Difference between revisions of "Language/Bulgarian/Grammar/Present-Tense/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Bulgarian-Page-Top}}
{{Bulgarian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Bulgarian/kk|Болгар]] </span> → <span cat>[[Language/Bulgarian/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Bulgarian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1 деңгейіне дейінгі курс]]</span> → <span title>Нынғы шақ</span></div>
== Кіріспе ==


<div class="pg_page_title"><span lang="kk">Болгар</span> → <span cat="kk">Грамматика</span> → <span level="kk">0-ден A1-ге дейінгі курс</span> → <span title="kk">Қазіргі уақыт тәртібі</span></div>
Болгар тілінің грамматикасы – бұл тіл үйренушілер үшін маңызды және қызықты тақырып. Нынғы шақ – бұл біз күнделікті өмірде жиі қолданатын шақ. Болгар тіліндегі етістіктерді дұрыс қолдану, әрине, тілді меңгерудің басты кілті. Бұл сабақта біз болгар тіліндегі етістіктердің нынғы шақтағы формаларын қарастырамыз. Біздің мақсымыз – болгар тілінде сөйлеп, жазып, түсіну қабілетімізді дамыту.


__TOC__
__TOC__


== ======Қазіргі уақыт тәртібі==== ==
=== Нынғы шақтың анықтамасы ===
 
Нынғы шақ – бұл іс-әрекеттің қазіргі уақытта, яғни, дәл қазір болу немесе жүзеге асу жағдайын көрсететін шақ. Болгар тілінде, етістіктердің нынғы шақтағы формалары әр түрлі болады. Нынғы шақта қолданылатын етістіктердің формасын білмей, біз болгар тілінде дұрыс сөйлей алмаймыз.
 
=== Нынғы шақтың құрылымы ===
 
Болгар тілінде етістіктердің нынғы шақтағы формаларын жасау үшін, етістіктің негізіне сәйкес қосымшалар қосылады.
 
==== Негізгі етістіктердің формалары ====
 
Етістіктердің формаларының негіздері мен қосымшаларын қарастырайық. Етістіктердің формалары үш топқа бөлінеді:
 
* I топ – -а, -я, -е, -и, -у етістіктері
 
* II топ – -и, -а, -я етістіктері


Бұл сабақта, сіз Болгар тілінің қазіргі уақыт тәртібін түсіну және қолдануға болады.
* III топ – спецификалық етістіктер


=== Болгар тілінің қазіргі уақыт тәртібі ===
==== Нынғы шақтағы етістіктердің мысалдары ====


- Болгар тілінде қазіргі уақытты пайдалану үшін, сөйлемнің соңына "-м/-ме", "-ш/-ша/-шо", "-т/-тә/-то" және "-миз/-міз" қосу керек.
Енді әр топтағы етістіктердің мысалдарын қарастырайық.  


Мысалдар:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Болгар !! Тілдік оңайлау !! Қазақша
 
! Болгар !! Дыбыстау !! Қазақша
 
|-
|-
| Аз болам || Аз болам || Мен аздым
 
| Аз пиша. || Az pisha. || Мен жазады.
 
|-
|-
| Келем || Келем || Мен келдім
 
| Ти пишеш. || Ti pishesht. || Сен жазасың.
 
|-
|-
| Сіздер жазыңыз бе? || Сиздер жазыңыз бе? || Сеніңдер пішіңіз бе?
 
| Той пише. || Toy pishе. || Ол жазады.
 
|-
|-
| Ойланам || Ойланам || Мен ойланбағанмын
|}


- Сіз "-м/-ме" қосқыңыздың қолданымымен, бәрібір субъекті үшін қолданылады.  
| Ние пишем. || Nie pishеm. || Біз жазамыз.
Мысалдар:
 
{| class="wikitable"
! Болгар !! Тілдік оңайлау !! Қазақша
|-
|-
| Мен кетемін || Мен кетемін || Мен бара беремін
 
| Вие пишете. || Vie pishеtе. || Сіздер жазасыздар.
 
|-
|-
| Сіз әмірді білесіз бе? || Сіз әмірді білесіз бе? || Сен әмірді түсінірсің бе?
 
|-
| Те пишат. || Te pishat. || Олар жазады.
| Біз Ақтөбеғе баратын жолды табамыз || Біз Ақтөбеғе баратын жолды табамыз || Біз Ақтөбедегі жолды табамыз
 
|}
|}


- Сіз "-ш/-ша/-шо" қосқыңыздың қолданымымен, бәрібір субъекті үшін қолданылады.  
=== Нынғы шақты қолдану ===
Мысалдар:
 
Болгар тілінде нынғы шақты қолдану барысында, контекстке байланысты етістіктің формасын дұрыс таңдау керек. Нынғы шақта етістіктерді қолдану – бұл күнделікті іс-әрекеттерді сипаттаудың, жоспарларды айту мен ойларды білдірудің негізгі тәсілі.  
 
