Language/Modern-greek-1453/Culture/The-Homeric-Epics:-Iliad

Επίκληση ( Invocation ).

Μῆνιν ἄειδε, θεὰ, Πηληιάδεω Ἀχιλῆος οὐλομένην, ἣ μυpί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε, πολλὰς δ’ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προῒαψεν ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή·	« Chante, ô déesse, le courroux du Péléide Achille, Courroux fatal qui causa mille maux aux Achéens Et fit descendre chez Hadès tant d'âmesvaleureuses De héros, dont les corps servirent de pâture aux chiens Et aux oiseaux sans nombre : ainsi Zeus l’avait-il voulu . »	« Déesse chante-nous la colère d'Achille, de ce fils de Pélée, colère détestable qui valut aux Argiens d'innombrables malheurs, et jeta dans l'Hadès tant d'âmes de héros, livrant leurs corps en proie aux oiseaux comme aux chiens : ainsi s'accomplissait la volonté de Zeus . »
		Source : Wikipédia

 Έπος: έννοια – περιεχόμενο – βασικά γνωρίσματα του ηρωικού έπους.

Ο Τρωικός πόλεμος έγινε περίπου το 1180 π.Χ., στη διάρκεια των Μυκηναϊκών χρόνων, στην εποχή του Χαλκού.

Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια συντέθηκε μετά από 400 χρόνια, δηλαδή το 800 π.Χ. στη διάρκεια της Γεωμετρικής εποχής.

Τα έπη καταγράφτηκαν για πρώτη φορά περίπου το 560 με 510 π.Χ. στην Αθήνα, όταν τύραννος των Αθηνών ήταν

ο Πεισίστρατος ή ο γιος του ο Ίππαρχος. Ως τότε διαδίδονταν προφορικά.

Συνθέτης της Οδύσσειας και της Ιλιάδας ήταν ο Όμηρος. Συνεπώς ο Όμηρος έζησε γύρω στο 800 π.Χ.

					Χρονολογικός	πίνακας	(Tableau	chronologique)
- 1250	- 1200	- 1150	-1100	-1050	- 1000	- 950	- 900	- 850	- 800	-750	- 700	- 650	- 600	-550	- 500
	Τρωικός πόλεμος La guerre de Troie								Σύνθεση επών Composition de l'épopée					Καταγραφή Enregistrement	επών de l'épopée

Η προέλευση της ομηρικής εποχής ( L'Origine de l'Épopée Homèrique )

Το Έπος από το αρχαίο ελληνικό ρήμα " ἔπω = λέγω " είναι λογοτεχνικό αφηγηματικό είδος του έμμετρου λόγου, του οποίου το κύριο χαρακτηριστικό

είναι ο μεγάλος αριθμός στίχων με θεματολογία μυθολογική ή ιστορική, ηρωική ή διδακτική, πλούσια σε ιδεολογικά και πολιτιστικά στοιχεία,

η δε δομή, πλοκή και τεχνική του διανθίζεται συνήθως από πλούσια καλολογικά στοιχεία που το κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλές και κλασικό στο χρόνο.

Έπος σήμαινε αρχικά "λόγος", όμως από τον 5ο αιώνα π.Χ. η λέξη χρησιμοποιήθηκε με μια ειδική σημασία που σήμαινε αφηγηματικό ποίημα σε δακτυλικό εξάμετρο.

Το  ηρωικό έπος, στο οποίο ανήκουν και τα ομηρικά ποιήματα, η Iλιάδα και η Oδύσσεια, αφηγείται κατορθώματα ηρώων αλλά και θεών,

που συχνά συνυπάρχουν με τους ανθρώπους και κατευθύνουν τη δράση τους.     

Τα βασικά γνωρίσματα του ηρωικού έπους είναι τα εξής:

α. παρουσιάζει μυθοποιημένα γεγονότα ενός μακρινού παρελθόντος σαν να είναι αληθινά·

β. έχει αντικειμενικό χαρακτήρα. Δεν εκφράζει, δηλαδή, το έπος τις υποκειμενικές - προσωπικές απόψεις του ποιητή, αλλά όλη την κοινωνία μέσα στην οποία δημιουργείται.

Από τα ομηρικά έπη, η Iλιάδα έχει κεντρικό θέμα τον θυμό του Aχιλλέα, που διαρκεί 51 μέρες, ο ποιητής όμως περιέκλεισε σ' αυτές ολόκληρο τον δεκαετή πόλεμο του Iλίου,

που έγινε κατά τη Mυκηναϊκή εποχή –πιθανότατα στις αρχές του 12ου αι. π.X.–, και κατέστησε έτσι το έπος του αληθινή Iλιάδα και όχι Aχιλληίδα,

ενώ η Oδύσσεια εξιστορεί τον δεκαετή αγώνα του Oδυσσέα για τον νόστο, ο ποιητής όμως ενέταξε όλες τις μεταπολεμικές περιπέτειες του ήρωα (και όχι μόνο) σε 41 μέρες.

