Difference between revisions of "Language/Bulgarian/Grammar/Cases/az"

From Polyglot Club WIKI
< Language‎ | Bulgarian‎ | Grammar‎ | Cases
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Bulgarian-Page-Top}}
{{Bulgarian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Bulgarian/az|Bulgarian]] </span> → <span cat>[[Language/Bulgarian/Grammar/az|Grammar]]</span> → <span level>[[Language/Bulgarian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]]</span> → <span title>Hal</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang="bg">Български</span> → <span cat="Граматика">Граматика</span> → <span level="0 до A1 курс">0 до A1 курс</span> → <span title="Падежи">Падежи</span></div>
== Giriş ==
 
Bulgar dilində isimlərin halları, dilin zənginliyi və müxtəlifliyi üçün çox vacibdir. Hər bir isim, cümlədəki yerinə və funksiyasına görə fərqli hallarda istifadə olunur. Bu dərsdə, bulqar dilindəki halları başa düşəcək və onlardan düzgün istifadə etməyi öyrənəcəksiniz. Hal sistemini öyrənmək, sizə cümlələrin qurulmasında və nitqinizin düzgünlüyündə yardım edəcəkdir. Bu dərsimizdə, nominativ, akuzativ və genitiv halları ilə tanış olacağıq. Həmçinin bu halları izah edəcək, misallar təqdim edəcək və praktiki tapşırıqlar vasitəsilə öyrənməyi asanlaşdıracağıq.


__TOC__
__TOC__


== Съобщение до студентите ==
=== Nominativ Hal ===


Добре дошли в нашия урок за падежите в българския език! В този урок ще се запознаете с някои от най-важните падежи в българския език: именителен, винителен и родителен. Ще научите как се използват тези падежи и ще имате възможност да ги упражнявате в различни контексти. В края на урока ще можете да приложите наученото към прости фрази и да изразите себе си на български език на по-добър начин.
Nominativ hal, cümlədə subyektin yerini tutan isimlərin halıdır. Yəni, cümlədə kim və ya nə olduğunu göstərir. Bu hal, adətən, cümlənin başlanğıcında yer alır.


== Именителен падеж ==
==== Nominativ Halın İstifadəsi ====


Именителният падеж е първият падеж, който ще научите. Той се използва за определяне на подлежащия в изречението. В таблици, именителният падеж се означава като "номинатив".
Nominativ halda isimlər cümlədə aşağıdakı kimi istifadə olunur:


Ето някои примери за употребата на именителния падеж:
* '''Müəllim gəlir.''' (Müəllim - nominativ hal)
 
* '''Kitab masanın üstündədir.''' (Kitab - nominativ hal)
 
==== Nümunələr ====


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Български !! Произношение !! North Azerbaijani
 
! Bulgarian !! Pronunciation !! North Azerbaijani
 
|-
 
| Учителят е тук. || Učitelyat e tuk. || Müəllim buradadır.
 
|-
|-
| Аз съм учител. || Az sǎm uchitel. || Mən məsələnəyəm.
 
| Книгата е интересна. || Knigata e interesna. || Kitab maraqlıdır.
 
|-
|-
| Тя говори френски. || Tya govorǎ frenski. || O, fransız dilində danışır.
 
| Децата играят. || Decata igraiat. || Uşaqlar oynayır.
 
|-
|-
| Той обича музика. || Toj obicha muzika. || O, musiqi sevir.
 
| Столът е нов. || Stolat e nov. || Stul yenidir.
 
|-
|-
| Ние сме приятели. || Nie sme priyateli. || Biz dostuq.
 
| Времето е хубаво. || Vremeto e hubavo. || Hava gözəldir.
 
|}
|}


== Винителен падеж ==
=== Akuzativ Hal ===
 
Akuzativ hal, cümlədə bir hərəkətə (felə) məruz qalan obyekti göstərir. Bu hal, adətən, cümlədəki feli tamamlayır.