==== Мысалдар ====
 
Мысал ретінде, күнделікті өмірдегі бірқатар ситуацияларды қарастырайық:
 
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Болгар !! Тілдік оңайлау !! Қазақша
 
! Болгар !! Дыбыстау !! Қазақша
 
|-
|-
| Ол жазашы || Ол жазашы || Ол жазушы
 
| Аз ям. || Az yam. || Мен жеймін.
 
|-
|-
| Сіздер ойланашыз ба? || Сіздер ойланашыз ба? || Сеніңдер ойланушыңыз бар ма?
 
| Ти пиеш. || Ti piesh. || Сен ішесің.
 
|-
|-
| Біздер әріптерді оқып жатамыз || Біздер әріптерді оқып жатамыз || Біз әріптерді оқыған жатамыз
|}


- Сіз "-т/-тә/-то" қосқыңыздың қолданымымен, бәрібір субъекті үшін қолданылады.  
| Той играе. || Toy igrae. || Ол ойнайды.
Мысалдар:
 
{| class="wikitable"
! Болгар !! Тілдік оңайлау !! Қазақша
|-
|-
| Ол жүретін || Ол жүретін || Ол өтетін
 
| Ние работим. || Nie rabotim. || Біз жұмыс істейміз.
 
|-
|-
| Сіздер қайдадыңыз ба? || Сіздер қайдадыңыз ба? || Сеніңдер қайда барасыз ба?
 
| Вие четете. || Vie chetete. || Сіздер оқисыздар.
 
|-
|-
| Біз кино көреміз || Біз кино көреміз || Біз кіноды көресіз
 
| Те учат. || Te uchat. || Олар үйренеді.
 
|}
|}


- Сіз "-миз/-міз" қосқыңыздың қолданымымен, бәрібір субъекті үшін қолданылады.  
=== Нынғы шақтағы етістіктердің ерекшеліктері ===
Мысалдар:
 
{| class="wikitable"
Болгар тіліндегі нынғы шақтағы етістіктердің ерекшеліктері мен ерекшеліктері:
! Болгар !! Тілдік оңайлау !! Қазақша
 
|-
* Етістіктердің формалары тек тұлғаға ғана емес, сонымен қатар жынысқа да байланысты.
| Біз тәуекелді жасаймыз || Біз тәуекелді жасаймыз || Біз кеңес жасаймыз
 
|-
* Кейбір етістіктердің формалары бірдей болуы мүмкін, бірақ мағынасы әр түрлі.
| Сіздер кімдіксіз басқара аласыз ба? || Сіздер кімдіксіз басқара аласыз ба? || Сеніңдер кімге қарсы басқара аласыз ба?
 
|-
== Тапсырмалар ==
| Біз көшеде жүріп жатырмыз || Біз көшеде жүріп жатырмыз || Біз көшеден жүріп жатырмыз
 
|}
Енді сіздердің етістіктерді нынғы шақта қолдану қабілеттеріңізді тексеру үшін, бірнеше тапсырмаларды орындап көрейік.
 
=== Тапсырма 1: Етістікті дұрыс формамен толықтырыңыз ===
 
1. Аз ______ (жазу) хат.
 
2. Ти ______ (оқу) кітап.
 
3. Той ______ (ойнау) ойын.
 
4. Ние ______ (жұмыс) кеңседе.
 
5. Вие ______ (сөйлеу) болгар тілінде.
 
=== Тапсырма 2: Мысалдарды жазыңыз ===
 
* Күнделікті өмірдегі 5 іс-әрекетті сипаттаңыз, етістіктерді нынғы шақта қолданып.
 
=== Тапсырма 3: Сұрақтарға жауап беріңіз ===
 
1. Сен не істейсің?
 
2. Ол не оқиды?
 
3. Сіздер не жазасыздар?
 
4. Біз не көреміз?
 
=== Тапсырма 4: Диалог жазыңыз ===
 
* Екі адам арасындағы диалогты жазыңыз, онда олар күнделікті іс-әрекеттерін талқылайды.
 
=== Тапсырма 5: Суреттерді сипаттаңыз ===
 
* 5 суретті алып, олардың әрқайсысын нынғы шақта сипаттаңыз.
 
== Шешімдер ==
 
=== Шешім 1: Тапсырма 1 ===
 
1. Аз пиша хат.
 
2. Ти четеш кітап.
 
3. Той играе ойын.
 