Οι ραψωδοί ( ῥάπτω + ᾠδὴ) αργότερα, που διαδέχτηκαν εξελικτικά τους αοιδούς (προς το τέλος του 8ου αι. π.X), δεν αυτοσχεδίαζαν.

Aρχικά φαίνεται πως συνέρραπταν / συναρμολογούσαν ποιήματα, κατέληξαν όμως να απομνημονεύουν και να απαγγέλλουν ρυθμικά,

έτοιμα καταγραμμένα έπη (άλλων ή δικά τους) κρατώντας ραβδί, σύμβολο εξουσίας δοσμένης από τους θεούς.

Και ο Όμηρος φαίνεται ότι ταξίδευε για να απαγγέλλει τα ποιήματά του, που πρέπει να τα συνέθεσε χρησιμοποιώντας γραφή,  όπου γίνονταν και ραψωδικοί αγώνες.

Έτσι, τα έπη ακούγονταν παντού όπου υπήρχαν Έλληνες.ίσως να είναι και ο πρώτος που κράτησε ραβδί εγκαινιάζοντας το είδος των ραψωδών.

Πιστεύεται ότι έζησε κατά τον 8ο (ίσως μέχρι και τις αρχές του 7ου) αι. π.X. στην Iωνία, χωρίς ακριβή προσδιορισμό της πατρίδας του.

Εφτά πόλεις τον διεκδικούσαν, με πιθανότερες τη Σμύρνη και τη Xίο.

Η Iλιάδα αποτελείται από 15.693 στίχους,  ενώ η Oδύσσεια αποτελείται από 12.110 στίχους. Από τον 3ο αι. π.X. παρουσιάζονται χωρισμένες σε 24 ραψωδίες η καθεμιά,

στα μέρη δηλαδή που απαγγέλλονταν το ένα μετά το άλλο από τους ραψωδούς. Oι ραψωδίες διακρίνονται με τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου

(στα μικρά α-ω η Oδύσσεια και τα μεγάλα  A-Ω η Iλιάδα) και με τίτλους ανάλογους με το περιεχόμενό τους.

