Difference between revisions of "Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Infinitives/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Serbian-Page-Top}}
{{Serbian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Serbian/kk|Серб]] </span> → <span cat>[[Language/Serbian/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Етістіктер: Тұйық форма</span></div>
Сәлем, құрметті студенттер! Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы — серб тіліндегі етістіктердің тұйық формасы. Бұл тақырып серб тілінің грамматикасында өте маңызды, себебі етістіктер - сөйлемнің негізі болып табылады. Тұйық форма — етістіктің негізгі түрі, оны біз басқа етістік формаларына (мысалы, болашақ немесе өткен уақыт) ауыстыру үшін қолданамыз.
Сабақтың құрылымы келесідей болады:
1. Тұйық форманың анықтамасы
2. Тұйық форманың қалай жасалатыны


<div class="pg_page_title"><span lang>Серб тілі</span> → <span cat>Грамматика</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар]]</span> → <span title>Етістігі: Іс-Сөйлемдер</span></div>
3. Тұйық форманың қолдану мысалдары
 
4. Тұйық формамен байланысты жаттығулар


__TOC__
__TOC__


=== Танымал ===
=== Тұйық форманың анықтамасы ===


Сөйлемдерге етістіктер - бұл Серб тілінде көптеген қатерлі қолданыстардың бірі. Бұл етістіктерді пайдаланып, жеке және құқықтық субъектердің (әдетте, жеке және жалған жеке жағдайлар) мүліктерін білдіруге болады. Осы етістіктер үшін түрлі әрекеттердің (қайтару, көрсету, оқу, жазу, жұмыс істеу, және т.б.) қалайсыздығын білу маңызды. Сондықтан, бұл сабақта, біз Серб тілінде етістіктер туралы білімімізді жинауға тырысамыз.
Тұйық форма — бұл етістіктің негізгі формасы, ол іс-әрекетті немесе жағдайды білдіреді, бірақ субъектіні (орындаушыны) көрсетпейді. Мысалы, "жүгіру" деген тұйық формасы, бірақ "мен жүгіремін" деген сияқты емес. Біз тұйық форманы іс-әрекетті білдіру үшін, сондай-ақ түрлі грамматикалық формаларды жасау үшін қолданамыз.


=== Етістіктердің түрлері ===
=== Тұйық форманың қалай жасалатыны ===


Серб тілінде етістіктерді өте көп түрде бөледі. Біз осы сабақта тек ең кереметтерін ұсынамыз.
Серб тілінде етістіктердің тұйық формасы үш негізгі топқа бөлінеді:


==== Жазу етістіктері ====
1. '''Топ 1''': -ати, -ити, -ети


Жазу етістіктері - бұл сөз топтарын жазуға арналған етістіктер. Олардың мешінділігін анықтау үшін, мысалы, "әке" сөзінің "әкелер" пайдалануын көру керек.  
2. '''Топ 2''': -овати
 
3. '''Топ 3''': -ити
 
Төменде әр топтың мысалдарын келтіреміз:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Серб тілі !! Транскрипция !! Қазақша
 
! Топ !! Серб !! Басқа !! Казах
 
|-
|-
| слати || слати || жазу
 
| 1 || писати || [пісати] || жазу
 
|-
 
| 1 || трчати || [трачати] || жүгіру
 
|-
 
| 1 || читати || [читати] || оқу
 
|-
|-
| видети || видети || көру
|}


==== Көрсету етістіктері ====
| 2 || радити || [радити] || жұмыс істеу


Көрсету етістіктері - бұл сөйлемнің өзінде немесе басқа сөйлемнің ішінде өзінің өзін көрсетуге арналған етістіктер. Олардың мешінділігін анықтау үшін мысалы, "күні мен аптасына бармын" деген сөйлемнің "бару" етістігін пайдалану керек.
|-
 
| 2 || говарати || [говарати] || сөйлесу


{| class="wikitable"
! Серб тілі !! Транскрипция !! Қазақша
|-
|-
| ићи || ићи || өзін көрсету
 
