Difference between revisions of "Language/French/Grammar/Formation-and-Use-of-Adverbs/kk"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
(2 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{French-Page-Top}} | {{French-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/French/kk|Француз]] </span> → <span cat>[[Language/French/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/French/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Үстеулердің құрылымы мен қолданылуы</span></div> | |||
== Кіріспе == | |||
Француз тілінде үстеулер (adverbes) өте маңызды рөл атқарады, себебі олар етістіктерге, сын есімдерге, тіпті басқа үстеулерге де қосымша ақпарат береді. Үстеулерді дұрыс қолдану сөйлемнің мағынасын айқындап, сөйлеу мен жазу стилін байыта түседі. Бүгінгі сабақта біз француз тіліндегі үстеулерді қалай құруға және қолдануға болатындығын үйренеміз. Сабағымыздың құрылымы мынадай: | |||
* Үстеулердің анықтамасы | |||
* Үстеулердің түрлері | |||
* Үстеулерді қалай құруға болады | |||
* Үстеулерді сөйлемде қолдану | |||
* Мысалдар | |||
* Тапсырмалар | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Үстеулердің анықтамасы === | ||
Үстеу – бұл сөз, ол етістіктердің, сын есімдердің, немесе басқа үстеулердің мағынасын толықтырып, олардың қалай, қайда, қашан, қаншалықты орындалғанын көрсетеді. Мысалы, «жақсы» (bien) үстеуі «жақсы ән айтады» (il chante bien) деген сөйлемде «қалай» деген сұраққа жауап береді. | |||
=== Үстеулердің түрлері === | |||
Француз тілінде үстеулер бірнеше түрге бөлінеді: | |||
* '''Сапалық үстеулер''' (surtout) – бұл үстеулер сын есімдерден қалыптасады. Мысалы, «бұлтсыз» (sans nuage) -> «бұлтсыз ауа-райы» (un temps sans nuage). | |||
* '''Уақыт үстеулері''' (adverbes de temps) – «бүгін» (aujourd'hui), «кеше» (hier). | |||
* '''Орын үстеулері''' (adverbes de lieu) – «мұнда» (ici), «онда» (là). | |||
* '''Мөлшер үстеулері''' (adverbes de quantité) – «көп» (beaucoup), «аз» (peu). | |||
=== Үстеулерді қалай құруға болады === | |||
Француз тілінде үстеулерді қалыптастыру өте оңай. Көптеген сапалық үстеулер сын есімнің соңына '''-ment''' қосымшасын қосу арқылы жасалады. Мысалы: | |||
1. '''Rapide''' (жылдам) → '''Rapidement''' (жылдамдықпен) | |||
2. '''Sérieux''' (серьезный) → '''Sérieusement''' (серьезно) | |||
Міне, бірнеше мысал: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! Француз !! | |||
! Француз !! Дыбыстау !! Қазақша | |||
|- | |- | ||
| | |||
| rapide || /ʁa.pid/ || жылдам | |||
|- | |- | ||
| | |||
| sérieuse || /se.ʁjøz/ || серьезный | |||
|- | |- | ||
| | |||
| vrai || /vʁɛ/ || шын | |||
|- | |- | ||
| | |||
| lent || /lɑ̃/ || бавный | |||
|- | |||
| doux || /du/ || жұмсақ | |||
|} | |} | ||
=== Үстеулерді сөйлемде қолдану === | |||
Сөйлемде үстеулерді дұрыс орналастыру да маңызды. Жалпы ереже бойынша, егер үстеу етістіктің алдында немесе артында тұруы мүмкін. Мысалы: | |||
* «Olivia тез жүгірді.» (Olivia a couru rapidement.) | |||
* «Ол бүгін кешкі асқа тамақ пісірді.» (Elle a cuisiné pour le dîner ce soir.) | |||
=== Мысалдар === | |||
Француз тілінде үстеулердің қолданылуын түсіну үшін, келесі кестені қарастырайық: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! Француз || | |||
! Француз !! Дыбыстау !! Қазақша | |||
|- | |||
| déjà || /de.ʒa/ || әлдеқашан | |||
|- | |- | ||
| | |||
| souvent || /su.vɑ̃/ || жиі | |||
|- | |- | ||
| | |||
| ici || /i.si/ || мұнда | |||
|- | |- | ||
| | |||
| là || /la/ || онда | |||
|- | |- | ||
| | |||
