Difference between revisions of "Language/Moroccan-arabic/Grammar/Directional-Prepositions/az"

Latest revision as of 03:48, 16 August 2024

Marokko Ərəb dili → Qrammatika → 0-dan A1-ə Kurs → Yön Ön Tayinləri

Giriş[edit | edit source]

Marokko Ərəb dili (Darija) öyrənmək istəyənlər üçün yön ön təyinləri əhəmiyyətli bir mövzudur. Bu, dilin gündəlik istifadə edilən cümlələrindəki yön hissələrini başa düşmək və düzgün istifadə etmək üçün əsasdır. Bu dərsdə, yön ön təyinlərinin nələr olduğunu, necə istifadə edildiklərini öyrənəcək, onlarla bağlı 20 nümunə görəcək və praktika üçün 10 tapşırıq icra edəcəyik. Gəlin başlayırıq!

Yön Ön Tayinləri Nədir?[edit | edit source]

Yön ön təyinləri, bir şeyin yerləşdiyi yeri, istiqamətini və ya bir şeyin digər bir şeylə olan əlaqəsini ifadə edən sözlərdir. Marokko Ərəb dilində ən çox istifadə edilən yön ön təyinləri bunlardır:

fوق (fouq) - yuxarıda

təhət (taht) - aşağıda

qədəm (qadam) - qarşısında

xaç (khaç) - arxasında

’alin (’alin) - içində

xarij (kharij) - xaricində

’il (il) - üzərində

beyn (beyn) - arasında

Yön Ön Tayinlərinin İstifadəsi[edit | edit source]

Yön ön təyinlərini cümlələrdə istifadə edərkən, onların düzgün kontekstdə və uyğun şəkildə istifadəsi vacibdir. Aşağıda bu yön ön təyinlərinin cümlələrdə necə istifadə edildiyinə dair 20 nümunə təqdim edirik.

Moroccan Arabic	Pronunciation	North Azerbaijani
الكتاب فوق الطاولة	l-kitab fouq at-tawila	Kitab masa üstündədir
السيارة تحت الشجرة	s-sayyara taht a-š-šajara	Avtomobil ağacın altındadır
هو أمام المدرسة	huwa qədəm l-madrasa	O məktəbin qarşısındadır
القطة خلف الباب	l-qiṭṭa xaç l-bab	Pişik qapının arxasında
الحقيبة داخل السيارة	l-ḥaqība ’alin s-sayyara	Çanta avtomobilin içindədir
الكتاب في حقيبتي	l-kitab fi ḥaqibti	Kitab çantamın içindədir
المنزل بعيد عن المدينة	l-manzil ba’id ’an l-madina	Ev şəhərdən uzaqdadır
الجسر فوق النهر	l-jisr fouq an-nahr	Körpü çayın üstündədir
الجدار بجانب النافذة	l-jidar bi-janib an-nafitha	Divar pəncərənin yanındadır
الكرسي بين الطاولة والكنبة	l-kursi beyn at-tawila wa-l-kanaba	Stul masa ilə divan arasında
الكتاب على الطاولة	l-kitab ’alin at-tawila	Kitab masanın üstündədir
الطفل في حضن الأم	ṭ-ṭifl fi ḥuḍn l-umm	Uşaq ananın qucağındadır
الستارة أمام النافذة	l-sitāra qədəm an-nafitha	Pərdə pəncərənin qarşısındadır
العصفور فوق الشجرة	l-‘uṣfūr fouq a-š-šajara	Quş ağacın üstündədir
الطاولة تحت السقف	at-tawila taht as-saqf	Masa tavanın altındadır
الشارع خلف المنزل	a-š-šāriʿ xaç l-manzil	Küçə evin arxasında
الكلب أمام الباب	l-kalb qədəm l-bab	İt qapının qarşısındadır
القلم داخل الحقيبة	l-qalam ’alin l-ḥaqība	Qələm çantanın içindədir
الجبل بعيد عن البحر	l-jabal ba’id ’an l-baḥr	Dağ dənizdən uzaqdadır
الزهور على الطاولة	az-zuhūr ’alin at-tawila	Çiçəklər masanın üstündədir
الكتاب بين الكتب الأخرى	l-kitab beyn l-kutub l-uxra	Kitab digər kitablardan arasındadır

Yön Ön Tayinləri İlə Cümlələr Qurmaq[edit | edit source]

Yön ön təyinlərini istifadə edərək düzgün cümlələr qurmaq üçün aşağıdakı qaydalara diqqət yetirin:

1. Yön ön təyininin yeri: Yön ön təyini cümlədə adətən isimdən əvvəl gəlir.

2. Təyin olunan şeyin doğru seçilməsi: Hər zaman yön ön təyini ilə hansı şeyin əlaqəsi olduğunu qeyd edin.

3. Cümlənin aydınlığı: Cümlənizi qısa və aydın tutun.

Praktika Tapşırıqları[edit | edit source]

İndi yön ön təyinlərini praktika etməyə başlayacağıq. Aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirin:

1. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

الكتاب ____ الطاولة.

