Difference between revisions of "Language/German/Grammar/Talking-About-Obligations/kk"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
(One intermediate revision by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{German-Page-Top}} | {{German-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/German/kk|Неміс]] </span> → <span cat>[[Language/German/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/German/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге курс]]</span> → <span title>Міндеттер туралы сөйлесу</span></div> | |||
== Кіріспе == | |||
Неміс тілінде міндеттер мен жауапкершіліктерді айту өте маңызды. Бұл сіздің күнделікті өміріңізде, достарыңызбен, отбасыңызбен немесе жұмыс орнында сөйлескенде өте қажет. Бүгінгі сабақта біз модальді етістіктерді қолданып, міндеттер туралы қалай айту керектігін үйренеміз. Модальді етістіктер – бұл міндеттер, мүмкіндіктер, рұқсаттар мен тыйымдарды білдіретін ерекше етістіктер. Олар сөйлемімізге мән береді және айтқанымызды нақтылауға көмектеседі. | |||
Біздің сабағымыздың құрылымы: | |||
* Модальді етістіктерді таныстыру | |||
* Міндеттерді білдіретін модальді етістіктер | |||
* Мысалдар | |||
* Жаттығулар | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Модальді етістіктерді таныстыру === | ||
Модальді етістіктер – бұл неміс тілінде міндеттерді, рұқсаттарды, мүмкіндіктерді және тыйымдарды білдіретін етістіктер. Олар сөйлемнің мағынасына тереңдік қосады. Неміс тілінде бірнеше модальді етістік бар, бірақ біз бүгін тек міндеттерді білдіретіндерін қарастырамыз. | |||
=== Міндеттерді білдіретін модальді етістіктер === | |||
Неміс тілінде міндеттерді білдіретін бірнеше модальді етістіктер бар. Олардың ең танымалдары: | |||
* '''müssen''' (мұқтаж болу, міндетті болу) | |||
* '''sollen''' (тиіс болу, ұсыныс) | |||
* '''dürfen''' (рұқсат етілген, тыйым салынбаған) | |||
Енді осы модальді етістіктерді қалай қолдануға болатынына назар аударайық. | |||
== Міндеттерді білдіретін мысалдар == | |||
Модальді етістіктерді қолдану арқылы сөйлемдер құрастыруымыз керек. Келесі кестеде әр модальді етістіктің қолданылу мысалдарын көреміз. | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Неміс !! Телефонмен айту !! Қазақша аударма | |||
|- | |- | ||
| Ich muss | |||
| Ich muss arbeiten. || Их мүс арбайтен. || Мен жұмыс істеуім керек. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Du sollst lernen. || Ду зольст лернен. || Сен оқуың керек. | |||
|- | |- | ||
| Er darf nicht kommen. || Эр дарф нихт коммен. || Ол келе алмайды. | |||
|- | |||
| Wir müssen einkaufen. || Вир мүссен айнкауфен. || Біз сатып алуымыз керек. | |||
|- | |||
| Ihr sollt das Buch lesen. || Иһр зольт дас Бух лезен. || Сендер кітапты оқуларың керек. | |||
|- | |||
| Sie dürfen hier bleiben. || Зи дюрфен хиер блайбен. || Олар мұнда қалуына рұқсат. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Ich muss meine Hausaufgaben machen. || Ич мүс майне Хаусауфгабен махен. || Мен үй тапсырмамды орындауым керек. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Du sollst pünktlich sein. || Ду зольст пүнктлих заин. || Сен уақытында болуың керек. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Er muss die Prüfung bestehen. || Эр мүс ди Prüfунг бестехен. || Ол емтиханды тапсыруы керек. | |||
|- | |||
| Wir sollen die Regeln beachten. || Вир зольн ди Реген беахтен. || Біз ережелерді ескеруіміз керек. | |||
|} | |} | ||
== | == Жаттығулар == | ||
Енді біз модальді етістіктерді қолданып, біраз жаттығулар жасайық. Төмендегі жаттығулар сіздің түсінігіңізді тереңдетуге көмектеседі. | |||
=== Жаттығу 1: Сөйлемдерді аяқтау === | |||
