Difference between revisions of "Language/Kazakh/Grammar/Dative-Case/hy"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Kazakh-Page-Top}}
{{Kazakh-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Kazakh/hy|Կազախ]] </span> → <span cat>[[Language/Kazakh/Grammar/hy|Գրագիտություն]]</span> → <span level>[[Language/Kazakh/Grammar/0-to-A1-Course/hy|0-ից A1 դասընթաց]]</span> → <span title>Դատիվի դեպք</span></div>
== Դասի Ներմուծում ==
Բարի գալուստ այս նոր դասին, որտեղ մենք կսովորենք Կազախի լեզվի դատիվի դեպքը: Դատիվի դեպքը շատ կարևոր է, քանի որ այն օգնում է մեզ հասկանալ, թե ինչպես է ստեղծվում կապերը նախադասություններում: Դատիվի դեպքը օգտագործվում է, երբ մենք խոսում ենք անուղղակի օբյեկտների կամ նախադասությունների մեջ: Այս դասի ընթացքում դուք կսովորեք, թե ինչպես օգտագործել դատիվի դեպքը նախադասություններում, և մենք կներկայացնենք օրինակներ, որպեսզի դուք ավելի լավ հասկանալը լինի:
Այս դասի կառուցվածքը հետևյալն է:
* Դատիվի դեպքի կարևորությունը
* Դատիվի դեպքի ձևավորումը


<div class="pg_page_title"><span lang>Կազախերեն</span> → <span cat>Դասավանդողների համար 0-ից A1-ի միավորում</span> → <span title>Դատական դաշտ</span></div>
* Դատիվի դեպքի օգտագործման օրինակներ
 
* Դասընթացի վարժություններ և լուծումներ


__TOC__
__TOC__


=== Դաշտի նկատմամբ ===
=== Դատիվի դեպքի կարևորությունը ===
 
Դատիվի դեպքը Կազախի լեզվի մի կարևոր բաղադրիչ է, որն օգնում է ձևավորել նախադասություններ, որտեղ բառերը փոխվում են, երբ փոխվում են նրանց դերերը: Կազախերենում դատիվի դեպքը սովորաբար օգտագործվում է, երբ խոսում ենք ինչ-որ բան տալու կամ ուղարկելու մասին: Սա նշանակում է, որ դուք պետք է իմանաք, թե ինչպես ճիշտ կիրառել այն, որպեսզի հաղորդակցությունը լինի հստակ և հասկանալի:
 
=== Դատիվի դեպքի ձևավորումը ===
 
Դատիվի դեպքը ձևավորվում է նախադասության մեջ բառի վերջում որոշակի վերջավորություն ավելացնելով: Կազախերենում կան որոշակի կանոններ, որոնց պետք է հետևել: Այս կանոնները կօգնեն ձեզ ճիշտ օգտագործել դատիվի դեպքը:
 
==== Դատիվի դեպքի վերջավորությունները ====
 
* Մարդկանց համար. վերջավորությունը `-ға` կամ `-ке`:
 
* Առարկաների և կենդանիների համար. վերջավորությունը `-ға` կամ `-ке`:
 
* Գործողությունների համար, որոնք ուղղակի չեն, կարող են օգտագործվել `-ға`:


Հիմա դուք կստանաք ինչպես օգտագործել դատական դաշտը կազախերեն բառացույցում։ Դատական դաշտը կիրառվում է նաև բառացույցի այն բաժնում, որտեղ ստանալու է ուղղակիորեն պայմանակը։ Դատական դաշտը հեշտությամբ հիշատակվում է այն բառերի համար, որոնք տրվում են ուղղակիորեն օբյեկտային հարցումների կամ պայմանների համար, և որոշ դեպքերում մարդը նաև դատավորվում է բացատրել այն բառերը, որոնք օգտագործվում են ուղղակիորեն շաբաթվա օրերի համար։
* Քաղաքների և երկրների անվանումների համար վերջավորությունը `-ға`:


=== Օրինակներ ===
=== Դատիվի դեպքի օգտագործման օրինակներ ===


Նախագծի առաջին օրը։ Ստուգենք, որ բնակարանի պատուհանը պատրաստ է անել ամենատարածված գույնը կազմակերպելու համար։ Այն պատկերացնելու համար կարող եք օգտվել հետևյալ բառերից։
Մենք կբերենք 20 օրինակ, որպեսզի ցույց տանք, թե ինչպես է դատիվի դեպքը օգտագործվում:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Կազախերեն !! Չափանիշեր !! Հայերեն
 
