Language/German/Grammar/Expressing-Abilities/pl

Niemiecki → Gramatyka → Kurs 0 do A1 → Wyrażanie zdolności

Witajcie, drodzy uczniowie! W dzisiejszej lekcji będziemy odkrywać fascynujący świat czasowników modalnych w języku niemieckim, które pozwolą nam wyrażać nasze umiejętności oraz prosić o pozwolenie. Zrozumienie, jak używać tych czasowników, jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala nam na bardziej swobodne komunikowanie się w codziennych sytuacjach.

Plan lekcji:

• Wprowadzenie do czasowników modalnych

• Wyrażanie zdolności za pomocą „können” (móc)

• Prośby o pozwolenie za pomocą „dürfen” (mieć pozwolenie)

• Przykłady użycia

• Ćwiczenia praktyczne

Wprowadzenie do czasowników modalnych

Czasowniki modalne to specjalne czasowniki, które zmieniają znaczenie czasowników głównych, wskazując na możliwość, konieczność, pozwolenie lub zdolność. W języku niemieckim istnieje sześć podstawowych czasowników modalnych:

• können (móc, umieć)

• dürfen (mieć pozwolenie)

• müssen (musieć)

• sollen (powinność)

• wollen (chcieć)

• mögen (lubić)

Dzisiaj skoncentrujemy się głównie na „können” i „dürfen”, które są kluczowe w wyrażaniu zdolności i prośby o pozwolenie.

Wyrażanie zdolności za pomocą „können”

Czasownik „können” jest używany do wyrażania umiejętności lub zdolności. Struktura zdania z „können” wygląda następująco:

• Podmiot + „können” + czasownik w bezokoliczniku.

Przykłady:

German	Pronunciation	Polish
Ich kann schwimmen.	iś kan szwimmen	Umiem pływać.
Du kannst Deutsch sprechen.	du kanst dojtš szprehen	Potrafisz mówić po niemiecku.
Er kann gut spielen.	er kan gut szpileń	On potrafi dobrze grać.
Wir können tanzen.	wir kënęn tanzen	Możemy tańczyć.
Ihr könnt das Buch lesen.	iɐr kɒnt das buːch leːzen	Możecie czytać tę książkę.
Sie können schnell laufen.	zi kɒnən ʃnɛl laʊfən	Oni potrafią szybko biegać.

Przykłady te pokazują, jak „können” zmienia zdanie, wskazując na nasze umiejętności. Możemy używać go w różnych sytuacjach, aby opisać, co potrafimy robić.

Prośby o pozwolenie za pomocą „dürfen”

Czasownik „dürfen” oznacza „mieć pozwolenie” i jest używany, aby zapytać o pozwolenie lub wyrazić, że coś jest dozwolone. Struktura zdania z „dürfen” również jest prosta:

• Podmiot + „dürfen” + czasownik w bezokoliczniku.

Przykłady:

German	Pronunciation	Polish
Darf ich hier sitzen?	dɑrf iś hiːr zɪtsən	Czy mogę tu usiąść?
Dürfen wir gehen?	dyːrfən viːr geːən	Czy możemy iść?
Darf er das machen?	dɑrf eʁ das maχən	Czy on może to zrobić?
Dürft ihr laut sprechen?	dyːrft iɐr laʊt ʃpreχən	Czy możecie mówić głośno?
Dürfen sie mitspielen?	dyːrfn ziː mɪtʃpiːlən	Czy mogą grać z nami?

Dzięki użyciu „dürfen” możemy grzecznie prosić o pozwolenie na różne działania, co jest bardzo przydatne w codziennej komunikacji.

Przykłady użycia

Aby lepiej zrozumieć użycie „können” i „dürfen”, przedstawiamy kolejne przykłady w formie tabeli:

German	Pronunciation	Polish
Ich kann gut kochen.	iś kan gut kɔχən	Umiem dobrze gotować.
Kannst du das Auto fahren?	kanst du das aʊto faːrən	Czy potrafisz prowadzić samochód?
Wir können morgen spielen.	viːr kɒnən ˈmɔʁɡn ʃpiːlən	Możemy grać jutro.
Dürfen wir hier fotografieren?	dyːrfən viːr hiːr fotoɡraːfiːrən	Czy możemy tu robić zdjęcia?
Darf ich dein Handy benutzen?	dɑrf iś daɪn hɛndi bɛnʊt͡sən	Czy mogę użyć twojego telefonu?
Sie können die Prüfung bestehen.	ziː kɒnən diː prʏfʊŋ bəʃteːən	Oni mogą zdać egzamin.

Te dodatkowe przykłady ilustrują, jak używamy „können” i „dürfen” w codziennych sytuacjach.

Ćwiczenia praktyczne

Łączymy teorię z praktyką! Oto kilka ćwiczeń, które pozwolą wam sprawdzić swoją wiedzę.

Ćwiczenie 1: Uzupełnij zdania

Uzupełnij zdania, używając „können” lub „dürfen” w odpowiedniej formie.