Περίληψη των 24 Ραψωδιών της Ιλιάδας

Ραψωδίες (chants )	ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ 24  ΡΑΨΩΔΙΩΝ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΟΣ
Α	Λοιμός. Μήνις): Βρισκόμαστε ήδη στον ένατο χρόνο του πολέμου. Μετά την επίκληση του ποιητή στη Μούσα γίνεται μία αναδρομή και μαθαίνουμε πώς ο Αγαμέμνονας αρνούμενος να επιστρέψει τη Χρυσηίδα στον πατέρα της -ιερέα του Απόλλωνα- προσέβαλε το θεό και προκάλεσε την οργή του εναντίον των Αχαιών. Ο Αγαμέμνονας βρίσκεται υποχρεωμένος από το στρατό να επιστρέψει τη Χρυσηίδα, αλλά ζητάει ως αντάλλαγμα τη Βρισηίδα που ανήκει στον Αχιλλέα. Οι αρχηγοί φιλονικούν, επεμβαίνει η Αθηνά και  συνετίζει τον Αχιλλέα που ετοιμαζόταν να σκοτώσει τον Αγαμέμνονα. Εκείνος  οργισμένος αποφασίζει να μη συμμετέχει πλέον στις μάχες. Ζητάει από τη μητέρα του Θέτιδα να μεσολαβήσει στο Δία, για να πάρει ικανοποίηση για την προσβολή που του έγινε. Η Θέτιδα συναντά το Δία και εκείνος δίνει τη συγκατάθεσή του.
Β	(Όνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ή κατάλογος νεών): Ο Δίας στέλνει απατηλό όνειρο στον Αγαμέμνονα για δήθεν άμεση επίθεση και νίκη. Ο Αγαμέμνονας συγκαλεί το στρατό και για να δοκιμάσει το φρόνημά του προτείνει τη διακοπή του πολέμου και την επιστροφή στην πατρίδα. Καθώς οι περισσότεροι συμφωνούν και πανηγυρίζουν χρειάζεται η σωτήρια παρέμβαση του Οδυσσέα, ο οποίος γελοιοποιεί το θορυβοποιό Θερσίτη. Ακολουθεί αναλυτικός και ακριβής κατάλογος των ελληνικών δυνάμεων και συντομότερος των Τρώων και των συμμάχων τους.
Γ	(Όρκοι. Τειχοσκοπία. Αλεξάνδρου και Μενελάου μονομαχία): Οι αντίπαλοι στρατοί είναι έτοιμοι για μάχη, αλλά ο Πάρης-Αλέξανδρος προθυμοποιείται να μονομαχήσει με το Μενέλαο και να δοθεί τελική κρίση. Πίσω στην Τροία η Ελένη ανεβαίνει -με παραίνεση της Ίριδας- στα τείχη, όπου βρίσκεται ο Πρίαμος και απαντά στις ερωτήσεις του βασιλιά ονοματίζοντας τους σημαντικότερους ήρωες των Αχαιών. Στη μονομαχία που ακολουθεί, ο Μενέλαος νικά τον Πάρη και θα τον σκότωνε, αν δεν επενέβαινε η Αφροδίτη μεταφέροντάς τον στο παλάτι μέσα σε ένα σύννεφο. Με τη μορφή γριάς δούλας προσπαθεί να στείλει την Ελένη στην αγκαλιά του Πάρη, αλλά εκείνη καταλαβαίνει το τέχνασμα και συναινεί μόνο έπειτα από τις απειλές της θεάς.
Δ	(Ορκίων σύγχυσις. Αγαμέμνονος επιπώλησις): Ο Δίας, για να τηρήσει την υπόσχεσή του στη Θέτιδα, στέλνει την Αθηνά να παρασύρει τον Πάνδαρο σε παραβίαση της ανακωχής. Ο Πάνδαρος ρίχνει ένα βέλος και πληγώνει επιπόλαια το Μενέλαο. Η μάχη μόλις αρχίζει και ο Αγαμέμνονας με παραινέσεις και ψόγους επιχειρεί να κεντρίσει τους αρχηγούς των Αχαιών. Μιλά άδικα και επιτιμητικά στο Διομήδη, που όμως αποδεικνύεται περισσότερο υπομονετικός σε σύγκριση με τον Αχιλλέα.
Ε	(Διομήδους αριστεία): Η μάχη αυτή της πρώτης μέρας θα διαρκέσει ως τη ραψωδία "H " Τώρα στην πρώτη γραμμή μπαίνει ο Διομήδης και με τη βοήθεια της Αθηνάς επιτίθεται ακόμα και σε θεούς. Πληγώνει στο χέρι την Αφροδίτη, που προστατεύει το γιο της Αινεία, και όταν αυτή καταφεύγει στον Όλυμπο, την προστασία του Αινεία αναλαμβάνει ο Απόλλωνας. Ο Διομήδης επιτίθεται και σε αυτόν αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Οι Τρώες εμψυχώνονται από τον 'Aρη. Και αυτόν όμως τον πληγώνει ο Διομήδης χάρις στην Αθηνά, που έχει πάρει τη θέση του ηνιόχου στο άρμα του.
Ζ	(Έκτορος και Ανδρομάχης ομιλία): Ο Διομήδης προκαλεί σε μονομαχία το Λύκιο Γλαύκο. Συνειδητοποιούν, όμως, ότι είναι παλιοί φίλοι και τελικά ανταλλάσσουν τις πανοπλίες τους. Ο Έκτορας και ο Αινείας επιστρέφουν στην πόλη, για να παροτρύνουν τις γυναίκες να κατευνάσουν την Αθηνά με προσφορές. Ο Έκτορας συναντά την Ανδρομάχη στα τείχη και ακολουθεί μία συνομιλία γεμάτη συζυγική τρυφερότητα και πένθιμα προαισθήματα. Στη συνέχεια, συναντάει τον Πάρη και μαζί επιστρέφουν στη μάχη.
Η	(Έκτορος και Αίαντος μονομαχία. Νεκρών αναίρεσις): Με προτροπή των θεών ο Έκτορας καλεί κάποιον από τους Αχαιούς σε μονομαχία και ο κλήρος ορίζει αντίπαλό του τον Αίαντα. Η μονομαχία λήγει, εξαιτίας της νύχτας, χωρίς αποτέλεσμα. Οι Έλληνες και οι Τρώες θάβουν τους νεκρούς τους το άλλο πρωί και στη διάρκεια της μέρας οι πρώτοι κατασκευάζουν ξύλινο τείχος και ανοίγουν τάφρο γύρω από τα πλοία.
