Difference between revisions of "Language/Bulgarian/Grammar/Adjectives/az"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Bulgarian-Page-Top}} | {{Bulgarian-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Bulgarian/az|Bulgarian]] </span> → <span cat>[[Language/Bulgarian/Grammar/az|Grammar]]</span> → <span level>[[Language/Bulgarian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]]</span> → <span title>Adjectives</span></div> | |||
== Giriş == | |||
Bulgar dilində sifətlər, ifadələrin gözəlliyini artıran və daha ətraflı mənalar təqdim edən vacib bir hissədir. Sifətlər, isimləri təsvir edərək, onların keyfiyyətlərini, vəziyyətlərini və ya xüsusiyyətlərini izah edir. Bu dərsdə biz, bulqar dilində sifətlərin deklinasiyasını öyrənəcəyik və onları sadə cümlələrdə necə istifadə edəcəyimizi öyrənəcəyik. Həmçinin, sifətlərin cins, sayı və hal ilə necə uyğunlaşdığını da öyrənəcəyik. | |||
Bu dərs, "Tam 0-dan A1 Bulqar Dili Kursu" adlı daha geniş bir kursun bir hissəsidir. Kursumuzun müvafiq hissələrindən biri olan bu dərs, sizə bulqar dilindəki sifətlərin istifadəsi ilə bağlı ətraflı biliklər verəcək. İndi dərsimizin strukturu ilə tanış olaq: | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Sifətlərin Tərifi === | ||
Sifətlər, isimləri təsvir edən sözlərdir. Onlar, isimlərin xüsusiyyətlərini, vəziyyətlərini, rənglərini, ölçülərini və s. ifadə edir. Məsələn: | |||
* Gözəl çiçək | |||
* Böyük ev | |||
* Qırmızı alma | |||
=== Sifətlərin Deklinasiyası === | |||
Bulqar dilində sifətlər, isimlərin cinsinə (kişi, qadın, neytral), sayına (tək, cəm) və halına (nominativ, akuzativ, genitiv, dativ) uyğunlaşmalıdır. Gəlin, bu uyğunlaşmanın necə baş verdiyini anlamaq üçün bir neçə nümunəyə baxaq. | |||
==== Cins və Say ==== | |||
Sifətlər, isimlərin cinsinə və sayına uyğun olaraq dəyişir. Aşağıda cins və say faktoruna görə sifətlərin dəyişikliyini görəcəksiniz: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Sifət !! Cins (Kişi) !! Cins (Qadın) !! Cins (Neytral) !! Cəm | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Gözəl || Gözəl || Gözəl || Gözəl || Gözəl | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Böyük || Böyük || Böyük || Böyük || Böyük | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Qırmızı || Qırmızı || Qırmızı || Qırmızı || Qırmızı | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Kiçik || Kiçik || Kiçik || Kiçik || Kiçik | |||
|} | |} | ||
=== | === Sifətlərin Halı === | ||
Sifətlərin halı, isimlərin halı ilə uyğunlaşdırılmalıdır. Aşağıda sifətlərin müxtəlif hallarda necə dəyişikliyə uğradığını görəcəksiniz: | |||
{| class="wikitable" | |||
! Sifət !! Nominativ !! Akuzativ !! Genitiv !! Dativ | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Gözəl || Gözəl || Gözəl || Gözələ || Gözəl | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Böyük || Böyük || Böyük || Böyüğə || Böyük | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Qırmızı || Qırmızı || Qırmızı || Qırmızıya || Qırmızı | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Kiçik || Kiçik || Kiçik || Kiçikə || Kiçik | |||
|} | |} | ||
== | === Sifətlərin İstifadəsi === | ||
Sifətləri cümlələrdə düzgün istifadə etmək, dilin gözəl bir hissəsidir. Onları isimlərlə birləşdirərək, cümlələrdə təsvir etmə funksiyasını yerinə yetirirlər. Məsələn: | |||
* "Gözəl çiçək açdı." | |||
