Difference between revisions of "Language/German/Grammar/Temporal-Prepositions/az"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{German-Page-Top}} | {{German-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/German/az|Alman]] </span> → <span cat>[[Language/German/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/German/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 dan A1 kursu]]</span> → <span title>Zaman Prepozisiyaları</span></div> | |||
== Giriş == | |||
Alman dilini öyrənmək, dilin strukturunu başa düşmək və onun gözəlliyini anlamaq üçün vacibdir. Bu dərsdə '''zaman prepozisiyaları''' üzərində dayanacağıq. Zaman prepozisiyaları, müəyyən bir zaman dilimində baş verən hadisələri ifadə etmək üçün istifadə edilir. Onlar dilin əsasını təşkil edir və gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. Belə ki, bu prepozisiyalar olmadan, fikirlərimizi aydın ifadə etmək çətin olacaq. Bu dərsdə, zaman prepozisiyalarının necə işlədiyini öyrənəcəyik və onları düzgün kontekstdə necə istifadə edəcəyimizi müzakirə edəcəyik. | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Zaman Prepozisiyaları Nədir? === | ||
Zaman prepozisiyaları, hadisələrin və ya fəaliyyətlərin baş verdiyi zamanları göstərir. Bu prepozisiyalar, cümlələrimizdə zaman ifadələri əlavə edərək, fikirlərimizi daha dəqiq və aydın bir şəkildə ifadə etməyə kömək edir. Alman dilində ən çox istifadə olunan zaman prepozisiyaları bunlardır: | |||
* '''am''' (gündə) | |||
* '''in''' (içində) | |||
* '''vor''' (öncə) | |||
* '''nach''' (sonra) | |||
* '''seit''' (bəri) | |||
* '''bis''' (qədər) | |||
=== Zaman Prepozisiyalarının İstifadəsi === | |||
Zaman prepozisiyaları, cümlələrimizdə zaman ifadələrini dəqiq ifadə etməyə imkan tanıyır. Gəlin, bu prepozisiyaların hər birini daha yaxından nəzərdən keçirək. | |||
==== 1. "am" ==== | |||
"am" prepozisiyası, müəyyən bir gün və ya tarix ifadə etmək üçün istifadə olunur. | |||
{| class="wikitable" | |||
! Alman !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan | |||
|- | |||
| am Montag || am ˈmɔntaɪ̯k || bazar ertəsi | |||
|- | |||
| am 1. Mai || am ˈaɪ̯n.t͡s̩ maɪ̯ || 1 mayda | |||
|- | |||
| am Abend || am ˈaː.bənt || axşam | |||
|} | |||
==== 2. "in" ==== | |||
"in" prepozisiyası, müəyyən bir gələcək zaman dilimini ifadə etmək üçün istifadə olunur. | |||
{| class="wikitable" | |||
! Alman !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan | |||
|- | |||
| in zwei Tagen || ɪn t͡svaɪ̯ ˈtaː.ɡən || iki gündən sonra | |||
|- | |||
| in der Woche || ɪn deːɐ̯ ˈvɔ.xə || həftədə | |||
|- | |||
| in 2023 || ɪn ˈtsvaɪ̯.t͡sɪç ˈaɪ̯n.ʊŋ || 2023-cü ildə | |||
|} | |||
==== 3. "vor" ==== | |||
"vor" prepozisiyası, bir şeyin baş verməsindən əvvəlki zaman dilimini ifadə edir. | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! Alman | |||
! Alman !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan | |||
|- | |- | ||
| | |||
| vor zwei Tagen || foːɐ̯ t͡svaɪ̯ ˈtaː.ɡən || iki gün əvvəl | |||
|- | |- | ||
| | |||
| vor einer Woche || foːɐ̯ ˈaɪ̯.nə ˈvɔ.xə || bir həftə əvvəl | |||
|- | |- | ||
| | |||
| vor dem Mittagessen || foːɐ̯ deːm ˈmɪt.aɡ.e.sən || nahar yeməyindən əvvəl | |||
|} | |||
==== 4. "nach" ==== | |||
"nach" prepozisiyası, bir şeyin baş verməsindən sonra bir zaman dilimini ifadə edir. | |||
{| class="wikitable" | |||
! Alman !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan | |||
|- | |- | ||
| | |||
