Difference between revisions of "Language/German/Grammar/Temporal-Prepositions/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
Line 1: Line 1:


{{German-Page-Top}}
{{German-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/German/kk|Неміс]] </span> → <span cat>[[Language/German/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/German/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Уақыттық предлогтар</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang>German</span> → <span cat>Grammar</span> → <span level>[[Language/German/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0 to A1 Course]]</span> → <span title>Temporal Prepositions</span></div>
== Кіріспе ==
 
Уақыттық предлогтар неміс тілінде өте маңызды рөл атқарады, өйткені олар сөйлемдегі уақытты белгілеуге көмектеседі. Неміс тілінде уақыттық предлогтарды дұрыс қолдану, әсіресе бастауыш деңгейде, тілді үйрету процесінде маңызды. Бұл сабақта біз уақыттық предлогтармен танысамыз, олардың мағынасын және қолданылуын түсінеміз. Сабақтың құрылымы төмендегідей:


__TOC__
__TOC__


== Орнын белгілері ==
=== Уақыттық предлогтар дегеніміз не? ===
 
Уақыттық предлогтар – бұл уақытты, мерзімді, кезеңді немесе уақыт аралығын білдіретін сөздер. Олар неміс тілінде әр түрлі контекстерде қолданылып, сөйлемнің мағынасын анықтайды. Келесі уақыттық предлогтарды қарастырамыз:
 
* '''vor''' - бұрын
 
* '''nach''' - кейін
 
* '''seit''' - бері
 
* '''bis''' - дейін
 
* '''ab''' - бастап
 
* '''während''' - кезінде
 
* '''für''' - үшін


Орнын белгілері - бұл орынның кездесу мерзімімен қатарындағы мүдделердің көмегімен орындағы оқиғаларды түсіну және анықтауға арналған грамматикалық құрал. Осы бөлімде сіз орнын белгілерін түсіну және оларды қолдану тәсілін үйренесіз.
* '''gegen''' - қарсы


== Орнын белгілері түрлері ==
* '''zwischen''' - арасында


Орнын белгілері - бұл орынның кездесу мерзімімен өзгеруіне байланысты бөлінетін үш түрі бар. Бұл түрлер:
* '''an''' - күні


=== Заңды орын белгілері ===
=== Уақыттық предлогтардың қолданылуы ===


Заңды орын белгілері - бұл орынның кездесу мерзімімен қатарындағы мүдделердің көмегімен орындағы оқиғаларды түсіну және анықтауға арналған грамматикалық құрал. Осы түрдің міндетті тілдері: am, um, im, in, beim, zum.
Уақыттық предлогтарды қолдану кезінде олардың мағынасына назар аудару керек. Мысалы, '''vor''' предлоги "бұрын" дегенді білдіреді және өткен уақытты көрсету үшін пайдаланылады. Ал '''nach''' предлоги "кейін" дегенді білдіреді және болашақ уақытты көрсету үшін қолданылады.


Үлгіліктерін көрсету үшін, мұнда бірнеше мисалдар беріледі:
=== Уақыттық предлогтардың мысалдары ===
 
Бұл жерде біз әрбір уақыттық предлогты нақты контексте қолданатын мысалдар келтіреміз.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Германиялық !! Транскрипция !! Қазақша
 
! Неміс !! Дыбыстау !! Қазақша
 
|-
|-
| am || [am] || кеше
 
| vor dem Essen  || фо́р дэм Э́ссен || тамақтан бұрын
 
|-
|-
| um || [ʊm] || түнде
 
| nach der Arbeit  || нах дэр А́рбайт || жұмыстан кейін
 
|-
|-
| im || [ɪm] || күнінің басында
 
| seit einem Jahr  || за́йт айнэм Я́р || бір жылдан бері
 
|-
|-
| in || [ɪn] || күнінің ішінде
 
| bis zum Abend  || бис цум А́бэнд || кешке дейін
 
|-
|-
| beim || [baɪm] || осы уақытта
 
| ab Montag  || аб Мóнтаг || дүйсенбіден бастап
 
|-
|-
| zum || [t͡suːm] || осы уақытта
|}


=== Ішкі орын белгілері ===
| während des Unterrichts  || вéрэнд дэс Унтэ́рихтс || сабақ кезінде


Ішкі орын белгілері - бұл орынның ішкі бөлігімен байланысты қолданылатын орын белгілері. Осы түрдің міндетті тілдері: an, auf, hinter, neben, in, über, unter, vor, zwischen.
|-