السيارة ____ الشجرة.

القلم ____ الحقيبة.

الطفل ____ الأم.

الجدار ____ النافذة.

2. Cümlələrdəki boşluqları doldurun:

الكتاب _____ (فوق - تحت) الطاولة.

العصفور _____ (داخل - خارج) الشجرة.

الكرسي _____ (بين - خلف) الطاولة والكنبة.

3. Yön ön təyinlərini istifadə edərək aşağıdakı ifadələri cümləyə çevirin:

(بجوار - المنزل) الصديق

(عند - المقهى) صديقي

(في - السيارة) المفتاح

4. Aşağıdakı cümlələri düzgün yön ön təyinləri ilə tamamlayın:

الزهور ____ الطاولة.

الجسر ____ النهر.

الكلب ____ المنزل.

5. Yön ön təyinləri ilə yeni cümlələr yaradın:

(فوق) -

(تحت) -

(داخل) -

Cavablar[edit | edit source]

1.

الكتاب فوق الطاولة.

السيارة تحت الشجرة.

القلم داخل الحقيبة.

الطفل في الأم.

الجدار بجوار النافذة.

2.

الكتاب فوق الطاولة.

العصفور خارج الشجرة.

الكرسي بين الطاولة والكنبة.

3.

الصديق بجوار المنزل.

صديقي عند المقهى.

المفتاح في السيارة.

4.

الزهور على الطاولة.

الجسر فوق النهر.

الكلب خلف المنزل.

5. (Cavablar tələbə tərəfindən yaradılmalıdır.)

Bu dərs boyunca yön ön təyinlərinin Marokko Ərəb dilindəki əhəmiyyətini öyrəndik. Düzgün istifadə edilərək, bu sözlər gündəlik danışığınızı zənginləşdirəcəkdir. Unutmayın ki, praktika etmək sizə bu bilgiləri daha da mənimsəməyə kömək edəcəkdir.

Table of Contents - Moroccan Arabic Course - 0 to A1[edit source]

Kurs təqdimatı

Tanıtım

Salamlama və Əsas Frazalar

İsimlər və Zamir

Yemək və İçki

Əməllər

Ev və Mənzil

Sifət İfadələri

Xalq İnancları və Adətləri

Ön təyinli Ededlər

Nəqliyyat

Emir Modu

Alış-veriş və Pərakəndəçilik

Tarixi Yerlər və Neyşaburlar

Şərtlər

Sağlamlıq və Acil Hallar

Passiv Səs

Dinlənmə və Əyləncə

Bayramlar və Mərasimlər

Regionl Dillər

Dolaylı Nitq

Hava və İqlim

Other lessons[edit | edit source]

