapan kişiyi belirtir. Fiil ise o eylemi tanımlar. Çek dilinde özne genellikle cümlenin başında yer alır, ancak bazen fiilden sonra da gelebilir.
Örneğin:
- Já jím jablko. (Ben elma yiyorum.)
- Ona čte knihu. (O kitap okuyor.)
Fiil Çekimleri[edit | edit source]
Şimdi, Çek dilinde fiil çekimlerini inceleyelim. Aşağıdaki tabloda bazı temel fiillerin şimdiki zaman çekimleri bulunmaktadır:
| Fiil (Çek) | Çekim (Ben) | Çekim (Sen) | Çekim (O) | Türkçe |
|---|---|---|---|---|
| jíst (yemek) | jím | jíš | jí | yemek |
| číst (okumak) | čtu | čteš | čte | okumak |
| psát (yazmak) | píšu | píšeš | píše | yazmak |
| mluvit (konuşmak) | mluvím | mluvíš | mluví | konuşmak |
| hrát (oynamak) | hraju | hraješ | hraje | oynamak |
Burada dikkat etmeniz gereken nokta, fiilin özneye göre son ek almasıdır. Her özne için farklı bir çekim kullanılır.
Şimdiki Zaman Örnekleri[edit | edit source]
Aşağıda, şimdiki zaman ile ilgili örnek cümleler bulabilirsiniz. Bu cümleler, günlük hayatta sıkça karşılaşabileceğiniz durumlardan derlenmiştir:
| Czech | Pronunciation | Turkish |
|---|---|---|
| Já pracuji v kanceláři. | yaː praˈtsuji f kanˈtsɛlaːr̝i | Ben ofiste çalışıyorum. |
| Ty se učíš český jazyk. | ti sɛ uˈtʃiːʃ ˈtʃɛskiː ˈjaːzik | Sen Çekçe öğreniyorsun. |
| On hraje fotbal. | on ˈɦraːjɛ ˈfɔtbal | O futbol oynuyor. |
| My jíme společně. | miː ˈjiːmɛ ˈspɔlɛtʃɲɛ | Biz birlikte yiyoruz. |
| Vy čtete knihy. | viː ˈtʃtɛtɛ ˈkɲiːɦi | Siz kitap okuyorsunuz. |
| Oni mluví anglicky. | ˈoni ˈmluviː ˈaŋɡlɪtski | Onlar İngilizce konuşuyor. |
| Děti se hrají na hřišti. | ˈɟɛtɪ sɛ ˈhrajiː na ˈɦr̝iːʃtɪ | Çocuklar sahada oynuyor. |
| Jak se máš? | jak sɛ maːʃ | Nasılsın? |
| Ona se učí nové věci. | ˈona sɛ uˈtʃiː ˈnɔvɛ ˈvɛtsi | O yeni şeyler öğreniyor. |
| My jdeme do kina. | miː ˈjdɛmɛ do ˈkina | Biz sinemaya gidiyoruz. |
Bu cümlelerde, fiillerin nasıl kullanıldığını ve hangi özne ile hangi çekimlerin kullanıldığını görebilirsiniz. Şimdiki zaman, günlük hayatta çok önemli bir yer tutar ve sıkça kullanılır.
Pratik Egzersizler[edit | edit source]
Şimdi, öğrendiğiniz bilgileri pekiştirmek için birkaç pratik egzersiz yapalım. Aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun fiil çekimlerini yazın.
1. Já _____ (hrát) fotbal.
2. Ty _____ (číst) noviny.
3. On _____ (mluvit) s kamarády.
4. My _____ (jíst) večeři.
5. Vy _____ (psát) dopis.
6. Oni _____ (učit) nové slova.
7. Já _____ (pracovat) v nemocnici.
8. Ty _____ (být) šťastný.
9. On _____ (jít) do školy.
10. My _____ (spát) na gauči.
Çözüm ve Açıklama[edit | edit source]
1. Já hraju fotbal. (Ben futbol oynuyorum.)
2. Ty čteš noviny. (Sen gazeteleri okuyorsun.)
3. On mluví s kamarády. (O arkadaşlarıyla konuşuyor.)
4. My jíme večeři. (Biz akşam yemeği yiyoruz.)
5. Vy píšete dopis. (Siz mektup yazıyorsunuz.)
6. Oni učí nové slova. (Onlar yeni kelimeler öğretiyor.)
7. Já pracuji v nemocnici. (Ben hastanede çalışıyorum.)
8. Ty jsi šťastný. (Sen mutluysun.)
9. On jde do školy. (O okula gidiyor.)
10. My spíme na gauči. (Biz kanepede uyuyoruz.)
Bu egzersizler, şimdiki zamanın nasıl kullanıldığını anlamanıza yardımcı olacaktır. Dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, özneye göre fiil çekimlerini doğru bir şekilde uygulamaktır.
Sonuç[edit | edit source]
Bugün, Çek dilinde şimdiki zaman konusunu detaylı bir şekilde öğrendik. Şimdiki zaman, günlük yaşantımızda sıkça kullandığımız bir zaman dilimidir ve doğru bir şekilde kullanmak, iletişimimizi güçlendirir. Unutmayın ki pratik yapmak, öğrenmenin en etkili yoludur. Şimdi öğrendiklerinizi pekiştirmek için farklı cümleler kurmaya çalışın.
Umarım bu ders sizin için faydalı olmuştur. Bir sonraki derste görüşmek üzere!