Үлгіліктерін көрсету үшін, мұнда бірнеше мисалдар беріледі:
| für eine Stunde  || фюр айнэ Штундэ || бір сағат үшін


{| class="wikitable"
! Германиялық !! Транскрипция !! Қазақша
|-
|-
| an || [an] || бірінші жаққа
 
| gegen 18 Uhr  || гéгэн 18 У́р || 18:00-де
 
|-
|-
| auf || [aʊf] || жоғарыға
 
| zwischen 2 und 4 Uhr  || цвишэн 2 унт 4 У́р || 2-ден 4-ке дейін
 
|-
|-
| hinter || [hɪntɐ] || артық жаққа
 
|-
| an einem Freitag  || ан айнэм Фрáйтаг || жұма күні
| neben || [neˈbən] || жаққа
 
|-
| in || [ɪn] || ішінде
|-
| über || [ˈyːbɐ] || жоғарыға
|-
| unter || [ˈʊntɐ] || төменге
|-
| vor || [foːɐ̯] || алдында
|-
| zwischen || [ˈtsvɪʃən] || ортасында
|}
|}


=== Шағын орын белгілері ===
=== Уақыттық предлогтарды қалай қолдануға болады? ===
 
Уақыттық предлогтарды қолдану кезінде мынадай ережелерді есте сақтау қажет:
 
1. Уақыттық предлогтар көбінесе зат есімдермен бірге қолданылады.
 
2. Сөйлемде әрдайым уақыттық предлогтың алдындағы сөздермен байланыс жасаңыз.
 
3. Уақыттық предлогтың мағынасына қарай сөйлемнің құрылымын өзгертіңіз.
 
=== Мысалдар ===
 
1. Ich esse vor dem Essen. (Мен тамақтан бұрын тамақтанамын.)
 
2. Ich gehe nach der Arbeit nach Hause. (Мен жұмыстан кейін үйге барамын.)
 
3. Ich lerne seit einem Jahr Deutsch. (Мен бір жылдан бері неміс тілін үйренемін.)
 
4. Ich bleibe bis zum Abend. (Мен кешке дейін қаламын.)
 
5. Wir treffen uns ab Montag. (Біз дүйсенбіден бастап кездесеміз.)
 
6. Die Schüler lernen während des Unterrichts. (Оқушылар сабақ кезінде оқиды.)
 
7. Ich brauche das für eine Stunde. (Мен оған бір сағат керек.)
 
8. Wir kommen gegen 18 Uhr. (Біз 18:00-де келеміз.)
 
9. Ich arbeite zwischen 2 und 4 Uhr. (Мен 2-ден 4-ке дейін жұмыс істеймін.)
 
10. Ich habe am Freitag einen Termin. (Мен жұма күні кездесуге бармын.)
 
=== Жаттығулар ===
 
Енді сіздер уақыттық предлогтарды практикада қолдануға мүмкіндік аласыздар. Төменде 10 жаттығу берілген:
 
1. '''Сөйлемді толықтырыңыз:'''
 
Ich gehe ____ der Arbeit nach Hause. (жұмыстан кейін)
 
2. '''Дұрыс предлогты таңдаңыз:'''
 
Ich lerne ____ einem Jahr Deutsch. (бір жылдан бері)
 
3. '''Сөйлемді аударыңыз:'''
 
Wir treffen uns am Sonntag. (Біз жексенбі күні кездесеміз.)
 
4. '''Сөйлемді түзетіңіз:'''
 
Ich arbeite vor 9 Uhr. (мен 9-дан бұрын жұмыс істеймін.)
 
5. '''Жаңа сөйлем жазыңыз:'''
 
___ (сөйлем, сіздің өміріңізде уақыттық предлогты қолдану).


Шағын орын белгілері - бұл орынның кездесу мерзімінен тәулік байланысты қолданылатын орын белгілері. Осы түрдің міндетті тілдері: vor, nach, in, seit.
6. '''Сөйлемді толықтырыңыз:'''


Үлгіліктерін көрсету үшін, мұнда бірнеше мисалдар беріледі:
Das Buch ist ____ dem Tisch. (үстелдің үстінде)


{| class="wikitable"
7. '''Дұрыс предлогты таңдаңыз:'''
! Германиялық !! Транскрипция !! Қазақша
 
|-
Ich komme ____ 18 Uhr. (18:00-де)
| vor || [foːɐ̯] || бұрын
 
|-
8. '''Сөйлемді аударыңыз:'''
| nach || [naːχ] || кейін
|-
| in || [ɪn] || кезінде
|-
| seit || [zaɪt] || бастап
|}


== Орнын белгілерін қолдану ==
Ich habe einen Termin zwischen 2 und 3 Uhr. (Мен 2-ден 3-ке дейін кездесуім бар.)


