Difference between revisions of "Language/Kazakh/Grammar/Past-Tense/hi"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Kazakh-Page-Top}}
{{Kazakh-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Kazakh/hi|कज़ाख]] </span> → <span cat>[[Language/Kazakh/Grammar/hi|व्याकरण]]</span> → <span level>[[Language/Kazakh/Grammar/0-to-A1-Course/hi|0 से A1 पाठ्यक्रम]]</span> → <span title>भूतकाल</span></div>
== परिचय ==
कज़ाख भाषा में भूतकाल का ज्ञान अत्यंत महत्वपूर्ण है। यह हमें अपनी बातों को पहले की घटनाओं के संदर्भ में व्यक्त करने की अनुमति देता है। जब आप भूतकाल का सही उपयोग करते हैं, तो आप अपने विचारों और अनुभवों को बेहतर ढंग से साझा कर सकते हैं। इस पाठ में, हम कज़ाख के भूतकाल को समझेंगे, इसे बनाने के नियमों को जानेंगे और विभिन्न उदाहरणों के माध्यम से इसका सही उपयोग देखेंगे।


<div class="pg_page_title"><span lang="kk">Қазақша</span> → <span cat="Грамматика">Грамматика</span> → <span level="0 до A1 курсы">0 до A1 курсы</span> → <span title="Өткен уақыт">Өткен уақыт</span></div>
इस पाठ का ढांचा इस प्रकार है:
 
* भूतकाल का परिचय
 
* भूतकाल के निर्माण के नियम
 
* भूतकाल के उपयोग के उदाहरण
 
* अभ्यास और समाधान


__TOC__
__TOC__


== === Өткен уақыт === ==
=== भूतकाल का परिचय ===


Өткен уақыт қазақ тілінде мәні бұрылған және пайдалану ережелерін түсінуіңіз керек. Бұл ережелерді қолдану үшін әдетте өткен уақыттағы іс-әрекеттердің нәтижелерімен қатар, біреуін-біреуіне қатысты бірнеше фактілерді де ескеріп отыру қажет.
कज़ाख में भूतकाल का प्रयोग उन क्रियाओं के लिए किया जाता है जो पहले ही हो चुकी हैं। यह कज़ाख भाषा में संवाद को और भी समृद्ध बनाता है। भूतकाल को समझने से हमें यह जानने में मदद मिलती है कि हम किस प्रकार अपनी बातों को अतीत के संदर्भ में व्यक्त कर सकते हैं।


=== === Өткен уақыт - мәні === ===
=== भूतकाल के निर्माण के नियम ===


Өткен уақыт қазақ тілінде мәні бұрылған ережесімен құрылады. Бұл ереженің мәні "өткен уақытта орын алған" дегенді айтуға болады.
कज़ाख में भूतकाल बनाने के लिए, हमें कुछ निश्चित नियमों का पालन करना होगा। ये नियम मुख्यतः क्रियाओं की अंत में बदलाव पर निर्भर करते हैं।


Қазақ тілінде өткен уақытты құру үшін атқарылуы керек үш ереже бар:
==== क्रियाओं की श्रेणी ====


* Қос арқылы құрылған өткен уақыт
कज़ाख में क्रियाएं मुख्यतः दो श्रेणियों में बंटी होती हैं:
* Тура есімнің соңына қос арқылы құрылған өткен уақыт
* Жұмысқа шығару ережесіне сәйкес құрылған өткен уақыт


Өткен уақытты құру үшін қажет болатын қос ережесі бұдан бастап, есімнің соңындағы қос ережесі мен жұмысқа шығару ережесіне қатысты толық мәліметтерді ұсынамыз.
1. नियमित क्रियाएं


==== Қос арқылы құрылған өткен уақыт ====
2. असामान्य क्रियाएं


Қос арқылы өткен уақытты құру үшін мүмкіндік беретін ереже, өткен уақыттың мәнін көрсетеді және "ды" / "ді" мүшелерімен аяқталады.
==== नियमित क्रियाएं ====


Өткен уақыттың мәні + "ды" / "ді"
नियमित क्रियाओं में, जब हम भूतकाल का निर्माण करते हैं, तो हम मूल क्रिया के अंत में "-ды" या "-ді" जोड़ते हैं। उदाहरण के लिए:


Қостан кейін тұратын дыбыста ("ы", "і", "у" немесе "ұ" мүшелерінен бірі) келесі сөздермен бірдей болады:
* "жазу" (लिखना) → "жаздым" (मैंने लिखा)
 
* "оқу" (पढ़ना) → "оқыдым" (मैंने पढ़ा)
 
==== असामान्य क्रियाएं ====
 
असामान्य क्रियाएं कुछ विशेष परिवर्तनों के साथ आती हैं। इनका भूतकाल बनाने के लिए हमें क्रिया के मूल रूप में कुछ बदलाव करने पड़ते हैं। उदाहरण के लिए:
 
* "бару" (जाना) → "бардым" (मैं गया)
 
* "келу" (आना) → "келдім" (मैं आया)
 
=== भूतकाल के उपयोग के उदाहरण ===
 
यहां कुछ उदाहरण दिए गए हैं जो भूतकाल के उपयोग को स्पष्ट करते हैं।


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Казахша !! Транскрипция !! Хинди тілі
 
! कज़ाख !! उच्चारण !! हिंदी
 
|-
|-
| бітіргендер || [bɪtɪrɡendər] || समाप्त करने वाले
 
| мен жаздым || men jazdym || मैंने लिखा
 
|-
 
| сен оқыдың || sen oqydyng || तुमने पढ़ा
 
|-
|-
| жазған || [ʒɑzɣɑn] || लिखा
 
| олар барды || olar bardy || वे गए
 
|-
|-
| жұмысқа кетті || [ʒʊməskə kɛtːi] || काम पर चला गया
 
| біз келдік || biz keldik || हम आए
 
|-
|-
| оқыдым || [ɔqʊdəm] || मैंने पढ़ा
 
| ол айтты || ol aytty || उसने कहा
 
|}
|}


Өткен уақыттың мәні + "ты" / "ті"
अधिक उदाहरणों के साथ, हम भूतकाल के विभिन्न रूपों को देख सकते हैं।


Қостан кейін тұратын дыбыста ("а", "о", "ұ" немесе "у" мүшелерінен бірі) келесі сөздермен бірдей болады:
{| class="wikitable"
 
! कज़ाख !! उच्चारण !! हिंदी


{| class="wikitable"
! Казахша !! Транскрипция !! Хинди тілі
|-
|-
| алдым || [ɑldəm] || मैंने लिया
 
| мен жұмыс істедім || men jumys istedim || मैंने काम किया
 
|-
|-
| білдім || [bɪldəm] || मैंने जाना
 
| сен фильм көрдің || sen film kórdyng || तुमने फिल्म देखी
 
|-
|-
| жоқтық || [ʒɔqtəq] || नहीं है
|}


==== Тура есімнің соңына қос арқылы құрылған өткен уақыт ====
| олар мектепте болды || olar mektepte boldy || वे स्कूल में थे


Тура есімнің соңына "ды" / "ді" мүшешінен басқа бір мүше қосылған жағдайда, өткен уақыт қос арқылы құрылады.
|-


Тура есімнің соңына "ды" / "ді" мүшешінен басқа "н", "т", "ң", "д", "р" мүшелерінен бірі келген жағдайда, өткен уақыт "ты" / "ті" мүшелерімен бітеді.
| біз кешке бардық || biz keshe bardyk || हम शाम को गए


{| class="wikitable"
! Казахша !! Транскрипция !! Хинди тілі
|-
|-
| ағаштарды алдым || [ɑʁɑʃtɑrdə ɑldəm] || मैंने पेड़ लिए
 
|-
| ол мені шақырды || ol meni shaqyrdy || उसने मुझे बुलाया
| бәріңе көңіл бөлу қажет || [bærɪŋɛ kʊŋɪl bølʊ qɑʒɛt] || आपको सबको साझा करना चाहिए
 
|-
| жұмысқа кеткеннен кейін || [ʒʊməskə kɛtkənnən kɛjɪn] || काम से वापस आने के बाद
|}
|}


