Difference between revisions of "Language/Dutch/Grammar/Present-Tense-and-Regular-Verbs/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Dutch-Page-Top}}
{{Dutch-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Dutch/kk|Нидерландия]] </span> → <span cat>[[Language/Dutch/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Dutch/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Қазіргі уақыт және тұрақты етістіктер</span></div>
== Кіріспе ==
Нидерланд тілін үйрену - бұл көп адамдар үшін қызықты және пайдалы процесс. Бүгін біз тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қалай қолдану керектігін үйренеміз. Нидерланд тіліндегі грамматика, әсіресе етістіктер, тілді меңгеру үшін өте маңызды. Олар сөйлемдерді құрайды, ойымызды білдіреді және біздің сөйлесуімізде басты рөл атқарады.
Біздің сабақтың құрылымы мынадай:
* Тұрақты етістіктер және олардың ерекшеліктері
* Қазіргі уақыт формалары


<div class="pg_page_title"><span lang>Голланд тілі</span> → <span cat>Грамматика</span> → <span level>[[Language/Dutch/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-А1 Курстары]]</span> → <span title>Қазіргі уақыт және регулярлық етістіктер</span></div>
* Тұрақты етістіктерді қолдану мысалдары
 
* Практикалық жаттығулар


__TOC__
__TOC__


== Тақырыбымен жайлы мазмұн ==
=== Тұрақты етістіктер ===
 
Тұрақты етістіктер - бұл белгілі бір ережелерге сәйкес өзгеретін етістіктер. Нидерланд тілінде, тұрақты етістіктердің үш негізгі тұлғасы бар: бірінші, екінші және үшінші. Оларды дұрыс қолдану үшін, етістіктің негізін білу керек.
 
==== Тұрақты етістіктердің құрылымы ====


Бұл сабақта оқушылар ғалматын голланд тілінің регулярлық етістіктерінің қазіргі уақытын оқып, олардың жеке түрін бағалауын оқу үшін мүмкіндіктер беріледі.
Тұрақты етістіктердің негізі - етістіктің бастапқы формасы. Нидерланд тілінде тұрақты етістіктердің формалары -en немесе -e-мен аяқталатын етістіктер.


== Регулярлық етістіктер ==
Мысалы:


Регулярлық етістіктер - олармен қазіргі уақытта, жеке түрде, жүйелік түрде, көпшілікке және жеке түрлеріне сәйкес келетін етістіктер. Олар үшін, жеке түрлеріне сәйкес, түрлеріне бөлінеді.
* werken (жұмыс істеймін)


Жеке түрлері:
* leren (үйренемін)
 
* spelen (ойнаймын)
 
=== Қазіргі уақыт формалары ===
 
Қазіргі уақытта етістіктердің формалары субъектінің тұлғасына қарай өзгереді. Төменде қазіргі уақыттағы тұрақты етістіктердің формаларын көрсетеміз:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Голланд тілі !! Төймесі !! Қазақша термиңі
 
! Субъект !! Етістік !! Дұрыс форма
 
|-
 
| Мен || werken || ik werk
 
|-
 
| Сен || werken || jij werkt
 
|-
 
| Ол || werken || hij/zij/het werkt
 
|-
|-
| қауіпсіз етістік || /ˈwɑːt/ || мүгедекті етістік
 
| Біз || werken || wij werken
 
|-
|-
| ашық етістік || /ˈwɑːtər/ || су етістігі
 
| Сендер || werken || jullie werken
 
|-
|-
| жазықтық етістік || /ˈwɑːtɛrɪŋ/ || сулу етістігі
 
| Олар || werken || zij werken
 
|}
|}


Жүйелік түрлері:
Мысалы:
 
* Мен жұмыс істеймін - Ik werk.
 
* Сен жұмыс істейсің - Jij werkt.
 
=== Мысалдар ===
 
Енді бірнеше тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қолдана отырып, мысалдар қарастырайық. Төмендегі кестеде 20 мысал келтірілген:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Голланд тілі !! Төймесі !! Қазақша термиңі
 
