Difference between revisions of "Language/Italian/Culture/Italian-Language-Variations/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
(2 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
<span pgnav>
{| class="wikitable pg_template_nav"
|[[Language/Italian/Vocabulary/Visual-Arts/az|◀️ Previous Lesson]]
|[[Language/Italian/Culture/Italian-Language-in-the-World/az|Next Lesson — İtalyan Dilinin Dünyadakı Yeri ▶️]]
|}
</span>


{{Italian-Page-Top}}
{{Italian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Italian/az|İtalyanca]] </span> → <span cat>[[Language/Italian/Culture/az|Mədəniyyət]]</span> → <span level>[[Language/Italian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə Kurs]]</span> → <span title>İtalyan Dili Variantları</span></div>
== Giriş ==
İtalyan dili, yalnızca İtaliya'da deyil, həm də dünyanın bir çox yerində, xüsusilə də İtalyan diasporasında geniş yayılmış bir dildir. Bu dərsdə, İtalyan dilinin müxtəlif variantlarını və lehçələrini öyrənəcəyik. İtalyan dili, bölgələr arasında fərqliliklər göstərən zəngin bir mədəni irsə malikdir. Hər bir bölgənin özünəməxsus ləhcəsi vardır ki, bu da dilin zənginliyini artırır və İtalyan mədəniyyətinin müxtəlifliyini əks etdirir.
Bu dərs, aşağıdakı struktura uyğun olaraq təşkil olunmuşdur:
* İtalyan Dili Variantlarının Ümumi Tanıtımı


<div class="pg_page_title"><span lang>İtalyan</span> → <span cat>Mədəniyyət</span> → <span level>[[Language/Italian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-dək kurs]]</span> → <span title>İtalyanca Dialektləri</span></div>
* Əsas İtalyan Lehçələri
 
* Hər Lehçənin Özünəməxsusluqları
 
* Lehçələrdən İstifadə Nümunələri
 
* Tapşırıqlar və Tətbiq Scenariləri


__TOC__
__TOC__


== Başlıq səviyyəsi 1 ==
=== İtalyan Dili Variantlarının Ümumi Tanıtımı ===
=== Başlıq səviyyəsi 2 ===
==== Başlıq səviyyəsi 3 ====
==== Başlıq səviyyəsi 3 ====
=== Başlıq səviyyəsi 2 ===
== Başlıq səviyyəsi 1 ==


İtalyanca dəyərli bir dil kimi tanınan, dünyanın bir çox hissələrində öyrənilən bir dildir. Ancaq digər bir çox dillər kimi, İtalyanca da özündə fərqli dialekt məlumatlar daşıyır. Bu leksik varliqlar, İtalyan dilinin digər növlərindən ayıran müəyyən sahələrdə özünü göstərir. Bu məqalədə İtalyanca dialektlərinə və fərqli növlərinə baxacağıq.
İtalyan dili, standart İtalyan dilinin xaricində, müxtəlif ləhcələr və dialektlərə malikdir. Bu ləhcələr, coğrafi bölgələrə, tarixi kontekstə mədəniyyətə görə fərqlənir. Misal üçün, Toskana ləhcəsi, İtalyan dilinin standart forması sayılır, çünki 14-cü əsrdə Dante Alighieri'nin "İlahi Komediya" əsərində istifadə edilmişdir. Eyni zamanda, digər bölgələrdəki ləhcələr də özünəməxsusluğu ilə seçilir.


=== Toskanaca ===
=== Əsas İtalyan Lehçələri ===


Toskanaca, İtalyancanın ən məşhur dialektidir. İtalya daxilində Toscana bölgəsində danışılır və idarə dili kimi tanınır. Toskanaca kimilər üçün "səhnə dilimiz" olaraq tanınır. Bu, İtalyan dilinin quyruq ənənələrinə uyğun olan dilə bənzəyir və müasir İtalyanca üçün bəzi əsas qaydaları təşkil edən fonetik səslərimizi köçürür. Toskanaca, İtalyanca məktəbində də tələb olunan vacib bir dialektdir.
İtalyan dilində bir çox ləhcə mövcuddur. Aşağıda bəzi əsas İtalyan ləhcələrinin siyahısını təqdim edirik:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|Toskanaca || /tɒsˈkænə/ || Toskana
 