1. Ich ___ (müssen) meinen Job machen. | |||
2. Du ___ (sollen) mehr Wasser trinken. | |||
3. Er ___ (dürfen) hier nicht rauchen. | |||
4. Wir ___ (müssen) zur Schule gehen. | |||
5. Ihr ___ (sollen) die Hausaufgaben machen. | |||
==== Шешімдер ==== | |||
1. Ich '''muss''' meinen Job machen. | |||
2. Du '''sollst''' mehr Wasser trinken. | |||
3. Er '''darf''' hier nicht rauchen. | |||
4. Wir '''müssen''' zur Schule gehen. | |||
5. Ihr '''sollt''' die Hausaufgaben machen. | |||
=== Жаттығу 2: Сұрақтар жасау === | |||
Сіз модальді етістіктерді қолданып, сұрақтар жасауыңыз керек. | |||
1. (müssen) — Du / lernen? | |||
2. (dürfen) — Wir / hier bleiben? | |||
3. (sollen) — Ihr / die Regeln beachten? | |||
4. (müssen) — Sie / arbeiten? | |||
5. (sollen) — Ich / helfen? | |||
==== Шешімдер ==== | |||
1. '''Musst du lernen?''' | |||
2. '''Dürfen wir hier bleiben?''' | |||
3. '''Sollt ihr die Regeln beachten?''' | |||
4. '''Müssen Sie arbeiten?''' | |||
5. '''Soll ich helfen?''' | |||
=== Жаттығу 3: Сөйлемдерді аудару === | |||
Сізге келесі сөйлемдерді неміс тіліне аудару керек. | |||
1. Мен жұмыс істеуім керек. | |||
2. Сендер оқу керек. | |||
3. Ол келуіне рұқсат. | |||
4. Біз сатып алуымыз керек. | |||
5. Олар ережелерді сақтау керек. | |||
==== Шешімдер ==== | |||
1. '''Ich muss arbeiten.''' | |||
2. '''Ihr sollt lernen.''' | |||
3. '''Er darf kommen.''' | |||
4. '''Wir müssen einkaufen.''' | |||
5. '''Sie sollen die Regeln beachten.''' | |||
=== Жаттығу 4: Сәйкестендіру === | |||
Модальді етістіктер мен олардың мағыналарын сәйкестендіріңіз. | |||
1. müssen | |||
2. sollen | |||
3. dürfen | |||
А. тиісті болу | |||
Б. мұқтаж болу | |||
В. рұқсат етілген | |||
==== Шешімдер ==== | |||
1. '''müssen''' — Б | |||
2. '''sollen''' — А | |||
3. '''dürfen''' — В | |||
=== Жаттығу 5: Сөйлем құрастыру === | |||
Модальді етістіктерді қолданып, өз сөйлемдеріңізді құрыңыз. | |||
1. __________ (müssen) | |||
2. __________ (sollen) | |||
3. __________ (dürfen) | |||
==== Шешімдер ==== | |||
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болады, бірақ модальді етістіктерді дұрыс қолданғандарын тексеру керек. | |||
=== Жаттығу 6: Сұрақтарға жауап беру === | |||
Берілген сұрақтарға модальді етістіктерді қолданып жауап беріңіз. | |||
1. Не үшін оқу керек? | |||
2. Не үшін жұмыс істеу керек? | |||
3. Не үшін спортпен айналысу керек? | |||
==== Шешімдер ==== | |||
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болады, бірақ модальді етістіктерді дұрыс қолданғандарын тексеру керек. | |||
=== Жаттығу 7: Кесте толтыру === | |||
Келесі кестені модальді етістіктермен толтырыңыз. | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Неміс !! Қазақ | |||
|- | |- | ||
| Ich | |||
| Ich ___ (müssen) zur Schule gehen. || Мен мектепке баруым керек. | |||
|- | |- | ||
| Du | |||
| Du ___ (sollen) mehr Gemüse essen. || Сендер көкөністер жеуің керек. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Er ___ (dürfen) spät kommen. || Ол кеш келуіне рұқсат. | |||
|} | |} | ||
== | ==== Шешімдер ==== | ||
Кестені толтырғанда оқушылар модальді етістіктерді дұрыс қолдануын тексеру керек. | |||
=== Жаттығу 8: Ситуацияларға жауап беру === | |||
Сізге берілген ситуацияларға жауап беріңіз. | |||
1. Досыңыз оқуын қаламайды. Сіз не айтасыз? | |||
2. Сіздер кешіксеңіз не болар еді? | |||
3. Сіз спортпен айналысқыңыз келмейді. Сіз не айтасыз? | |||
==== Шешімдер ==== | |||
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болады, бірақ модальді етістіктерді дұрыс қолданғандарын тексеру керек. | |||
=== Жаттығу 9: Топта жұмыс === | |||
Топта жұмыс істеп, модальді етістіктерді қолданып, диалог жасаңыз. | |||
