Difference between revisions of "Language/German/Grammar/Noun-and-Gender/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{German-Page-Top}}
{{German-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/German/kk|Герман]] </span> → <span cat>[[Language/German/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/German/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Зат есім және жыныс</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang>German</span> → <span cat>Grammar</span> → <span level>[[Language/German/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0 to A1 Course]]</span> → <span title>Нөн-сан және жыныс</span></div>
Бүгінгі сабағымызда біз неміс тіліндегі зат есім мен жыныс туралы сөйлесеміз. Бұл тақырып неміс тілінің негізін құрайды, себебі зат есімдер сөйлемдерде маңызды рөл атқарады. Зат есімдердің жынысын түсініп, біз неміс тілінде күрделі сөйлемдер құра аламыз. Неміс тілінде зат есімдер үш түрлі жынысқа бөлінеді: еркек (der), әйел (die) және орта (das). Бұл жыныстарды білу, зат есімдердің артикльдерімен дұрыс қолдануына көмектеседі.
 
Сабақтың құрылымы:
 
1. Зат есімдер мен жыныстар туралы жалпы ақпарат
 
2. Неміс тіліндегі зат есімдердің жыныстары
 
3. Зат есімдердің артикльдері
 
4. Мысалдар мен жаттығулар
 
5. Қорытынды


__TOC__
__TOC__


== Үйрену мақсаты ==
=== Зат есімдер мен жыныстар туралы жалпы ақпарат ===
Осы сабақта Сіз нөн-сандар мен жыныстар туралы толық қараңыз және олардың қандай жағынан қолданылатындығын оқиға бересіз. Осы сабақты аяқтағаннан кейін Сіз үлкен сөйлемдер жасауға болатын жағдайлардағы нөн-сан мен жыныстар туралы толық ақпаратқа ие боласыз.
 
Зат есімдер – бұл адамдарды, жануарларды, заттарды немесе түсініктерді білдіретін сөздер. Неміс тілінде зат есімдердің жынысы бар, бұл олардың артикльдеріне әсер етеді. Жыныс зат есімнің формасына байланысты емес, сондықтан оны есте сақтау өте маңызды. Мысалы, «Buch» (кітап) – орта жыныста, ал «Tisch» (үстел) – еркек жыныста.  
 
=== Неміс тіліндегі зат есімдердің жыныстары ===


== Нөн-сан туралы қысқаша мәлімет ==
Неміс тілінде зат есімдердің үш жынысы бар:
Нөн-сан - бұл немесе кімнің неше қатары бар екенін көрсететін сөз. Алайда, әдетте ол сан болып табылады. Алман тілінде нөн-сандарға екі түрі бар: мұғалім нөн-сандары және мұғалімсіз нөн-сандар. Мұғалім нөн-сандары - дербес және жалғыз нөн-сандар. Олар тәуелсіздігімен, алғашқы әріптің көптеген сөйлемдерімен бірге пайда болады. Мысалы, «Hund» (ит) нөн-санының бір түрі болып табылады, «Katze» (шөп) - басқа түрі. Мұғалімсіз нөн-сандар - бірнеше нөн-сандардың бірінен тұрады. Мысалы, «Kindergarten» (бала бақшасы) нөн-санының әріптері «Kind», «Garten» және «en» жиналғанда турады.


== Жыныс туралы қысқаша мәлімет ==
* Еркек жынысы (der)
Жыныс - бұл сөйлемнің кімнің немесе не үшін пайда болғанын көрсететін түрлі ережелер. Алман тілінде көптеген нөн-сандардың жынысы жоқ. Алайда, егер сөйлемнің пайда болуымен бірге нөн-сандың жынысы да белгіленген болса, оның жынысы да анықталады. Әдетте жыныс әріптер мен сөйлемдер арасында және әріптің соңында жазылады. Жыныс бұзылғанда, сөйлемнің маңызы толығымен айқындарына болады. Мысалы, «der Hund» (ерлікке тиесілі) сөйлемінде «der» (ерлікке тиесілі жынысы) әріпі «Hund» нөн-санының ерлікке тиесілі нөн-санындағы жынысымен үйлесіп, «die Katze» (әйелдікке тиесілі) сөйлемінде «die» (әйелдікке тиесілі жынысы) және «Katze» нөн-санының әйелдікке тиесілі нөн-санындағы жынысымен үйлесіп, «das Pferd» (неутралдыққа тиесілі) сөйлемінде «das» (неутралдыққа тиесілі жынысы) және «Pferd» нөн-санының неутралдыққа тиесілі нөн-санындағы жынысымен үйлеседі.