1. Ich _____ gut schwimmen. (móc)

2. _____ du hier bleiben? (mieć pozwolenie)

3. Wir _____ heute ins Kino gehen. (móc)

4. Darf ich _____ dein Buch lesen? (używać)

5. Ihr _____ die Hausaufgaben machen. (móc)

Rozwiązania:

1. Ich kann gut schwimmen.

2. Darf du hier bleiben?

3. Wir können heute ins Kino gehen.

4. Darf ich dein Buch lesen?

5. Ihr dürft die Hausaufgaben zrobić.

Ćwiczenie 2: Przetłumacz na niemiecki

Przetłumacz poniższe zdania na język niemiecki.

1. Mogę grać na pianinie.

2. Czy mogę tu usiąść?

3. Oni potrafią mówić po angielsku.

4. Czy wy możecie to zrobić?

5. Możemy iść na spacer.

Rozwiązania:

1. Ich kann Klavier spielen.

2. Darf ich hier sitzen?

3. Sie können Englisch sprechen.

4. Könnt ihr das machen?

5. Wir können spazieren gehen.

Ćwiczenie 3: Stwórz własne zdania

Stwórz własne zdania z użyciem „können” i „dürfen” w różnych kontekstach.

Przykłady:

1. Ich kann gut tanzen.

2. Darf ich deine Jacke tragen?

Ćwiczenie 4: Prawda czy fałsz

Oceń, czy zdania są prawdziwe, czy fałszywe.

1. „Können” oznacza „musieć”. (Fałsz)

2. „Dürfen” oznacza „mieć pozwolenie”. (Prawda)

Ćwiczenie 5: Uzupełnij brakujące słowa

Uzupełnij zdania, dodając brakujące słowa.

1. Ich _____ nicht gut _____ (móc, gotować).

2. _____ ihr mit uns _____? (mieć pozwolenie, iść).

Rozwiązania:

1. Ich kann nicht gut kochen.

2. Dürft ihr mit uns gehen?

Podsumowanie

Dzisiaj nauczyliśmy się, jak wyrażać zdolności i prosić o pozwolenie za pomocą czasowników modalnych „können” i „dürfen”. Umiejętność ta jest niezbędna do swobodnej komunikacji w języku niemieckim. Pamiętajcie, że praktyka czyni mistrza! Zachęcam was do dalszego ćwiczenia tych struktur w codziennych sytuacjach. Dziękuję za uwagę i do zobaczenia na następnej lekcji!

Spis treści - Kurs języka niemieckiego - od 0 do A1

• Prezentacja kursu

  ---

Podstawowe struktury zdania

• Podmiot i orzeczenie
• Rzeczownik i rodzajnik

  ---

Pozdrowienia i przedstawianie się

• Pozdrowienia i pożegnania
• Przedstawianie się

  ---

Rzeczowniki określone i nieokreślone

• Rodzajniki i rodzaje
• Formy liczby mnogiej
• Przypadki: mianownik i biernik

  ---

Liczby, daty i czas

• Liczby od 1 do 100
• Dni tygodnia i miesiące
• Mówienie o czasie

  ---

Czasowniki i ich odmiana

• Formy czasowników
• Czas teraźniejszy
• Czasowniki rozdzielne

  ---

Rodzina i przyjaciele

• Członkowie rodziny
• Mówienie o przyjaciołach

  ---

Przyimki

• Używanie przyimków
• Przyimki dwukierunkowe

  ---

Jedzenie i napoje

• Jedzenie i posiłki
• Napoje i napitki

  ---

Niemcy i kraje niemieckojęzyczne

• Geografia i zabytki
• Kuchnia i tradycje

  ---

Zaimki i przymiotniki dzierżawcze

• Osobowe zaimki
• Zaimki dzierżawcze

  ---

Podróże i transport

• Rezerwowanie podróży
• Transport publiczny

  ---

Czasowniki modalne

• Wyrażanie zdolności
• Mówienie o obowiązkach

  ---

Zakupy i ubrania

• Zakupy odzieżowe
• Zakupy spożywcze

  ---

Muzyka i rozrywka

• Popularni muzycy i gatunki
• Filmy, telewizja i literatura

  ---

Przymiotniki

• Przymiotniki opisujące
• Stopniowanie przymiotników

  ---

Zdrowie i ciało

• Mówienie o zdrowiu
• Części ciała

  ---

Czas i przyimki czasowe

• Używanie wyrażeń czasowych
• Przyimki czasowe

Inne lekcje

• Kurs 0 do A1 → Gramatyka → Używanie Przyimków
• Kurs od 0 do A1 → Gramatyka → Zaimki dzierżawcze
• Kurs od 0 do A1 → Gramatyka → Dwukierunkowe przyimki
• Kurs od poziomu 0 do A1 → Gramatyka → Przyimki czasu
• Kurs od 0 do A1 → Gramatyka → Mówienie o Obowiązkach
• Kurs od 0 do A1 → Gramatyka → Przymiotniki opisujące
• Kurs 0 do A1 → Gramatyka → Czasowniki
• Kurs 0 do A1 → Gramatyka → Przypadki: Mianownik i Biernik
• Kurs 0 do A1 → Gramatyka → Czasowniki rozdzielne
• Kurs od poziomu 0 do A1 → Gramatyka → Korzystanie z wyrażeń czasowych
• Kurs od poziomu 0 do A1 → Gramatyka → Rodzaj i artykuły
• Kurs 0 do A1 → Gramatyka → Czas teraźniejszy
• Kurs 0 do A1 → Gramatyka → Podmiot i orzeczenie
• Kurs od 0 do A1 → Gramatyka → Zaimki osobowe