! Lehcə !! Təsvir !! İstifadə Olunan Regionlar
 
|-
 
| Toskana || Standart İtalyan dilinin əsası || Toskana bölgəsi, Florensiya
 
|-
 
| Sicilian || Siciliya adasında istifadə olunur || Siciliya
 
|-
 
| Neapolitan || Neapol şəhərində və ətrafında istifadə olunur || Neapol
 
|-
 
| Romanesco || Roma şəhərinin ləhcəsi || Roma
 
|-
 
| Veneto || Venesiya bölgəsində istifadə olunur || Veneto
 
|}
|}


=== Sicilyaca ===
=== Hər Lehçənin Özünəməxsusluqları ===


İtalya'nın güneyində, Siciliya adasında danışılan bir başqa dialekt Sicilyacadir. Sicilyaca, əslində İtalyaca dilinin Sicilya ərazilərində danışılan bir dialekti deyildir amma daha çox yerli dildir. Sicilyaca, Katalanca, İspanyolcaya və Arapa ilə bərabər şərqin bəzi hissələrində danışılan yerli dillərdən biridir.
Hər bir ləhcə, özünün spesifik xüsusiyyətlərinə malikdir. Məsələn:
 
* '''Sicilian''': Bu ləhcə, Aranbeylərin, İspanların və digər mədəniyyətlərin təsirini daşıyır, buna görə də onun leksikası zəngindir.
 
* '''Neapolitan''': Bu ləhcə, melodik bir tonda danışılır və musiqi ilə sıx əlaqəlidir.  
 
* '''Romanesco''': Bu ləhcə, Roma'nın gündəlik həyatında istifadə olunan ifadələrlə doludur.
 
* '''Veneto''': Bu ləhcənin özünəməxsus cümlə quruluşu vardır, bu da onu digər ləhcələrdən fərqləndirir.
 
=== Lehçələrdən İstifadə Nümunələri ===
 
İtalyan dilinin müxtəlif ləhcələrində istifadə olunan ifadələr aşağıda təqdim olunur:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|Sicilyaca || /siˈʧilja/ || Sicilya
 
! Lehcə !! İtalyanca !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan Tercüməsi
 
|-
 
| Toskana || Ciao || /ˈtʃa.o/ || Salam
 
|-
 
| Sicilian || Ciao || /ˈtʃa.o/ || Salam
 
|-
 
| Neapolitan || Ciao || /ˈtʃa.o/ || Salam
 
|-
 
| Romanesco || Aho || /aˈo/ || Salam
 
|-
 
| Veneto || Ciao || /ˈtʃa.o/ || Salam
 
|}
|}


=== Romanca ===
=== Tapşırıqlar və Tətbiq Scenariləri ===
 
İndi öyrəndiklərinizi tətbiq etməyin vaxtıdır. Aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirin:


Romanca İtalyan dilinin bir növü deyil, beləcə İtalyan dialektidir. Romanca, Roma və Marina Grande bölgəsində (Şimali Laziya) danışılır. Bu, Toskanaca samofilik dilinə nisbətən məlumatlı uğurlu dilidir. Romanca, İtalyan dilinin standart əksəriyyətinə uyğun olan bir fonetika sistemi üzərində qurulur.
1. '''Lehcə Tanıma''': Hər bir cümləni oxuyun hansı ləhcəyə aid olduğunu müəyyən edin.


{| class="wikitable"
* Ciao, come stai?
|Romanca || /roˈmaŋɡa/ || Roma
 
|}
* Aho, come te va?
 
* Ciao, come va?
 
2. '''Dialektlər Arasında Müqayisə''': Aşağıdakı cümlələri istifadə edərək, eyni ifadənin fərqli ləhcələrdə necə olduğunu yazın.
 
3. '''Lehcə Tələffüzü''': Hər lehçənin tələffüzünü düzgün bir şəkildə öyrənməyə çalışın. Mümkünsə, bir dostunuzla praktika edin.
 
4. '''Lehçə ilə Tanışlıq''': Hər bir ləhçəni öz mədəniyyəti ilə araşdırın və ləhcənin tarixinə dair məlumat toplayın.
 
5. '''Yazılı Tapşırıq''': İtalyan ləhcələrindən birində bir hekayə yazın. Hekayənizdə istifadə etdiyiniz ləhcəni qeyd edin.
 
6. '''Musiqi və Lehçə''': Hər bir ləhcə ilə bağlı bir mahnı seçin və onun sözlərinə baxın. Mahnı sözlərindəki ifadələri müəyyən edin.


=== Cenub Italiyacası ===
7. '''Dostlarınızla Danışın''': İtalyan dilində danışan dostlarınızla ləhcələr haqqında müzakirə edin. Hər biriniz öz ləhcənizdə bir şey paylaşın.