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{Moroccan-arabic-Page-Top}}
+<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Moroccan-arabic/az|Marokko Ərəb dili]] </span> → <span cat>[[Language/Moroccan-arabic/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Moroccan-arabic/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə Kurs]]</span> → <span title>Yön Ön Tayinləri</span></div>
+== Giriş ==
-<div class="pg_page_title"><span lang>Marokko Arabcası</span> → <span cat>Qrammatika</span> → <span level>[[Language/Moroccan-arabic/Grammar/0-to-A1-Course/az|0'dan A1'e Tamamlanmış Kurs]]</span> → <span title>Yön Edatları</span></div>
+Marokko Ərəb dili (Darija) öyrənmək istəyənlər üçün yön ön təyinləri əhəmiyyətli bir mövzudur. Bu, dilin gündəlik istifadə edilən cümlələrindəki yön hissələrini başa düşmək və düzgün istifadə etmək üçün əsasdır. Bu dərsdə, yön ön təyinlərinin nələr olduğunu, necə istifadə edildiklərini öyrənəcək, onlarla bağlı 20 nümunə görəcək və praktika üçün 10 tapşırıq icra edəcəyik. Gəlin başlayırıq!
 __TOC__
-== Başlıq səviyyəsi 1 ==
+=== Yön Ön Tayinləri Nədir? ===
-=== Başlıq səviyyəsi 2 ===
-==== Başlıq səviyyəsi 3 ====
+Yön ön təyinləri, bir şeyin yerləşdiyi yeri, istiqamətini və ya bir şeyin digər bir şeylə olan əlaqəsini ifadə edən sözlərdir. Marokko Ərəb dilində ən çox istifadə edilən yön ön təyinləri bunlardır:
-==== Başlıq səviyyəsi 3 ====
-=== Başlıq səviyyəsi 2 ===
+* '''fوق (fouq)''' - yuxarıda
-== Başlıq səviyyəsi 1 ==
+* '''təhət (taht)''' - aşağıda
+* '''qədəm (qadam)''' - qarşısında
+* '''xaç (khaç)''' - arxasında
+* '''’alin (’alin)''' - içində
+* '''xarij (kharij)''' - xaricində
-Bu dərslərdə Marokko Arabcasının yön edatlarını öyrənəcəksiniz. Yön edatlarını necə istifadə etməli olduğunuzu öyrənmək üçün ən yaxşı məqamdasınız.
+* '''’il (il)''' - üzərində
-Yön edatları, Marokko Arabcasında yerlər və məkanlarla bağlı məlumatı ifadə etmək üçün istifadə olunan sözlərdir. Əgər Marokko Arabcası öyrənirsinizsə, yön edatlarının necə istifadə olunduğunu bilmək çox vacibdir.
+* '''beyn (beyn)''' - arasında
-=== Yön Edatlarının Siyahısı ===
+=== Yön Ön Tayinlərinin İstifadəsi ===
-Aşağıdakı cədvəldə Marokko Arabcasındakı ən müxtəlif yön edatları göstərilmişdir:
+Yön ön təyinlərini cümlələrdə istifadə edərkən, onların düzgün kontekstdə və uyğun şəkildə istifadəsi vacibdir. Aşağıda bu yön ön təyinlərinin cümlələrdə necə istifadə edildiyinə dair 20 nümunə təqdim edirik.
 {| class="wikitable"
-! Marokko Arabcası !! İstifadəsi !! North Azerbaijani
+! Moroccan Arabic !! Pronunciation !! North Azerbaijani
+|-
+| الكتاب فوق الطاولة || l-kitab fouq at-tawila || Kitab masa üstündədir
+|-
+| السيارة تحت الشجرة || s-sayyara taht a-š-šajara || Avtomobil ağacın altındadır
+|-
+| هو أمام المدرسة || huwa qədəm l-madrasa || O məktəbin qarşısındadır
 |-
-| فْوق || üzərində || üzərində
+| القطة خلف الباب || l-qiṭṭa xaç l-bab || Pişik qapının arxasında
 |-
-| تَحْتَ || altında || altında
+| الحقيبة داخل السيارة || l-ḥaqība ’alin s-sayyara || Çanta avtomobilin içindədir
+|-
+| الكتاب في حقيبتي || l-kitab fi ḥaqibti || Kitab çantamın içindədir
+|-
+| المنزل بعيد عن المدينة || l-manzil ba’id ’an l-madina || Ev şəhərdən uzaqdadır
+|-
+| الجسر فوق النهر || l-jisr fouq an-nahr || Körpü çayın üstündədir
+|-