! Dutch !! Pronunciation !! Kazakh
 
|-
 
| Ik speel || ик спейл || Мен ойнаймын
 
|-
 
| Jij leert || йай лерд || Сен үйренесің
 
|-
 
| Hij werkt || хай веркт || Ол жұмыс істейді
 
|-
 
| Wij eten || вай етен || Біз жейміз
 
|-
 
| Jullie drinken || юлли дринкен || Сендер ішесіңдер
 
|-
 
| Zij zingen || зей зинген || Олар ән айтады
 
|-
 
| Ik lees || ик лейс || Мен оқимын
 
|-
 
| Jij kijkt || йай кайкт || Сен қарайсың
 
|-
 
| Hij loopt || хай лопт || Ол жүреді
 
|-
 
| Wij kopen || вай копен || Біз сатып аламыз
 
|-
 
| Jullie spreken || юлли спреки || Сендер сөйлесесіңдер
 
|-
 
| Zij werken || зей веркен || Олар жұмыс істейді
 
|-
 
| Ik schrijf || ик скрайф || Мен жазамын
 
|-
|-
| жеке етістіктері || /ˈwɑːt/ || мүгедекті етістіктер
 
| Jij maakt || йай макгт || Сен жасайсың
 
|-
|-
| қазіргі уақыттағы етістіктер || /ˈwɑːtər/ || су етістігі
 
| Hij rijdt || хай рэйдт || Ол жүреді
 
|-
 
| Wij luisteren || вай лойстерен || Біз тыңдаймыз
 
|-
|-
| жазықтық етістіктер || /ˈwɑːtɛrɪŋ/ || сулу етістіктер
|}


Көпшілікке түрлері:
| Jullie denken || юлли денкен || Сендер ойлайсыңдар


{| class="wikitable"
! Голланд тілі !! Төймесі !! Қазақша термиңі
|-
|-
| жеке етістіктер || /ˈwɑːt/ || мүгедекті етістіктер
 
| Zij willen || зей виллен || Олар қалайды
 
|-
|-
| қазіргі уақыттағы етістіктер || /ˈwɑːtər/ || су етістігі
 
| Ik koop || ик коп || Мен сатып аламын
 
|-
|-
| жазықтық етістіктер || /ˈwɑːtɛrɪŋ/ || сулу етістіктер
 
| Jij vraagt || йай фратг || Сен сұрайсың
 
|-
 
| Hij geeft || хай гефт || Ол береді
 
|}
|}


== Етістіктердің қазіргі уақыты ==
=== Практикалық жаттығулар ===
 
Енді үйренгендеріңізді практикада қолдану үшін бірнеше жаттығуларды орындап көрейік. Төменде 10 жаттығу мен олардың шешімдерін ұсынамыз.
 
==== Жаттығу 1: Етістіктерді толықтыру ====
 
Төмендегі сөйлемдердегі бос орындарды дұрыс етістіктермен толтырыңыз.
 
1. Ik ______ (werken) in een kantoor.
 
2. Jij ______ (leren) Nederlands.
 
3. Hij ______ (spelen) voetbal.
 
4. Wij ______ (eten) pizza.
 
5. Jullie ______ (drinken) koffie.
 
6. Zij ______ (zingen) een lied.
 
''Шешімдер:''
 
1. Ik werk in een kantoor.
 
2. Jij leert Nederlands.
 
3. Hij speelt voetbal.
 
4. Wij eten pizza.
 
5. Jullie drinken koffie.
 
6. Zij zingen een lied.
 
==== Жаттығу 2: Дұрыс форманы табу ====
 
Төмендегі сөйлемдердегі етістіктердің дұрыс формасын таңдаңыз.
 
1. Ik ______ (werken/werkt) elke dag.
 
2. Jij ______ (leert/leert) veel.
 
3. Hij ______ (spelen/spelen) met zijn vrienden.
 
''Шешімдер:''
 
1. Ik werk elke dag.
 
2. Jij leert veel.
 
3. Hij speelt met zijn vrienden.
 
==== Жаттығу 3: Сұрақтар құру ====
 
Төмендегі сөздерден сұрақтар құрастырыңыз.
 
1. jij / lezen / boek
 
2. zij / werken / samen
 
3. wij / luisteren / muziek
 
''Шешімдер:''
 
1. Leest jij een boek?
 
2. Werken zij samen?
 
3. Luisteren wij naar muziek?
 
==== Жаттығу 4: Сөйлемдерді өзгерту ====
 
Келесі сөйлемдерді теріс формаға өзгертіңіз.
 
1. Ik werk hard.
 
2. Jij leert veel.
 
3. Hij speelt vaak.
 
''Шешімдер:''
 
1. Ik werk niet hard.
 
2. Jij leert niet veel.
 
3. Hij speelt niet vaak.
 
==== Жаттығу 5: Сөйлемдерді аудару ====
 
Келесі сөйлемдерді нидерланд тіліне аударыңыз.
 
1. Мен жұмыс істеймін.
 
2. Сен ән айтасың.
 