Винителният падеж се използва за означаване на допълнение в изречението. Означава кого или какво действието на глагола засяга. В таблици, винителният падеж се означава като "акузатив".
==== Akuzativ Halın İstifadəsi ====


Ето някои примери за употребата на винителния падеж:
Akuzativ halda isimlər aşağıdakı kimi istifadə olunur:
 
* '''Müəllim kitabı oxuyur.''' (Kitabı - akuzativ hal)
 
* '''Uşaq topu atır.''' (Topu - akuzativ hal)
 
==== Nümunələr ====


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Български !! Произношение !! North Azerbaijani
 
! Bulgarian !! Pronunciation !! North Azerbaijani
 
|-
 
| Аз чета книгата. || Az cheta knigata. || Mən kitabı oxuyuram.
 
|-
|-
| Той купи книгата. || Toj kupi knigata. || O, kitabı aldı.
 
| Тя вижда момчето. || Tya vizhda momcheto. || O, oğlanı görür.
 
|-
|-
| Искам да ям пица. || Iskam da yam pitza. || Pitsa yemək istəyirəm.
 
| Ние играем футбол. || Nie igraem futbol. || Biz futbol oynayırıq.
 
|-
|-
| Тя гледа филма. || Tya gleda filma. || O, filmi baxır.
 
| Той слуша музика. || Toy slusha muzika. || O, musiqi dinləyir.
 
|-
|-
| Ние пием вода. || Nie piem voda. || Biz su içirik.
 
| Те купуват хляб. || Te kupuvat hlyab. || Onlar çörək alır.
 
|}
|}


== Родителен падеж ==
=== Genitiv Hal ===
 
Genitiv hal, bir şeyin digərinə aid olduğunu göstərir. Bu halda, sahiblik ifadə olunur.
 
==== Genitiv Halın İstifadəsi ====


Родителният падеж се използва за изразяване на притежание или произход. В таблици, родителният падеж се означава като "генитив".
Genitiv halda isimlər aşağıdakı kimi istifadə olunur:


Ето някои примери за употребата на родителния падеж:
* '''Müəllimin kitabı.''' (Müəllimin - genitiv hal)
 
* '''Uşağın topu.''' (Uşağın - genitiv hal)
 
==== Nümunələr ====


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Български !! Произношение !! North Azerbaijani
 
! Bulgarian !! Pronunciation !! North Azerbaijani
 
|-
|-
| Това е колата на моята майка. || Tova e kolata na moyata mayka. || Bu, ana maşınıdır.
 
| Книгата на учителя. || Knigata na učitelya. || Müəllimin kitabı.
 
|-
 
| Топът на детето. || Topăt na deteto. || Uşağın topu.
 
|-
|-
| Китай е страната на пандите. || Kitay e stranata na pandite. || Çin pandaların ölkəsidir.
 
| Името на града. || Imeto na grada. || Şəhərin adı.
 
|-
|-
| Това е домът на кучето. || Tova e domǎt na kucheto. || Bu, itin evi.
 
| Къщата на съседа. || Kăshtata na suseda. || Qonşunun evi.
 
|-
|-
| Това е университетът на студентите. || Tova e universitetǎt na studentite. || Bu, tələbələrin universiteti.
 
| Музиката на артиста. || Muzikata na artistа. || İfaçının musiqisi.
 
|}
|}


== Заключение ==
== Məşqlər ==
 
İndi öyrəndiyimiz halları tətbiq etmək üçün bir neçə praktiki məşq edəcəyik.
 
=== Məşq 1 ===
 
Aşağıdakı cümlələrdə isimlərin halları ilə düzgün formalarını seçin:
 
1. '''(Müəllim/Müəllimi) kitabı oxuyur.'''
 
2. '''(Uşağın/Uşaq) topu gəzdirir.'''
 
3. '''(Dostum/Dostumun) maşını yeni.'''
 
==== Həll ====
 
1. Müəllim kitabı oxuyur.
 
2. Uşağın topu gəzdirir.
 
3. Dostumun maşını yeni.
 
=== Məşq 2 ===
 
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
 
1. '''(Uşaq) ____ (top) atır.'''
 
2. '''(Kitab) ____ (müəllim) var.'''
 
3. '''(Qonşu) ____ (ev) gözəldir.'''
 