Орнын белгілерін қолдану жасау үшін олардың қандай орындағы оқиғалармен байланысты қолданылатындығын түсінуіңіз керек. Осы бөлімде, орнын белгілерінің міндетті түрлерін үйренесіз.
9. '''Сөйлемді түзетіңіз:'''


=== Заңды орын белгілерін пайдалану ===
Ich bleibe für zwei Stunden. (Мен екі сағат қаламын.)


Заңды орын белгілері оқиғалар мен кездесу мерзімінен тәулік байланысты қолданылатындығын түсінуіңіз керек. Мысалы:
10. '''Жаңа сөйлем жазыңыз:'''


- Біз кеше театырға бардық.
___ (сөйлем, сіздің күнделікті өміріңізде уақыттық предлогты қолдану).
- Олар түнде орындық сарайға бардық.


=== Ішкі орын белгілерін пайдалану ===
=== Жаттығулардың жауаптары ===


Ішкі орын белгілері адамдардың орындағы оқиғалармен байланысты қолданылатындығын түсінуіңіз керек. Мысалы:
1. nach


- Мен үйде столдың артында оқиемін.
2. seit
- Онда оның қарында тұрған адамдар көргендерін жасаған.
- Менің жақсы досым мүсін артында тұрады.


=== Шағын орын белгілерін пайдалану ===
3. Мы жексенбі күні кездесеміз.


Шағын орын белгілері оқиғалардың кездесу мерзімімен байланысты қолданылатындығын түсінуіңіз керек. Мысалы:
4. Ich arbeite nach 9 Uhr. (мен 9-дан кейін жұмыс істеймін.)


- Ол театырға бардық бұрын.
5. (Оқушылар өз жауаптарын жаза алады.)
- Біз осы кезде театырға бардық.
- Мен соңғы қара күннің кезінде Оксфордқа кездесу етіп отырдым.


== Кезектер ==
6. auf


Орнын белгілерін пайдалану жайлы тез түсіндіру үшін бірнеше мисалдардың келесі жиынтығын қарастырыңыз:
7. um


* Заңды орын белгілерінің міндетті тілдері: am, um, im, in, beim, zum.
8. Мен 2-ден 3-ке дейін кездесуім бар.
* Ішкі орын белгілерінің міндетті тілдері: an, auf, hinter, neben, in, über, unter, vor, zwischen.
* Шағын орын белгілерінің міндетті тілдері: vor, nach, in, seit.


== Жинақ ==
9. Мен екі сағат қаламын. (дұрыс нұсқа: Ich bleibe für zwei Stunden.)


Осы бөлімнің нәтижесінде сіз:
10. (Оқушылар өз жауаптарын жаза алады.)


* Орнын белгілерін түсіну және оларды қолдану үшін міндетті тілдерді танысуға болады.
Сабақ аяқталды. Уақыттық предлогтарды жақсы түсінген боларсыздар. Неміс тілінде сөйлеу кезінде оларды дұрыс қолдану сіздің тілдік дағдыларыңызды нығайтады. Келесі сабақта кездескенше!
* Орнын белгілерінің қандай орындағы оқиғалармен байланысты қолданылатынын түсінуіңіз керек.
* Тез түсіндіру үшін міндетті тілдермен бірнеше мисалдарды реттеуге болады.


{{#seo:
{{#seo:
|title=Герман тілінің грамматикасы → 0-ден A1-ге дейінді мақала → Орнын белгілері
 
|keywords=орнын белгілері, грамматика, герман тілі, үйрену, оқу курсы
|title=Уақыттық предлогтар
|description=Осы мақалада орнын белгілерін түсіну және оларды қолдануның міндетті тілдерін танысасыз. Орнын белгілерін пайдалануға арналған міндетті мисалдарды көресіз.
 
|keywords=неміс тілі, уақыттық предлогтар, грамматика, A1 деңгейі, неміс тілін үйрену
 
|description=Бұл сабақта сіз неміс тіліндегі уақыттық предлогтарды түсініп, оларды контексте қалай қолдануды үйренесіз.
 