4. Ние работим кеңседе.
 
5. Вие говорите болгар тілінде.
 
=== Шешім 2: Тапсырма 2 ===
 
* Студенттер өздерінің күнделікті өмірін сипаттауы керек.
 
=== Шешім 3: Тапсырма 3 ===
 
1. Мен сабақ оқимын.
 
2. Ол кітап оқиды.
 
3. Сіздер хат жазасыздар.
 
4. Біз фильм көреміз.
 
=== Шешім 4: Тапсырма 4 ===


=== Көзделген қатарлар ===
* Студенттер диалогтарын жазады.  
* Болгар тілінің қазіргі уақыт тәртібін меңгеру және қолдану тәжірибесін көтеру.
* Сөйлемнің соңына "-м/-ме", "-ш/-ша/-шо", "-т/-тә/-то" және "-миз/-міз" қосу тәжірибесін меңгеру.


=== Тесттік сұрақтар ===
=== Шешім 5: Тапсырма 5 ===
1. Болгар тілінде қандай қосымша қосу керек?
2. "-м/-ме" қосымшасы қандай субъекттер үшін пайдаланылады?
3. "-ш/-ша/-шо" қосымшасы қандай субъекттер үшін пайдаланылады?
4. Болгар тілінде қазіргі уақытты қолдануға мүмкіндік беретін қосымшалар қандай?
5. "-миз/-міз" қосымшасы қандай субъекттер үшін пайдаланылады?


=== Жауаптар ===
* Студенттер суреттерді сипаттауы керек.
1. Сіз сөйлемнің соңына "-м/-ме", "-ш/-ша/-шо", "-т/-тә/-то" және "-миз/-міз" қосу керек.
2. Бәрібір субъект үшін пайдаланылады.
3. Бәрібір субъект үшін пайдаланылады.
4. Сіз сөйлемнің соңына "-м/-ме", "-ш/-ша/-шо", "-т/-тә/-то" және "-миз/-міз" қоссаңыз болады.
5. Бәрібір субъект үшін пайдаланылады.


{{#seo:
{{#seo:
|title=Болгар тілінің Қазіргі уақыт тәртібі | Қазіргі уақыт тәртібін меңгеру | Болгар тілінің 0-ден A1-ге дейінгі курсы
 
|keywords=болгар тілі, қазіргі уақыт тәртібі, қазақша
|title=Болгар тілінде нынғы шақ
|description=Бұл сабақта, сіз Болгар тілінің қазіргі уақыт тәртібін түсіну және қолдануға болады.
 
|keywords=болгар тілі, грамматика, нынғы шақ, етістіктер, тіл үйрену
 
|description=Бұл сабақта болгар тілінде нынғы шақты қалай қолдану керектігін үйренесіз.
 
}}
}}


{{Bulgarian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Template:Bulgarian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 105: Line 199:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Bulgarian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Bulgarian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 




{{Bulgarian-Page-Bottom}}
{{Bulgarian-Page-Bottom}}

Latest revision as of 12:25, 21 August 2024


Bulgarian-Language-PolyglotClub.png
Болгар → Грамматика → 0-ден A1 деңгейіне дейінгі курс → Нынғы шақ

Кіріспе[edit | edit source]

Болгар тілінің грамматикасы – бұл тіл үйренушілер үшін маңызды және қызықты тақырып. Нынғы шақ – бұл біз күнделікті өмірде жиі қолданатын шақ. Болгар тіліндегі етістіктерді дұрыс қолдану, әрине, тілді меңгерудің басты кілті. Бұл сабақта біз болгар тіліндегі етістіктердің нынғы шақтағы формаларын қарастырамыз. Біздің мақсымыз – болгар тілінде сөйлеп, жазып, түсіну қабілетімізді дамыту.

Нынғы шақтың анықтамасы[edit | edit source]

Нынғы шақ – бұл іс-әрекеттің қазіргі уақытта, яғни, дәл қазір болу немесе жүзеге асу жағдайын көрсететін шақ. Болгар тілінде, етістіктердің нынғы шақтағы формалары әр түрлі болады. Нынғы шақта қолданылатын етістіктердің формасын білмей, біз болгар тілінде дұрыс сөйлей алмаймыз.

Нынғы шақтың құрылымы[edit | edit source]

Болгар тілінде етістіктердің нынғы шақтағы формаларын жасау үшін, етістіктің негізіне сәйкес қосымшалар қосылады.

Негізгі етістіктердің формалары[edit | edit source]

Етістіктердің формаларының негіздері мен қосымшаларын қарастырайық. Етістіктердің формалары үш топқа бөлінеді:

  • I топ – -а, -я, -е, -и, -у етістіктері
  • II топ – -и, -а, -я етістіктері
  • III топ – спецификалық етістіктер

Нынғы шақтағы етістіктердің мысалдары[edit | edit source]

Енді әр топтағы етістіктердің мысалдарын қарастырайық.

