Language/Modern-greek-1453/Culture/History-of-Astronomy

Ιστορία της Αστρονομίας .( Histoire de l'Astronomie ).

Η ιστορία της Αστρονομίας  ( Astronomie ,διεθνής όρος εκ των ελληνικών λέξεων «ἄστρον» + «νόμος»)  είναι συνυφασμένη σχεδόν με την πορεία του

ανθρώπου πάνω στη Γη. Με τα πρώτα του βήματα πάνω στη Γη ο άνθρωπος έστρεψε το βλέμμα του  στον έναστρο ουρανό γεμάτος δέος κι ερωτήματα.

Η ανατολή και η δύση του Ηλίου, οι φάσεις της Σελήνης, η εναλλαγή των εποχών, η κίνηση των άλλων πλανητών στον ουρανό, η εμφάνιση των κομητών

και το συγκλονιστικό φαινόμενο των εκλείψεων, ήταν τα πρώτα ερεθίσματα για ν’ αρχίσει τη συστηματική παρακολούθηση των ουρανίων σωμάτων.

Η γνώση που έχουμε για το σύμπαν είναι αλήθεια ότι προωθήθηκε αφάνταστα κατά τον 20ο αιώνα, αλλά η Αστρονομία ξεκίνησε 3.000 χρόνια π.Χ.

με την απλή παρατήρηση του ουρανού. Η Σελήνη, ο Ήλιος, οι πλανήτες, τα άστρα και οι αστερισμοί του ουρανού ήταν τα πρώτα αντικείμενα που παρατηρήθηκαν,

με σκοπό πρώτα την δημιουργία ημερολογίων και μετά να συνδέσουν τα ουράνια αντικείμενα με τους Θεούς τους.

Σε όλη τη Γη συναντάμε αρχαία μνημεία που παρουσιάζουν αστρονομικό ενδιαφέρον κι έχουν ηλικία 5.000 ετών περίπου.

Οι πυραμίδες της Αιγύπτου και το μεγαλιθικό μνημείο Stonehenge στην Αγγλία, έχουν αστρονομικό προσανατολισμό, δηλαδή τέτοιον ώστε να συνδέονται

προς διάφορα αστρονομικά φαινόμενα. Από τον προσανατολισμό π.χ. των πυραμίδων προκύπτει πως οι Αιγύπτιοι γνώριζαν ορισμένες βασικές διευθύνσεις

στο χώρο, που χρησιμοποιούν οι αστρονόμοι. Είναι γνωστό ακόμα πως χρησιμοποιούσαν ημερολόγιο από το 4.000 π.Χ..

Αυτό λοιπόν σημαίνει ότι γνώριζαν πολύ καλά τις φάσεις της Σελήνης και την κίνηση του Ήλιου στην εκλειπτική.

Εκτός της Αιγύπτου η Αστρονομία αναπτύχθηκε πάρα πολύ και στην περιοχή του Ευφράτη ποταμού. Εκεί ο Βαβυλωνιακός πολιτισμός, 3.000 π.Χ.,

έδωσε στην Αστρονομία πάρα πολλά,με τους Χαλδαίους. Στην Αμερική πάλι, τρεις πολιτισμοί – των Ίνκας, των Αζτέκων και των Μάγια –

είχαν σημαντικά αστρονομικά επιτεύγματα. 

Η Ελληνική αστρονομία ( L'Astronomie Grecque ).

Οι  αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που εφάρμοσαν τα μαθηματικά στην αστρονομία αλλά και στις επιστήμες της φύσης. Η αυγή της Αστρονομίας ξεκινάει

με τους ύμνους του Ορφέα (16ος αιώνας π.Χ.)  και φτάνει στα έπη του Ομήρου (9ος αιώνας π.Χ.) και του Ησιόδου (8ος αιώνας π.Χ.).

Είναι η εποχή όπου γίνονται παρατηρήσεις του ουρανού χωρίς κανένα θεωρητικό μοντέλο για τον Κόσμο, πραγματοποιώντας στις ως μέσο παρατήρησης

το γυμνό οφθαλμό . Σε αυτή την περίοδο αναφέρεται πως ο Χείρων επινόησε τον αστερισμό του Τοξότη για να οδηγήσει τους Αργοναύτες στην εκστρατεία τους.