Θ	(Μάχη): Την επομένη, ο Δίας απαγορεύει σε όλους τους θεούς να μετέχουν στη σύγκρουση και ο ίδιος επισκοπεί το πεδίο της μάχης από το όρος Ίδη. Από τους Έλληνες διακρίνεται ο Διομήδης και από τους Τρώες ο Έκτορας. Οι Τρώες υπερισχύουν και η Ήρα μπαίνει στον πειρασμό να παρακούσει την εντολή του Δία, αλλά αποτρέπεται από την Ίριδα.
Ι	(Πρεσβεία προς Αχιλλέα. Λιταί): Ο Αγαμέμνονας ανακινεί και πάλι την πρόταση διακοπής του πολέμου Διομήδης αντιτίθεται και ο Νέστορας συμβουλεύει να εξευμενιστεί ο Αχιλλέας. Ο Αγαμέμνονας προθυμοποιείται να δώσει πολλά δώρα και την πρότασή του μεταφέρουν στον Αχιλλέα ο Οδυσσέας, ο Φοίνικας και ο Αίαντας. Παρά τη φιλική του υποδοχή ο Αχιλλέας συνεχίζει να αρνείται και απαντά πως θα πολεμήσει, μόνον όταν οι Τρώες φτάσουν στα πλοία των Μυρμιδόνων. Οι απεσταλμένοι επιστρέφουν στους άλλους αρχηγούς απογοητευμένοι.
Κ	(Δολώνεια): Αποφασίζεται να σταλούν ο Διομήδης και ο Οδυσσέας για κατασκοπία στο στρατόπεδο των Τρώων. Αλλά και ο Έκτορας έχει στείλει το Δόλωνα να κατασκοπεύσει τους Αχαιούς. Οι δύο Έλληνες τον συλλαμβάνουν και, αφού καταφέρνουν να του αποσπάσουν ό,τι ξέρει, τον θανατώνουν. Στο στρατόπεδο των Τρώων σκοτώνουν το νεοαφιχθέντα βασιλιά της Θράκης Ρήσο, κλέβουν τα θεϊκά του άλογα και επιστρέφουν στα καράβια.
Λ	(Αγαμέμνονος αριστεία): Η καινούργια μέρα της μάχης θα διαρκέσει ως τη ραψωδία < Σ> . Στην αρχή της βρίσκεται η αριστεία του Αγαμέμνονα που ανατρέπει τα σχέδια του Δία. Ο πατέρας των θεών -μέσω της Ίριδας- παρακινεί τον Έκτορα να αποτραβηχτεί ώσπου να πληγωθούν οι Αγαμέμνονας, Διομήδης και Οδυσσέας. Στη συνέχεια, όμως, ο Έκτορας επιστρέφει στη μάχη και φέρνει τους Αχαιούς σε δύσκολη θέση. Ο Αχιλλέας παρακολουθεί από το πλοίο του τη μάχη και στέλνει τον Πάτροκλο να πάρει πληροφορίες. Ο Πάτροκλος συναντά το Νέστορα που του βάζει την ιδέα να παρακινήσει τον Αχιλλέα να συμμετάσχει, ή τουλάχιστον να πάρει ο ίδιος τα όπλα του φίλου του και να μπει στη μάχη.
Μ	(Τειχομαχία): Εδώ αρχίζει ένα τμήμα της μάχης που θα διαρκέσει ως τη ραψωδία < Ο>. Στις ραψωδίες αυτές εναλλάσσονται και επικαλύπτονται επεισόδια με αριστοτεχνική συναρμογή. Οι Αχαιοί υποχωρούν στα πλοία και οι Τρώες επιτίθενται στο στρατόπεδό τους. Ύστερα από την αποτυχημένη επίθεση του 'Aσιου οι Τρώες εφορμούν ομαδικά, αλλά τους αποτρέπει ένας κακός οιωνός και ο Πολυδάμας συμβουλεύει να σταματήσουν την επίθεση. Όμως ο Έκτορας παρακούει και σπάζει την πύλη, ενώ ο Σαρπηδόνας γκρεμίζει ένα τμήμα της έπαλξης.
Ν	(Μάχη επί ταις ναυσίν): Παρά την απαγόρευση του Δία ,ο Ποσειδώνας εμψυχώνει τους Έλληνες παίρνοντας τη μορφή του Κάλχαντα και του Θόαντα. Ο Ιδομενέας μάχεται πολύ σκληρά, αλλά ο Έκτορας συνεχίζει να επιτίθεται.
Ξ	(Διός απάτη): Ο Αγαμέμνονας κάνει πάλι λόγο για επιστροφή στην πατρίδα, αλλά ο Οδυσσέας και ο Διομήδης αντιτίθενται. Η Ήρα δανείζεται από την Αφροδίτη τη μαγική ερωτική της ζώνη και παρασύρει το Δία σε ερωτικές περιπτύξεις, ύστερα από τις οποίες ο θεός πέφτει σε βαθύ ύπνο. Οι θεοί που συμπαθούν τους Έλληνες εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να επέμβουν, ενώ ο Έκτορας βρίσκεται λιπόθυμος από την πέτρα που του πέταξε ο Αίαντας.
Ο	(Παλίωξις παρά των νεών): Όταν ξυπνά ο Δίας, οι Τρώες έχουν διωχτεί πέρα από την τάφρο. Μόλις τότε μαθαίνει η Ήρα τη θέλησή του με όλες τις λεπτομέρειες. Ο Ποσειδώνας υποχρεώνεται να εγκαταλείψει τη μάχη, ενώ ο Απόλλωνας εμψυχώνει τον Έκτορα, που εισβάλλει εκ νέου στο στρατόπεδο των Αχαιών. Οι Τρώες απειλούν πια με φωτιά τα πρώτα καράβια και ο μόνος που ανθίσταται ακόμα είναι ο Αίαντας.
Π	(Πατρόκλεια): Ο Πάτροκλος κλαίγοντας παρακαλεί το φίλο του Αχιλλέα, αλλά εκείνος παραμένει αμετάπειστος. Στέλνει, ωστόσο, τους Μυρμιδόνες στη μάχη και δίνει την πανοπλία του στον Πάτροκλο. Τον συμβουλεύει να μην προχωρήσει μακριά. Οι Τρώες βλέποντας τον Πάτροκλο πανικοβάλλονται, γιατί νομίζουν ότι είναι ο ίδιος ο Αχιλλέας. Απομακρύνονται από τα πλοία και ο Πάτροκλος τούς καταδιώκει και σκοτώνει το Σαρπηδόνα, το γιο του Δία. Μεθυσμένος από τη νίκη του ο Πάτροκλος φτάνει ως τα τείχη της Τροίας και αντιμετωπίζει τον Έκτορα σε μονομαχία. Ο Απόλλωνας, όμως, τον αφοπλίζει και τελικά σκοτώνεται από τον Έκτορα και τον Εύφορβο.