Болгар Дыбыстау Қазақша
Аз пиша. Az pisha. Мен жазады.
Ти пишеш. Ti pishesht. Сен жазасың.
Той пише. Toy pishе. Ол жазады.
Ние пишем. Nie pishеm. Біз жазамыз.
Вие пишете. Vie pishеtе. Сіздер жазасыздар.
Те пишат. Te pishat. Олар жазады.

Нынғы шақты қолдану[edit | edit source]

Болгар тілінде нынғы шақты қолдану барысында, контекстке байланысты етістіктің формасын дұрыс таңдау керек. Нынғы шақта етістіктерді қолдану – бұл күнделікті іс-әрекеттерді сипаттаудың, жоспарларды айту мен ойларды білдірудің негізгі тәсілі.

Мысалдар[edit | edit source]

Мысал ретінде, күнделікті өмірдегі бірқатар ситуацияларды қарастырайық:

Болгар Дыбыстау Қазақша
Аз ям. Az yam. Мен жеймін.
Ти пиеш. Ti piesh. Сен ішесің.
Той играе. Toy igrae. Ол ойнайды.
Ние работим. Nie rabotim. Біз жұмыс істейміз.
Вие четете. Vie chetete. Сіздер оқисыздар.
Те учат. Te uchat. Олар үйренеді.

Нынғы шақтағы етістіктердің ерекшеліктері[edit | edit source]

Болгар тіліндегі нынғы шақтағы етістіктердің ерекшеліктері мен ерекшеліктері:

  • Етістіктердің формалары тек тұлғаға ғана емес, сонымен қатар жынысқа да байланысты.
  • Кейбір етістіктердің формалары бірдей болуы мүмкін, бірақ мағынасы әр түрлі.

Тапсырмалар[edit | edit source]

Енді сіздердің етістіктерді нынғы шақта қолдану қабілеттеріңізді тексеру үшін, бірнеше тапсырмаларды орындап көрейік.

Тапсырма 1: Етістікті дұрыс формамен толықтырыңыз[edit | edit source]

1. Аз ______ (жазу) хат.

2. Ти ______ (оқу) кітап.

3. Той ______ (ойнау) ойын.

4. Ние ______ (жұмыс) кеңседе.

5. Вие ______ (сөйлеу) болгар тілінде.

Тапсырма 2: Мысалдарды жазыңыз[edit | edit source]

  • Күнделікті өмірдегі 5 іс-әрекетті сипаттаңыз, етістіктерді нынғы шақта қолданып.

Тапсырма 3: Сұрақтарға жауап беріңіз[edit | edit source]

1. Сен не істейсің?

2. Ол не оқиды?

3. Сіздер не жазасыздар?

4. Біз не көреміз?

Тапсырма 4: Диалог жазыңыз[edit | edit source]

  • Екі адам арасындағы диалогты жазыңыз, онда олар күнделікті іс-әрекеттерін талқылайды.

Тапсырма 5: Суреттерді сипаттаңыз[edit | edit source]

  • 5 суретті алып, олардың әрқайсысын нынғы шақта сипаттаңыз.

Шешімдер[edit | edit source]

Шешім 1: Тапсырма 1[edit | edit source]

1. Аз пиша хат.

2. Ти четеш кітап.

3. Той играе ойын.

4. Ние работим кеңседе.

5. Вие говорите болгар тілінде.

Шешім 2: Тапсырма 2[edit | edit source]

  • Студенттер өздерінің күнделікті өмірін сипаттауы керек.

Шешім 3: Тапсырма 3[edit | edit source]

1. Мен сабақ оқимын.

2. Ол кітап оқиды.

3. Сіздер хат жазасыздар.

4. Біз фильм көреміз.

Шешім 4: Тапсырма 4[edit | edit source]

  • Студенттер диалогтарын жазады.

Шешім 5: Тапсырма 5[edit | edit source]

  • Студенттер суреттерді сипаттауы керек.

0-ден А1-ке дейін, болгар тілі[edit source]


Алфавит және әдістері


Қоқыс және кіріспе


Болгар әдеттері


Сөзбен-сипаттамалар


Қоңыраушылық


Болгар кино мен әдебиеті


Етістіктер мен уақыт түрлері


Саяхат


Болгар музыкасы


Мүшелер түрлері және модальды етістіктер


Тойлар және құттықтар


Болгар театры мен пәндері



Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Bulgarian/Grammar/Present-Tense/kk&oldid=325589"