! Կազախ !! Բառարան !! Հայերեն
 
|-
 
| кітапқа  || kitapqa || գրքի համար
 
|-
|-
| բույր || būır || քույր
 
| менің досիս  || menin dosım || իմ ընկերոջը
 
|-
|-
| մարդ || mard || մարդ
 
| анасымен  || anasimen || մոր հետ
 
|-
|-
| ծով || tsov || ծով
 
| мектепке  || mektepke || դպրոցին
 
|-
 
| сенің әпքես  || senin äpkesi || քո քույրիկին
 
|-
 
| жұмысқа  || jumıssqa || աշխատանքի համար
 
|-
 
| ойынға  || oyınğa || խաղի համար
 
|-
 
| қалаға  || qalağa || քաղաքին
 
|-
 
| кітапханасына  || kitapxanasına || գրադարանին
 
|-
 
| оқушыға  || oquşığa || աշակերտին
 
|-
 
| сыйлыққа  || sıylıqqa || նվերի համար
 
|-
 
| ағаңа  || ağana || ձեր եղբոր
 
|-
 
| мұғалімге  || muğalimge || ուսուցչին
 
|-
 
| қаланың  || qalanyñ || քաղաքի
 
|-
 
| досыма  || dosıma || ընկերոջս
 
|-
 
| достарыма  || dostarıma || ընկերներիս
 
|-
 
| әкімге  || äkimge || քաղաքապետին
 
|-
 
| жаттығуға  || jattığuğa || մարզման
 
|-
 
| дәрігерге  || därigerge || բժիշկին
 
|-
 
| менің үйіме  || menin üııme || իմ տուն
 
|-
 
| ол үшін  || ol üşin || նրա համար
 
|}
|}


=== Դատական դաշտ օրինակները ===
== Դասընթացի վարժություններ ==
 
Այս վարժությունները կօգնեն ձեզ կիրառել այն, ինչ դուք սովորել եք:
 
=== Վարժություն 1 ===
 
'''Ընտրել ճիշտ դատիվի դեպքի վերջավորությունը:'''
 
1. Мен ___ (дос) _____________:
 
2. Сен ___ (мектеп) _____________:
 
3. Олар ___ (кітапхана) _____________:
 
4. Біз ___ (жұмыс) _____________:
 
'''Լուծումներ:'''
 
1. Менің досыма
 
2. Сенің мектебіңе
 
3. Олар кітапханасына
 
4. Біз жұмысқа
 
=== Վարժություն 2 ===
 
'''Համակարգել նախադասությունները, օգտագործելով դատիվի դեպքը:'''
 
1. Сыйлық - мен - ____ (дос).
 
2. Менің - кітап - ____ (мектеп).
 
3. Олар - жұмыс - ____ (жұмыс).
 
4. Сенің - ойын - ____ (дос).
 
'''Լուծումներ:'''
 
1. Сыйлық менің досыма
 
2. Менің кітабым мектебіне
 
3. Олар жұмысқа
 
4. Сенің ойыншыդ досыма
 
=== Վարժություն 3 ===
 
'''Ամբողջացրեք նախադասությունները, օգտագործելով դատիվի դեպքը:'''
 
1. Мен ___ (күлкі) _____________.
 
2. Сен ___ (сөз) _____________.
 
3. Ол ___ (тәжірибе) _____________.
 
4. Біз ___ (сыйлық) _____________.
 
'''Լուծումներ:'''
 
1. Мен күлкімді
 
2. Сен сөздеріңді
 
3. Ол тәжірибені
 
4. Біз сыйлықты
 
=== Վարժություն 4 ===
 
'''Ստեղծել ձեր սեփական նախադասությունները, օգտագործելով դատիվի դեպքի ձևերը:'''
 
1. ___________  _____________.
 
2. ___________  _____________.


Դատական դաշտը կիրառվում է ուղղակիորեն օբյեկտային հարցումների կամ պայմանների համար, և որոշ դեպքերում մարդը նաև դատավորվում է բացատրել այն բառերը, որոնք օգտագործվում են ուղղակիորեն շաբաթվա օրերի համար։ Դատական դաշտի դեպքում բոլոր բացատրական բառերը գրվում են տրված տեքստում այժմ։
3. ___________  _____________.


=== Քանականի դաշտ ===
4. ___________  _____________.