| bien || /bjɛ̃/ || жақсы | |||
|} | |} | ||
Француз | === Тапсырмалар === | ||
Енді біз үйренгенімізді бекіту үшін бірнеше тапсырмаларды орындап көрейік. | |||
1. '''Сөйлемдерді толықтырыңыз''': | |||
* Ол ___ (жақсы) оқиды. | |||
* Мен ___ (кеш) келдім. | |||
* Олар ___ (жиі) саяхат жасайды. | |||
2. '''Сөздерді сәйкестендіріңіз''': | |||
| Француз | Қазақ | | |||
| --- | --- | | |||
| 1. vite | а) баяу | | |||
| 2. lent | б) жылдам | | |||
| 3. bien | в) жақсы | | |||
3. '''Сөйлемдерді аударыңыз''': | |||
* Il chante bien. | |||
* Nous allons souvent au cinéma. | |||
* Tu es ici. | |||
4. '''Сәйкестендіру''': | |||
* A) aujourd'hui | |||
* B) là | |||
* C) souvent | |||
* D) déjà | |||
| Фраза | Үстеу | | |||
| --- | --- | | |||
| 1. Кешігіп | A | | |||
| 2. Мұнда | B | | |||
| 3. Жиі | C | | |||
| 4. Әлдеқашан | D | | |||
5. '''Сөйлемдер құрастырыңыз''': | |||
* '''жақсы''' (bien), '''кеше''' (hier), '''мұнда''' (ici). | |||
6. '''Үстеулердің түрлерін жіктеңіз''': | |||
* '''Сапалық''', '''Уақыт''', '''Орын''', '''Мөлшер'''. | |||
7. '''Сөйлемдердің дұрыс тәртібін белгілеңіз''': | |||
* a) Elle parle doucement. | |||
* b) Doucement, elle parle. | |||
8. '''Мысал келтіріңіз''': | |||
* '''жылдам''' (vite) туралы сөйлем жасаңыз. | |||
9. '''Сөздерді аударыңыз''': | |||
* ICI, LA, BIEN. | |||
10. '''Үстеулерді толықтырыңыз''': | |||
* Ол ___ (жақсы) жазады. | |||
* Біз ___ (кеш) ораламыз. | |||
=== Шешімдер === | |||
1. Ол '''жақсы''' (bien) оқиды. | |||
2. Мен '''кеш''' (tard) келдім. | |||
3. Олар '''жиі''' (souvent) саяхат жасайды. | |||
2. | |||
| Француз | Қазақ | | |||
| --- | --- | | |||
| 1. vite | б) жылдам | | |||
| 2. lent | а) баяу | | |||
| 3. bien | в) жақсы | | |||
3. | |||
* Ол жақсы ән айтады. | |||
* Біз жиі киноға барамыз. | |||
* Сен мұндасың. | |||
4. | |||
| Фраза | Үстеу | | |||
| --- | --- | | |||
| 1. Кешігіп | A | | |||
| 2. Мұнда | B | | |||
| 3. Жиі | C | | |||
| 4. Әлдеқашан | D | | |||
5. Мысалы: | |||
* Ол кеше мұнда жақсы ән айтты. | |||
6. | |||
* '''Сапалық''': жақсы, жаман | |||
* '''Уақыт''': кеше, бүгін | |||
* '''Орын''': мұнда, онда | |||
* '''Мөлшер''': көп, аз. | |||
7. a) Дұрыс, b) Дұрыс. | |||
8. Мысалы: Ол жылдам жүгірді. (Elle court vite.) | |||
9. '''ICI''' - мұнда, '''LA''' - онда, '''BIEN''' - жақсы. | |||
10. Ол '''жақсы''' (bien) жазады. Біз '''кеш''' (tard) ораламыз. | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title=Француз | |||
|keywords= | |title=Француз тіліндегі үстеулер | ||
|description= | |||
|keywords=үстеулер, француз тілі, грамматика, салыстыру, мысалдар | |||
|description=Француз тіліндегі үстеулердің құрылымы мен қолданылуы туралы сабақ. Үстеулердің әртүрлі түрлерін, мысалдарын және тапсырмаларын қарастырамыз. | |||
}} | }} | ||
{{French-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | {{Template:French-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 70: | Line 275: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:French-0-to-A1-Course]] | [[Category:French-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
==Басқа сабақтар== | |||
* [[Language/French/Grammar/Agreement-of-Adjectives/kk|0-A1 Курстары → Грамматика → Өндірістердің тауысу]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Passé-Composé/kk|0 - A1 Курстары → Грамматика → Passé Composé]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Present-Tense-of-Regular-Verbs/kk|Курс 0 до А1 → Грамматика → Однако алыс нымдарды жастау]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Futur-Proche/kk|0- А1 Курстары → Грамматика → Футур проче]] | |||