Ρ	(Μενελάου αριστεία): Σφοδρή μάχη ξεσπάει γύρω από το σώμα του Πατρόκλου. Ο Μενέλαος σκοτώνει τον Εύφορβο, ενώ ο Έκτορας αφαιρεί τα όπλα του Αχιλλέα από το νεκρό Πάτροκλο και τα φοράει. Η Αθηνά και ο Απόλλωνας εμψυχώνουν τις αντίπαλες παρατάξεις και εκεί που φαίνεται ότι θα νικήσουν οι Τρώες, τελικά ο Μενέλαος και ο Μηριόνης καταφέρνουν να απομακρύνουν το νεκρό με κάλυψη από τους δύο Αίαντες.
Σ	(Οπλοποιία): Ακόμα το νεκρό του Πατρόκλου βρίσκεται σε κίνδυνο και ο Αχιλλέας -με προτροπή της Ίριδας- εμφανίζεται στα τείχη και φοβίζει τους Τρώες με κραυγές. Η Ήρα κάνει τον ήλιο να βασιλέψει νωρίτερα και η μάχη λήγει. Ο Έκτορας παρακούοντας τη συμβουλή του Πολυδάμαντα κρατά τους Τρώες στην πεδιάδα, όπου και στρατοπεδεύουν. Το φοβερό πόνο του Αχιλλέα έρχεται να απαλύνει η Θέτιδα, η οποία στη συνέχεια παρακαλεί τον Ήφαιστο να κατασκευάσει στο γιο της καινούργια πανοπλία. Η ασπίδα, που περιγράφεται αναλυτικά, είναι πλούσια διακοσμημένη με σκηνές από την ειρηνική ζωή και τον πόλεμο.
Τ	(Μήνιδος απόρρησις): Το επόμενο πρωί η Θέτιδα φέρνει την καινούργια πανοπλία και ο Αχιλλέας συγκαλεί το στρατό, για να ανακοινώσει την επιστροφή του στη μάχη. Ο Αγαμέμνονας του υπόσχεται πλούσια δώρα καθώς και την επιστροφή της Βρισηίδας. Μετά βίας ο Αχιλλέας επιτρέπει στους πολεμιστές να φάνε πριν τη μάχη, ενώ λίγο πριν ξεκινήσουν, το άλογό του Ξάνθος προλέγει το θάνατό του.
Υ	(Θεομαχία): Ο Δίας επιτρέπει στους θεούς να αναμειχθούν στη μάχη και έτσι αρχίζει η τελευταία και αγριότερη μάχη της Ιλιάδας. Ο Αχιλλέας εμφανίζεται σφοδρότατος και σπουδαίοι αντίπαλοι όπως ο Αινείας και ο Έκτορας γλιτώνουν μόνο χάρη στις επεμβάσεις του Ποσειδώνα και του Απόλλωνα, αντίστοιχα.
Φ	(Μάχη παραποτάμιος): Ο Αχιλλέας γεμίζει τον ποταμό Σκάμανδρο με πτώματα, ο ποταμός εξεγείρεται και φέρνει τον ήρωα σε κίνδυνο. Οι θεοί επεμβαίνουν και η φωτιά του Ηφαίστου δαμάζει το Σκάμανδρο. Στον αγώνα μεταξύ των θεών υπερτερούν αυτοί που υποστηρίζουν τους Έλληνες. Η Αθηνά χτυπά τον 'Aρη και η Ήρα την 'Aρτεμη. Έπειτα όλοι επιστρέφουν στον Όλυμπο. Μπροστά στα τείχη της Τροίας ο Απόλλωνας -με τη μορφή του Αγήνορα- ανακόπτει την ορμή του Αχιλλέα, ώσπου οι Τρώες να κρυφτούν μέσα στα κάστρα.
Χ	(Έκτορος αναίρεσις): Ο Έκτορας μένει έξω από τα τείχη· στη ζυγαριά του Δία όμως η μοίρα του θανάτου βαραίνει ήδη εναντίον του. Στην προσπάθειά του να σωθεί από την ορμή του Αχιλλέα τρέχει τρεις φορές γύρω από το κάστρο της Τροίας. Ο Απόλλωνας τον εγκαταλείπει και η Αθηνά τον ξεγελά με τη μορφή του Δηίφοβου. Ο Αχιλλέας τον σκοτώνει και στη συνέχεια τον σέρνει δεμένο στο πίσω μέρος από το άρμα του, ενώ στα τείχη οι γονείς του και η γυναίκα του ξεσπούν σε σπαρακτικό θρήνο.
Ψ	('Aθλα επί Πατρόκλω): Το φάντασμα του Πατρόκλου εμφανίζεται στον Αχιλλέα και ζητά ταφή. Την άλλη μέρα ετοιμάζεται η πυρά και ανάμεσα στα θύματα είναι και δώδεκα νεαροί Τρώες. Την επομένη συλλέγονται τα κόκαλα του νεκρού και λαμβάνουν χώρα αγώνες προς τιμήν του με σπουδαία έπαθλα. Σε κάποιο από τα αγωνίσματα έρχονται αντιμέτωποι ο Οδυσσέας και ο Αίαντας, προοικονομώντας ένα επεισόδιο που δεν αναφέρεται στην Ιλιάδα.
Ω	(Έκτορος λύτρα): Ο Αχιλλέας με ασίγαστη μανία συνεχίζει να σέρνει το πτώμα του Έκτορα γύρω από τον τάφο του Πατρόκλου για δώδεκα μέρες. Οι θεοί δυσαρεστούνται και στέλνουν τη Θέτιδα να τον παρακινήσει να το δώσει στους Τρώες. Η Ίριδα και ο Ερμής βοηθούν τον Πρίαμο, που μεταφέρει πλούσια δώρα, να περάσει νύχτα τις γραμμές των Αχαιών. Ο Αχιλλέας θυμάται το δικό του πατέρα, η σκληρότητά του υποχωρεί μπροστά στον πόνο του Πριάμου και του παραδίδει το νεκρό, τον οποίο οι θεοί έχουν διαφυλάξει ανέπαφο. Στη δεκαήμερη ανακωχή που ακολουθεί οι Τρώες μαζεύουν ξύλα και την τελευταία μέρα ανάβουν την πυρά για τον Έκτορα.