| 3 || певати || [певати] || ән айту
 
|-
|-
| радити || радити || терезені көрсету
 
| 3 || играти || [играти] || ойнау
 
|}
|}


==== Қайтару етістіктері ====
=== Тұйық форманың қолдану мысалдары ===


Қайтару етістіктері - бұл сөйлемнің ішінде өзін қайтаруға арналған етістіктер. Олардың мешінділігін анықтау үшін мысалы, "кітапты алу" деген сөйлемнің "алу" етістігін пайдалану керек.
Тұйық форма серб тілінде түрлі контекстерде қолданылады. Мысалы, егер біз "жазу" дегенді қолдансақ, біз "жазу" формасымен әрекетті білдіреміз, бірақ кімнің жазатынын көрсетпейміз. Төменде тұйық форманың қолдану мысалдарын келтіреміз:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Серб тілі !! Транскрипция !! Қазақша
 
! Серб !! Дыбыстық транскрипция !! Қазақ
 
|-
|-
| купити || купити || сатып алу
 
| да читам || [да читам] || мен оқимын
 
|-
|-
| донети || донети || қайта алу
|}


==== Оқу етістіктері ====
| да пишем || [да пишем] || мен жазамын


Оқу етістіктері - бұл сөйлемнің ішінде өзін оқуға арналған етістіктер. Олардың мешінділігін анықтау үшін мысалы, "әке" сөзінің "әкелер" пайдалануын көру керек.
|-
 
| да играм || [да играм] || мен ойнаймын


{| class="wikitable"
! Серб тілі !! Транскрипция !! Қазақша
|-
|-
| учити || учити || оқу
 
|-
| да трчим || [да трчим] || мен жүгіремін
| јести || јести || жеңілдікті оқу
 
|}
|}


=== Тез түсіну үшін тәртіптер ===
=== Тұйық форма мен етістіктердің байланысы ===
 
Етістіктердің тұйық формасы басқа етістік формаларын жасау үшін негіз болып табылады. Мысалы, "жазу" формасын қолдана отырып, біз "мен жазамын" немесе "мен жаздым" деп айтуымыз мүмкін. Тұйық форма — грамматика негіздерінің бірі.
 
=== Жаттығулар ===
 
Енді сіздер тұйық форманы түсінгеніңізді тексеру үшін бірнеше жаттығуларды орындап көрейік:
 
1. Төмендегі етістіктерді тұйық формаға айналдырыңыз:
 
* Оқу


Серб тілінде етістіктерді тез түсіну үшін бірнеше тәртіптер бар.
* Жүзу


- Бірінші тәртіп: Етістіктерді ойлау.
* Сөйлесу


Етістігін ойлау үшін, өндірісті ойлауға тырысамыз. Осы байланыста, мысалы, "көрсету" етістігін ойлауға тырыссақ, біз осы сөйлемдің өзінде өзін көрсетуінің мүліктігін табуға тырысамыз.
* Жазу


- Екінші тәртіп: Етістіктердің келісімдерін оқу.
'''Шешімдері:'''


Етістіктердің келісімдерін оқу, сөйлемдің ерекшеліктерін анықтауға және оның құралын түсінуге көмектеседі.
* оқу → читати


- Үшінші тәртіп: Мысалдарға қарау.
* жүзу → пливати


Мысалдарды пайдалану, етістіктердің маңызын түсінуге көмектеседі.
* сөйлесу → говорити


=== Сабақтың нәтижелері ===
* жазу → писати


Осы сабақ аясында, оқушылар Серб тілінде етістіктердің түрлерін, мешінділігін, алдын-ала қолданылуын және соның қалайсыздығын түсінді.
2. Тұйық форманы қолдана отырып, сөйлемдер құрастырыңыз:


== Көрсеткіштер ==
* Мен __ (жазу) кітап


- Етістіктердің түрлерін түсіну
* Ол __ (сөйлесу) достарымен
- Етістіктерді ойлау, келісімдерін оқу және мысалдарға қарау.  
 