== Нөн-сандар мен жыныстардың тізімі ==
* Әйел жынысы (die)


Нөн-сандар және жыныстардың тізімі:
* Орта жыныс (das)
 
Зат есімдер жынысына байланысты артикльдермен бірге қолданылады. Бұл артикльдер зат есімнің жынысын көрсетеді.
 
==== Еркек жынысы (der) ====
 
Еркек жынысындағы зат есімдер 'der' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Алман !! Транскрипция !! Қазақша
 
! Неміс !! Айтылуы !! Қазақ
 
|-
 
| der Mann || дэр манн || ер адам
 
|-
|-
|der Hund || [dɛɐ̯ hʊnt] || ит (ерлікке тиесілі)
 
| der Tisch || дэр тиш || үстел
 
|-
|-
|die Katze || [diː ˈkatsə] || мысық (әйелдікке тиесілі)
 
| der Hund || дэр хунд || ит
 
|-
|-
|das Pferd || [das ˈpfeːɐ̯t] || ат (неутралдыққа тиесілі)
 
| der Lehrer || дэр лээр || мұғалім
 
|}
|}


== Нөн-сандар мен жыныстардың қолданылуы ==
==== Әйел жынысы (die) ====
Қазіргі күнде Алман тілінде көптеген нөн-сандар мен жыныстар қолданылады. Олардың қолданылуы шешімдер мен негізгі сөйлемдерді жасаумен бастайды. Сөздің басындағы нөн-сан мен жыныстар осы сөздің түрінің анықталуына көмектеседі. Мысалы, «Ich sehe den Hund» (Мен итіңіз көремін) сөйлемінде «den» (ерлікке тиесілі жынысы) әріпі «Hund» нөн-санының ерлікке тиесілі нөн-санындағы жынысымен үйлесіп, «Ich sehe die Katze» (Мен мысықтыңыз көремін) сөйлемінде «die» (әйелдікке тиесілі жынысы) және «Katze» нөн-санының әйелдікке тиесілі нөн-санындағы жынысымен үйлеседі, «Ich sehe das Pferd» (Мен атыңыз көремін) сөйлемінде «das» (неутралдыққа тиесілі жынысы) және «Pferd» нөн-санының неутралдыққа тиесілі нөн-санындағы жынысымен үйлеседі.
 
Әйел жынысындағы зат есімдер 'die' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:
 
{| class="wikitable"
 
! Неміс !! Айтылуы !! Қазақ
 
|-
 
| die Frau || ди фрау || әйел
 
|-
 
| die Blume || ди блума || гүл
 
|-
 
| die Katze || ди катце || мысық
 
|-
 
| die Lehrerin || ди лээрерин || әйел мұғалім
 
|}
 
==== Орта жыныс (das) ====
 
Орта жынысындағы зат есімдер 'das' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:
 
{| class="wikitable"
 
! Неміс !! Айтылуы !! Қазақ
 
|-
 
| das Buch || дас бух || кітап
 
|-
 
| das Kind || дас кинд || бала
 
|-
 
| das Auto || дас ауту || көлік
 
|-
 
| das Haus || дас хауc || үй
 
|}
 
=== Зат есімдердің артикльдері ===
 
Неміс тілінде зат есімдермен бірге артикльдер міндетті түрде қолданылады. Артикльдер зат есімнің жынысын, саны мен падежін көрсетеді. Олар үш түрге бөлінеді:
 
* Нақты артикльдер: der, die, das
 
* Белгісіз артикльдер: ein, eine
 
* Негативті артикльдер: kein, keine
 
Мысалы:
 
* "ein Mann" (бір ер адам) – еркек жынысы
 
* "eine Frau" (бір әйел) – әйел жынысы
 
* "kein Buch" (ешқандай кітап) – орта жынысы
 
=== Мысалдар мен жаттығулар ===
 
Енді біз неміс тілінде зат есімдер мен жыныстарға қатысты бірнеше жаттығулар орындап, үйренгенімізді бекітеміз.
 