* [[Language/French/Grammar/The-French-Alphabet/kk|Курстың 0-А1 деңгейі → Грамматика → Француз Әліпбиі]] | |||
* [[Language/French/Grammar/ensuite-VS-puis/kk|ensuite VS puis]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Interrogation/kk|0-тен A1 дейінгі курстар → Грамматика → Сұрақтық]] | |||
* [[Language/French/Grammar/French-Accent-Marks/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Француз тілінде ақпарат белгілері]] | |||
* [[Language/French/Grammar/French-Vowels-and-Consonants/kk|0-А1 курстары → Грамматика → Француз тілінің гласнәр мен әріптері]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Introductions-and-Greetings/kk|Introductions and Greetings]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Negation/kk|0-А1 курсы → Грамматика → Қайталамалар]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Comparative-and-Superlative-Adjectives/kk|0-А1 курсы → Грамматика → Тірлендірушілік және Ұлымдылық ерекшелер]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Common-Irregular-Verbs/kk|0-А1 Курстары → Грамматика → Кәдімгі құрамдысысыз етістіктер]] | |||
* [[Language/French/Grammar/Gender-and-Number-of-Nouns/kk|0-А1 курсы → Грамматика → Сан және жыныстықтық тілдер белгісі]] | |||
{{French-Page-Bottom}} | {{French-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 15:34, 4 August 2024
Кіріспе[edit | edit source]
Француз тілінде үстеулер (adverbes) өте маңызды рөл атқарады, себебі олар етістіктерге, сын есімдерге, тіпті басқа үстеулерге де қосымша ақпарат береді. Үстеулерді дұрыс қолдану сөйлемнің мағынасын айқындап, сөйлеу мен жазу стилін байыта түседі. Бүгінгі сабақта біз француз тіліндегі үстеулерді қалай құруға және қолдануға болатындығын үйренеміз. Сабағымыздың құрылымы мынадай:
- Үстеулердің анықтамасы
- Үстеулердің түрлері
- Үстеулерді қалай құруға болады
- Үстеулерді сөйлемде қолдану
- Мысалдар
- Тапсырмалар
Үстеулердің анықтамасы[edit | edit source]
Үстеу – бұл сөз, ол етістіктердің, сын есімдердің, немесе басқа үстеулердің мағынасын толықтырып, олардың қалай, қайда, қашан, қаншалықты орындалғанын көрсетеді. Мысалы, «жақсы» (bien) үстеуі «жақсы ән айтады» (il chante bien) деген сөйлемде «қалай» деген сұраққа жауап береді.
Үстеулердің түрлері[edit | edit source]
Француз тілінде үстеулер бірнеше түрге бөлінеді:
- Сапалық үстеулер (surtout) – бұл үстеулер сын есімдерден қалыптасады. Мысалы, «бұлтсыз» (sans nuage) -> «бұлтсыз ауа-райы» (un temps sans nuage).
- Уақыт үстеулері (adverbes de temps) – «бүгін» (aujourd'hui), «кеше» (hier).
- Орын үстеулері (adverbes de lieu) – «мұнда» (ici), «онда» (là).
- Мөлшер үстеулері (adverbes de quantité) – «көп» (beaucoup), «аз» (peu).
Үстеулерді қалай құруға болады[edit | edit source]
Француз тілінде үстеулерді қалыптастыру өте оңай. Көптеген сапалық үстеулер сын есімнің соңына -ment қосымшасын қосу арқылы жасалады. Мысалы:
1. Rapide (жылдам) → Rapidement (жылдамдықпен)
2. Sérieux (серьезный) → Sérieusement (серьезно)
Міне, бірнеше мысал:
Француз | Дыбыстау | Қазақша |
---|---|---|
rapide | /ʁa.pid/ | жылдам |
sérieuse | /se.ʁjøz/ | серьезный |
vrai | /vʁɛ/ | шын |
lent | /lɑ̃/ | бавный |
doux | /du/ | жұмсақ |
Үстеулерді сөйлемде қолдану[edit | edit source]
Сөйлемде үстеулерді дұрыс орналастыру да маңызды. Жалпы ереже бойынша, егер үстеу етістіктің алдында немесе артында тұруы мүмкін. Мысалы:
- «Olivia тез жүгірді.» (Olivia a couru rapidement.)