3. Олар футбол ойнайды.
 
''Шешімдер:''
 
1. Ik werk.
 
2. Jij zingt.
 
3. Zij spelen voetbal.
 
==== Жаттығу 6: Сөйлемдерді аяқтау ====
 
Төмендегі сөйлемдерді аяқтау үшін етістіктерді табыңыз.
 
1. Ik ______ (жазу) хат.
 
2. Сен ______ (ойнау) компьютерде.
 
3. Біз ______ (тигізу) гүлдер.
 
''Шешімдер:''
 
1. Ik schrijf een brief.
 
2. Jij speelt op de computer.
 
3. Wij planten bloemen.
 
==== Жаттығу 7: Сұрақтарға жауап беру ====
 
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:
 
1. Wat doe jij?
 
2. Waar werkt hij?
 
3. Wat eten wij?
 
''Шешімдер:''
 
1. Ik speel voetbal.
 
2. Hij werkt in een restaurant.
 
3. Wij eten pasta.
 
==== Жаттығу 8: Дұрыс етістікті таңдаңыз ====
 
Төмендегі сөйлемдердегі дұрыс етістікті таңдаңыз.
 
1. Zij ______ (komen/komt) naar het feest.
 
2. Jij ______ (drinken/drinkt) veel water.
 
3. Wij ______ (lopen/lopen) naar school.
 
''Шешімдер:''
 
1. Zij komen naar het feest.
 
2. Jij drinkt veel water.


Етістіктердің қазіргі уақыты қазіргі кезде оң жақ болатын уақытты анықтайды. Көпшілікке, етістіктер бірінші ағымдықта және басқа етістіктермен бірге жүргізіледі. Бұл жағдайда, бірінші етістік оң жақта болады және басқа етістіктер сол жаққа жиналады.
3. Wij lopen naar school.


Енді, міндетті етістіктердің міндетті жеке түрін оқып, және олардың жеке түрлеріне сәйкес келуін жатқаннан кейін, бірден міндетті жеке түрлеріне қайту керек. Қазіргі уақытта бұл етістіктер легкіздіктермен бірге қолданылады.
==== Жаттығу 9: Сөйлемдерді синонимдермен ауыстыру ====


== Етістіктердің жеке түрлері ==
Төмендегі сөйлемдерді синонимдермен ауыстырыңыз.


Етістіктердің жеке түрлері бұл сөздердің шығуы бойынша анықталады. Олар сөздердің үш тәріздеріне бөлінеді: бірінші, екінші және үшінші тәріздер. Бірінші тәріздерде, сөз бірінші жағдайда жазылады. Екінші тәріздерде, сөз екінші жағдайда жазылады. Үшінші тәріздерде, олар үшінші жағдайда жазылады.
1. Ik werk in de tuin.  


== Жоғары деңгейге жету ==
2. Jij leert Nederlands.


Егер оқушылар қазіргі уақыттағы етістіктерді оқып, олардың жеке түрлеріне сәйкес келуін жатқаннан кейін, міндетті жеке түрлеріне қайтуын оқып алады, онда олар деңгейін жоғары тастай алады.
3. Hij speelt met de bal.  


== Қорытындылар ==
''Шешімдер:''


Осы сабақта, оқушылар голланд тілінің регулярлық етістіктерінің қазіргі уақытын оқып, олардың жеке түрлерін бағалауын оқып алды. Олар міндетті жеке түрлеріне қайтуын оқып алды, және бұл етістіктерді жоғары деңгейде жеткізуін үйренді.
1. Ik werk in de hof.
 
2. Jij studeert Nederlands.
 
3. Hij speelt met de voetbal.
 
==== Жаттығу 10: Тапсырма жасау ====
 
Төмендегі етістіктерді қолдана отырып, өзіңіздің қысқа мәтініңізді жазыңыз (5-6 сөйлем).
 
1. werken
 
2. leren
 
3. spelen
 
''Шешімдер:''
 
Мысал:
 
Ik werk in een kantoor. Ik leer Nederlands. In het weekend speel ik voetbal met mijn vrienden.  