==== Шешімдер ==== | |||
Оқушылардың диалогтары әртүрлі болады, бірақ модальді етістіктерді дұрыс қолданғандарын тексеру керек. | |||
=== Жаттығу 10: Рефлексия === | |||
Сабақтан кейін өзіңізді бағалаңыз. | |||
1. Модальді етістіктерді қаншалықты жақсы түсіндіңіз? | |||
2. Сізге не қиын болды? | |||
3. Келесі сабақта не үйренгіңіз келеді? | |||
==== Шешімдер ==== | |||
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болады, бірақ оларды талқылау пайдалы болады. | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title= | |||
|keywords= | |title=Неміс тілінде міндеттер туралы сөйлесу | ||
|description= | |||
|keywords=неміс тілі, модальді етістіктер, міндеттер, грамматика, А1 деңгейі | |||
|description=Бұл сабақта сіз неміс тілінде міндеттер мен жауапкершіліктерді айту үшін модальді етістіктерді қалай қолдану керектігін үйренесіз. | |||
}} | }} | ||
{{German-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | {{Template:German-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 68: | Line 297: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:German-0-to-A1-Course]] | [[Category:German-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
==Басқа сабақтар== | |||
* [[Language/German/Grammar/Separable-Verbs/kk|0 to A1 Course → Grammar → Separable Verbs]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Gender-and-Articles/kk|0 to A1 Course → Grammar → Жыныс және мақала]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Comparative-and-Superlative-Forms/kk|0 to A1 Course → Grammar → Comparative and Superlative Forms]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Personal-Pronouns/kk|0 to A1 Course → Grammar → Personal Pronouns]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Noun-and-Gender/kk|0 to A1 Course → Grammar → Нөн-сан және жыныс]] | |||
* [[Language/German/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0 to A1 Course]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Subject-and-Verb/kk|0-тен A1-ге дейінгі толық курс → Grammar → Тақырып және Қосылған Сөйлем]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Expressing-Abilities/kk|0 to A1 Course → Grammar → Expressing Abilities]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Using-Time-Expressions/kk|0 to A1 Course → Grammar → Using Time Expressions]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Descriptive-Adjectives/kk|Complete 0 to A1 Course → Grammar → Descriptive Adjectives]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Cases:-Nominative-and-Accusative/kk|0 to A1 Course → Grammar → Cases: Nominative and Accusative]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Using-Prepositions/kk|0 to A1 Course → Grammar → Using Prepositions]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Present-Tense/kk|Курсты 0-ден A1-ге → Grammar → Қазіргі уақыт]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Possessive-Pronouns/kk|0 to A1 Course → Grammar → Possessive Pronouns]] | |||
* [[Language/German/Grammar/Two-Way-Prepositions/kk|0 to A1 Course → Grammar → Two-Way Prepositions]] | |||
{{German-Page-Bottom}} | {{German-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 14:02, 12 August 2024
Кіріспе[edit | edit source]
Неміс тілінде міндеттер мен жауапкершіліктерді айту өте маңызды. Бұл сіздің күнделікті өміріңізде, достарыңызбен, отбасыңызбен немесе жұмыс орнында сөйлескенде өте қажет. Бүгінгі сабақта біз модальді етістіктерді қолданып, міндеттер туралы қалай айту керектігін үйренеміз. Модальді етістіктер – бұл міндеттер, мүмкіндіктер, рұқсаттар мен тыйымдарды білдіретін ерекше етістіктер. Олар сөйлемімізге мән береді және айтқанымызды нақтылауға көмектеседі.