==== Həll ====
 
1. Uşaq topu atır.
 
2. Kitab müəllimin var.
 
3. Qonşu evi gözəldir.
 
=== Məşq 3 ===
 
Aşağıdakı cümlələri nominativ, akuzativ və genitiv hallarda tamamlayın:
 
1. '''(Müəllim) ____ (kitab) oxuyur.'''
 
2. '''(Top) ____ (uşaq) atır.'''
 
3. '''(Ev) ____ (qonşu) gözəldir.'''
 
==== Həll ====
 
1. Müəllim kitabı oxuyur.
 
2. Topu uşaq atır.
 
3. Evi qonşu gözəldir.
 
=== Məşq 4 ===
 
Cümlələri düzəldin. Hər bir cümlədəki səhvi tapın:
 
1. '''Müəllim kitabı oxuyur.'''
 
2. '''Uşaq topu atır.'''
 
3. '''Müəllimin ev.'''
 
==== Həll ====
 
1. Düzgün: Müəllim kitabı oxuyur.
 
2. Düzgün: Uşaq topu atır.
 
3. Düzgün: Müəllimin evi.
 
=== Məşq 5 ===
 
Aşağıdakı cümlələri genitiv halda yazın:
 
1. '''(Müəllim) kitabı.'''
 
2. '''(Uşaq) top.'''
 
3. '''(Dost) ev.'''
 
==== Həll ====
 
1. Müəllimin kitabı.
 
2. Uşağın topu.
 
3. Dostun evi.
 
=== Məşq 6 ===
 
Müəllim və tələbələr arasındakı dialoqu tamamlayın:
 
* '''Müəllim: (Siz/Sizin) sevdiyiniz kitab?'''
 
* '''Tələbə: (Mən/Mənim) kitabım gözəldir.'''
 
==== Həll ====
 
* Müəllim: Sizin sevdiyiniz kitab?
 
* Tələbə: Mənim kitabım gözəldir.
 
=== Məşq 7 ===
 
Aşağıdakı cümlələri doğru tərzdə yazın:
 
1. '''(Uşaq) ____ (top) atır.'''
 
2. '''(Müəllim) ____ (kitab) oxuyur.'''
 
3. '''(Dost) ____ (ev) gözəldir.'''
 
==== Həll ====
 
1. Uşaq topu atır.
 
2. Müəllim kitabı oxuyur.
 
3. Dost evi gözəldir.
 
=== Məşq 8 ===
 
Cümlələrdəki halları təyin edin:
 
1. '''Müəllim burada.'''
 
2. '''Uşaq topu atır.'''
 
3. '''Müəllimin evi.'''
 
==== Həll ====
 
1. Müəllim burada - nominativ.
 
2. Uşaq topu atır - akuzativ.
 
3. Müəllimin evi - genitiv.
 
=== Məşq 9 ===
 
Aşağıdakı cümlələrdə isimlərin doğru formasını yazın:
 
1. '''(Müəllim) ____ (kitab) oxuyur.'''
 
2. '''(Uşaq) ____ (top) atır.'''
 
3. '''(Dost) ____ (ev) gözəldir.'''
 
==== Həll ====
 
1. Müəllim kitabı oxuyur.
 
2. Uşaq topu atır.
 
3. Dost evi gözəldir.
 
=== Məşq 10 ===
 
Aşağıdakı cümlələri düzgün halda yazın:
 
1. '''(Müəllim) kitabı.'''
 
2. '''(Uşaq) topu.'''


Това беше нашият урок за падежите в българския език. Надяваме се, че сте научили нещо ново и че можете да приложите наученото в реални ситуации. Не забравяйте да упражнявате използването на падежите, за да станете по-сигурни и уверени в изразяването си на български език. Благодарим ви, че избрахте нашия курс за изучаване на български език!
3. '''(Dost) evi.'''
 