L'Origine de l'Épopée Homèrique.

La guerre de Troie (Ilion), dont le prétexte est l'enlèvement d'Hélène, épouse du roi grec Ménélas, par le troyen Pâris, dure depuis neuf ans quand commence l'Iliade.

Le poème ne raconte ni l'origine ni l'issue du siège de Troie par les Achéens : il porte sur des faits qui s'étalent sur une cinquantaine de jours en resserrant l'enjeu

autour de la colère d'Achille et la tournure des événements dès lors que le héros reprend les armes pour venger son ami Patrocle

(mort d'Hector, puis restitution de son corps à Priam).

Les circonstances de la défaite de Troie seront rapportées dans l'Odyssée.

Une épopée (du grec ancien ἐποποιία / epopoiía, de ἔπος / épos, « récit ou paroles d’un chant » et ποιέω / poiéô, « faire, créer »

Littéralement « l’action de faire un récit ») est un long poème d’envergure nationale narrant les exploits historiques

des Dieux,ou mythiques d’un héros ou d’un peuple. L’Iliade (en grec ancien Ἰλιάς / Iliás, en grec moderne Ιλιάδα / Iliáda)

est une épopée de la Grèce antique attribuée à l' Homère.

Ce nom provient de la périphrase « le poème d'Ilion » (ἡ Ἰλιὰς ποίησις / hê Iliàs poíêsis), Ilion (Ἴλιον / Ílion) étant l'autre nom de la ville de Troie.

L’Iliade et l’Odyssée est pendant des siècles un élément fondamental de la culture grecque. À l’époque classique,l’épopée, l’un des trois genres poétiques,

avec le drame et la poésie lyrique, que distinguaient les Grecs. Homère semble d' avoir voyagé pour réciter ses poèmes, qu'il a dû synthétiser en utilisant l'écriture,

aux lieu où se réalisent  des compétitions rhapsodiques.