+| الجدار بجانب النافذة || l-jidar bi-janib an-nafitha || Divar pəncərənin yanındadır
+|-
+| الكرسي بين الطاولة والكنبة || l-kursi beyn at-tawila wa-l-kanaba || Stul masa ilə divan arasında
+|-
+| الكتاب على الطاولة || l-kitab ’alin at-tawila || Kitab masanın üstündədir
+|-
+| الطفل في حضن الأم || ṭ-ṭifl fi ḥuḍn l-umm || Uşaq ananın qucağındadır
+|-
+| الستارة أمام النافذة || l-sitāra qədəm an-nafitha || Pərdə pəncərənin qarşısındadır
+|-
+| العصفور فوق الشجرة || l-‘uṣfūr fouq a-š-šajara || Quş ağacın üstündədir
+|-
+| الطاولة تحت السقف || at-tawila taht as-saqf || Masa tavanın altındadır
 |-
-| أَمامَ || önündə || önündə
+| الشارع خلف المنزل || a-š-šāriʿ xaç l-manzil || Küçə evin arxasında
 |-
-| وَرَاءَ || arxasında || arxasında
+| الكلب أمام الباب || l-kalb qədəm l-bab || İt qapının qarşısındadır
 |-
-| جَانِبَ || kənarında || kənarında
+| القلم داخل الحقيبة || l-qalam ’alin l-ḥaqība || Qələm çantanın içindədir
 |-
-| بَيْنَ || arasında || arasında
+| الجبل بعيد عن البحر || l-jabal ba’id ’an l-baḥr || Dağ dənizdən uzaqdadır
 |-
-| دَاخِلَ || daxilində || daxilində
+| الزهور على الطاولة || az-zuhūr ’alin at-tawila || Çiçəklər masanın üstündədir
 |-
-| خَارِجَ || xaricində || xaricində
+| الكتاب بين الكتب الأخرى || l-kitab beyn l-kutub l-uxra || Kitab digər kitablardan arasındadır
 |}
-== Yön Edatlarının İstifadəsi ==
+=== Yön Ön Tayinləri İlə Cümlələr Qurmaq ===
+Yön ön təyinlərini istifadə edərək düzgün cümlələr qurmaq üçün aşağıdakı qaydalara diqqət yetirin:
+. '''Yön ön təyininin yeri''': Yön ön təyini cümlədə adətən isimdən əvvəl gəlir.
+. '''Təyin olunan şeyin doğru seçilməsi''': Hər zaman yön ön təyini ilə hansı şeyin əlaqəsi olduğunu qeyd edin.
+. '''Cümlənin aydınlığı''': Cümlənizi qısa və aydın tutun.
+=== Praktika Tapşırıqları ===
+İndi yön ön təyinlərini praktika etməyə başlayacağıq. Aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirin:
+. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
+* الكتاب ____ الطاولة.
+* السيارة ____ الشجرة.
+* القلم ____ الحقيبة.
+* الطفل ____ الأم.
+* الجدار ____ النافذة.
-Yön edatlarını doğru bir şəkildə istifadə etmək çox vacibdir. Aşağıdakı nümunələr yön edatlarının necə istifadə olunduğunu göstərir:
+. Cümlələrdəki boşluqları doldurun:
-* فْوق - üzərində:
+* الكتاب _____ (فوق - تحت) الطاولة.
-** مْزَالْتْ فْوقْ الْبِيتْ. (Mazalt fokh el beet.) - Evnin üzərində qalır.
-** الْكِتَابْ كَانْ فْوقْ الْمَكْتَبْ. (El kitab kan fokh el makteb.) - Kitab masanın üzərində idi.
-* تَحْتَ - altında:
+* العصفور _____ (داخل - خارج) الشجرة.
-** الْكِتَابْ كَانْ تَحْتَ الْمَكْتَبْ. (El kitab kan taht el makteb.) - Kitab masanın altındaydı.
-** السَّيَّارَةْ مَوْجُوْدَةْ تَحْتَ الْجِسْرْ. (Es-syyara mawjouda taht el jissr.) - Maşın köprü altında yerləşir.
-* أَمَامَ - önündə:
+* الكرسي _____ (بين - خلف) الطاولة والكنبة.
-** الْجَامِعَةْ تَقْعْ أَمَامَ الْمَتْحَفْ. (El jami'at taq'a'amam el mat'haf.) - Universitet müzənin qarşısında yerləşir.
-** الْبَيْتْ يَقْعْ أَمَامَ الْمَسْجِدْ. (El beet yaq'a'amam el masjid.) - Ev məscidin qarşısında yerləşir.
-* وَرَاءَ - arxasında:
+. Yön ön təyinlərini istifadə edərək aşağıdakı ifadələri cümləyə çevirin:
-** الْمَدْرَسَةْ تَقْعْ وَرَاءَ الْمَسْجِدْ. (El madrasa taq'a'wara' el masjid.) - Məktəb məscidin arxasında yerləşir.