* Біз __ (жүгіру) паркте
 
'''Шешімдері:'''
 
* Мен жазамын кітап
 
* Ол сөйлеседі достарымен
 
* Біз жүгіреміз паркте
 
3. Төмендегі ұсыныстарды аяқтаңыз:
 
* Мен __ (жаттығу) спорт залында.
 
* Олар __ (жазу) хат.
 
* Сен __ (оқу) қызықты кітап.
 
'''Шешімдері:'''
 
* Мен жаттығамын спорт залында.
 
* Олар жазады хат.
 
* Сен оқисың қызықты кітап.
 
4. Тұйық форманы анықтаңыз:
 
* жүгіріп
 
* сөйлесетін
 
* жазады
 
'''Шешімдері:'''
 
* жүгіріп → трчати
 
* сөйлесетін → говорити
 
* жазады → писати
 
5. Тұйық форманы табыңыз:
 
* Қайсысы тұйық форма: "жазамын" немесе "жазу"?
 
'''Шешімі:'''
 
* "жазу" — тұйық форма.
 
=== Қорытынды ===
 
Бүгінгі сабақта серб тіліндегі етістіктердің тұйық формасын зерттедік. Оны қалай жасау керектігін, қалай қолдану керектігін, және жаттығулар арқылы оны тәжірибеде қалай қолдану керектігін білдік. Енді сіздер серб тілінде етістіктердің тұйық формасын пайдалану үшін қажетті білімдерді меңгердіңіздер.  
 
Сіздерге серб тілін үйрену жолында сәттілік тілеймін!


{{#seo:
{{#seo:
|title=Серб тілі → Грамматика → 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Етістігі: Іс-Сөйлемдер
|keywords=етістіктер, серб тілі, сабақ
|description=Осы сабақта, Серб тілінде етістіктердің түрлерін түсіну, мешінділігін, алдын-ала қолданылуын және соның қалайсыздығын түсіндіруға тырысамыз.}}


|title=Серб тіліндегі етістіктер: тұйық форма
|keywords=серб тілі, етістіктер, тұйық форма, грамматика, үйрену
|description=Бүгінгі сабақта серб тіліндегі етістіктердің тұйық формасын зерттедік. Оны қалай жасау, қолдану және жаттығулар арқылы тәжірибеде қолдану туралы білдік.
}}


{{Serbian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Template:Serbian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 99: Line 201:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>




Latest revision as of 20:00, 16 August 2024


Serbian-Language-PolyglotClub.png
Серб → Грамматика → 0-ден A1-ге дейінгі курс → Етістіктер: Тұйық форма

Сәлем, құрметті студенттер! Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы — серб тіліндегі етістіктердің тұйық формасы. Бұл тақырып серб тілінің грамматикасында өте маңызды, себебі етістіктер - сөйлемнің негізі болып табылады. Тұйық форма — етістіктің негізгі түрі, оны біз басқа етістік формаларына (мысалы, болашақ немесе өткен уақыт) ауыстыру үшін қолданамыз.

Сабақтың құрылымы келесідей болады:

1. Тұйық форманың анықтамасы

2. Тұйық форманың қалай жасалатыны

3. Тұйық форманың қолдану мысалдары

4. Тұйық формамен байланысты жаттығулар

Тұйық форманың анықтамасы[edit | edit source]

Тұйық форма — бұл етістіктің негізгі формасы, ол іс-әрекетті немесе жағдайды білдіреді, бірақ субъектіні (орындаушыны) көрсетпейді. Мысалы, "жүгіру" деген тұйық формасы, бірақ "мен жүгіремін" деген сияқты емес. Біз тұйық форманы іс-әрекетті білдіру үшін, сондай-ақ түрлі грамматикалық формаларды жасау үшін қолданамыз.