Біздің сабағымыздың құрылымы:
- Модальді етістіктерді таныстыру
- Міндеттерді білдіретін модальді етістіктер
- Мысалдар
- Жаттығулар
Модальді етістіктерді таныстыру[edit | edit source]
Модальді етістіктер – бұл неміс тілінде міндеттерді, рұқсаттарды, мүмкіндіктерді және тыйымдарды білдіретін етістіктер. Олар сөйлемнің мағынасына тереңдік қосады. Неміс тілінде бірнеше модальді етістік бар, бірақ біз бүгін тек міндеттерді білдіретіндерін қарастырамыз.
Міндеттерді білдіретін модальді етістіктер[edit | edit source]
Неміс тілінде міндеттерді білдіретін бірнеше модальді етістіктер бар. Олардың ең танымалдары:
- müssen (мұқтаж болу, міндетті болу)
- sollen (тиіс болу, ұсыныс)
- dürfen (рұқсат етілген, тыйым салынбаған)
Енді осы модальді етістіктерді қалай қолдануға болатынына назар аударайық.
Міндеттерді білдіретін мысалдар[edit | edit source]
Модальді етістіктерді қолдану арқылы сөйлемдер құрастыруымыз керек. Келесі кестеде әр модальді етістіктің қолданылу мысалдарын көреміз.
Неміс | Телефонмен айту | Қазақша аударма |
---|---|---|
Ich muss arbeiten. | Их мүс арбайтен. | Мен жұмыс істеуім керек. |
Du sollst lernen. | Ду зольст лернен. | Сен оқуың керек. |
Er darf nicht kommen. | Эр дарф нихт коммен. | Ол келе алмайды. |
Wir müssen einkaufen. | Вир мүссен айнкауфен. | Біз сатып алуымыз керек. |
Ihr sollt das Buch lesen. | Иһр зольт дас Бух лезен. | Сендер кітапты оқуларың керек. |
Sie dürfen hier bleiben. | Зи дюрфен хиер блайбен. | Олар мұнда қалуына рұқсат. |
Ich muss meine Hausaufgaben machen. | Ич мүс майне Хаусауфгабен махен. | Мен үй тапсырмамды орындауым керек. |
Du sollst pünktlich sein. | Ду зольст пүнктлих заин. | Сен уақытында болуың керек. |
Er muss die Prüfung bestehen. | Эр мүс ди Prüfунг бестехен. | Ол емтиханды тапсыруы керек. |
Wir sollen die Regeln beachten. | Вир зольн ди Реген беахтен. | Біз ережелерді ескеруіміз керек. |
Жаттығулар[edit | edit source]
Енді біз модальді етістіктерді қолданып, біраз жаттығулар жасайық. Төмендегі жаттығулар сіздің түсінігіңізді тереңдетуге көмектеседі.
Жаттығу 1: Сөйлемдерді аяқтау[edit | edit source]
1. Ich ___ (müssen) meinen Job machen.
2. Du ___ (sollen) mehr Wasser trinken.
3. Er ___ (dürfen) hier nicht rauchen.
4. Wir ___ (müssen) zur Schule gehen.
5. Ihr ___ (sollen) die Hausaufgaben machen.
Шешімдер[edit | edit source]
1. Ich muss meinen Job machen.
2. Du sollst mehr Wasser trinken.
3. Er darf hier nicht rauchen.
4. Wir müssen zur Schule gehen.
5. Ihr sollt die Hausaufgaben machen.
Жаттығу 2: Сұрақтар жасау[edit | edit source]
Сіз модальді етістіктерді қолданып, сұрақтар жасауыңыз керек.
1. (müssen) — Du / lernen?
2. (dürfen) — Wir / hier bleiben?
3. (sollen) — Ihr / die Regeln beachten?
4. (müssen) — Sie / arbeiten?
5. (sollen) — Ich / helfen?
Шешімдер[edit | edit source]
1. Musst du lernen?
2. Dürfen wir hier bleiben?
3. Sollt ihr die Regeln beachten?
4. Müssen Sie arbeiten?
5. Soll ich helfen?
Жаттығу 3: Сөйлемдерді аудару[edit | edit source]
Сізге келесі сөйлемдерді неміс тіліне аудару керек.
1. Мен жұмыс істеуім керек.
2. Сендер оқу керек.
3. Ол келуіне рұқсат.
4. Біз сатып алуымыз керек.
5. Олар ережелерді сақтау керек.