{{#seo:
{{#seo:
|title=Голланд тілі → Грамматика → 0-А1 Курстары → Қазіргі уақыт және регулярлық етістіктер
|keywords=Голланд тілі, Грамматика, 0-А1 Курстары, Қазіргі уақыт және регулярлық етістіктер
|description=Осы сабақта, оқушылар голланд тілінің регулярлық етістіктерінің қазіргі уақытын оқып, олардың жеке түрлерін бағалауын оқып алды.}}


|title=Нидерланд тіліндегі қазіргі уақыт және тұрақты етістіктер
|keywords=Нидерланд тілі, грамматика, тұрақты етістіктер, қазіргі уақыт
|description=Бұл сабақта сіз Нидерланд тіліндегі тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қалай қолдану керектігін үйренесіз.
}}


{{Dutch-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Template:Dutch-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 80: Line 381:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Dutch-0-to-A1-Course]]
[[Category:Dutch-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>





Latest revision as of 13:23, 15 August 2024


Dutch-flag-polyglotclub.png
Нидерландия Грамматика0-ден A1-ге дейінгі курсҚазіргі уақыт және тұрақты етістіктер

Кіріспе[edit | edit source]

Нидерланд тілін үйрену - бұл көп адамдар үшін қызықты және пайдалы процесс. Бүгін біз тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қалай қолдану керектігін үйренеміз. Нидерланд тіліндегі грамматика, әсіресе етістіктер, тілді меңгеру үшін өте маңызды. Олар сөйлемдерді құрайды, ойымызды білдіреді және біздің сөйлесуімізде басты рөл атқарады.

Біздің сабақтың құрылымы мынадай:

  • Тұрақты етістіктер және олардың ерекшеліктері
  • Қазіргі уақыт формалары
  • Тұрақты етістіктерді қолдану мысалдары
  • Практикалық жаттығулар

Тұрақты етістіктер[edit | edit source]

Тұрақты етістіктер - бұл белгілі бір ережелерге сәйкес өзгеретін етістіктер. Нидерланд тілінде, тұрақты етістіктердің үш негізгі тұлғасы бар: бірінші, екінші және үшінші. Оларды дұрыс қолдану үшін, етістіктің негізін білу керек.

Тұрақты етістіктердің құрылымы[edit | edit source]

Тұрақты етістіктердің негізі - етістіктің бастапқы формасы. Нидерланд тілінде тұрақты етістіктердің формалары -en немесе -e-мен аяқталатын етістіктер.

Мысалы:

  • werken (жұмыс істеймін)
  • leren (үйренемін)
  • spelen (ойнаймын)

Қазіргі уақыт формалары[edit | edit source]

Қазіргі уақытта етістіктердің формалары субъектінің тұлғасына қарай өзгереді. Төменде қазіргі уақыттағы тұрақты етістіктердің формаларын көрсетеміз:

Субъект Етістік Дұрыс форма
Мен werken ik werk
Сен werken jij werkt
Ол werken hij/zij/het werkt
Біз werken wij werken
Сендер werken jullie werken
Олар werken zij werken

Мысалы:

  • Мен жұмыс істеймін - Ik werk.
  • Сен жұмыс істейсің - Jij werkt.

Мысалдар[edit | edit source]

Енді бірнеше тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қолдана отырып, мысалдар қарастырайық. Төмендегі кестеде 20 мысал келтірілген:

Dutch Pronunciation Kazakh
Ik speel ик спейл Мен ойнаймын
Jij leert йай лерд Сен үйренесің
Hij werkt хай веркт Ол жұмыс істейді
Wij eten вай етен Біз жейміз
Jullie drinken юлли дринкен Сендер ішесіңдер
Zij zingen зей зинген Олар ән айтады
Ik lees ик лейс Мен оқимын
Jij kijkt йай кайкт Сен қарайсың
Hij loopt хай лопт Ол жүреді
Wij kopen вай копен Біз сатып аламыз
Jullie spreken юлли спреки Сендер сөйлесесіңдер
Zij werken зей веркен Олар жұмыс істейді
Ik schrijf ик скрайф Мен жазамын
Jij maakt йай макгт Сен жасайсың
Hij rijdt хай рэйдт Ол жүреді
Wij luisteren вай лойстерен Біз тыңдаймыз
Jullie denken юлли денкен Сендер ойлайсыңдар
Zij willen зей виллен Олар қалайды
Ik koop ик коп Мен сатып аламын
Jij vraagt йай фратг Сен сұрайсың
Hij geeft хай гефт Ол береді

Практикалық жаттығулар[edit | edit source]

Енді үйренгендеріңізді практикада қолдану үшін бірнеше жаттығуларды орындап көрейік. Төменде 10 жаттығу мен олардың шешімдерін ұсынамыз.

Жаттығу 1: Етістіктерді толықтыру[edit | edit source]

Төмендегі сөйлемдердегі бос орындарды дұрыс етістіктермен толтырыңыз.