| nach zwei Tagen || naχ t͡svaɪ̯ ˈtaː.ɡən || iki gündən sonra | |||
|- | |||
| nach der Schule || naχ deːɐ̯ ˈʃuː.lə || məktəbdən sonra | |||
|- | |||
| nach dem Essen || naχ deːm ˈɛsən || yeməkdən sonra | |||
|} | |||
==== 5. "seit" ==== | |||
"seit" prepozisiyası, bir hadisənin başladığı andan bəri davam edən bir zaman dilimini ifadə edir. | |||
{| class="wikitable" | |||
! Alman !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan | |||
|- | |||
| seit einem Jahr || zaɪ̯t ˈaɪ̯.nəm jaʁ || bir ildən bəri | |||
|- | |||
| seit Montag || zaɪ̯t ˈmɔntaɪ̯k || bazar ertəsindən bəri | |||
|- | |- | ||
| | |||
| seit dem Umzug || zaɪ̯t deːm ˈʊm.t͡suːk || köçürülmədən bəri | |||
|} | |||
==== 6. "bis" ==== | |||
"bis" prepozisiyası, müəyyən bir zaman diliminin sonunu ifadə edir. | |||
{| class="wikitable" | |||
! Alman !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan | |||
|- | |- | ||
| | |||
| bis Freitag || bɪs ˈfʁaɪ̯.taɡ || cümə gününə qədər | |||
|- | |- | ||
| bis || | |||
| bis zum Abend || bɪs tsʊm ˈaː.bənt || axşama qədər | |||
|- | |- | ||
| | |||
| bis 2024 || bɪs ˈtsvaɪ̯.t͡sɪç ˈaɪ̯n.ʊŋ || 2024-cü ilə qədər | |||
|} | |} | ||
=== Məşqlər === | |||
İndi isə öyrəndiklərimizi tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edək. Hər bir məşq üçün cavabları da əlavə edəcəyik. | |||
==== Məşq 1: Boşluqları doldurun ==== | |||
Aşağıdakı cümlələrdə boşluqları müvafiq zaman prepozisiyaları ilə doldurun. | |||
1. Ich gehe __ die Schule. (məktəbə) | |||
2. Wir treffen uns __ Freitag. (cümə günü) | |||
3. Sie arbeitet __ einem Jahr in dieser Firma. (bir ildən bəri) | |||
4. Er kommt __ zwei Tagen. (iki gündən sonra) | |||
5. Das Buch ist __ dem Regal. (rafın içində) | |||
'''Cavablar:''' | |||
1. Ich gehe _in_ die Schule. | |||
2. Wir treffen uns _am_ Freitag. | |||
3. Sie arbeitet _seit_ einem Jahr in dieser Firma. | |||
4. Er kommt _nach_ zwei Tagen. | |||
5. Das Buch ist _im_ Regal. | |||
==== Məşq 2: Cümlələri tamamlayın ==== | |||
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın. | |||
1. __ Montag, ich habe einen Termin. (bazar ertəsi) | |||
2. Ich lerne Deutsch __ einem Jahr. (bir ildən bəri) | |||
3. __ dem Essen, gehen wir spazieren. (yeməkdən sonra) | |||
4. __ dem Urlaub, gehen wir nach Deutschland. (tətilə qədər) | |||
5. Sie hat Geburtstag __ 15. Mai. (15 mayda) | |||
'''Cavablar:''' | |||
1. _Am_ Montag, ich habe einen Termin. | |||
2. Ich lerne Deutsch _seit_ einem Jahr. | |||
3. _Nach_ dem Essen, gehen wir spazieren. | |||
4. _Bis_ dem Urlaub, gehen wir nach Deutschland. | |||
5. Sie hat Geburtstag _am_ 15. Mai. | |||
==== Məşq 3: Doğru prepozisiyanı seçin ==== | |||
Aşağıdakı cümlələrdə doğru prepozisiyanı seçin. | |||
1. Ich komme __ (vor/nach) dem Film. | |||
2. Wir haben Urlaub __ (bis/nach) nächste Woche. | |||
3. Ich arbeite __ (seit/vor) einem Monat in dieser Firma. | |||
4. Sie geht __ (am/in) der Stadt shoppen. | |||
5. Er fährt __ (nach/vor) Berlin. | |||
'''Cavablar:''' | |||
1. Ich komme _nach_ dem Film. | |||
2. Wir haben Urlaub _bis_ nächste Woche. | |||
3. Ich arbeite _seit_ einem Monat in dieser Firma. | |||
4. Sie geht _in_ der Stadt shoppen. | |||
5. Er fährt _nach_ Berlin. | |||
== | ==== Məşq 4: Cümlələri düzəldin ==== | ||
Aşağıdakı | Aşağıdakı cümlələri düzgün forma gətirin. | ||
1. | 1. Ich gehe am die Schule. | ||
2. Er kommt in zwei Tagen. | |||
3. Sie arbeitet vor einem Jahr. | |||
3. | |||