Ainsi, les épopées étaient entendues partout où il y avait des Grecs. Il était le premier à tenir un bâton inaugurant le genre de récite d'une rhapsodie.

L’Iliade est composé de 15 337 hexamètres dactyliques et, depuis l'époque hellénistique, divisée en vingt-quatre chants.

Le texte a probablement été composé entre -850 et -750, soit quatre siècles après la période à laquelle les historiens font correspondre

la guerre mythique qu’il relate. Il n'a été fixé par écrit que sous Pisistrate, au vie siècle av. J.-C.

Les poèmes homériques présentent un certain nombre de caractéristiques originales, qui ont fait l’objet de nombreuses recherches au cours du XXe                                          siècle.Ces particularités sont ce qu’on appelle d’une part les FORMULES homériques et d’autre part les Scènes Typiques.

Formes dominantes d’Épopée : Iliade et Odyssée :

Approche du genre : le mot épopée est issu du grec epos, parole, et poiein, faire. L'épopée consiste donc à raconter,

et il est probable que les premiers récits présentaient tous les caractères du genre épique :narration d'un haut fait devenu légendaire,

nimbé d'éléments merveilleux et dont le héros, à la valeur surhumaine, entre en conflit avec des forces gigantesques dont il triomphe, fût-ce dans la défaite.

Ce personnage, toujours masculin, est porteur d'une morale destinée à exalter une collectivité (famille, nation) ou symboliser la grandeur humaine.

Types de texte : poétique, narratif, descriptif.

La focalisation permet de confronter les forces en présence et favorise les plans d'ensemble.

La syntaxe est marquée par la longue phrase cadencée, qui, en poésie, multiplie les coupes

et les enjambements et dans la prose, privilégie l'énumération.

L'énormité des actions et la valeur des héros sont exprimées par l'hyperbole, les évaluatifs mélioratifs.

L'abondance des métaphores achève de transfigurer le réel, auquel elle confère une puissance sacrée (animisme, merveilleux).