- «Ол бүгін кешкі асқа тамақ пісірді.» (Elle a cuisiné pour le dîner ce soir.)
Мысалдар[edit | edit source]
Француз тілінде үстеулердің қолданылуын түсіну үшін, келесі кестені қарастырайық:
Француз | Дыбыстау | Қазақша |
---|---|---|
déjà | /de.ʒa/ | әлдеқашан |
souvent | /su.vɑ̃/ | жиі |
ici | /i.si/ | мұнда |
là | /la/ | онда |
bien | /bjɛ̃/ | жақсы |
Тапсырмалар[edit | edit source]
Енді біз үйренгенімізді бекіту үшін бірнеше тапсырмаларды орындап көрейік.
1. Сөйлемдерді толықтырыңыз:
- Ол ___ (жақсы) оқиды.
- Мен ___ (кеш) келдім.
- Олар ___ (жиі) саяхат жасайды.
2. Сөздерді сәйкестендіріңіз:
| Француз | Қазақ |
| --- | --- |
| 1. vite | а) баяу |
| 2. lent | б) жылдам |
| 3. bien | в) жақсы |
3. Сөйлемдерді аударыңыз:
- Il chante bien.
- Nous allons souvent au cinéma.
- Tu es ici.
4. Сәйкестендіру:
- A) aujourd'hui
- B) là
- C) souvent
- D) déjà
| Фраза | Үстеу |
| --- | --- |
| 1. Кешігіп | A |
| 2. Мұнда | B |
| 3. Жиі | C |
| 4. Әлдеқашан | D |
5. Сөйлемдер құрастырыңыз:
- жақсы (bien), кеше (hier), мұнда (ici).
6. Үстеулердің түрлерін жіктеңіз:
- Сапалық, Уақыт, Орын, Мөлшер.
7. Сөйлемдердің дұрыс тәртібін белгілеңіз:
- a) Elle parle doucement.
- b) Doucement, elle parle.
8. Мысал келтіріңіз:
- жылдам (vite) туралы сөйлем жасаңыз.
9. Сөздерді аударыңыз:
- ICI, LA, BIEN.
10. Үстеулерді толықтырыңыз:
- Ол ___ (жақсы) жазады.
- Біз ___ (кеш) ораламыз.
Шешімдер[edit | edit source]
1. Ол жақсы (bien) оқиды.
2. Мен кеш (tard) келдім.
3. Олар жиі (souvent) саяхат жасайды.
2.
| Француз | Қазақ |
| --- | --- |
| 1. vite | б) жылдам |
| 2. lent | а) баяу |
| 3. bien | в) жақсы |
3.
- Ол жақсы ән айтады.
- Біз жиі киноға барамыз.
- Сен мұндасың.
4.
| Фраза | Үстеу |
| --- | --- |
| 1. Кешігіп | A |
| 2. Мұнда | B |
| 3. Жиі | C |
| 4. Әлдеқашан | D |
5. Мысалы:
- Ол кеше мұнда жақсы ән айтты.
6.
- Сапалық: жақсы, жаман
- Уақыт: кеше, бүгін
- Орын: мұнда, онда
- Мөлшер: көп, аз.
7. a) Дұрыс, b) Дұрыс.
8. Мысалы: Ол жылдам жүгірді. (Elle court vite.)
9. ICI - мұнда, LA - онда, BIEN - жақсы.
10. Ол жақсы (bien) жазады. Біз кеш (tard) ораламыз.
Басқа сабақтар[edit | edit source]
- 0-A1 Курстары → Грамматика → Өндірістердің тауысу
- 0 - A1 Курстары → Грамматика → Passé Composé
- Курс 0 до А1 → Грамматика → Однако алыс нымдарды жастау
- 0- А1 Курстары → Грамматика → Футур проче
- Курстың 0-А1 деңгейі → Грамматика → Француз Әліпбиі
- ensuite VS puis
- 0-тен A1 дейінгі курстар → Грамматика → Сұрақтық
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Француз тілінде ақпарат белгілері
- 0-А1 курстары → Грамматика → Француз тілінің гласнәр мен әріптері
- Introductions and Greetings
- 0-А1 курсы → Грамматика → Қайталамалар
- 0-А1 курсы → Грамматика → Тірлендірушілік және Ұлымдылық ерекшелер
- 0-А1 Курстары → Грамматика → Кәдімгі құрамдысысыз етістіктер
- 0-А1 курсы → Грамматика → Сан және жыныстықтық тілдер белгісі