4. Wir gehen nach die Party. | |||
5. Das Buch ist vor dem Tisch. | |||
'''Cavablar:''' | |||
1. Ich gehe _in_ die Schule. | |||
2. Er kommt _in_ zwei Tagen. | |||
3. Sie arbeitet _seit_ einem Jahr. | |||
4. Wir gehen _zur_ Party. | |||
5. Das Buch ist _auf_ dem Tisch. | |||
==== Məşq 5: Müzakirə edin ==== | |||
Aşağıdakı suallara cavab verin. | |||
1. Du hast Geburtstag am? (nə vaxt doğulursan?) | |||
2. Du lernst Deutsch seit? (neçə ildir alman dili öyrənirsən?) | |||
3. Was machst du nach der Schule? (məktəbdən sonra nə edirsən?) | |||
4. Was hast du vor einem Jahr gemacht? (bir il əvvəl nə etmisən?) | |||
5. Wohin fährst du nach den Ferien? (tətilin ardından hara gedirsən?) | |||
'''Cavablar:''' | |||
Hər biri tələbənin öz cavabına əsaslanır. Məsələn: | |||
1. _Ich habe Geburtstag am 5. Mai._ | |||
2. _Ich lerne Deutsch seit einem Jahr._ | |||
3. _Ich gehe nach Hause._ | |||
4. _Vor einem Jahr habe ich Urlaub gemacht._ | |||
5. _Nach den Ferien fahre ich nach Berlin._ | |||
=== Nəticə === | |||
Bu dərsdə '''zaman prepozisiyalarını''' öyrənmək, dilin əsas anlayışlarını başa düşmək üçün çox vacibdir. Unutmayın ki, zaman prepozisiyaları olmadan cümlələrinizdə dəqiqlik olmaya bilər. Onları düzgün istifadə edərək, fikirlərinizi daha aydın və anlaşılan bir şəkildə ifadə edə bilərsiniz. Artıq siz zaman prepozisiyalarını öyrəndiniz və gündəlik həyatınızda tətbiq etməyə hazırsınız! | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title=Alman | |||
|keywords=alman dili, qrammatika, | |title=Alman Dilində Zaman Prepozisiyaları | ||
|description= | |||
|keywords=zaman prepozisiyaları, alman dili, qrammatika, alman dilini öyrənmək, alman dilində danışıq | |||
|description=Bu dərsdə zaman prepozisiyaları haqqında öyrənəcəksiniz və onları kontekstdə necə istifadə edəcəyinizi anlayacaqsınız. | |||
}} | }} | ||
{{German-0-to-A1-Course-TOC-az}} | {{Template:German-0-to-A1-Course-TOC-az}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 76: | Line 319: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:German-0-to-A1-Course]] | [[Category:German-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
Latest revision as of 17:15, 12 August 2024
Giriş[edit | edit source]
Alman dilini öyrənmək, dilin strukturunu başa düşmək və onun gözəlliyini anlamaq üçün vacibdir. Bu dərsdə zaman prepozisiyaları üzərində dayanacağıq. Zaman prepozisiyaları, müəyyən bir zaman dilimində baş verən hadisələri ifadə etmək üçün istifadə edilir. Onlar dilin əsasını təşkil edir və gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. Belə ki, bu prepozisiyalar olmadan, fikirlərimizi aydın ifadə etmək çətin olacaq. Bu dərsdə, zaman prepozisiyalarının necə işlədiyini öyrənəcəyik və onları düzgün kontekstdə necə istifadə edəcəyimizi müzakirə edəcəyik.
Zaman Prepozisiyaları Nədir?[edit | edit source]
Zaman prepozisiyaları, hadisələrin və ya fəaliyyətlərin baş verdiyi zamanları göstərir. Bu prepozisiyalar, cümlələrimizdə zaman ifadələri əlavə edərək, fikirlərimizi daha dəqiq və aydın bir şəkildə ifadə etməyə kömək edir. Alman dilində ən çox istifadə olunan zaman prepozisiyaları bunlardır:
- am (gündə)
- in (içində)
- vor (öncə)
- nach (sonra)
- seit (bəri)
- bis (qədər)
Zaman Prepozisiyalarının İstifadəsi[edit | edit source]
Zaman prepozisiyaları, cümlələrimizdə zaman ifadələrini dəqiq ifadə etməyə imkan tanıyır. Gəlin, bu prepozisiyaların hər birini daha yaxından nəzərdən keçirək.