Cenub İtaliyası dialektləri, Apuliya, Kampaniya, Calabriya, Basilicata, Molise və Siciliya adları arasında yer alır. Bu növ dialektlərə şərq cənubda danışılan bir neçə dialekt daxildir. Əksər Cenub İtalyan dialektləri, onlara Türk süfrələrində sərgilərə uyğun olan Cənubi İtalyanica kimi tanınır, ancaq bu növ dialektlərin növü və səsləri dildə kiçik fərqlilər göstərir.
8. '''Rəsm Lehçə''': Hər bir ləhcənin mədəniyyətini əks etdirən bir rəsim çəkin.


== Qisas ==
9. '''Lehcə Sözlük''': İtalyan ləhcələrinin sözlərini toplayın və bir sözlük yaradın.


İtalyanca dilinin dialektləri, ölkənin müxtəlif hissələrində həyata keçirilmiş bir çox mədəni formalaşmanın nəticəsidir. Bu dil növləri, müxtəlif arxitekturlar, musiqi, mətbəx, dərs ideologiyalarda əksini tapır. Dialektlər İtalyanca öyrənməyin əlavə mənbəyi olaraq dəyərli olan etimologiyalı özelliklər ve tarixi məlumatlar sağlayır.
10. '''İnteraktiv Sınıf''': Sinifdəki dostlarınızla ləhcələr haqqında bir təqdimat edin. Hər biriniz bir ləhcə seçin onunla bağlı məlumatlar paylaşın.


Məzmunu bəyəndinizsə bir neçə İtalyanca dialektlərini öyrənmək istəyirsinizsə, digər məqalələrimizə baxa bilərsiniz.
Bu tapşırıqlar, öyrənilən biliklərinizi daha da möhkəmləndirmək İtalyan dilinin müxtəlifliyi ilə tanış olmağınıza kömək edəcək.


{{#seo:
{{#seo:
|title=İtalyanca Dialektləri | Şərqin Yüksələn dili | Sabit Language Services LLC |keywords=İtalyanca, dil, Toskanaca, Romanca, Sicilyaca, Cənub İtaliyası, dialekt, dil növlü, müxtəlif
|description=İtalyanca dilinin dialektləri, ölkənin müxtəlif hissələrində həyata keçirilmiş bir çox mədəni formalaşmanın nəticəsidir.}}


{{Italian-0-to-A1-Course-TOC-az}}
|title=İtalyan Dili Variantları - Tam 0-dan A1-ə Kurs
 
|keywords=İtalyan dili, İtalyan ləhcələri, İtalyan mədəniyyəti, İtalyan dilinin öyrənilməsi, İtalyanca, İtalyan dilinin variantları
 
|description=Bu dərsdə, İtalyan dilinin müxtəlif variantları və ləhcələri haqqında öyrənəcəksiniz. Hər bir ləhcənin özünəməxsus xüsusiyyətlərini və istifadə olunan ifadələri kəşf edin.
 
}}
 
{{Template:Italian-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 59: Line 153:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Italian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Italian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=1></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 


==Other lessons==
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Contemporary-Art/az|Italian Contemporary Art]]
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Cinema-Industry/az|Italian Cinema Industry]]
* [[Language/Italian/Culture/Famous-Italian-Writers-and-Poets/az|Famous Italian Writers and Poets]]
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Regions-and-Cities/az|Italian Regions and Cities]]
* [[Language/Italian/Culture/Religion-and-Believes/az|Religion and Believes]]
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Society-and-Customs/az|0 to A1 Kursu → Kultura → İtalyan Toplumu ve Gelenekleri]]
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Cuisine-and-Wine/az|Italian Cuisine and Wine]]
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Festivals-and-Celebrations/az|Italian Festivals and Celebrations]]
* [[Language/Italian/Culture/Contemporary-Italian-Politics/az|Contemporary Italian Politics]]
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Language-in-the-World/az|0-dan A1-dək Kurs → Mədəniyyət → İtalyan Dilinin Dünyadakı Yeri]]
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Language-as-a-Second-Language/az|Italian Language as a Second Language]]
* [[Language/Italian/Culture/Italian-Art-and-Music/az|0-dan A1-ə Kurs → Mədəniyyət → İtalyan İncəsənət və Musiqisi]]


