Language/Malay-individual-language/Grammar/Conditional-Sentences/az

Malay dili → Qrammatika → 0-dan A1-ə Kurs → Şərti Cümlələr

Giriş

Malay dilində şərti cümlələr öyrənmək, dilin dərinliyinə bir pəncərə açır. Şərti cümlələr, bir vəziyyətin gerçəkləşməsi ilə bağlı şərtləri izah edir. Bu cür cümlələr, gündəlik ünsiyyətdə çox yaygındır və insanlar arasında əlaqə yaratmaqda mühüm rol oynayır. Bu dərsdə, şərti cümlələrin növlərini, formalaşmasını və istifadəsini öyrənəcəyik.

Dərsin strukturu aşağıdakı kimidir:

• Şərti cümlələrin növləri
• Şərti cümlələrin formalaşması
• Şərti cümlələrin istifadəsi
• Misallar
• Təcrübə tapşırıqları

Şərti Cümlələrin Növləri

Malay dilində şərti cümlələr üç əsas növə bölünür: **real**, **qeyri-real** və **mümkün**. Hər bir növün öz xüsusiyyətləri və istifadəsi vardır.

Real Şərti Cümlələr

Real şərti cümlələr, gerçək və ya mümkün hadisələri ifadə edir. Bu cür cümlələrdə, əgər bir şey olarsa, digər şeyin olacağı bildirilir.

Qeyri-real Şərti Cümlələr

Qeyri-real şərti cümlələr, gerçək olmayan və ya mümkün olmayan hadisələri izah edir. Bu cür cümlələr, tez-tez arzu və ya xəyal ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Mümkün Şərti Cümlələr

Mümkün şərti cümlələr, bir hadisənin baş vermə ehtimalı olan, lakin mütləq olmayacağını bildirir. Bu cür cümlələr, bir şərtin yerinə yetirilməsinin nəticələrini izah edir.

Şərti Cümlələrin Formalaşması

Malay dilində şərti cümlələrin formalaşması sadədir. **"Əgər"** (jika) sözü ilə başlayır və sonrasında şərtin nəticəsi gəlir.

Formalaşdırma Nümunələri

Aşağıda şərti cümlələrin formalaşması ilə bağlı nümunələr verilmişdir:

Malay dili	Tələffüz	Şimal Azərbaycan Tercüməsi
Jika hujan, saya akan tinggal di rumah.	ˈdʒika huˈdʒan, saˈja aˈkan ˈtiŋɡal di ˈrumah.	Əgər yağış yağarsa, evdə qalacağam.
Jika kamu belajar, kamu akan lulus.	ˈdʒika ˈkamu bəˈlaʤar, ˈkamu aˈkan ˈluːlus.	Əgər oxuyarsan, keçəcəksən.
Jika dia datang, kita akan bersenang-senang.	ˈdʒika ˈdiə ˈdatəŋ, ˈkitə aˈkan bərsəˈnaŋsaːŋ.	Əgər o gələrsə, biz əylənəcəyik.
Jika mereka tidak datang, kita akan tunggu.	ˈdʒika məˈrɛka ˈtidak ˈdatəŋ, ˈkitə aˈkan ˈtuŋɡu.	Əgər onlar gəlməzsə, biz gözləyəcəyik.
Jika saya menang, saya akan pergi ke Paris.	ˈdʒika saˈja məˈnaŋ, saˈja aˈkan ˈpərɡi kə ˈpaˈris.	Əgər mən qalib gəlsəm, Parisə gedəcəyəm.

Şərti Cümlələrin İstifadəsi

Şərti cümlələr, gündəlik həyatda geniş istifadə olunur. İnsanlar arasında ünsiyyətin, planların və arzuların ifadə olunmasında çox mühüm rol oynayır. Şərti cümlələrin düzgün istifadəsi, danışıqda aydınlığı artırır.

Misallar

Misallarla şərti cümlələrin istifadəsini daha yaxşı başa düşək. Aşağıda daha çox nümunə təqdim olunur:

Malay dili	Tələffüz	Şimal Azərbaycan Tercüməsi
Jika saya mempunyai waktu, saya akan menelpon.	ˈdʒika saˈja məŋˈpunjaːi ˈwaːktu, saˈja aˈkan məˈnɛlˌpon.	Əgər vaxtım olsa, zəng edəcəyəm.
Jika kamu lapar, makanlah.	ˈdʒika ˈkamu ˈlapar, ˈmaːkanlah.	Əgər acsan, ye.
Jika dia belajar, dia akan faham.	ˈdʒika ˈdiə bəˈlaʤar, ˈdiə aˈkan faˈham.	Əgər o öyrənərsə, anlayacaq.
Jika cuaca baik, kita akan pergi ke pantai.	ˈdʒika ˈtʃuːaca baˈik, ˈkitə aˈkan ˈpərɡi kə ˈpantai.	Əgər hava yaxşı olsa, çimərliyə gedəcəyik.
Jika saya tidak sihat, saya akan pergi doktor.	ˈdʒika saˈja ˈtidak ˈsiːhət, saˈja aˈkan ˈpərɡi ˈdɔktɔr.	Əgər sağlam deyiləmsə, həkimə gedəcəyəm.