Στα Ορφικά κείμενα περιέχονται εκτός από κοσμογονικές αντιλήψεις και ονόματα αστερισμών, αειφανείς αστέρες, η ζωδιακή ζώνη και οι πλανήτες.

Τέλος και ο Όμηρος μέσα στα έπη του δίνει σημαντικές πληροφορίες για τις αστρονομικές γνώσεις της εποχής. Ο ίδιος θεωρούσε τη Γη επίπεδη, ενώ γνώριζε

 ότι ο Αυγερινός είναι ο ίδιος με τον Έσπερο. Επίσης, αναφέρει τις Πλειάδες, τις Υάδες, τον Ωρίωνα, τη Μεγάλη Άρκτο, τον Αρκτούρο, τον Βοώτη και το λαμπρό Σείριο.

Στην Οδύσσεια περιγράφει την κίνηση του Ήλιου στον ουρανό σαν καμπύλη και την παρομοιάζει με την σπείρα της έλικας.                                                                                          Η H Προσωκρατική περίοδος αρχίζει από τον 7ο αιώνα με κύριους εκπροσώπους τους Ίωνες και φτάνει έως τους πυθαγόρειους φιλοσόφους του 5ου αιώνα π.Χ.

 Σπουδαίος αστρονόμος της εποχής αυτής ήταν ο Αναξίμανδρος (610 π.Χ. – 546 π.Χ.) και ο Φιλόλαος.

Η περίοδος της κλασσικής Ελλάδος, διαρκεί από τον 5ο αιώνα έως τον 4ο αιώνα π.Χ., με κύριους εκπροσώπους τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη,

τον Εύδοξο ο Κνίδιος (365 π.Χ) που πρότεινε τη θεωρία των ομόκεντρων σφαιρών. Σύμφωνα με αυτήν, οι πλανήτες, ο ήλιος η σελήνη

κινούνταν με διαφορετικές ταχύτητες πάνω κρυστάλλινες ομόκεντρες σφαίρες και με τη Γη ακίνητη στο (κοινό τους) κέντρο (Γεωκεντρικό σύστημα).

Η ελληνιστική ή αλεξανδρινή περίοδος άρχισε από τον 4ο αιώνα π.Χ. έως τον 4ο αιώνα μ.Χ. αυτή , με κύριους εκπροσώπους τον Αρίσταρχο, τον Ερατοσθένη,

τον Ίππαρχο, (135 π.Χ.) που θεωρείται ο μεγαλύτερος αστρονόμος της αρχαιότητας και πατέρας της αστρονομίας. Ο Ίππαρχος έφτιαξε  πίνακες με τις θέσεις 

 και τις κινήσεις 1000 περίπου ουρανίων σωμάτων, για κάθε μέρα επί πολλές εκατοντάδες χρόνια. Έφτιαξε επίσης ένα σύστημα έξι διαφορετικών μεγεθών για τη

φαινομενική λαμπρότητα των αστέρων παρόμοιο με το σημερινό. Διακρίνονται επίσης ο Ηρακλείδης ο Ποντικός, ο Πτολεμαίος  και άλλοι.

Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος (310 – 230 π.Χ.) ήταν αστρονόμος και μαθηματικός από τη Σάμο. Είναι ο πρώτος άνθρωπος που σε έργο του πρότεινε

το ηλιοκεντρικό μοντέλο, θέτοντας τον Ήλιο και όχι τη Γη στο κέντρο του γνωστού Σύμπαντος. Τις θεωρίες και τις παρατηρήσεις των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων

συγκέντρωσε κατά τον 16ο αιώνα ο Κοπέρνικος και τις εμφάνισε σαν δικό του το Ηλιοκεντρικό Σύστημα .

Τα έξι κορυφαία επιτεύγματά του Ίππαρχος του Ρόδιου (190 – 120 π.Χ.) που ήταν αστρονόμος, γεωγράφος, χαρτογράφος και μαθηματικός,

θεωρούμενος από αρκετούς ως ο «πατέρας της παρατηρησιακής Αστρονομίας» ήταν:

• Υπολόγισε πως το ηλιακό ή τροπικό έτος είναι 365,242 ημέρες.

• Η ανακάλυψη της μετάπτωσης των ισημεριών.

• Υπολόγισε τη διάμετρο της Σελήνης και τη κυμαινόμενη απόστασή της από τη Γη.

• Η δημιουργία του πρώτου καταλόγου αστέρων, τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο. 