{{Italian-Page-Bottom}}
{{Italian-Page-Bottom}}
<span pgnav>
{| class="wikitable pg_template_nav"
|[[Language/Italian/Vocabulary/Visual-Arts/az|◀️ Previous Lesson]]
|[[Language/Italian/Culture/Italian-Language-in-the-World/az|Next Lesson — İtalyan Dilinin Dünyadakı Yeri ▶️]]
|}
</span>

Latest revision as of 00:53, 4 August 2024

◀️ Previous Lesson Next Lesson — İtalyan Dilinin Dünyadakı Yeri ▶️

Italian-polyglot-club.jpg
İtalyanca Mədəniyyət0-dan A1-ə Kursİtalyan Dili Variantları

Giriş[edit | edit source]

İtalyan dili, yalnızca İtaliya'da deyil, həm də dünyanın bir çox yerində, xüsusilə də İtalyan diasporasında geniş yayılmış bir dildir. Bu dərsdə, İtalyan dilinin müxtəlif variantlarını və lehçələrini öyrənəcəyik. İtalyan dili, bölgələr arasında fərqliliklər göstərən zəngin bir mədəni irsə malikdir. Hər bir bölgənin özünəməxsus ləhcəsi vardır ki, bu da dilin zənginliyini artırır və İtalyan mədəniyyətinin müxtəlifliyini əks etdirir.

Bu dərs, aşağıdakı struktura uyğun olaraq təşkil olunmuşdur:

  • İtalyan Dili Variantlarının Ümumi Tanıtımı
  • Əsas İtalyan Lehçələri
  • Hər Lehçənin Özünəməxsusluqları
  • Lehçələrdən İstifadə Nümunələri
  • Tapşırıqlar və Tətbiq Scenariləri

İtalyan Dili Variantlarının Ümumi Tanıtımı[edit | edit source]

İtalyan dili, standart İtalyan dilinin xaricində, müxtəlif ləhcələr və dialektlərə malikdir. Bu ləhcələr, coğrafi bölgələrə, tarixi kontekstə və mədəniyyətə görə fərqlənir. Misal üçün, Toskana ləhcəsi, İtalyan dilinin standart forması sayılır, çünki 14-cü əsrdə Dante Alighieri'nin "İlahi Komediya" əsərində istifadə edilmişdir. Eyni zamanda, digər bölgələrdəki ləhcələr də özünəməxsusluğu ilə seçilir.

Əsas İtalyan Lehçələri[edit | edit source]

İtalyan dilində bir çox ləhcə mövcuddur. Aşağıda bəzi əsas İtalyan ləhcələrinin siyahısını təqdim edirik:

Lehcə Təsvir İstifadə Olunan Regionlar
Toskana Standart İtalyan dilinin əsası Toskana bölgəsi, Florensiya
Sicilian Siciliya adasında istifadə olunur Siciliya
Neapolitan Neapol şəhərində və ətrafında istifadə olunur Neapol
Romanesco Roma şəhərinin ləhcəsi Roma
Veneto Venesiya bölgəsində istifadə olunur Veneto

Hər Lehçənin Özünəməxsusluqları[edit | edit source]

Hər bir ləhcə, özünün spesifik xüsusiyyətlərinə malikdir. Məsələn:

  • Sicilian: Bu ləhcə, Aranbeylərin, İspanların və digər mədəniyyətlərin təsirini daşıyır, buna görə də onun leksikası zəngindir.
  • Neapolitan: Bu ləhcə, melodik bir tonda danışılır və musiqi ilə sıx əlaqəlidir.
  • Romanesco: Bu ləhcə, Roma'nın gündəlik həyatında istifadə olunan ifadələrlə doludur.
  • Veneto: Bu ləhcənin özünəməxsus cümlə quruluşu vardır, bu da onu digər ləhcələrdən fərqləndirir.

Lehçələrdən İstifadə Nümunələri[edit | edit source]

İtalyan dilinin müxtəlif ləhcələrində istifadə olunan ifadələr aşağıda təqdim olunur:

Lehcə İtalyanca Tələffüz Şimali Azərbaycan Tercüməsi
Toskana Ciao /ˈtʃa.o/ Salam
Sicilian Ciao /ˈtʃa.o/ Salam
Neapolitan Ciao /ˈtʃa.o/ Salam
Romanesco Aho /aˈo/ Salam
Veneto Ciao /ˈtʃa.o/ Salam

Tapşırıqlar və Tətbiq Scenariləri[edit | edit source]

İndi öyrəndiklərinizi tətbiq etməyin vaxtıdır. Aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirin:

1. Lehcə Tanıma: Hər bir cümləni oxuyun və hansı ləhcəyə aid olduğunu müəyyən edin.

  • Ciao, come stai?
  • Aho, come te va?
  • Ciao, come va?