1. "am"[edit | edit source]
"am" prepozisiyası, müəyyən bir gün və ya tarix ifadə etmək üçün istifadə olunur.
Alman | Tələffüz | Şimali Azərbaycan |
---|---|---|
am Montag | am ˈmɔntaɪ̯k | bazar ertəsi |
am 1. Mai | am ˈaɪ̯n.t͡s̩ maɪ̯ | 1 mayda |
am Abend | am ˈaː.bənt | axşam |
2. "in"[edit | edit source]
"in" prepozisiyası, müəyyən bir gələcək zaman dilimini ifadə etmək üçün istifadə olunur.
Alman | Tələffüz | Şimali Azərbaycan |
---|---|---|
in zwei Tagen | ɪn t͡svaɪ̯ ˈtaː.ɡən | iki gündən sonra |
in der Woche | ɪn deːɐ̯ ˈvɔ.xə | həftədə |
in 2023 | ɪn ˈtsvaɪ̯.t͡sɪç ˈaɪ̯n.ʊŋ | 2023-cü ildə |
3. "vor"[edit | edit source]
"vor" prepozisiyası, bir şeyin baş verməsindən əvvəlki zaman dilimini ifadə edir.
Alman | Tələffüz | Şimali Azərbaycan |
---|---|---|
vor zwei Tagen | foːɐ̯ t͡svaɪ̯ ˈtaː.ɡən | iki gün əvvəl |
vor einer Woche | foːɐ̯ ˈaɪ̯.nə ˈvɔ.xə | bir həftə əvvəl |
vor dem Mittagessen | foːɐ̯ deːm ˈmɪt.aɡ.e.sən | nahar yeməyindən əvvəl |
4. "nach"[edit | edit source]
"nach" prepozisiyası, bir şeyin baş verməsindən sonra bir zaman dilimini ifadə edir.
Alman | Tələffüz | Şimali Azərbaycan |
---|---|---|
nach zwei Tagen | naχ t͡svaɪ̯ ˈtaː.ɡən | iki gündən sonra |
nach der Schule | naχ deːɐ̯ ˈʃuː.lə | məktəbdən sonra |
nach dem Essen | naχ deːm ˈɛsən | yeməkdən sonra |
5. "seit"[edit | edit source]
"seit" prepozisiyası, bir hadisənin başladığı andan bəri davam edən bir zaman dilimini ifadə edir.
Alman | Tələffüz | Şimali Azərbaycan |
---|---|---|
seit einem Jahr | zaɪ̯t ˈaɪ̯.nəm jaʁ | bir ildən bəri |
seit Montag | zaɪ̯t ˈmɔntaɪ̯k | bazar ertəsindən bəri |
seit dem Umzug | zaɪ̯t deːm ˈʊm.t͡suːk | köçürülmədən bəri |
6. "bis"[edit | edit source]
"bis" prepozisiyası, müəyyən bir zaman diliminin sonunu ifadə edir.
Alman | Tələffüz | Şimali Azərbaycan |
---|---|---|
bis Freitag | bɪs ˈfʁaɪ̯.taɡ | cümə gününə qədər |
bis zum Abend | bɪs tsʊm ˈaː.bənt | axşama qədər |
bis 2024 | bɪs ˈtsvaɪ̯.t͡sɪç ˈaɪ̯n.ʊŋ | 2024-cü ilə qədər |
Məşqlər[edit | edit source]
İndi isə öyrəndiklərimizi tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edək. Hər bir məşq üçün cavabları da əlavə edəcəyik.
Məşq 1: Boşluqları doldurun[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdə boşluqları müvafiq zaman prepozisiyaları ilə doldurun.
1. Ich gehe __ die Schule. (məktəbə)
2. Wir treffen uns __ Freitag. (cümə günü)
3. Sie arbeitet __ einem Jahr in dieser Firma. (bir ildən bəri)
4. Er kommt __ zwei Tagen. (iki gündən sonra)
5. Das Buch ist __ dem Regal. (rafın içində)
Cavablar:
1. Ich gehe _in_ die Schule.
2. Wir treffen uns _am_ Freitag.
3. Sie arbeitet _seit_ einem Jahr in dieser Firma.
4. Er kommt _nach_ zwei Tagen.
5. Das Buch ist _im_ Regal.
Məşq 2: Cümlələri tamamlayın[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın.