=== Жаттығу 1: Артикльдерді таңдау ===
 
Төмендегі зат есімдермен дұрыс артикльдерді таңдаңыз: der, die, das.
 
1. _______ Hund (ит)
 
2. _______ Katze (мысық)
 
3. _______ Buch (кітап)
 
4. _______ Tisch (үстел)
 
5. _______ Frau (әйел)
 
'''Шешім:'''
 
1. der Hund
 
2. die Katze
 
3. das Buch
 
4. der Tisch
 
5. die Frau
 
=== Жаттығу 2: Жыныстарды анықтау ===
 
Төмендегі зат есімдердің жыныстарын анықтаңыз.
 
1. Lehrer (мұғалім) - _______
 
2. Blume (гүл) - _______
 
3. Kind (бала) - _______
 
4. Auto (көлік) - _______
 
5. Mann (ер адам) - _______
 
'''Шешім:'''
 
1. Lehrer - еркек жынысы
 
2. Blume - әйел жынысы
 
3. Kind - орта жыныс
 
4. Auto - орта жыныс
 
5. Mann - еркек жынысы
 
=== Жаттығу 3: Сөйлемдер құрастыру ===


== Қорытындылар ==
Төмендегі зат есімдерді пайдаланып, сөйлемдер құрастырыңыз.
Осы сабақта Сіз нөн-сандар мен жыныстар туралы толық қараңыз және олардың қандай жағынан қолданылатындығын оқиға бересіз. Сіз өздеріңіздің сөйлемдеріңіздің түрлі жағдайларындағы нөн-сандар мен жыныстар туралы анықталған мәліметтерді қолдана алатын боласыз. Бұл сабақ осы курстың толық бастапқы деңгейіне жетуге көмектеседі.  
 
1. Frau, Buch
 
2. Hund, Lehrer
 
3. Katze, Kind
 
4. Tisch, Auto
 
5. Blume, Mann
 
'''Шешім:'''
 
1. Die Frau liest ein Buch. (Әйел кітап оқиды.)
 
2. Der Hund ist ein Lehrer. (Ит мұғалім.)
 
3. Die Katze spielt mit dem Kind. (Мысық баламен ойнайды.)
 
4. Der Tisch ist aus Holz. (Үстел ағаштан жасалған.)
 
5. Die Blume ist schön. (Гүл әдемі.)
 
=== Жаттығу 4: Сәйкестендіру ===
 
Зат есімдерді жынысымен сәйкестендіріңіз.
 
1. Hund      -    A. die
 
2. Katze    -    B. das
 
3. Buch      -    C. der
 
4. Frau      -    D. die
 
5. Tisch    -    E. der
 
'''Шешім:'''
 
1. Hund - C. der
 
2. Katze - A. die
 
3. Buch - B. das
 
4. Frau - A. die
 
5. Tisch - E. der
 
=== Жаттығу 5: Сөздермен жұмыс ===
 
Келесі сөздерді жыныстарымен бірге жазыңыз.
 
1. ______________ (ит)
 
2. ______________ (гүл)
 
3. ______________ (кітап)
 
4. ______________ (үстел)
 
5. ______________ (әйел)
 
'''Шешім:'''
 
1. der Hund
 
2. die Blume
 
3. das Buch
 
4. der Tisch
 
5. die Frau
 
=== Қорытынды ===
 
Бүгінгі сабақта біз неміс тіліндегі зат есімдер мен жыныстар туралы білдік. Зат есімдердің жынысын анықтау және артикльдерді дұрыс қолдану – неміс тілінде сөйлеу мен жазу үшін өте маңызды. Енді сіз зат есімдер мен жыныстарды түсінгеніңізді және оларды сөйлемдерде қолдана алатындығыңызды білесіз. Бұл білімді келесі сабақтарда қолдана аласыз.