-** السُّوْقْ يَقْعْ وَرَاءَ الْفُنْدُقْ. (Es-souq yaq'a'wara' el fondouk.) - Bazar otelin arxasında yerləşir.
-* جَانِبَ - kənarında:
+* (بجوار - المنزل) الصديق
-** الْمَدْرَسَةْ تَقْعْ جَانِبَ الْمَسْجِدْ. (El madrasa taq'a'janib el masjid.) - Məktəb məscidin kənarında yerləşir.
-** الْمَرْكَبْ يَقْعْ جَانِبَ الْبَحْرْ. (El markab yaq'a'janib el bahr.) - Gəmi dənizin kənarında yerləşir.
-* بَيْنَ - arasında:
+* (عند - المقهى) صديقي
-** الْكِتَابَانِ بَيْنَ الْمَجْلِسْ وَ الْكُنْبَةْ. (El kitabane bayn el majlis w el kounba.) - Kitablar otaq və sandıq arasındadır.
-** الْمَرْكَبْ يَقْطَعْ الْمَسَافَةْ بَيْنَ الْجَزِيْرَتَيْنْ. (El markab yaqt'a' el mesafa bayn el jazirateyn.) - Gəmi iki adanın arasındaki mesafəni qat edir.
-* دَاخِلَ - daxilində:
+* (في - السيارة) المفتاح
-** الْقَلَمْ دَاخِلَ الْكِتَابْ. (El qalam daxil el kitab.) - Qələm kitabın daxilindədir.
-** الْجَوَّالْ دَاخِلَ الْحَقِيْبَةْ. (El jawwal daxil el haqiba.) - Telefon çantasının daxilindədir.
-* خَارِجَ - xaricində:
+. Aşağıdakı cümlələri düzgün yön ön təyinləri ilə tamamlayın:
-** الْكِتَابْ خَارِجَ الْحَقِيْبَةْ. (El kitab xaric el haqiba.) - Kitab çantanın xaricindədir.
-** الْمُدِيْنَةْ خَارِجَ الْبَلَدْ. (El moudina xaric el balad.) - Şəhər şəhərdən kənardadır.
-Yön edatları, Marokko Arabcasında ən çox istifadə olunan edatlar arasındadır. Bu dərslərdə öyrənəcəyiniz bu məqamlar, birbaşa əlaqədar məlumatları ifadə etmək üçün çox vacibdir.
+* الزهور ____ الطاولة.
+* الجسر ____ النهر.
+* الكلب ____ المنزل.
+. Yön ön təyinləri ilə yeni cümlələr yaradın:
+* (فوق) -
+* (تحت) -
+* (داخل) -
+=== Cavablar ===
+.
+* الكتاب '''فوق''' الطاولة.
+* السيارة '''تحت''' الشجرة.
+* القلم '''داخل''' الحقيبة.
+* الطفل '''في''' الأم.
+* الجدار '''بجوار''' النافذة.
+.
+* الكتاب '''فوق''' الطاولة.
+* العصفور '''خارج''' الشجرة.
+* الكرسي '''بين''' الطاولة والكنبة.
+.
+* الصديق '''بجوار''' المنزل.
+* صديقي '''عند''' المقهى.
+* المفتاح '''في''' السيارة.
+.
+* الزهور '''على''' الطاولة.
+* الجسر '''فوق''' النهر.
+* الكلب '''خلف''' المنزل.
+. (Cavablar tələbə tərəfindən yaradılmalıdır.)
+Bu dərs boyunca yön ön təyinlərinin Marokko Ərəb dilindəki əhəmiyyətini öyrəndik. Düzgün istifadə edilərək, bu sözlər gündəlik danışığınızı zənginləşdirəcəkdir. Unutmayın ki, praktika etmək sizə bu bilgiləri daha da mənimsəməyə kömək edəcəkdir.
 {{#seo:
-|title=Marokko Arabcası Qrammatikası → 0'dan A1'e Tamamlanmış Kurs → Yön Edatları
-|keywords=Marokko Arabcası, Yön Edatları, Marokko Arabcası Yön Edatları, Marokko Arabcası Grammatikası
+|title=Marokko Ərəb dili: Yön Ön Tayinləri
-|description=Marokko Arabcası dərslərində yön edatlarını öyrənin və onları Marokko Arabcasında necə istifadə etməli olduğunuzu öyrənin. Bu dərslər 0'dan A1'e Tamamlanmış Kursa uyğun olaraq tərtib edilmişdir.
+|keywords=Marokko Ərəb dili, qrammatika, yön ön təyinləri, dil öyrənmək, Darija, dil təhsili
+|description=Bu dərsdə Marokko Ərəb dilində yön ön təyinlərini öyrənəcəksiniz. 20 nümunə və 10 praktika tapşırığı ilə biliklərinizi inkişaf etdirin.
 }}
-{{Moroccan-arabic-0-to-A1-Course-TOC-az}}
+{{Template:Moroccan-arabic-0-to-A1-Course-TOC-az}}
 [[Category:Course]]
@@ Line 91: / Line 241: @@
 [[Category:0-to-A1-Course]]
 [[Category:Moroccan-arabic-0-to-A1-Course]]
-<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
+<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>