• Η επινόηση της κλίμακας των μεγεθών των αστέρων από τη μέτρηση της φωτεινότητάς των,

που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα από όλους τους αστρονόμους του κόσμου.

Το 134 π.Χ. ο Ίππαρχος ανακάλυψε ένα αστέρα που δεν υπήρχε πριν (πιθανόν κομήτης) στον αστερισμό του Σκορπιού

και τότε διατύπωσε την αρχή ότι «οι αστέρες δεν είναι αιώνιοι στον ουρανό».

• Είναι εφευρέτης του Αστρολάβου, το όργανο με τη βοήθεια του οποίου μέτρησε τις συντεταγμένες των αστέρων. Τελειοποίησε τη Διόπτρα,

ένα όργανο που του επέτρεψε την εκτίμηση της φαινόμενης διαμέτρου Ηλίου και Σελήνης, την απόσταση και το πραγματικό μέγεθός τους.

Επίσης τελειοποίησε πολλά παλαιότερα όργανα όπως ήταν ο Γνώμων, το Ηλιοτρόπιο κλπ. Θεωρείται ο πρώτος που διαίρεσε τους κύκλους

των παραπάνω αστρονομικών οργάνων σε 360 μοίρες ενώ είναι ο πρώτος που κατασκεύασε Υδρόγειο σφαίρα.

• Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ( La Machine d'Anticythère ) – ένα σύμπλεγμα οδοντωτών τροχών στο εσωτερικό του μηχανισμού
• αναπαριστούσε τη μεταβλητή γωνιακή ταχύτητα
• της Σελήνης, φτιάχτηκε σύμφωνα με τη θεωρία του Ιππάρχου.

Ο  Πτολεμαίος  (108-168 μ.Χ.) ήταν βασικά ένας θεωρητικός ερευνητής που στήριξε τις απόψεις του σε μεγάλο βαθμό στις παρατηρήσεις και τα στοιχεία

που είχε συγκεντρώσει ο Ίππαρχος 300 χρόνια νωρίτερα.Ο Πτολεμαίος τοποθέτησε τη Γη στο Κέντρο του Σύμπαντος, με το Φεγγάρι, Ερμή, Αφροδίτη,

Ήλιο, Άρη, Δία και Κρόνο να περιφέρονται κυκλικά γύρω από τον πλανήτη μας.Το μοντέλο αυτό επέζησε για 1.900 χρόνια.

Histoire de l'Astronomie.

Avant même de chercher à comprendre le ciel, l'Homme a simplement admiré la voûte céleste, notamment à partir de l'âge de pierre.

Nos lointains ancêtres ne possédaient pas d'instruments d'observation, et l'apparition de l'écriture peu après n'était pas dédiée à cette science

(ou du moins, pas encore). Ce n'est qu'à partir de 3000 ans avant J.C environ que les peuples se sont mis à développer leurs méthodes

d'observation et de prédiction, à commencer par les Babyloniens.Ces derniers furent les premiers à imaginer les constellations et s'intéresser

aux phénomènes célestes. Malheureusement, presque toutes les traces de cette époque ont disparu.

A ce jour, le plus ancien document astronomique que nous possédons date d'environ 1700 ans avant J.C, soit plus de 1300 ans,

après le début de "l'Astronomie Babylonienne".

La Mésopotamie n'est pas la seule région du monde à avoir connu les débuts de l'Astronomie.L'étude du ciel est devenue de plus en plus fréquente en Europe,

en parallèle, le peuple chinois s'est également intéressé aux étoiles, en calculant par exemple le cycle des éclipses ou en observant les étendues de la Voie Lactée.

Les Incas et les Mayas ont observé les objets du système solaire et établi les trajectoires de chaque Planète.De plus, l'Astronomie étant liée à la religion,

on orientait les monuments en fonction des constellations. Bien que cette pratique était omniprésente vestiges européens, comme par exemple à Stonehenge en Angleterre,

mais aussi et surtout dans le bassin méditerranéen. On peut notamment parler des égyptiens qui, avec des astronomes comme Ptolémée, ont imposé

une culture astronomique importante dans cette région.Certains scientifiques disent d'ailleurs que les pyramides de Gizeh sont alignées avec la ceinture d'Orion,

ceci ayant pour but de guider les pharaons après leur mort. Les Egyptiens ont aussi cartographié le ciel en y associant une histoire religieuse.