==== Həll ====
 
1. Müəllimin kitabı.
 
2. Uşağın topu.
 
3. Dostun evi.


{{#seo:
{{#seo:
|title=Урок за падежите в българския език: именителен, винителен и родителен | Курс за начинаещи | North Azerbaijani
|keywords=падежи, урок, български, граматика, курс, начинаещи, именителен, винителен, родителен, North Azerbaijani
|description=В този урок за падежите в българския език ще научите как се използват именителният, винителният и родителният падеж. Курсът е за начинаещи на български език и е на ниво А1.}}


|title=Bulgar Dili Hal Dərsi


{{Bulgarian-0-to-A1-Course-TOC-az}}
|keywords=bulgar dili, halları, nominativ, akuzativ, genitiv, dil öyrənmək
 
|description=Bu dərsdə bulgar dilinin halları, nominativ, akuzativ və genitiv halları haqqında bilik əldə edəcəksiniz.
 
}}
 
{{Template:Bulgarian-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 80: Line 327:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Bulgarian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Bulgarian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 




{{Bulgarian-Page-Bottom}}
{{Bulgarian-Page-Bottom}}

Latest revision as of 09:36, 21 August 2024


Bulgarian-Language-PolyglotClub.png

Giriş[edit | edit source]

Bulgar dilində isimlərin halları, dilin zənginliyi və müxtəlifliyi üçün çox vacibdir. Hər bir isim, cümlədəki yerinə və funksiyasına görə fərqli hallarda istifadə olunur. Bu dərsdə, bulqar dilindəki halları başa düşəcək və onlardan düzgün istifadə etməyi öyrənəcəksiniz. Hal sistemini öyrənmək, sizə cümlələrin qurulmasında və nitqinizin düzgünlüyündə yardım edəcəkdir. Bu dərsimizdə, nominativ, akuzativ və genitiv halları ilə tanış olacağıq. Həmçinin bu halları izah edəcək, misallar təqdim edəcək və praktiki tapşırıqlar vasitəsilə öyrənməyi asanlaşdıracağıq.

Nominativ Hal[edit | edit source]

Nominativ hal, cümlədə subyektin yerini tutan isimlərin halıdır. Yəni, cümlədə kim və ya nə olduğunu göstərir. Bu hal, adətən, cümlənin başlanğıcında yer alır.

Nominativ Halın İstifadəsi[edit | edit source]

Nominativ halda isimlər cümlədə aşağıdakı kimi istifadə olunur:

  • Müəllim gəlir. (Müəllim - nominativ hal)
  • Kitab masanın üstündədir. (Kitab - nominativ hal)

Nümunələr[edit | edit source]

Bulgarian Pronunciation North Azerbaijani
Учителят е тук. Učitelyat e tuk. Müəllim buradadır.
Книгата е интересна. Knigata e interesna. Kitab maraqlıdır.
Децата играят. Decata igraiat. Uşaqlar oynayır.
Столът е нов. Stolat e nov. Stul yenidir.
Времето е хубаво. Vremeto e hubavo. Hava gözəldir.

Akuzativ Hal[edit | edit source]

Akuzativ hal, cümlədə bir hərəkətə (felə) məruz qalan obyekti göstərir. Bu hal, adətən, cümlədəki feli tamamlayır.

Akuzativ Halın İstifadəsi[edit | edit source]

Akuzativ halda isimlər aşağıdakı kimi istifadə olunur:

  • Müəllim kitabı oxuyur. (Kitabı - akuzativ hal)
  • Uşaq topu atır. (Topu - akuzativ hal)

Nümunələr[edit | edit source]

Bulgarian Pronunciation North Azerbaijani
Аз чета книгата. Az cheta knigata. Mən kitabı oxuyuram.
Тя вижда момчето. Tya vizhda momcheto. O, oğlanı görür.
Ние играем футбол. Nie igraem futbol. Biz futbol oynayırıq.
Той слуша музика. Toy slusha muzika. O, musiqi dinləyir.
Те купуват хляб. Te kupuvat hlyab. Onlar çörək alır.

Genitiv Hal[edit | edit source]

Genitiv hal, bir şeyin digərinə aid olduğunu göstərir. Bu halda, sahiblik ifadə olunur.