* "Böyük evdə yaşayırıq." | |||
* "Qırmızı alma çox dadlıdır." | |||
== Misal Cümlələr == | |||
Sifətlərin istifadəsinə dair daha çox nümunə təqdim edirik: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Bulgarian !! Pronunciation !! North Azerbaijani | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Красив цвете || Krasiv tsvete || Gözəl çiçək | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Голям дом || Goliam dom || Böyük ev | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Червена ябълка || Chervenaya yabŭlka || Qırmızı alma | |||
|- | |- | ||
| Малък човек || Malŭk chovek || Kiçik adam | |||
|- | |||
| Щастлив ден || Shchastliv den || Şad gün | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Синя кола || Sinya kola || Mavi maşın | |||
|- | |- | ||
| Бял сняг || Byal sňag || Ağ qar | |||
|- | |||
| Зелена трева || Zelena treva || Yaşıl ot | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Черен котка || Chern kotka || Qara pişik | |||
|- | |- | ||
| | |||
| | | Топла супа || Topla supa || İsti şorba | ||
|} | |} | ||
=== | == Məşq Bölməsi == | ||
İndi siz, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edəcəksiniz. Aşağıda 10 məşq təqdim olunur: | |||
=== Məşq 1 === | |||
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın: | |||
1. ________ (gözəl) çiçək açdı. | |||
2. ________ (böyük) evdə yaşayırıq. | |||
3. ________ (qırmızı) alma çox dadlıdır. | |||
=== Məşq 2 === | |||
Aşağıdakı sifətlərin cinsini və sayını müəyyən edin: | |||
1. Gözəl | |||
2. Böyük | |||
3. Qırmızı | |||
=== Məşq 3 === | |||
Aşağıdakı cümlələri düzgün hal ilə tamamlayın: | |||
1. Искам ________ (красив) цвете. | |||
2. Тя има ________ (голям) дом. | |||
3. Той яде ________ (червен) ябълка. | |||
=== Məşq 4 === | |||
Aşağıdakı cümlələrdəki sifətləri doğru hala uyğunlaşdırın: | |||
1. Тази ________ (синя) кола е моя. | |||
2. Аз видях ________ (черен) котка. | |||
3. Тя купи ________ (малък) дом. | |||
=== Məşq 5 === | |||
Cümlələri yaradın: | |||
1. "Gözəl çiçək" ifadəsini istifadə edərək cümlə yaradın. | |||
2. "Böyük ev" ifadəsini istifadə edərək cümlə yaradın. | |||
=== Məşq 6 === | |||
Aşağıdakı sifətlərin cinsini uyğunlaşdırın: | |||
1. ________ (gözəl) qız | |||
2. ________ (böyük) oğlan | |||
3. ________ (qırmızı) kitab | |||
=== Məşq 7 === | |||
Hər bir sifət üçün bir cümlə yazın: | |||
1. Kiçik | |||
2. Şirin | |||
3. İsti | |||
=== Məşq 8 === | |||
Aşağıdakı cümlələri tərsinə çevirin: | |||
1. Синя кола | |||
2. Красив цвете | |||
3. Голям дом | |||
=== Məşq 9 === | |||
Fikirlərinizi aşağıdakı cümlədə tamamlayın: | |||
1. Mənim ________ (xüsusi) dostum var. | |||
2. Bugünkü hava ________ (gözəl)dir. | |||
=== Məşq 10 === | |||
Aşağıdakı sifətlərin cinsini müəyyən edin: | |||
1. Təmiz | |||
2. Yavaş | |||
3. Tez | |||
== Həllər == | |||
Hər bir məşq üçün düzgün cavabları təqdim edirik: | |||
=== Məşq 1 === | |||
1. Gözəl | |||
2. Böyük | |||
3. Qırmızı | |||
=== Məşq 2 === | |||
1. Kişi | |||
2. Kişi | |||
3. Kişi | |||
=== Məşq 3 === | |||
1. Красив | |||
2. Голям | |||
3. Червен | |||
=== Məşq 4 === | |||
1. Синя | |||
2. Черен | |||
3. Малък | |||
=== Məşq 5 === | |||
1. "Gözəl çiçək açdı." | |||
2. "Böyük evdə yaşayırıq." | |||
== | === Məşq 6 === | ||
1. Gözəl qız | |||
2. Böyük oğlan | |||
3. Qırmızı kitab | |||
=== Məşq 7 === | |||
1. Kiçik - "Kiçik evdə yaşayırıq." | |||