}}
}}


{{German-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Template:German-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 137: Line 205:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:German-0-to-A1-Course]]
[[Category:German-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 
 


==Басқа сабақтар==
* [[Language/German/Grammar/Two-Way-Prepositions/kk|0 to A1 Course → Grammar → Two-Way Prepositions]]
* [[Language/German/Grammar/Plural-Forms/kk|0 to A1 Course → Grammar → Plural Forms]]
* [[Language/German/Grammar/Descriptive-Adjectives/kk|Complete 0 to A1 Course → Grammar → Descriptive Adjectives]]
* [[Language/German/Grammar/Possessive-Pronouns/kk|0 to A1 Course → Grammar → Possessive Pronouns]]
* [[Language/German/Grammar/Noun-and-Gender/kk|0 to A1 Course → Grammar → Нөн-сан және жыныс]]
* [[Language/German/Grammar/Separable-Verbs/kk|0 to A1 Course → Grammar → Separable Verbs]]
* [[Language/German/Grammar/Personal-Pronouns/kk|0 to A1 Course → Grammar → Personal Pronouns]]
* [[Language/German/Grammar/Subject-and-Verb/kk|0-тен A1-ге дейінгі толық курс → Grammar → Тақырып және Қосылған Сөйлем]]
* [[Language/German/Grammar/Expressing-Abilities/kk|0 to A1 Course → Grammar → Expressing Abilities]]
* [[Language/German/Grammar/Using-Time-Expressions/kk|0 to A1 Course → Grammar → Using Time Expressions]]
* [[Language/German/Grammar/Gender-and-Articles/kk|0 to A1 Course → Grammar → Жыныс және мақала]]
* [[Language/German/Grammar/Comparative-and-Superlative-Forms/kk|0 to A1 Course → Grammar → Comparative and Superlative Forms]]
* [[Language/German/Grammar/Present-Tense/kk|Курсты 0-ден A1-ге → Grammar → Қазіргі уақыт]]
* [[Language/German/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0 to A1 Course]]


{{German-Page-Bottom}}
{{German-Page-Bottom}}

Latest revision as of 17:38, 12 August 2024


German-Language-PolyglotClub.jpg
Неміс Грамматика0-ден A1-ге дейінгі курсУақыттық предлогтар

Кіріспе[edit | edit source]

Уақыттық предлогтар неміс тілінде өте маңызды рөл атқарады, өйткені олар сөйлемдегі уақытты белгілеуге көмектеседі. Неміс тілінде уақыттық предлогтарды дұрыс қолдану, әсіресе бастауыш деңгейде, тілді үйрету процесінде маңызды. Бұл сабақта біз уақыттық предлогтармен танысамыз, олардың мағынасын және қолданылуын түсінеміз. Сабақтың құрылымы төмендегідей:

Уақыттық предлогтар дегеніміз не?[edit | edit source]

Уақыттық предлогтар – бұл уақытты, мерзімді, кезеңді немесе уақыт аралығын білдіретін сөздер. Олар неміс тілінде әр түрлі контекстерде қолданылып, сөйлемнің мағынасын анықтайды. Келесі уақыттық предлогтарды қарастырамыз:

  • vor - бұрын
  • nach - кейін
  • seit - бері
  • bis - дейін
  • ab - бастап
  • während - кезінде
  • für - үшін
  • gegen - қарсы
  • zwischen - арасында
  • an - күні

Уақыттық предлогтардың қолданылуы[edit | edit source]

Уақыттық предлогтарды қолдану кезінде олардың мағынасына назар аудару керек. Мысалы, vor предлоги "бұрын" дегенді білдіреді және өткен уақытты көрсету үшін пайдаланылады. Ал nach предлоги "кейін" дегенді білдіреді және болашақ уақытты көрсету үшін қолданылады.

Уақыттық предлогтардың мысалдары[edit | edit source]

Бұл жерде біз әрбір уақыттық предлогты нақты контексте қолданатын мысалдар келтіреміз.

Неміс Дыбыстау Қазақша
vor dem Essen фо́р дэм Э́ссен тамақтан бұрын
nach der Arbeit нах дэр А́рбайт жұмыстан кейін
seit einem Jahr за́йт айнэм Я́р бір жылдан бері
bis zum Abend бис цум А́бэнд кешке дейін
ab Montag аб Мóнтаг дүйсенбіден бастап
während des Unterrichts вéрэнд дэс Унтэ́рихтс сабақ кезінде
für eine Stunde фюр айнэ Штундэ бір сағат үшін
gegen 18 Uhr гéгэн 18 У́р 18:00-де
zwischen 2 und 4 Uhr цвишэн 2 унт 4 У́р 2-ден 4-ке дейін
an einem Freitag ан айнэм Фрáйтаг жұма күні

Уақыттық предлогтарды қалай қолдануға болады?[edit | edit source]

Уақыттық предлогтарды қолдану кезінде мынадай ережелерді есте сақтау қажет:

1. Уақыттық предлогтар көбінесе зат есімдермен бірге қолданылады.