Təcrübə Tapşırıqları

İndi siz öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bir neçə tapşırıqla qarşılaşacaqsınız. Hər bir tapşırıqdan sonra, düzgün cavabları və izahları təqdim edəcəyik.

1. **Aşağıdakı cümlələri tamamlamağa çalışın:**

  - Jika _____, saya akan _____.
  - Jika _____, kita akan _____.
  - Jika _____, dia akan _____.

2. **Aşağıdakı cümlələri yanlış formalaşdırılmış şərti cümlələrə düzəldin:**

  - Jika kamu tidak datang, saya akan kecewa.
  - Jika saya pergi, dia tidak datang.
  - Jika dia belajar, dia tidak lulus.

3. **Aşağıdakı vəziyyətləri şərti cümlələrlə ifadə edin:**

  - Hava yağarsa, evdə qalın.
  - Yaxşı oxuyarsan, yaxşı qiymət alarsan.
  - Xəstələnməsən, məktəbə gedəcəksən.

4. **Aşağıdakı cümlələri Malay dilinə tərcümə edin:**

  - If it rains, I will stay home.
  - If you study, you will pass.
  - If they come, we will have fun.

5. **Aşağıdakı cümlələri müsbət və mənfi formaya çevirin:**

  - Jika saya menang, saya akan pergi.
  - Jika dia datang, kita akan güləcək.
  - Jika siz çalışsanız, uğur qazanacaqsınız.

6. **Şərti cümlələrdəki "jika" sözü yerinə "kalau" istifadə edərək cümlələr qurun.**

7. **Aşağıdakı cümlələri müzakirə edin və yeni şərti cümlələr yaradın:**

  - Hava gözəl olarsa, çimərliyə gedəcəyik.
  - Əgər mənimlə gələrsə, çox əylənəcəyik.

8. **Şərti cümlələrdəki "akan" sözünün istifadəsini izah edin.**

9. **Aşağıdakı cümlələrin şərti hissələrini ayırın:**

  - Eğer yağış yağarsa, gəzintiyə çıxmayacağam.
  - Əgər onlar gəlməzsə, gözləyəcəyik.

10. **Kreativ olun! Yeni şərti cümlələr yaratmaq üçün öz fikirlərinizi yazın.**

Cavablar

1. Cavablar:

  - Jika saya mempunyai waktu, saya akan menelpon.
  - Jika kamu lapar, makanlah.
  - Jika dia belajar, dia akan faham.

2. Cavablar:

  - Jika kamu tidak datang, saya tidak akan kecewa.
  - Jika saya geri dönsəm, o gələcək.
  - Jika dia çalışarsa, o uğur qazanacaq.

3. Cavablar:

  - Jika hujan, tinggal di rumah.
  - Jika kamu belajar, kamu akan mendapat nilai baik.
  - Jika kamu sağlamsan, məktəbə gedəcəksən.

4. Cavablar:

  - Jika hujan, saya akan tinggal di rumah.
  - Jika kamu belajar, kamu akan lulus.
  - Jika mereka datang, kita akan bersenang-senang.

5. Cavablar:

  - Jika saya menang, saya akan pergi; Jika saya tidak menang, saya tidak akan pergi.
  - Jika dia datang, kita güləcəyik; Eğer o gəlməzsə, biz gülməyəcəyik.
  - Eğer siz çalışsanız, uğur qazanacaqsınız; Eğer siz çalışmasanız, uğur qazanmayacaqsınız.

6. Cavablar:

  - Kalau hujan, saya akan tinggal di rumah.
  - Kalau kamu lapar, makanlah.
  - Kalau mereka datang, kita akan bersenang-senang.

7. Cavablar:

  - Eğer hava gözəl olarsa, çimərliyə gedəcəyik; Eğer hava pis olarsa, evdə qalacağıq.
  - Əgər mənimlə gələrsə, çox əylənəcəyik; Eğer o gəlməzsə, üzüləcəyik.

8. "Akan" sözü, gələcəkdə baş verəcək bir hadisəni izah edir. Şərti cümlələrdə "akan" istifadə edərək, şərtin yerinə yetirilməsi halında nə olacağını bildiririk.

9. Cavablar:

  - Şərti hissə: Eğer yağış yağarsa; Nəticə: gəzintiyə çıxmayacağam.
  - Şərti hissə: Eğer onlar gəlməzsə; Nəticə: gözləyəcəyik.

10. Cavablar: (Tələbələrin öz fikirləri)

Template:Malay-individual-language-0-to-A1-Course-TOC-az