Тұйық форманың қалай жасалатыны[edit | edit source]

Серб тілінде етістіктердің тұйық формасы үш негізгі топқа бөлінеді:

1. Топ 1: -ати, -ити, -ети

2. Топ 2: -овати

3. Топ 3: -ити

Төменде әр топтың мысалдарын келтіреміз:

Топ Серб Басқа Казах
1 писати [пісати] жазу
1 трчати [трачати] жүгіру
1 читати [читати] оқу
2 радити [радити] жұмыс істеу
2 говарати [говарати] сөйлесу
3 певати [певати] ән айту
3 играти [играти] ойнау

Тұйық форманың қолдану мысалдары[edit | edit source]

Тұйық форма серб тілінде түрлі контекстерде қолданылады. Мысалы, егер біз "жазу" дегенді қолдансақ, біз "жазу" формасымен әрекетті білдіреміз, бірақ кімнің жазатынын көрсетпейміз. Төменде тұйық форманың қолдану мысалдарын келтіреміз:

Серб Дыбыстық транскрипция Қазақ
да читам [да читам] мен оқимын
да пишем [да пишем] мен жазамын
да играм [да играм] мен ойнаймын
да трчим [да трчим] мен жүгіремін

Тұйық форма мен етістіктердің байланысы[edit | edit source]

Етістіктердің тұйық формасы басқа етістік формаларын жасау үшін негіз болып табылады. Мысалы, "жазу" формасын қолдана отырып, біз "мен жазамын" немесе "мен жаздым" деп айтуымыз мүмкін. Тұйық форма — грамматика негіздерінің бірі.

Жаттығулар[edit | edit source]

Енді сіздер тұйық форманы түсінгеніңізді тексеру үшін бірнеше жаттығуларды орындап көрейік:

1. Төмендегі етістіктерді тұйық формаға айналдырыңыз:

  • Оқу
  • Жүзу
  • Сөйлесу
  • Жазу

Шешімдері:

  • оқу → читати
  • жүзу → пливати
  • сөйлесу → говорити
  • жазу → писати

2. Тұйық форманы қолдана отырып, сөйлемдер құрастырыңыз:

  • Мен __ (жазу) кітап
  • Ол __ (сөйлесу) достарымен
  • Біз __ (жүгіру) паркте

Шешімдері:

  • Мен жазамын кітап
  • Ол сөйлеседі достарымен
  • Біз жүгіреміз паркте

3. Төмендегі ұсыныстарды аяқтаңыз:

  • Мен __ (жаттығу) спорт залында.
  • Олар __ (жазу) хат.
  • Сен __ (оқу) қызықты кітап.

Шешімдері:

  • Мен жаттығамын спорт залында.
  • Олар жазады хат.
  • Сен оқисың қызықты кітап.

4. Тұйық форманы анықтаңыз:

  • жүгіріп
  • сөйлесетін
  • жазады

Шешімдері:

  • жүгіріп → трчати
  • сөйлесетін → говорити
  • жазады → писати

5. Тұйық форманы табыңыз:

  • Қайсысы тұйық форма: "жазамын" немесе "жазу"?

Шешімі:

  • "жазу" — тұйық форма.

Қорытынды[edit | edit source]

Бүгінгі сабақта серб тіліндегі етістіктердің тұйық формасын зерттедік. Оны қалай жасау керектігін, қалай қолдану керектігін, және жаттығулар арқылы оны тәжірибеде қалай қолдану керектігін білдік. Енді сіздер серб тілінде етістіктердің тұйық формасын пайдалану үшін қажетті білімдерді меңгердіңіздер.

Сіздерге серб тілін үйрену жолында сәттілік тілеймін!

Serbian Course - A1-ға дейінгі 0[edit source]


Серб тілінің грамматикасына кірісу


Серб тілінің лексикологиясына кірісу


Серб күлііне кірісу


Мысал құдіреттері: Өзінше мысал құдіреттері


Сауда


Спорт және демалыс


Мұғалімделушілер: Жол алдындағы мұғалімделушілер


Жұмыс және профессиялар


Әдебиет және әңгіме


Уақыт: Шартты уақыт


Мәдиә және медиа


Сән және көркем қалайды


Басқа сабақтар[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Infinitives/kk&oldid=322038"