Iliade :résumé

Α	Agamemnon, le chef des Achéens, retient prisonnière la fille d'un prêtre troyen d'Apollon et le dieu a envoyé la peste sur l'armée. Le devin Calchas révèle la cause du mal et Achille adjure de rendre la prisonnière. Agamemnon finit par y consentir, mais prend en dédommagement Briséis, la captive d'Achille. Furieux, celui-ci se retire sous sa tente et invoque sa mère, la déesse Thétis. Celle-ci obtient de Zeus la promesse d'une victoire troyenne.
Β	Zeus envoie à Agamemnon un songe trompeur qui lui fait croire à la victoire.  Pour mettre ses alliés à l'épreuve, le roi leur expose ce songe, puis feint de vouloir quitter le siège de Troie. Les guerriers se préparent à partir, mais Ulysse sait arrêter ce mouvement. Les deux armées se préparent à combattre : minutieux "catalogue des vaisseaux" grecs, énumération des peuples et des chefs troyens et alliés (Dardaniens, Lyciens, Phrygiens, Thraces).
Γ	Habile rappel du motif de la guerre : Pâris (Alexandre) est pris de frayeur à la vue de Ménélas, dont il a enlevé l'épouse, Hélène. Devant les reproches d'Hector, il propose alors de régler le conflit par un duel qui l'opposerait à Ménélas. Alors que, du haut des remparts, Hélène présente les chefs grecs au roi Priam, le traité est conclu et le combat s'engage. Mais la déesse Aphrodite soustrait Pâris avant qu'il ne succombe.
Δ	Sur les conseils d'Héra, Zeus ordonne à Athéna de faire en sorte que les Troyens violent les premiers le traité de paix. Celle-ci convainc alors Pandaros de tirer une flèche sur Ménélas. Après une revue des troupes par Agamemnon, la bataille s'engage.
Ε	Où les dieux eux-mêmes sont mis à mal par les hommes : Diomède blesse Énée et sa mère Aphrodite venue l'assister. Les Troyens faiblissent puis se reprennent avec le retour d'Énée, sauvé par Apollon. Pour soutenir les Grecs, Héra et Athéna descendent à leur tour et, grâce à celle-ci, Diomède peut blesser Arès lui-même. Les dieux regagnent l'Olympe.
Ζ	Les Troyens faiblissant, Hector demande à sa mère Hécube de prier Athéna, et les femmes troyennes se rendent à son temple. Il rencontre sa femme Andromaque près des portes Scées et, devant ses reproches et ses larmes, justifie sa place au combat. Puis, ayant serré contre lui son fils Astyanax, il rejoint les troupes avec Pâris.
Η	Conseillé indirectement par les dieux, Hector provoque les chefs grecs en duel. Le tirage au sort désigne Ajax. Leur duel est interrompu par la nuit. Celle-ci est mise à profit pour l'enterrement des morts et la construction par les Grecs d'un fossé et d'un mur devant leur camp, ce que réprouve le dieu Poséidon
Θ	Zeus veille à ce que les dieux restent neutres. Sur le mont Ida, il va observer le combat et pèse le destin des deux armées. La balance penche en faveur des Troyens. De fait, ceux-ci prennent l'avantage grâce à Hector.
Ι	Agamemnon propose d'abandonner le siège, ce à quoi s'opposent Nestor et Ulysse. Le roi offre alors de rendre Briséis à Achille. Envoyé en ambassade, Ulysse tente de fléchir le héros qui reste intraitable et annonce même son intention de regagner la Grèce.
Κ	A la faveur de la nuit, Diomède et Ulysse font une incursion dans le territoire troyen et éliminent l'espion Dolon.
Λ	Alors que les exploits d'Agamemnon repoussent les Troyens sous leurs remparts, Zeus envoie Iris donner à Hector le signal de la riposte : de fait les Grecs plient à leur tour, et Nestor engage Patrocle à persuader Achille d'intervenir.
Μ	Malgré les ripostes des Achéens, Troyens et Lyciens sont en mesure d'envahir leur camp : Sarpédon fait une brèche et Hector enfonce une porte par laquelle les Troyens se précipitent.
Ν	Grâce au secours de Poséidon et aux exploits d'Idoménée, les Grecs font reculer les Troyens.
Ξ	Alors qu'Agamemnon propose une nouvelle fois d'abandonner le siège, Poséidon redonne confiance aux Grecs et Héra lui permet, en séduisant Zeus, de rétablir leur situation : les Troyens sont repoussés et Hector est blessé.
Ο	Furieux d'avoir été berné, Zeus, par l'intermédiaire d'Apollon et d'Iris, intime à Poséidon l'ordre de se retirer du combat. Guéri par Apollon, inspiré par Zeus, Hector sème la panique dans les rangs grecs. Patrocle court implorer Achille.
Π	Ici débute la "Patroclie" : Achille prête ses armes à Patrocle et laisse ses Myrmidons l'accompagner au combat. Ceux-ci commencent à faire reculer les Troyens, et Patrocle tue Sarpédon, que Zeus ne peut sauver. Grisé par ce succès, Patrocle désobéit à Achille en poussant jusqu'aux remparts de Troie : il y est tué par Hector.
Ρ	Hector et Énée tentent en vain de s'emparer du corps de Patrocle et des chevaux d'Achille. Après une lutte acharnée, Ménélas et Mérion, soutenus par les deux Ajax, finissent par emporter le cadavre.
Σ	Thétis promet à Achille, au désespoir, de lui donner de nouvelles armes. Héphaïstos, chargé de la commande, se met au travail, cependant que les Grecs se lamentent sur le corps de Patrocle et qu'Achille épouvante les Troyens par ses cris. Thétis emporte les armes achevées, dont un bouclier savamment ouvragé.
Τ	Agamemnon envoie à Achille les présents promis et lui restitue sa captive Briséis. Décidé à partir tout de suite au combat, Achille monte sur son char malgré les avertissements de son cheval Xanthos qui l'informe de sa perte prochaine.
Υ	Zeus autorise les dieux à se partager sur le champ de bataille. Apollon dresse Énée contre Achille, mais Poséidon doit sauver le Troyen de la mort. Hector lui-même n'est sauvé de cette confrontation que par Apollon. Furieux, Achille fait un grand massacre de Troyens.
Φ	Poursuivant ses exploits, Achille entre en lutte avec le fleuve Scamandre, cependant que les dieux eux-mêmes en viennent aux mains. En dressant  Agénor contre Achille, puis en égarant celui-ci, Apollon évite aux Troyens une déroute complète.
Χ	Achille revient sous les murs de Troie et se trouve face à Hector qui, malgré les supplications de Priam et d'Hécube, s'est résolu à l'attendre. Pris de peur, Hector s'enfuit néanmoins. Pendant que les deux guerriers font trois fois le tour de la ville, Zeus pèse leur destin et Hector est condamné. Déguisée, Athéna lui conseille de faire front : Achille le tue et traîne son cadavre jusqu'aux vaisseaux sous les pleurs des Troyennes.
Ψ	Au cours d'un repas funèbre, les Myrmidons rendent les honneurs à Patrocle. Pour les funérailles, des jeux sont organisés au cours desquels les héros achéens rivalisent d'ardeur.
Ω	Tous les jours, Achille traîne le corps d'Hector autour du tombeau de Patrocle. Zeus lui ordonne par l'intermédiaire de Thétis de rendre la dépouille. Priam réussit à le fléchir et ramène le corps à Troie sous de nouvelles lamentations des femmes. Puis on procède aux funérailles.
	Source : Wikipédia