==== Жұмысқа шығару ережесіне сәйкес құрылған өткен уақыт ====
=== अभ्यास और समाधान ===


Өткен уақытты жұмысқа шығару ережесімен құрылған жағдайда, өткен уақыт "ып", "іп", "уп", "үп" мүшелерімен аяқталады.
अब, आइए कुछ अभ्यास करें ताकि आप भूतकाल का उपयोग बेहतर ढंग से समझ सकें।


{| class="wikitable"
==== अभ्यास 1: भूतकाल में क्रियाएं बदलें ====
! Казахша !! Транскрипция !! Хинди тілі
 
|-
नीचे दिए गए वाक्यों को भूतकाल में बदलें:
| жұмысқа шығарудан бұрын || [ʒʊməskə ʃəɣɑrudən burən] || काम से पहले
 
|-
1. мен кітап оқимын.
| кітап оқып, сыныпқа бардым || [kitɑp ɔqəp, sənəpqa bɑrdəm] || मैं पढ़ता था, क्लास में जाता था
 
|}
2. сен тамақ жеймін.
 
3. олар мектепке барамын.
 
'''हल:'''
 
1. мен кітап оқыдым.
 
2. сен тамақ жедің.
 
3. олар мектепке барды.
 
==== अभ्यास 2: वाक्य बनाएं ====
 
नीचे दिए गए संज्ञाओं के साथ एक भूतकाल का वाक्य बनाएं:
 
1. дос (दोस्त)
 
2. үй (घर)
 
3. жұмыс (काम)
 
'''हल:'''
 
1. Мен досыммен кездестім. (मैं अपने दोस्त से मिला।)
 
2. Ол үйде болды. (वह घर पर था।)
 
3. Біз жұмыс істедік. (हमने काम किया।)
 
==== अभ्यास 3: सही विकल्प चुनें ====
 
नीचे दिए गए वाक्यों में सही भूतकाल का विकल्प चुनें:
 
1. Мен (жаздым/жазады) хат.
 
2. Сен (көрдің/көресің) фильм.
 
3. Олар (барды/барады) дүкен.
 
'''हल:'''
 
1. Мен жаздым хат.
 
2. Сен көрдің фильм.
 
3. Олар барды дүкен.
 
==== अभ्यास 4: निष्कर्ष निकालें ====
 
हर वाक्य के अंत में भूतकाल का सही रूप जोड़ें:


=== === Өткен уақыт - пайдалану ережелері === ===
1. Мен ... (жұмыс).


Өткен уақыттың мәнін түсінгеннен кейін, оны пайдалану ережелерін түсіну керек. Өткен уақыттың пайдалану ережелері сәйкес тілдік ерекшеліктер мен құжаттарға байланысты.
2. Ол ... (келу).


==== Өткен уақытты қолдану үшін құжаттар ====
3. Сен ... (айту).


Өткен уақыттың пайдалануына қатысты құжаттар бар. "Өткен уақыт" ережесі мен өткен уақыттың пайдалануына қатысты құжаттардың мисалдары ғана білінеді:
'''हल:'''


* Тілдік сөздіктер
1. Мен жұмыс істедім.
* Сұрақ-жауаптар
* Қазақстан Республикасының Қазақ тіліндегі соңғы өзгерістері


==== Мисалдар ====
2. Ол келді.


{| class="wikitable"
3. Сен айтты.
! Казахша !! Транскрипция !! Хинди тілі
|-
| мен осы жерде қалдым || [mɛn ɔsə ʒɛrdə qɑldəm] || मैं यहां रहा
|-
| тәуелсіздікті өндіру || [tʰæwɛ̃lsɪzdɪktɪ øndɪru] || स्वतंत्रता का जश्न मनाना
|}


