Language/Abkhazian/Grammar/Adverbs-of-Time-in-Abkhazian/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş[edit | edit source]
Abxaz dilində zaman zarfları, hadisələrin və hərəkətlərin müddətini ifadə etmək üçün olduqca vacibdir. Bu zarflar, cümlələrimizə zaman anlayışını qataraq, onları daha aydın, daha mənalı hala gətirir. Bu dərsdə, zaman zarflarının necə istifadə edildiyini öyrənəcək, müxtəlif cümlələr quraraq praktika edəcəyik. Zaman zarflarını öyrənmək, gündəlik danışıqda və yazılı ifadələrdə daha sərbəst olmağınıza kömək edəcəkdir.
Zaman Zarflarının İstifadəsi[edit | edit source]
Abxaz dilində zaman zarfları, hadisələrin baş verdiyi vaxtı, müddətini, tezliyini və ya ardıcıllığını ifadə edir. Bu zarflar, cümlənin mənasını daha da zənginləşdirir. Aşağıda Abxaz dilində zaman zarflarının bəzi nümunələri verilmişdir:
| Abxazca | Tələffüz | Tərcümə |
|---|---|---|
| axa | [axa] | bu gün |
| aŝa | [aʃa] | sabah |
| ušha | [uʃa] | dünən |
| c'uk | [tʃuk] | hər gün |
| z'a | [za] | tez-tez |
| aʁa | [aʁa] | bir dəfə |
| k'ua | [kʷa] | hələ |
| aŋa | [aŋa] | əvvəllər |
| aŝa k'ua | [aʃa kʷa] | sabah hələ |
| aħr | [aħr] | artıq |
Bu zaman zarfları, cümlələrdə hadisələrin baş vermə anını daha açıq şəkildə göstərir. İndi isə, bu zarfların cümlələrdə necə istifadə olunduğuna nəzər salaq.
Cümlələrdə Zaman Zarflarının İstifadəsi[edit | edit source]
Zaman zarflarını cümlələrdə istifadə edərək, hadisələrin baş vermə vaxtını ifadə edə bilərik. Məsələn:
| Cümlə (Abxazca) | Tələffüz | Tərcümə |
|---|---|---|
| Axa, ez z'ashu. | [axa, ɛz zaʃu] | Bu gün mən işə gedirəm. |
| Aŝa, ez aʁa z'ashu. | [aʃa, ɛz aʁa zaʃu] | Sabah, mən bir dəfə işə gedəcəyəm. |
| Ušha, ez aʁa z'ashu. | [uʃa, ɛz aʁa zaʃu] | Dünən, mən işə getdim. |
| C'uk, ez aʁa z'ashu. | [tʃuk, ɛz aʁa zaʃu] | Hər gün, mən işə gedirəm. |
| Z'a, ez aʁa z'ashu. | [za, ɛz aʁa zaʃu] | Tez-tez, mən işə gedirəm. |
Bu cümlələr, zaman zarflarının cümlənin kontekstinə necə təsir etdiyini nümayiş etdirir. Hər bir zaman zarfı, hadisənin baş vermə vaxtını ya da tezliyini daha aydın ifadə etməyə kömək edir.
Zaman Zarflarının Müxtəlif Növləri[edit | edit source]
Zaman zarfları, hadisələrin baş vermə vaxtı ilə bağlı müxtəlif növlərə ayrılır. Bu növləri aşağıdakı kimi qruplaşdıra bilərik:
Müddət Zarfları[edit | edit source]
Müddət zarfları, hadisələrin nə qədər müddət ərzində baş verdiyini göstərir. Məsələn: "bir müddət", "bir gün", "iki saat".
| Abxazca | Tələffüz | Tərcümə |
|---|---|---|
| aʁa | [aʁa] | bir müddət |
| z'əra | [zʲɛra] | bir gün |
| aŋa | [aŋa] | iki saat |
Tezlik Zarfları[edit | edit source]
Tezlik zarfları, hadisələrin nə qədər tez-tez baş verdiyini bildirir. Məsələn: "hər gün", "tez-tez", "nadirdir".
| Abxazca | Tələffüz | Tərcümə |
|---|---|---|
| c'uk | [tʃuk] | hər gün |
| z'a | [za] | tez-tez |
| aʁa | [aʁa] | nadirdir |
Ardıcıllıq Zarfları[edit | edit source]
Ardıcıllıq zarfları, hadisələrin bir-birini necə izlədiyini göstərir. Məsələn: "ilk olaraq", "sonra", "daha sonra".
| Abxazca | Tələffüz | Tərcümə |
|---|---|---|
| aʁa | [aʁa] | ilk olaraq |
| z'a | [za] | sonra |
| aŝa | [aʃa] | daha sonra |
Praktika Tapşırıqları[edit | edit source]
İndi isə öyrəndiklərimizi tətbiq etmək üçün bəzi praktik tapşırıqlarımız var. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın, zaman zarflarını düzgün yerə yazın:
1. Axa, ez __________ z'ashu. (bu gün)
2. Ušha, ez __________... (dünən)
3. C'uk, ez __________... (hər gün)
4. Aŝa, ez __________... (sabaha)
5. Z'a, ez __________... (tez-tez)
Cavablar[edit | edit source]
1. Axa, ez axa z'ashu. (Bu gün, mən işə gedirəm.)
2. Ušha, ez ušha z'ashu. (Dünən, mən işə getdim.)
3. C'uk, ez c'uk z'ashu. (Hər gün, mən işə gedirəm.)
4. Aŝa, ez aŝa z'ashu. (Sabah, mən işə gedəcəyəm.)
5. Z'a, ez z'a z'ashu. (Tez-tez, mən işə gedirəm.)
Məşq Tapşırıqları[edit | edit source]
İndi sizə daha çox məşq edə biləcəyiniz bəzi tapşırıqlar təqdim edirik:
1. Cümlə yaradıcılığı: Aşağıdakı zaman zarflarını istifadə edərək öz cümlələrinizi yaradın: "hər gün", "bir dəfə", "sabaha".
2. Zaman zarflarını tanıyın: Aşağıdakı cümlələrdə zaman zarflarını tapın:
- "Dünən mən parkda idim."
- "Bu gün hava gözəldir."
Cavablar[edit | edit source]
1. Cümlələrinizi özünüz yaradın, aşağıdakı nümunələrə baxaraq.
2. Cümlələrdəki zaman zarfları: "dünən", "bu gün".
Bu dərs vasitəsilə Abxaz dilində zaman zarflarını daha yaxşı başa düşdünüz. Artıq, gündəlik həyatınızda daha sərbəst ifadələr qura bilərsiniz. Uğurlar!
Other lessons[edit | edit source]
- 0 dan A1 kursuna qədər → Grammatika → Zaman Preposizyonları Abhazcada
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər kurs → Qrammatika → Keçmiş və gələcək zamanlıqda əmrlər
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər tam kurs → Qrammatika → Abxaz dilində isim halçaları
- 0 to A1 Course → Grammar → Abkhazian Pronouns
- 0- A1 Kursu → Qrammatika → Abhazcada Yer Belirten İfadeler
- 0 to A1 Course
- Adjectival Agreement in Abkhazian
- 0'dan A1'e Kadar Kurs → Grammatika → Abhaz Alfabesi
- 0 dan A1 səviyyəsinə qədər kurs → Qrammatika → Abkhaz dilində "olmaq" və "sahib olmaq" kökü
- 0-dan A1 kursuna → Qrammatika → Abxaz dilində Söz sırası