Шешімдер[edit | edit source]
1. Ich muss arbeiten.
2. Ihr sollt lernen.
3. Er darf kommen.
4. Wir müssen einkaufen.
5. Sie sollen die Regeln beachten.
Жаттығу 4: Сәйкестендіру[edit | edit source]
Модальді етістіктер мен олардың мағыналарын сәйкестендіріңіз.
1. müssen
2. sollen
3. dürfen
А. тиісті болу
Б. мұқтаж болу
В. рұқсат етілген
Шешімдер[edit | edit source]
1. müssen — Б
2. sollen — А
3. dürfen — В
Жаттығу 5: Сөйлем құрастыру[edit | edit source]
Модальді етістіктерді қолданып, өз сөйлемдеріңізді құрыңыз.
1. __________ (müssen)
2. __________ (sollen)
3. __________ (dürfen)
Шешімдер[edit | edit source]
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болады, бірақ модальді етістіктерді дұрыс қолданғандарын тексеру керек.
Жаттығу 6: Сұрақтарға жауап беру[edit | edit source]
Берілген сұрақтарға модальді етістіктерді қолданып жауап беріңіз.
1. Не үшін оқу керек?
2. Не үшін жұмыс істеу керек?
3. Не үшін спортпен айналысу керек?
Шешімдер[edit | edit source]
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болады, бірақ модальді етістіктерді дұрыс қолданғандарын тексеру керек.
Жаттығу 7: Кесте толтыру[edit | edit source]
Келесі кестені модальді етістіктермен толтырыңыз.
Неміс | Қазақ |
---|---|
Ich ___ (müssen) zur Schule gehen. | Мен мектепке баруым керек. |
Du ___ (sollen) mehr Gemüse essen. | Сендер көкөністер жеуің керек. |
Er ___ (dürfen) spät kommen. | Ол кеш келуіне рұқсат. |
Шешімдер[edit | edit source]
Кестені толтырғанда оқушылар модальді етістіктерді дұрыс қолдануын тексеру керек.
Жаттығу 8: Ситуацияларға жауап беру[edit | edit source]
Сізге берілген ситуацияларға жауап беріңіз.
1. Досыңыз оқуын қаламайды. Сіз не айтасыз?
2. Сіздер кешіксеңіз не болар еді?
3. Сіз спортпен айналысқыңыз келмейді. Сіз не айтасыз?
Шешімдер[edit | edit source]
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болады, бірақ модальді етістіктерді дұрыс қолданғандарын тексеру керек.
Жаттығу 9: Топта жұмыс[edit | edit source]
Топта жұмыс істеп, модальді етістіктерді қолданып, диалог жасаңыз.
Шешімдер[edit | edit source]
Оқушылардың диалогтары әртүрлі болады, бірақ модальді етістіктерді дұрыс қолданғандарын тексеру керек.
Жаттығу 10: Рефлексия[edit | edit source]
Сабақтан кейін өзіңізді бағалаңыз.
1. Модальді етістіктерді қаншалықты жақсы түсіндіңіз?
2. Сізге не қиын болды?
3. Келесі сабақта не үйренгіңіз келеді?
Шешімдер[edit | edit source]
Оқушылардың жауаптары әртүрлі болады, бірақ оларды талқылау пайдалы болады.
Басқа сабақтар[edit | edit source]
- 0 to A1 Course → Grammar → Separable Verbs
- 0 to A1 Course → Grammar → Жыныс және мақала
- 0 to A1 Course → Grammar → Comparative and Superlative Forms
- 0 to A1 Course → Grammar → Personal Pronouns
- 0 to A1 Course → Grammar → Нөн-сан және жыныс
- 0 to A1 Course
- 0-тен A1-ге дейінгі толық курс → Grammar → Тақырып және Қосылған Сөйлем
- 0 to A1 Course → Grammar → Expressing Abilities
- 0 to A1 Course → Grammar → Using Time Expressions
- Complete 0 to A1 Course → Grammar → Descriptive Adjectives
- 0 to A1 Course → Grammar → Cases: Nominative and Accusative
- 0 to A1 Course → Grammar → Using Prepositions
- Курсты 0-ден A1-ге → Grammar → Қазіргі уақыт
- 0 to A1 Course → Grammar → Possessive Pronouns
- 0 to A1 Course → Grammar → Two-Way Prepositions