Les Astronomes Grecs.

La principale source sur les premières conceptions grecques des phénomènes célestes nous vient des odes poétiques : Homère comme Hésiode évoquent en effet

les conditions astronomiques ; chez Homère, on ne trouve que de rares allusions aux signes du zodiaque. Les deux auteurs ne font guère montre de

connaissances poussées ;c'est ainsi qu'ils décrivent la planète Vénus comme deux astres distincts, l’« étoile du matin »

(Phosphoros, litt. « qui apporte la lumière ») et l’« étoile du soir » (Hesperos). Du moins cette méprise, grâce aux connaissances des Babyloniens,

était-elle corrigée à l'époque de Platon ; par la suite, on attribua à Pythagore l’unification des deux phénomènes.

Jusqu'au 7ème siècle av. J.-C., les présocratiques imaginèrent différents modèles astronomiques pour rendre compte des phénomènes célestes.

Ils découvrirent entre autres des méthodes de mesure du temps de plus en plus précises, comme les cadrans solaires.

Anaximandre, contemporain et disciple de Thalès, est parfois considéré comme le fondateur de l'astronomie en tant qu'auteur de la première théorie

astronomique non mythologique.

La Grèce classique fut la première civilisation à détacher la pratique de l'astronomie des préoccupations de calendrier, de divination ou de culte religieux,

au profit d'une volonté de fournir une explication théorique globale des phénomènes astronomiques. Elle apporte d'importantes contributions, notamment

la définition du système de magnitude.

Aristarque de Samos, de rapporter la distance Terre-Soleil à la distance Terre-Lune.

Hipparque de Nicée et d'autres perfectionnèrent des instruments astronomiques qui demeurèrent en usage jusqu’à l’invention de la lunette astronomique,

près de deux mille ans plus tard : à savoir le théodolite, à ses débuts sorte de sphère armillaire sophistiquée, où l'on pouvait lire les coordonnées sur la sphère

céleste au moyen de graduations.

Hipparque le perfectionna encore, pour en faire l’astrolabe, et Ptolémée, à la suite du même Hipparque, donna la description d'une réduction en plan du réseau

de parallèles et de méridiens célestes. L'un des rares instruments grecs qui nous soient parvenus à peu près intacts de l'Antiquité est la Machine d'Anticythère,

le plus vieil appareil connu comportant des engrenages (daté d'env. 100 av. J.-C.). On interprète aujourd'hui son mécanisme comme un calculateur analogique

employé pour déterminer la position des Planètes.

La civilisation grecque a produit de grands noms de l’astronomie, et a introduit la rigueur scientifique  qui ont ensuite créé une carte et une

mythologie célestes "conventionnelles".

Les Grecs avaient des connaissances provenant des astronomes et mathématiciens Grecs n'ont pas été oubliés par la communauté scientifique de

leur propre pays et ont participé à l'effervescence de l'Astronomie.

Les principaux enseignements des astronomes grecs peuvent se résumer en gros à ceci :

• La doctrine de la sphéricité de la Terre par caractérisation de l'ombre portée sur la Lune lors des éclipses ;
• vers 200 av. J.-C. premier calcul approché du diamètre terrestre par Ératosthène d’Alexandrie, en mesurant l'ombre portée par le Soleil
• au même moment en différents lieux) .

• Le calcul de la position des astres sur leurs orbites et le calcul des dates d'occurrence des éclipses (tables de Ptolémée,
• reprenant et perfectionnant des tables antérieures. Les premières devraient remonter à Hipparque) .

• La discussion de systèmes cosmologiques non géocentriques (Aristarque). Mais cet apport, suivi seulement par Séleucos de Séleucie,
• restera en sommeil jusque Copernic ,qui a adapté les théories d'anciens Grecs.

• L'établissement des premiers grands catalogues d'étoiles par Timocharis d'Alexandrie, Hipparque de Nicée, Archimède et Ptolémée (1 022 étoiles).

La découverte de la précession circumpolaire de l’axe de la Terre ou précession des équinoxes par Hipparque (vers 150 av. J.-C.).

Cette découverte expliquait la modification graduelle de l'aspect du ciel et des coordonnées équatoriales des étoiles

(ascension droite et déclinaison) sur de longues périodes de temps.

Sous-aide : Wikipédia