Language/Czech/Grammar/Vowels/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş[edit | edit source]
Çex dili, gözəl və zəngin bir dildir. Bu dilin təməlini anlamaq üçün səsli əlifbanın (vowels) əhəmiyyətini bilmək çox vacibdir. Səsli əlifba, dilin tələffüzünü və sözlərin mənasını anlamaqda əsas rol oynayır. Bu dərsdə, Çex dilindəki səsli əlifba səslərini öyrənəcəyik və onların düzgün tələffüzünü izah edəcəyik. Həmçinin, bu səslərin cümlələr içində necə istifadə olunduğunu öyrənəcəyik.
Bu dərsin strukturu aşağıdakı kimidir:
1. Səsli əlifbanın təqdimatı
2. Hər bir səsli hərfin tələffüzü
3. Misallar
4. Təcrübə tapşırıqları
5. Nəticə
Səsli əlifbanın təqdimatı[edit | edit source]
Çex dilində 5 əsas səsli hərf var. Bunlar: A, E, I, O, U. Hər biri özünəməxsus tələffüzə malikdir. Həmçinin, bu hərflərin uzun formaları da var, məsələn, Á, É, Í, Ó, Ú. Uzun və qısa səsli hərflərin tələffüzü arasında fərqlər var və bu, sözlərin mənasını dəyişdirə bilər.
Hər bir səsli hərfin tələffüzü[edit | edit source]
Aşağıda Çex dilindəki səsli hərflərin tələffüzü və onların Azərbaycan dilindəki qarşılığı təqdim olunur:
| Çex | Tələffüz | Azərbaycan |
|---|---|---|
| A | [a] | a |
| Á | [aː] | a (uzun) |
| E | [ɛ] | e |
| É | [eː] | e (uzun) |
| I | [ɪ] | i |
| Í | [iː] | i (uzun) |
| O | [o] | o |
| Ó | [oː] | o (uzun) |
| U | [ʊ] | u |
| Ú | [uː] | u (uzun) |
Hər bir səsli hərfin tələffüzü, sözdəki yerindən asılı olaraq dəyişə bilər. Bu, Çex dilinin zənginliyini artıran bir xüsusiyyətdir.
Misallar[edit | edit source]
İndi, səsli hərflərin cümlələr içində necə istifadə olunduğunu görək. Aşağıdakı cədvəldə, hər bir səsli hərfin istifadə edildiyi misallar təqdim olunur:
| Çex | Tələffüz | Azərbaycan |
|---|---|---|
| dům | [duːm] | ev |
| srdce | [sɛrd.tsɛ] | ürək |
| káva | [kaː.va] | qəhvə |
| kolo | [ko.lo] | çarx |
| kůň | [kuːɲ] | at |
| město | [mɲɛs.to] | şəhər |
| hory | [ho.ri] | dağlar |
| slunce | [slun.t͡sɛ] | günəş |
| jídlo | [jiː.dlo] | yemək |
| bábí | [baː.biː] | nənə |
Bu cədvəl, səsli hərflərin müxtəlif sözlərdə necə istifadə olunduğunu nümayiş etdirir. Hər bir misalda, səsli hərfin tələffüzü və onun Azərbaycan dilindəki qarşılığı verilmişdir.
Təcrübə tapşırıqları[edit | edit source]
İndi isə öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bəzi tapşırıqlar verəcəyik. Bu tapşırıqlar sizə səsli əlifbanı daha yaxşı anlamağa kömək edəcək.
1. Aşağıdakı sözlərin tələffüzünü yazın:
- hory
- dům
- káva
2. Aşağıdakı sözlərin Azərbaycan dilindəki qarşılığını yazın:
- slunce
- jídlo
- město
3. Sözlərin içindəki səsli hərfləri tapın:
- kolo
- kůň
- bábí
4. Aşağıdakı cədvəldə boş yerləri doldurun:
| Çex | Tələffüz | Azərbaycan |
|---|---|---|
| _____ | [uː] | u (uzun) |
| _____ | [iː] | i (uzun) |
| _____ | [ɛ] | e |
5. Hər bir səsli hərf üçün 2 misal yazın.
6. Aşağıdakı cümlələri tələffüz edin:
- Hory jsou krásné.
- Město je velké.
- Dům je teplý.
7. Aşağıdakı sözləri tələffüz edərək yazın:
- srdce
- slunce
- káva
8. Aşağıdakıları düzgün tələffüz edin:
- kolo
- jídlo
- bábí
9. Sözlərin tələffüzündəki uzunluq fərqlərini qeyd edin:
- A və Á
- E və É
- I və Í
10. Sözlərdəki səsli hərflərin tələffüzünü düzgün yazın:
- kůň
- dům
- město
Nəticə[edit | edit source]
Bu dərs, səsli əlifbanın Çex dilindəki əhəmiyyətini başa düşməyinizə kömək etdi. Səsli hərflərin tələffüzü, dilin gözəlliyini və zənginliyini artırır. İndi siz, səsli əlifbanı daha yaxşı anlamaqla yanaşı, gündəlik həyatda istifadə edə biləcəyiniz misallar da öyrəndiniz. Unutmayın ki, səsli hərflərin düzgün tələffüzü, dilin öyrənilməsindəki əsas addımlardan biridir.