1. __ Montag, ich habe einen Termin. (bazar ertəsi)
2. Ich lerne Deutsch __ einem Jahr. (bir ildən bəri)
3. __ dem Essen, gehen wir spazieren. (yeməkdən sonra)
4. __ dem Urlaub, gehen wir nach Deutschland. (tətilə qədər)
5. Sie hat Geburtstag __ 15. Mai. (15 mayda)
Cavablar:
1. _Am_ Montag, ich habe einen Termin.
2. Ich lerne Deutsch _seit_ einem Jahr.
3. _Nach_ dem Essen, gehen wir spazieren.
4. _Bis_ dem Urlaub, gehen wir nach Deutschland.
5. Sie hat Geburtstag _am_ 15. Mai.
Məşq 3: Doğru prepozisiyanı seçin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdə doğru prepozisiyanı seçin.
1. Ich komme __ (vor/nach) dem Film.
2. Wir haben Urlaub __ (bis/nach) nächste Woche.
3. Ich arbeite __ (seit/vor) einem Monat in dieser Firma.
4. Sie geht __ (am/in) der Stadt shoppen.
5. Er fährt __ (nach/vor) Berlin.
Cavablar:
1. Ich komme _nach_ dem Film.
2. Wir haben Urlaub _bis_ nächste Woche.
3. Ich arbeite _seit_ einem Monat in dieser Firma.
4. Sie geht _in_ der Stadt shoppen.
5. Er fährt _nach_ Berlin.
Məşq 4: Cümlələri düzəldin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri düzgün forma gətirin.
1. Ich gehe am die Schule.
2. Er kommt in zwei Tagen.
3. Sie arbeitet vor einem Jahr.
4. Wir gehen nach die Party.
5. Das Buch ist vor dem Tisch.
Cavablar:
1. Ich gehe _in_ die Schule.
2. Er kommt _in_ zwei Tagen.
3. Sie arbeitet _seit_ einem Jahr.
4. Wir gehen _zur_ Party.
5. Das Buch ist _auf_ dem Tisch.
Məşq 5: Müzakirə edin[edit | edit source]
Aşağıdakı suallara cavab verin.
1. Du hast Geburtstag am? (nə vaxt doğulursan?)
2. Du lernst Deutsch seit? (neçə ildir alman dili öyrənirsən?)
3. Was machst du nach der Schule? (məktəbdən sonra nə edirsən?)
4. Was hast du vor einem Jahr gemacht? (bir il əvvəl nə etmisən?)
5. Wohin fährst du nach den Ferien? (tətilin ardından hara gedirsən?)
Cavablar:
Hər biri tələbənin öz cavabına əsaslanır. Məsələn:
1. _Ich habe Geburtstag am 5. Mai._
2. _Ich lerne Deutsch seit einem Jahr._
3. _Ich gehe nach Hause._
4. _Vor einem Jahr habe ich Urlaub gemacht._
5. _Nach den Ferien fahre ich nach Berlin._
Nəticə[edit | edit source]
Bu dərsdə zaman prepozisiyalarını öyrənmək, dilin əsas anlayışlarını başa düşmək üçün çox vacibdir. Unutmayın ki, zaman prepozisiyaları olmadan cümlələrinizdə dəqiqlik olmaya bilər. Onları düzgün istifadə edərək, fikirlərinizi daha aydın və anlaşılan bir şəkildə ifadə edə bilərsiniz. Artıq siz zaman prepozisiyalarını öyrəndiniz və gündəlik həyatınızda tətbiq etməyə hazırsınız!
Other lessons[edit | edit source]
- 0-dan A1-dək Kurs → Qrammatika → Mövzu və Fiil
- 0 to A1 Course → Grammar → Comparative and Superlative Forms
- 0 to A1 Course → Grammar → Cases: Nominative and Accusative
- 0 to A1 Course → Grammar → Two-Way Prepositions
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər Alman dili kursu → Qrammatika → Əlfiyyat forması
- 0 to A1 Course → Grammar → Using Time Expressions
- 0 to A1 Course → Grammar → Noun and Gender
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər tam dərslər → Qrammatik → Ədədlərlə birlikdə prepozisiyaların istifadəsi
- 0 dan A1 Kursu → Grammatik → Kişisel Zamirler
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər kurs → Qrammatika → Mülkiyyət zərifləri
- 0 to A1 Course → Grammar → Separable Verbs
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər kurs → Qrammatika → Məcburiyyətlər haqqında danışmaq
- 0-dan A1-dək kurs → Qrammatika → Təsvir edici sifət
- 0 to A1 Course