2. Сөйлемде әрдайым уақыттық предлогтың алдындағы сөздермен байланыс жасаңыз.

3. Уақыттық предлогтың мағынасына қарай сөйлемнің құрылымын өзгертіңіз.

Мысалдар[edit | edit source]

1. Ich esse vor dem Essen. (Мен тамақтан бұрын тамақтанамын.)

2. Ich gehe nach der Arbeit nach Hause. (Мен жұмыстан кейін үйге барамын.)

3. Ich lerne seit einem Jahr Deutsch. (Мен бір жылдан бері неміс тілін үйренемін.)

4. Ich bleibe bis zum Abend. (Мен кешке дейін қаламын.)

5. Wir treffen uns ab Montag. (Біз дүйсенбіден бастап кездесеміз.)

6. Die Schüler lernen während des Unterrichts. (Оқушылар сабақ кезінде оқиды.)

7. Ich brauche das für eine Stunde. (Мен оған бір сағат керек.)

8. Wir kommen gegen 18 Uhr. (Біз 18:00-де келеміз.)

9. Ich arbeite zwischen 2 und 4 Uhr. (Мен 2-ден 4-ке дейін жұмыс істеймін.)

10. Ich habe am Freitag einen Termin. (Мен жұма күні кездесуге бармын.)

Жаттығулар[edit | edit source]

Енді сіздер уақыттық предлогтарды практикада қолдануға мүмкіндік аласыздар. Төменде 10 жаттығу берілген:

1. Сөйлемді толықтырыңыз:

Ich gehe ____ der Arbeit nach Hause. (жұмыстан кейін)

2. Дұрыс предлогты таңдаңыз:

Ich lerne ____ einem Jahr Deutsch. (бір жылдан бері)

3. Сөйлемді аударыңыз:

Wir treffen uns am Sonntag. (Біз жексенбі күні кездесеміз.)

4. Сөйлемді түзетіңіз:

Ich arbeite vor 9 Uhr. (мен 9-дан бұрын жұмыс істеймін.)

5. Жаңа сөйлем жазыңыз:

___ (сөйлем, сіздің өміріңізде уақыттық предлогты қолдану).

6. Сөйлемді толықтырыңыз:

Das Buch ist ____ dem Tisch. (үстелдің үстінде)

7. Дұрыс предлогты таңдаңыз:

Ich komme ____ 18 Uhr. (18:00-де)

8. Сөйлемді аударыңыз:

Ich habe einen Termin zwischen 2 und 3 Uhr. (Мен 2-ден 3-ке дейін кездесуім бар.)

9. Сөйлемді түзетіңіз:

Ich bleibe für zwei Stunden. (Мен екі сағат қаламын.)

10. Жаңа сөйлем жазыңыз:

___ (сөйлем, сіздің күнделікті өміріңізде уақыттық предлогты қолдану).

Жаттығулардың жауаптары[edit | edit source]

1. nach

2. seit

3. Мы жексенбі күні кездесеміз.

4. Ich arbeite nach 9 Uhr. (мен 9-дан кейін жұмыс істеймін.)

5. (Оқушылар өз жауаптарын жаза алады.)

6. auf

7. um

8. Мен 2-ден 3-ке дейін кездесуім бар.

9. Мен екі сағат қаламын. (дұрыс нұсқа: Ich bleibe für zwei Stunden.)

10. (Оқушылар өз жауаптарын жаза алады.)

Сабақ аяқталды. Уақыттық предлогтарды жақсы түсінген боларсыздар. Неміс тілінде сөйлеу кезінде оларды дұрыс қолдану сіздің тілдік дағдыларыңызды нығайтады. Келесі сабақта кездескенше!

Ғермания тілінің 0-А1 деңгейінен бастап[edit source]


Еңбек-жұмыс құрылымдары


Сұлу және кешірім сөздері


Мысал емес және мысал көрсететін артықшылықтар


Сан, күн және уақыт


Етістіктер мен тұрғындау


Отбасы және достар


Құсықтықтар


Тағамдар және ашықтар


Германия және неміс тілін айтушы мемлекеттер


Егерлер мен тірекшілер


Саяхат және жол


Модальды етістіктер


Тауарларды сатып алу және киімдер


Музыка және мадақ


Сипаттамалар


Денсаулық және тістер


Уақыт және уақыт қосымшалары


Басқа сабақтар[edit | edit source]