2. Şirin - "Şirin tort çox dadlıdır." | |||
3. İsti - "İsti çay içmək istəyirəm." | |||
=== Məşq 8 === | |||
1. Колата синя | |||
2. Цветето красив | |||
3. Домът голям | |||
=== Məşq 9 === | |||
1. Mənim xüsusi dostum var. | |||
2. Bugünkü hava gözəldir. | |||
=== Məşq 10 === | |||
1. Təmiz - Qadın | |||
2. Yavaş - Kişi | |||
3. Tez - Kişi | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title=Sifətlər: Bulqar Dili Qramatikası | |||
|keywords=sifətlər, bulqar dili, qramatika, cins, hal, deklinasiyalar | |||
|description=Bu dərsdə bulqar dilində sifətlərin deklinasiyası və istifadəsini öyrənəcəksiniz. | |||
}} | |||
{{Bulgarian-0-to-A1-Course-TOC-az}} | {{Template:Bulgarian-0-to-A1-Course-TOC-az}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 204: | Line 335: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Bulgarian-0-to-A1-Course]] | [[Category:Bulgarian-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
{{Bulgarian-Page-Bottom}} | {{Bulgarian-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 09:52, 21 August 2024
Giriş[edit | edit source]
Bulgar dilində sifətlər, ifadələrin gözəlliyini artıran və daha ətraflı mənalar təqdim edən vacib bir hissədir. Sifətlər, isimləri təsvir edərək, onların keyfiyyətlərini, vəziyyətlərini və ya xüsusiyyətlərini izah edir. Bu dərsdə biz, bulqar dilində sifətlərin deklinasiyasını öyrənəcəyik və onları sadə cümlələrdə necə istifadə edəcəyimizi öyrənəcəyik. Həmçinin, sifətlərin cins, sayı və hal ilə necə uyğunlaşdığını da öyrənəcəyik.
Bu dərs, "Tam 0-dan A1 Bulqar Dili Kursu" adlı daha geniş bir kursun bir hissəsidir. Kursumuzun müvafiq hissələrindən biri olan bu dərs, sizə bulqar dilindəki sifətlərin istifadəsi ilə bağlı ətraflı biliklər verəcək. İndi dərsimizin strukturu ilə tanış olaq:
Sifətlərin Tərifi[edit | edit source]
Sifətlər, isimləri təsvir edən sözlərdir. Onlar, isimlərin xüsusiyyətlərini, vəziyyətlərini, rənglərini, ölçülərini və s. ifadə edir. Məsələn:
- Gözəl çiçək
- Böyük ev
- Qırmızı alma
Sifətlərin Deklinasiyası[edit | edit source]
Bulqar dilində sifətlər, isimlərin cinsinə (kişi, qadın, neytral), sayına (tək, cəm) və halına (nominativ, akuzativ, genitiv, dativ) uyğunlaşmalıdır. Gəlin, bu uyğunlaşmanın necə baş verdiyini anlamaq üçün bir neçə nümunəyə baxaq.
Cins və Say[edit | edit source]
Sifətlər, isimlərin cinsinə və sayına uyğun olaraq dəyişir. Aşağıda cins və say faktoruna görə sifətlərin dəyişikliyini görəcəksiniz:
Sifət | Cins (Kişi) | Cins (Qadın) | Cins (Neytral) | Cəm |
---|---|---|---|---|
Gözəl | Gözəl | Gözəl | Gözəl | Gözəl |
Böyük | Böyük | Böyük | Böyük | Böyük |
Qırmızı | Qırmızı | Qırmızı | Qırmızı | Qırmızı |
Kiçik | Kiçik | Kiçik | Kiçik | Kiçik |
Sifətlərin Halı[edit | edit source]
Sifətlərin halı, isimlərin halı ilə uyğunlaşdırılmalıdır. Aşağıda sifətlərin müxtəlif hallarda necə dəyişikliyə uğradığını görəcəksiniz:
Sifət | Nominativ | Akuzativ | Genitiv | Dativ |
---|---|---|---|---|
Gözəl | Gözəl | Gözəl | Gözələ | Gözəl |
Böyük | Böyük | Böyük | Böyüğə | Böyük |
Qırmızı | Qırmızı | Qırmızı | Qırmızıya | Qırmızı |
Kiçik | Kiçik | Kiçik | Kiçikə | Kiçik |
Sifətlərin İstifadəsi[edit | edit source]
Sifətləri cümlələrdə düzgün istifadə etmək, dilin gözəl bir hissəsidir. Onları isimlərlə birləşdirərək, cümlələrdə təsvir etmə funksiyasını yerinə yetirirlər. Məsələn:
- "Gözəl çiçək açdı."