Genitiv Halın İstifadəsi[edit | edit source]

Genitiv halda isimlər aşağıdakı kimi istifadə olunur:

  • Müəllimin kitabı. (Müəllimin - genitiv hal)
  • Uşağın topu. (Uşağın - genitiv hal)

Nümunələr[edit | edit source]

Bulgarian Pronunciation North Azerbaijani
Книгата на учителя. Knigata na učitelya. Müəllimin kitabı.
Топът на детето. Topăt na deteto. Uşağın topu.
Името на града. Imeto na grada. Şəhərin adı.
Къщата на съседа. Kăshtata na suseda. Qonşunun evi.
Музиката на артиста. Muzikata na artistа. İfaçının musiqisi.

Məşqlər[edit | edit source]

İndi öyrəndiyimiz halları tətbiq etmək üçün bir neçə praktiki məşq edəcəyik.

Məşq 1[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələrdə isimlərin halları ilə düzgün formalarını seçin:

1. (Müəllim/Müəllimi) kitabı oxuyur.

2. (Uşağın/Uşaq) topu gəzdirir.

3. (Dostum/Dostumun) maşını yeni.

Həll[edit | edit source]

1. Müəllim kitabı oxuyur.

2. Uşağın topu gəzdirir.

3. Dostumun maşını yeni.

Məşq 2[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

1. (Uşaq) ____ (top) atır.

2. (Kitab) ____ (müəllim) var.

3. (Qonşu) ____ (ev) gözəldir.

Həll[edit | edit source]

1. Uşaq topu atır.

2. Kitab müəllimin var.

3. Qonşu evi gözəldir.

Məşq 3[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri nominativ, akuzativ və genitiv hallarda tamamlayın:

1. (Müəllim) ____ (kitab) oxuyur.

2. (Top) ____ (uşaq) atır.

3. (Ev) ____ (qonşu) gözəldir.

Həll[edit | edit source]

1. Müəllim kitabı oxuyur.

2. Topu uşaq atır.

3. Evi qonşu gözəldir.

Məşq 4[edit | edit source]

Cümlələri düzəldin. Hər bir cümlədəki səhvi tapın:

1. Müəllim kitabı oxuyur.

2. Uşaq topu atır.

3. Müəllimin ev.

Həll[edit | edit source]

1. Düzgün: Müəllim kitabı oxuyur.

2. Düzgün: Uşaq topu atır.

3. Düzgün: Müəllimin evi.

Məşq 5[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri genitiv halda yazın:

1. (Müəllim) kitabı.

2. (Uşaq) top.

3. (Dost) ev.

Həll[edit | edit source]

1. Müəllimin kitabı.

2. Uşağın topu.

3. Dostun evi.

Məşq 6[edit | edit source]

Müəllim və tələbələr arasındakı dialoqu tamamlayın:

  • Müəllim: (Siz/Sizin) sevdiyiniz kitab?
  • Tələbə: (Mən/Mənim) kitabım gözəldir.

Həll[edit | edit source]

  • Müəllim: Sizin sevdiyiniz kitab?
  • Tələbə: Mənim kitabım gözəldir.

Məşq 7[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri doğru tərzdə yazın:

1. (Uşaq) ____ (top) atır.

2. (Müəllim) ____ (kitab) oxuyur.

3. (Dost) ____ (ev) gözəldir.

Həll[edit | edit source]

1. Uşaq topu atır.

2. Müəllim kitabı oxuyur.

3. Dost evi gözəldir.

Məşq 8[edit | edit source]

Cümlələrdəki halları təyin edin:

1. Müəllim burada.

2. Uşaq topu atır.

3. Müəllimin evi.

Həll[edit | edit source]

1. Müəllim burada - nominativ.

2. Uşaq topu atır - akuzativ.

3. Müəllimin evi - genitiv.

Məşq 9[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələrdə isimlərin doğru formasını yazın:

1. (Müəllim) ____ (kitab) oxuyur.

2. (Uşaq) ____ (top) atır.

3. (Dost) ____ (ev) gözəldir.

Həll[edit | edit source]

1. Müəllim kitabı oxuyur.

2. Uşaq topu atır.

3. Dost evi gözəldir.

Məşq 10[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri düzgün halda yazın:

1. (Müəllim) kitabı.

2. (Uşaq) topu.

3. (Dost) evi.

Həll[edit | edit source]

1. Müəllimin kitabı.

2. Uşağın topu.

3. Dostun evi.