{{#seo:
{{#seo:
|title=Алман тілінің толық 0-А1 курсы: Нөн-сан және жыныс
 
|keywords=алман тілі, нөн-сан, жыныс, тілдерді үйрену, А1 деңгейі
|title=Зат есімдер мен жыныстар
|description=Осы сабақта Сіз нөн-сандар мен жыныстар туралы толық қараңыз және олардың қандай жағынан қолданылатындығын оқиға бересіз.
 
|keywords=неміс тілі, зат есім, жыныс, грамматика, оқыту, сабақ
 
|description=Бұл сабақта сіз неміс тіліндегі зат есімдер мен жыныстар туралы learning аласыз.
 
}}
}}


{{German-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Template:German-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 47: Line 287:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:German-0-to-A1-Course]]
[[Category:German-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>




Latest revision as of 06:36, 12 August 2024


German-Language-PolyglotClub.jpg
Герман → Грамматика → 0-ден A1-ге дейінгі курс → Зат есім және жыныс

Бүгінгі сабағымызда біз неміс тіліндегі зат есім мен жыныс туралы сөйлесеміз. Бұл тақырып неміс тілінің негізін құрайды, себебі зат есімдер сөйлемдерде маңызды рөл атқарады. Зат есімдердің жынысын түсініп, біз неміс тілінде күрделі сөйлемдер құра аламыз. Неміс тілінде зат есімдер үш түрлі жынысқа бөлінеді: еркек (der), әйел (die) және орта (das). Бұл жыныстарды білу, зат есімдердің артикльдерімен дұрыс қолдануына көмектеседі.

Сабақтың құрылымы:

1. Зат есімдер мен жыныстар туралы жалпы ақпарат

2. Неміс тіліндегі зат есімдердің жыныстары

3. Зат есімдердің артикльдері

4. Мысалдар мен жаттығулар

5. Қорытынды

Зат есімдер мен жыныстар туралы жалпы ақпарат[edit | edit source]

Зат есімдер – бұл адамдарды, жануарларды, заттарды немесе түсініктерді білдіретін сөздер. Неміс тілінде зат есімдердің жынысы бар, бұл олардың артикльдеріне әсер етеді. Жыныс зат есімнің формасына байланысты емес, сондықтан оны есте сақтау өте маңызды. Мысалы, «Buch» (кітап) – орта жыныста, ал «Tisch» (үстел) – еркек жыныста.

Неміс тіліндегі зат есімдердің жыныстары[edit | edit source]

Неміс тілінде зат есімдердің үш жынысы бар:

  • Еркек жынысы (der)
  • Әйел жынысы (die)
  • Орта жыныс (das)

Зат есімдер жынысына байланысты артикльдермен бірге қолданылады. Бұл артикльдер зат есімнің жынысын көрсетеді.

Еркек жынысы (der)[edit | edit source]

Еркек жынысындағы зат есімдер 'der' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:

Неміс Айтылуы Қазақ
der Mann дэр манн ер адам
der Tisch дэр тиш үстел
der Hund дэр хунд ит
der Lehrer дэр лээр мұғалім

Әйел жынысы (die)[edit | edit source]

Әйел жынысындағы зат есімдер 'die' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:

Неміс Айтылуы Қазақ
die Frau ди фрау әйел
die Blume ди блума гүл
die Katze ди катце мысық
die Lehrerin ди лээрерин әйел мұғалім

Орта жыныс (das)[edit | edit source]

Орта жынысындағы зат есімдер 'das' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:

Неміс Айтылуы Қазақ
das Buch дас бух кітап
das Kind дас кинд бала
das Auto дас ауту көлік
das Haus дас хауc үй

Зат есімдердің артикльдері[edit | edit source]

Неміс тілінде зат есімдермен бірге артикльдер міндетті түрде қолданылады. Артикльдер зат есімнің жынысын, саны мен падежін көрсетеді. Олар үш түрге бөлінеді:

  • Нақты артикльдер: der, die, das
  • Белгісіз артикльдер: ein, eine
  • Негативті артикльдер: kein, keine

Мысалы:

  • "ein Mann" (бір ер адам) – еркек жынысы
  • "eine Frau" (бір әйел) – әйел жынысы
  • "kein Buch" (ешқандай кітап) – орта жынысы

Мысалдар мен жаттығулар[edit | edit source]

Енді біз неміс тілінде зат есімдер мен жыныстарға қатысты бірнеше жаттығулар орындап, үйренгенімізді бекітеміз.