- "Böyük evdə yaşayırıq."
- "Qırmızı alma çox dadlıdır."
Misal Cümlələr[edit | edit source]
Sifətlərin istifadəsinə dair daha çox nümunə təqdim edirik:
Bulgarian | Pronunciation | North Azerbaijani |
---|---|---|
Красив цвете | Krasiv tsvete | Gözəl çiçək |
Голям дом | Goliam dom | Böyük ev |
Червена ябълка | Chervenaya yabŭlka | Qırmızı alma |
Малък човек | Malŭk chovek | Kiçik adam |
Щастлив ден | Shchastliv den | Şad gün |
Синя кола | Sinya kola | Mavi maşın |
Бял сняг | Byal sňag | Ağ qar |
Зелена трева | Zelena treva | Yaşıl ot |
Черен котка | Chern kotka | Qara pişik |
Топла супа | Topla supa | İsti şorba |
Məşq Bölməsi[edit | edit source]
İndi siz, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edəcəksiniz. Aşağıda 10 məşq təqdim olunur:
Məşq 1[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
1. ________ (gözəl) çiçək açdı.
2. ________ (böyük) evdə yaşayırıq.
3. ________ (qırmızı) alma çox dadlıdır.
Məşq 2[edit | edit source]
Aşağıdakı sifətlərin cinsini və sayını müəyyən edin:
1. Gözəl
2. Böyük
3. Qırmızı
Məşq 3[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri düzgün hal ilə tamamlayın:
1. Искам ________ (красив) цвете.
2. Тя има ________ (голям) дом.
3. Той яде ________ (червен) ябълка.
Məşq 4[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdəki sifətləri doğru hala uyğunlaşdırın:
1. Тази ________ (синя) кола е моя.
2. Аз видях ________ (черен) котка.
3. Тя купи ________ (малък) дом.
Məşq 5[edit | edit source]
Cümlələri yaradın:
1. "Gözəl çiçək" ifadəsini istifadə edərək cümlə yaradın.
2. "Böyük ev" ifadəsini istifadə edərək cümlə yaradın.
Məşq 6[edit | edit source]
Aşağıdakı sifətlərin cinsini uyğunlaşdırın:
1. ________ (gözəl) qız
2. ________ (böyük) oğlan
3. ________ (qırmızı) kitab
Məşq 7[edit | edit source]
Hər bir sifət üçün bir cümlə yazın:
1. Kiçik
2. Şirin
3. İsti
Məşq 8[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri tərsinə çevirin:
1. Синя кола
2. Красив цвете
3. Голям дом
Məşq 9[edit | edit source]
Fikirlərinizi aşağıdakı cümlədə tamamlayın:
1. Mənim ________ (xüsusi) dostum var.
2. Bugünkü hava ________ (gözəl)dir.
Məşq 10[edit | edit source]
Aşağıdakı sifətlərin cinsini müəyyən edin:
1. Təmiz
2. Yavaş
3. Tez
Həllər[edit | edit source]
Hər bir məşq üçün düzgün cavabları təqdim edirik:
Məşq 1[edit | edit source]
1. Gözəl
2. Böyük
3. Qırmızı
Məşq 2[edit | edit source]
1. Kişi
2. Kişi
3. Kişi
Məşq 3[edit | edit source]
1. Красив
2. Голям
3. Червен
Məşq 4[edit | edit source]
1. Синя
2. Черен
3. Малък
Məşq 5[edit | edit source]
1. "Gözəl çiçək açdı."
2. "Böyük evdə yaşayırıq."
Məşq 6[edit | edit source]
1. Gözəl qız
2. Böyük oğlan
3. Qırmızı kitab
Məşq 7[edit | edit source]
1. Kiçik - "Kiçik evdə yaşayırıq."
2. Şirin - "Şirin tort çox dadlıdır."
3. İsti - "İsti çay içmək istəyirəm."
Məşq 8[edit | edit source]
1. Колата синя
2. Цветето красив
3. Домът голям
Məşq 9[edit | edit source]
1. Mənim xüsusi dostum var.
2. Bugünkü hava gözəldir.
Məşq 10[edit | edit source]
1. Təmiz - Qadın
2. Yavaş - Kişi
3. Tez - Kişi