1. Ik ______ (werken) in een kantoor.

2. Jij ______ (leren) Nederlands.

3. Hij ______ (spelen) voetbal.

4. Wij ______ (eten) pizza.

5. Jullie ______ (drinken) koffie.

6. Zij ______ (zingen) een lied.

Шешімдер:

1. Ik werk in een kantoor.

2. Jij leert Nederlands.

3. Hij speelt voetbal.

4. Wij eten pizza.

5. Jullie drinken koffie.

6. Zij zingen een lied.

Жаттығу 2: Дұрыс форманы табу[edit | edit source]

Төмендегі сөйлемдердегі етістіктердің дұрыс формасын таңдаңыз.

1. Ik ______ (werken/werkt) elke dag.

2. Jij ______ (leert/leert) veel.

3. Hij ______ (spelen/spelen) met zijn vrienden.

Шешімдер:

1. Ik werk elke dag.

2. Jij leert veel.

3. Hij speelt met zijn vrienden.

Жаттығу 3: Сұрақтар құру[edit | edit source]

Төмендегі сөздерден сұрақтар құрастырыңыз.

1. jij / lezen / boek

2. zij / werken / samen

3. wij / luisteren / muziek

Шешімдер:

1. Leest jij een boek?

2. Werken zij samen?

3. Luisteren wij naar muziek?

Жаттығу 4: Сөйлемдерді өзгерту[edit | edit source]

Келесі сөйлемдерді теріс формаға өзгертіңіз.

1. Ik werk hard.

2. Jij leert veel.

3. Hij speelt vaak.

Шешімдер:

1. Ik werk niet hard.

2. Jij leert niet veel.

3. Hij speelt niet vaak.

Жаттығу 5: Сөйлемдерді аудару[edit | edit source]

Келесі сөйлемдерді нидерланд тіліне аударыңыз.

1. Мен жұмыс істеймін.

2. Сен ән айтасың.

3. Олар футбол ойнайды.

Шешімдер:

1. Ik werk.

2. Jij zingt.

3. Zij spelen voetbal.

Жаттығу 6: Сөйлемдерді аяқтау[edit | edit source]

Төмендегі сөйлемдерді аяқтау үшін етістіктерді табыңыз.

1. Ik ______ (жазу) хат.

2. Сен ______ (ойнау) компьютерде.

3. Біз ______ (тигізу) гүлдер.

Шешімдер:

1. Ik schrijf een brief.

2. Jij speelt op de computer.

3. Wij planten bloemen.

Жаттығу 7: Сұрақтарға жауап беру[edit | edit source]

Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:

1. Wat doe jij?

2. Waar werkt hij?

3. Wat eten wij?

Шешімдер:

1. Ik speel voetbal.

2. Hij werkt in een restaurant.

3. Wij eten pasta.

Жаттығу 8: Дұрыс етістікті таңдаңыз[edit | edit source]

Төмендегі сөйлемдердегі дұрыс етістікті таңдаңыз.

1. Zij ______ (komen/komt) naar het feest.

2. Jij ______ (drinken/drinkt) veel water.

3. Wij ______ (lopen/lopen) naar school.

Шешімдер:

1. Zij komen naar het feest.

2. Jij drinkt veel water.

3. Wij lopen naar school.

Жаттығу 9: Сөйлемдерді синонимдермен ауыстыру[edit | edit source]

Төмендегі сөйлемдерді синонимдермен ауыстырыңыз.

1. Ik werk in de tuin.

2. Jij leert Nederlands.

3. Hij speelt met de bal.

Шешімдер:

1. Ik werk in de hof.

2. Jij studeert Nederlands.

3. Hij speelt met de voetbal.

Жаттығу 10: Тапсырма жасау[edit | edit source]

Төмендегі етістіктерді қолдана отырып, өзіңіздің қысқа мәтініңізді жазыңыз (5-6 сөйлем).

1. werken

2. leren

3. spelen

Шешімдер:

Мысал:

Ik werk in een kantoor. Ik leer Nederlands. In het weekend speel ik voetbal met mijn vrienden.

Қазакша курстар тізімі - 0-ден A1-ке[edit source]


Алфавит және тыңдары тілдері


Жаңалықтар мен артиктіктерін анықтау


Кеңесі зертханалар және көңілді мазмұны


Сипаттандырулар және белгілер


Белгілер және сандар, жұмыс және тұлғалар


Отбасы


Тамақ және айыппұлы


Саяхат


Жұмыс және жұмыс орындары


Нидерландия


Голандиядан бастапты әдеттер


Басқа сабақтар[edit | edit source]