Жаттығу 1: Артикльдерді таңдау[edit | edit source]

Төмендегі зат есімдермен дұрыс артикльдерді таңдаңыз: der, die, das.

1. _______ Hund (ит)

2. _______ Katze (мысық)

3. _______ Buch (кітап)

4. _______ Tisch (үстел)

5. _______ Frau (әйел)

Шешім:

1. der Hund

2. die Katze

3. das Buch

4. der Tisch

5. die Frau

Жаттығу 2: Жыныстарды анықтау[edit | edit source]

Төмендегі зат есімдердің жыныстарын анықтаңыз.

1. Lehrer (мұғалім) - _______

2. Blume (гүл) - _______

3. Kind (бала) - _______

4. Auto (көлік) - _______

5. Mann (ер адам) - _______

Шешім:

1. Lehrer - еркек жынысы

2. Blume - әйел жынысы

3. Kind - орта жыныс

4. Auto - орта жыныс

5. Mann - еркек жынысы

Жаттығу 3: Сөйлемдер құрастыру[edit | edit source]

Төмендегі зат есімдерді пайдаланып, сөйлемдер құрастырыңыз.

1. Frau, Buch

2. Hund, Lehrer

3. Katze, Kind

4. Tisch, Auto

5. Blume, Mann

Шешім:

1. Die Frau liest ein Buch. (Әйел кітап оқиды.)

2. Der Hund ist ein Lehrer. (Ит мұғалім.)

3. Die Katze spielt mit dem Kind. (Мысық баламен ойнайды.)

4. Der Tisch ist aus Holz. (Үстел ағаштан жасалған.)

5. Die Blume ist schön. (Гүл әдемі.)

Жаттығу 4: Сәйкестендіру[edit | edit source]

Зат есімдерді жынысымен сәйкестендіріңіз.

1. Hund - A. die

2. Katze - B. das

3. Buch - C. der

4. Frau - D. die

5. Tisch - E. der

Шешім:

1. Hund - C. der

2. Katze - A. die

3. Buch - B. das

4. Frau - A. die

5. Tisch - E. der

Жаттығу 5: Сөздермен жұмыс[edit | edit source]

Келесі сөздерді жыныстарымен бірге жазыңыз.

1. ______________ (ит)

2. ______________ (гүл)

3. ______________ (кітап)

4. ______________ (үстел)

5. ______________ (әйел)

Шешім:

1. der Hund

2. die Blume

3. das Buch

4. der Tisch

5. die Frau

Қорытынды[edit | edit source]

Бүгінгі сабақта біз неміс тіліндегі зат есімдер мен жыныстар туралы білдік. Зат есімдердің жынысын анықтау және артикльдерді дұрыс қолдану – неміс тілінде сөйлеу мен жазу үшін өте маңызды. Енді сіз зат есімдер мен жыныстарды түсінгеніңізді және оларды сөйлемдерде қолдана алатындығыңызды білесіз. Бұл білімді келесі сабақтарда қолдана аласыз.

Ғермания тілінің 0-А1 деңгейінен бастап[edit source]


Еңбек-жұмыс құрылымдары


Сұлу және кешірім сөздері


Мысал емес және мысал көрсететін артықшылықтар


Сан, күн және уақыт


Етістіктер мен тұрғындау


Отбасы және достар


Құсықтықтар


Тағамдар және ашықтар


Германия және неміс тілін айтушы мемлекеттер


Егерлер мен тірекшілер


Саяхат және жол


Модальды етістіктер


Тауарларды сатып алу және киімдер


Музыка және мадақ


Сипаттамалар


Денсаулық және тістер


Уақыт және уақыт қосымшалары


Басқа сабақтар[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/German/Grammar/Noun-and-Gender/kk&oldid=308084"