Language/Bulgarian/Grammar/Cyrillic-alphabet/kk





































Сәлем, қымбатты студенттер! Бүгін біз болгар тіліндегі ең негізгі әрі маңызды тақырыптардың бірі - Кирилл алфавитін үйренеміз. Болгар тілі - бай мәдениеті мен тарихы бар, және оның жазуы мен дыбыстарының ерекшеліктері тілдің сұлулығын ашады. Кирилл алфавиті - болгар тілінің негізі болып табылады, сондықтан оны жақсы меңгеру - болгар тілін үйренудің алғашқы қадамы.
Біздің сабағымыздың құрылымы мынадай:
Кирилл алфавиті
Кирилл алфавиті - болгар тілінің жазу жүйесі. Ол 30 әріптен тұрады. Әр әріптің өзіндік дыбысы мен мағынасы бар. Оларды дұрыс оқу, жазу және айту – тіл үйренушілер үшін өте маңызды.
Кирилл алфавитіндегі әріптер
Болгар тілінің кирилл алфавиті келесідей:
№ | Әріп | Дыбыс | Қазақша |
---|---|---|---|
1 | А | [a] | А |
2 | Б | [b] | Б |
3 | В | [v] | В |
4 | Г | [ɡ] | Г |
5 | Д | [d] | Д |
6 | Е | [je] | Е |
7 | Ж | [ʒ] | Ж |
8 | З | [z] | З |
9 | И | [i] | И |
10 | Й | [j] | Й |
11 | К | [k] | К |
12 | Л | [l] | Л |
13 | М | [m] | М |
14 | Н | [n] | Н |
15 | О | [o] | О |
16 | П | [p] | П |
17 | Р | [r] | Р |
18 | С | [s] | С |
19 | Т | [t] | Т |
20 | У | [u] | У |
21 | Ф | [f] | Ф |
22 | Х | [x] | Х |
23 | Ц | [ts] | Ц |
24 | Ч | [tʃ] | Ч |
25 | Ш | [ʃ] | Ш |
26 | Щ | [ʃt] | Щ |
27 | Ь | [j] | Мягкий знак |
28 | Ю | [ju] | Ю |
29 | Я | [ja] | Я |
30 | Ї | [ji] | Й |
Әріптердің жазылуы мен оқылуы
Кирилл алфавитіндегі әріптерді жазу мен оқу – болгар тіліндегі алғашқы қадам. Әр әріптің жазылуы мен дыбысталуы мынандай:
- А, Б, В, Г, Д - осындай дыбыстармен оқылады.
- Е, Ж, З, И, Й - дауыссыз дыбыстар.
- К, Л, М, Н, О - дауыссыз дыбыстар.
- П, Р, С, Т, У - кедергісіз дыбыстар.
- Ф, Х, Ц, Ч, Ш, Щ - дауыссыз дыбыстар.
Дыбыстарды дұрыс айту
Дыбыстарды дұрыс айту үшін, оларды бірнеше рет қайталау керек. Мысалы:
1. А - [a], Б - [b], В - [v], Г - [ɡ]
2. Д - [d], Е - [je], Ж - [ʒ], З - [z]
Осы дыбыстарды дұрыс айту үшін, айна алдында жаттығу жасаңыз. Сіз өзіңізді тыңдай аласыз, бұл сізге дыбыстарды дұрыс айтуға көмектеседі.
Мысалдар
Келесі кестеде болгар тіліндегі кейбір сөздер мен олардың дыбысталуы мен қазақша аудармасы көрсетілген:
Болгар | Дыбысталуы | Қазақша |
---|---|---|
дом | dom | үй |
книга | kniga | кітап |
брат | brat | бауыр |
сестра | sestra | әпке |
вода | voda | су |
мляко | mlyako | сүт |
хляб | hlyab | нан |
стол | stol | үстел |
стол | stol | орын |
кола | kola | кола |
Жаттығулар
Сіздерге Кирилл алфавитін үйрену үшін бірнеше жаттығулар ұсынамыз:
1. Әріптерді жазу: Кирилл алфавитіндегі әріптерді бірнеше рет жазып шығыңыз.
2. Сөздерді оқу: Жоғарыда берілген сөздерді дауыстап оқыңыз.
3. Сөздермен жұмыс: Әр әріптен басталатын 5 сөз жазыңыз.
4. Дауыссыз дыбыстар: Дауыссыз дыбыстарды анықтап, оларды дыбыстап шығыңыз.
5. Сөздерді аудару: Қазақ тіліндегі 5 сөзді болгар тіліне аударыңыз.
6. Сөйлемдер құрау: Берілген сөздерді пайдаланып, 3 сөйлем құрастырыңыз.
7. Сөздік жаттау: 10 жаңа сөзді жаттап, оларды қолдануға тырысыңыз.
8. Сөздерді табу: Кестедегі сөздерден дауыссыздарды табыңыз.
9. Сауалдар: "Сіз қайда тұрасыз?" деген сұраққа жауап беріңіз.
10. Жаңа сөздер: Интернеттен болгар тіліндегі жаңа 5 сөз тауып, оларды жазыңыз.
Жаттығулардың шешімдері:
1. Жазу жаттығуларыңызды қарап шығыңыз.
2. Әр сөзді дауыстап айту.
3. Сөздеріңізді тексеріңіз.
4. Дауыссыздарды дұрыс анықтаңыз.
5. Сөздердің аудармасын тексеріңіз.
6. Сөйлемдеріңізді тексеріңіз.
7. Сөздерді жаттауда қиыншылық туындаса, қайталап шығыңыз.
8. Дауыссыздарды анықтаған кезде, әр сөздің дыбысталуын тыңдаңыз.
9. Сауалдарға жауап берудің тәсілдерін ойластырыңыз.
10. Жаңа сөздермен тәжірибе жасаңыз.
Сабақтың соңында, Кирилл алфавитін үйрену - болгар тілін меңгерудің негізі. Сіздерге сәттілік тілеймін, әрі қарайғы сабақтарда кездескенше!