== === Қорытынды === ==
=== निष्कर्ष ===


Өткен уақыт қазақ тілінде мәні бұрылған ережесі. Өткен уақытты құру үшін қос, тура есімнің соңына қос және жұмысқа шығару ережелерін пайдалану қажет. Өткен уақыттың пайдалану ережелері сәйкес тілдік ерекшеліктер мен құжаттарға байланысты. Осы ережелерді пайдалану арқылы, қазақ тіліндегі аудармаларды қалай жазуды және сөйлеуіңіз керектігін түсінуге болады.
इस पाठ में, हमने कज़ाख के भूतकाल की गहराई से समझ की। हमने भूतकाल बनाने के नियमों को सीखा और विभिन्न उदाहरणों के माध्यम से इसे स्पष्ट किया। अभ्यास के माध्यम से, आप भूतकाल का उपयोग बेहतर ढंग से समझ पाएंगे। अगले पाठ में, हम भविष्यत्काल पर ध्यान केंद्रित करेंगे।


{{#seo:
{{#seo:
|title=Қазақ грамматикасы - 0-дан A1-ке курстар - Өткен уақыт
|keywords=Қазақ, қазақ тілі, грамматика, өткен уақыт,


{{Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-hi}}
|title=कज़ाख व्याकरण: भूतकाल
 
|keywords=कज़ाख, व्याकरण, भूतकाल, भाषा, शिक्षा
 
|description=इस पाठ में, आप कज़ाख के भूतकाल को समझेंगे और इसे बनाने और उपयोग करने के नियम सीखेंगे।
 
}}
 
{{Template:Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-hi}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 120: Line 207:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 




{{Kazakh-Page-Bottom}}
{{Kazakh-Page-Bottom}}

Latest revision as of 18:17, 22 August 2024


Kazakh-language-lesson-polyglot-club.jpg
कज़ाख → व्याकरण → 0 से A1 पाठ्यक्रम → भूतकाल

परिचय[edit | edit source]

कज़ाख भाषा में भूतकाल का ज्ञान अत्यंत महत्वपूर्ण है। यह हमें अपनी बातों को पहले की घटनाओं के संदर्भ में व्यक्त करने की अनुमति देता है। जब आप भूतकाल का सही उपयोग करते हैं, तो आप अपने विचारों और अनुभवों को बेहतर ढंग से साझा कर सकते हैं। इस पाठ में, हम कज़ाख के भूतकाल को समझेंगे, इसे बनाने के नियमों को जानेंगे और विभिन्न उदाहरणों के माध्यम से इसका सही उपयोग देखेंगे।

इस पाठ का ढांचा इस प्रकार है:

  • भूतकाल का परिचय
  • भूतकाल के निर्माण के नियम
  • भूतकाल के उपयोग के उदाहरण
  • अभ्यास और समाधान

भूतकाल का परिचय[edit | edit source]

कज़ाख में भूतकाल का प्रयोग उन क्रियाओं के लिए किया जाता है जो पहले ही हो चुकी हैं। यह कज़ाख भाषा में संवाद को और भी समृद्ध बनाता है। भूतकाल को समझने से हमें यह जानने में मदद मिलती है कि हम किस प्रकार अपनी बातों को अतीत के संदर्भ में व्यक्त कर सकते हैं।

भूतकाल के निर्माण के नियम[edit | edit source]

कज़ाख में भूतकाल बनाने के लिए, हमें कुछ निश्चित नियमों का पालन करना होगा। ये नियम मुख्यतः क्रियाओं की अंत में बदलाव पर निर्भर करते हैं।

क्रियाओं की श्रेणी[edit | edit source]

कज़ाख में क्रियाएं मुख्यतः दो श्रेणियों में बंटी होती हैं:

1. नियमित क्रियाएं

2. असामान्य क्रियाएं

नियमित क्रियाएं[edit | edit source]

नियमित क्रियाओं में, जब हम भूतकाल का निर्माण करते हैं, तो हम मूल क्रिया के अंत में "-ды" या "-ді" जोड़ते हैं। उदाहरण के लिए:

  • "жазу" (लिखना) → "жаздым" (मैंने लिखा)
  • "оқу" (पढ़ना) → "оқыдым" (मैंने पढ़ा)

असामान्य क्रियाएं[edit | edit source]

असामान्य क्रियाएं कुछ विशेष परिवर्तनों के साथ आती हैं। इनका भूतकाल बनाने के लिए हमें क्रिया के मूल रूप में कुछ बदलाव करने पड़ते हैं। उदाहरण के लिए:

  • "бару" (जाना) → "бардым" (मैं गया)
  • "келу" (आना) → "келдім" (मैं आया)

भूतकाल के उपयोग के उदाहरण[edit | edit source]

यहां कुछ उदाहरण दिए गए हैं जो भूतकाल के उपयोग को स्पष्ट करते हैं।

कज़ाख उच्चारण हिंदी
мен жаздым men jazdym मैंने लिखा
сен оқыдың sen oqydyng तुमने पढ़ा
олар барды olar bardy वे गए
біз келдік biz keldik हम आए
ол айтты ol aytty उसने कहा

अधिक उदाहरणों के साथ, हम भूतकाल के विभिन्न रूपों को देख सकते हैं।

कज़ाख उच्चारण हिंदी
мен жұмыс істедім men jumys istedim मैंने काम किया
сен фильм көрдің sen film kórdyng तुमने फिल्म देखी
олар мектепте болды olar mektepte boldy वे स्कूल में थे
біз кешке бардық biz keshe bardyk हम शाम को गए
ол мені шақырды ol meni shaqyrdy उसने मुझे बुलाया

अभ्यास और समाधान[edit | edit source]

अब, आइए कुछ अभ्यास करें ताकि आप भूतकाल का उपयोग बेहतर ढंग से समझ सकें।

अभ्यास 1: भूतकाल में क्रियाएं बदलें[edit | edit source]

नीचे दिए गए वाक्यों को भूतकाल में बदलें:

1. мен кітап оқимын.

2. сен тамақ жеймін.

3. олар мектепке барамын.

हल:

1. мен кітап оқыдым.

2. сен тамақ жедің.

3. олар мектепке барды.

अभ्यास 2: वाक्य बनाएं[edit | edit source]

नीचे दिए गए संज्ञाओं के साथ एक भूतकाल का वाक्य बनाएं:

1. дос (दोस्त)

2. үй (घर)

3. жұмыс (काम)

हल:

1. Мен досыммен кездестім. (मैं अपने दोस्त से मिला।)

2. Ол үйде болды. (वह घर पर था।)

3. Біз жұмыс істедік. (हमने काम किया।)

अभ्यास 3: सही विकल्प चुनें[edit | edit source]

नीचे दिए गए वाक्यों में सही भूतकाल का विकल्प चुनें:

1. Мен (жаздым/жазады) хат.

2. Сен (көрдің/көресің) фильм.

3. Олар (барды/барады) дүкен.

हल:

1. Мен жаздым хат.

2. Сен көрдің фильм.

3. Олар барды дүкен.

अभ्यास 4: निष्कर्ष निकालें[edit | edit source]

हर वाक्य के अंत में भूतकाल का सही रूप जोड़ें:

1. Мен ... (жұмыс).

2. Ол ... (келу).

3. Сен ... (айту).

हल:

1. Мен жұмыс істедім.

2. Ол келді.

3. Сен айтты.

निष्कर्ष[edit | edit source]

इस पाठ में, हमने कज़ाख के भूतकाल की गहराई से समझ की। हमने भूतकाल बनाने के नियमों को सीखा और विभिन्न उदाहरणों के माध्यम से इसे स्पष्ट किया। अभ्यास के माध्यम से, आप भूतकाल का उपयोग बेहतर ढंग से समझ पाएंगे। अगले पाठ में, हम भविष्यत्काल पर ध्यान केंद्रित करेंगे।

कज़ाख कोर्स - 0 से A1 तक की सारणी[edit source]


कज़ाख उच्चारण


सलाम और मूल अभिव्यक्ति


कज़ाख केस


भोजन और पेय


क्रियाएँ


रीति और रिवाज


परिवार और संबंध


विशेषण


यात्रा और दिशाएं


सर्वनाम


खरीदारी और उपभोक्तावाद


कला और साहित्य


क्रियाविशेषण


स्वास्थ्य और चिकित्सीय आपातकालीन परिस्थिति


खेल और मनोरंजन


सम्पूर्ण-संयुक्ताक्षर और पोस्ट-संयुक्ताक्षर


प्रकृति और पर्यावरण



Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Kazakh/Grammar/Past-Tense/hi&oldid=328928"