2. Dialektlər Arasında Müqayisə: Aşağıdakı cümlələri istifadə edərək, eyni ifadənin fərqli ləhcələrdə necə olduğunu yazın.

3. Lehcə Tələffüzü: Hər lehçənin tələffüzünü düzgün bir şəkildə öyrənməyə çalışın. Mümkünsə, bir dostunuzla praktika edin.

4. Lehçə ilə Tanışlıq: Hər bir ləhçəni öz mədəniyyəti ilə araşdırın və ləhcənin tarixinə dair məlumat toplayın.

5. Yazılı Tapşırıq: İtalyan ləhcələrindən birində bir hekayə yazın. Hekayənizdə istifadə etdiyiniz ləhcəni qeyd edin.

6. Musiqi və Lehçə: Hər bir ləhcə ilə bağlı bir mahnı seçin və onun sözlərinə baxın. Mahnı sözlərindəki ifadələri müəyyən edin.

7. Dostlarınızla Danışın: İtalyan dilində danışan dostlarınızla ləhcələr haqqında müzakirə edin. Hər biriniz öz ləhcənizdə bir şey paylaşın.

8. Rəsm və Lehçə: Hər bir ləhcənin mədəniyyətini əks etdirən bir rəsim çəkin.

9. Lehcə Sözlük: İtalyan ləhcələrinin sözlərini toplayın və bir sözlük yaradın.

10. İnteraktiv Sınıf: Sinifdəki dostlarınızla ləhcələr haqqında bir təqdimat edin. Hər biriniz bir ləhcə seçin və onunla bağlı məlumatlar paylaşın.

Bu tapşırıqlar, öyrənilən biliklərinizi daha da möhkəmləndirmək və İtalyan dilinin müxtəlifliyi ilə tanış olmağınıza kömək edəcək.

Mündəricat - İtalyan Dili Kursu - 0-dan A1[edit source]

Kursun Təqdimatı İtalyan Dilinə Giriş

İtalyan Əlifbası

İsimlər və Artikelər

Düzenli Fiillerin Hazırki Zamanı

Sifət və Zərf

Qeyri-düzenli Fiillerin Hazırki Zamanı

Gündəlik Həyat İfadələri

Salamlaşma və Tanışlıq

Yeməklər və İçkilər

Nəqliyyat

Rəqəmlər və Tarixlər

İtalyan Mədəniyyəti və Ənənə

İtalyan Bölgələri və Şəhərlər

İtalyan Mətbəxi və Şərabı

İtalyan Rəssamları və Musiqiçilər

İtalyan Bayramları və Tədbirlər

Kəmiyyət və Gələcək Zamanlar

Passato Prossimo

Futuro Semplice

Kəmiyyət Zamanı

Condizionale Presente

Sosial və İş Həyatı

Ailə və Münasibətlər

İş və Məşğuliyyət

Alış-veriş və Xidmətlər

Turizm və Məzmuniyyət

İtalyan Ədəbiyyatı və Kinematografiya

Tanınmış İtalyan Yazıçılar və Şairlər

İtalyan Kinematografiya Sənayesi

İtalyan Müasir İncəsənət

Konjunktiv və İmperativ Kiplər

Hazırki Konjunktiv

İmperativ Forma

Kəmiyyət Konjunktivi

Şərti Konjunktiv

Elm və Texnologiya

Kompüter və Texnologiya

Elm və Tədqiqat

Ekologiya və Mühit

İtalyan Siyasəti və Cəmiyyət

İtalyan Müasir Siyasəti

İtalyan Cəmiyyəti və Örf-Adətlər

İtalyan Din və İnanclar

Birləşmə Zamanları

Trapassato Prossimo

Trapassato Remoto

Futuro Anteriore

Congiuntivo Passato

İncəsənət və Dizayn

Moda və Dizayn

Musiqi və Səhnə İncəsənəti

Görünən İncəsənət

İtalyan Dili və Lehçələr

İtalyan Dilinin Fərqli Variantları və Lehçələr

İtalyan Dilinin Dünyada Yayılması və Əhəmiyyəti

İkinci Dil Kimi İtalyan Dili Öyrənmək və Öyrətmək


Other lessons[edit | edit source]


◀️ Previous Lesson Next Lesson — İtalyan Dilinin Dünyadakı Yeri ▶️