Դատական դաշտը սովորաբար օգտագործվում է բառացույցում, որտեղ հարցումը դեպի ուղղակիորեն պատասխանում է տրված պայմանին։ Այս դեպքում դատական դաշտը հասանելի է բոլոր օգտվողների համար։ Քանականի դաշտը կարող է պարունակել մեկ անձի հարցումների քանակը կամ մեկ օբյեկտի հարցումների քանակը։
'''Լուծումներ:''' (էլի 4 օրինակ)


=== Օրինակներ ===
1. Менің досыма նվեր


* Երբ օգտագործում եք ֆորման դեպի օբյեկտ, օրինակ՝ "Ընդհանրապես մենք կարող ենք ասել, որ այն բացատրված է նոր ձեռքբերումների համար։" ապա դատական դաշտը պետք է սովորաբար լինի «նոր ձեռքբերումների»։
2. Сенің әпքես мектеп


* Երբ օգտագործում եք ֆորման դեպի բառացույց, օրինակ՝ "Ես կարող եմ տեղադրել ձեր պաշտոնը մեր ցանցային։" ապա դատական դաշտը պետք է լինի «ձեր պաշտոնը»։
3. Олардың анасымен


=== Հատուկ դաշտ ===
4. Менің жұмысым


Հատուկ դաշտը կիրառվում է մ
=== Վարժություն 5 ===


{{Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-hy}}
'''Ուղղել սխալները դատիվի դեպքում:'''
 
1. Менің досы - кітап.
 
2. Сенің мектеп - балалар.
 
3. Олар - жұмыс - адамдар.
 
4. Менің үй - гүл.
 
'''Լուծումներ:'''
 
1. Менің досыма кітап
 
2. Сенің мектебіңе балалар
 
3. Олар жұмысқа адамдар
 
4. Менің үйіме гүл
 
=== Վարժություն 6 ===
 
'''Ընտրել ճիշտ դատիվի դեպքի վերջավորությունը:'''
 
1. Мен ___ (жұмыс) _____________.
 
2. Сен ___ (дос) _____________.
 
3. Ол ___ (кітапхана) _____________.
 
4. Біз ___ (сыйлық) _____________.
 
'''Լուծումներ:'''
 
1. Мен жұмысқа
 
2. Сенің досыма
 
3. Ол кітапханасына
 
4. Біз сыйлыққа
 
=== Վարժություն 7 ===
 
'''Կապել նախադասությունները դատիվի դեպքի ձևերով:'''
 
1. Мен кітап - _________.
 
2. Сен дос - _________.
 
3. Олар жұмыс - _________.
 
4. Біз мектеп - _________.
 
'''Լուծումներ:'''
 
1. Менің кіաբս զրույց
 
2. Сенің досը
 
3. Олар жұмыс
 
4. Біз мектеп
 
=== Վարժություն 8 ===
 
'''Ստեղծել նախադասություններ, օգտագործելով դատիվի դեպքը:'''
 
1. ___________  _____________.
 
2. ___________  _____________.
 
3. ___________  _____________.
 
4. ___________  _____________.
 
'''Լուծումներ:''' (էլի 4 օրինակ)
 
1. Менің досս
 
2. Сенің мектեբ
 
3. Олардың анасին
 
4. Менің жұмысս
 
=== Վարժություն 9 ===
 
'''Ամբողջացրեք նախադասությունները:'''
 
1. Мен ___ (сыйлық) _____________.
 
2. Сен ___ (мектеп) _____________.
 
3. Ол ___ (кітапхана) _____________.
 
4. Біз ___ (жұмыс) _____________.
 
'''Լուծումներ:'''
 
1. Мен сыйլարդ իմ
 
2. Сен мектепի
 
3. Ол кітапханасына
 
4. Біз жұмысымыз
 
=== Վարժություն 10 ===
 
'''Ստեղծել նախադասություններ դատիվի դեպքի ձևերով:'''
 
1. ___________  _____________.
 
2. ___________  _____________.
 
3. ___________  _____________.
 
4. ___________  _____________.
 
'''Լուծումներ:''' (էլի 4 օրինակ)
 
1. Менің досս
 
2. Сенің мектեբ
 
3. Олардың анасին
 
4. Менің жұмысս
 
{{#seo:
 
|title=Կազախի լեզվի դատիվի դեպքը
 
|keywords=Դատիվի դեպք, Կազախերեն, լեզվի ուսուցում, հայերեն, լեզվաբառարան
 
|description=Այս դասում դուք կսովորեք, թե ինչպես օգտագործել դատիվի դեպքը Կազախի լեզվում, ինչպես նաև վարժություններ այն կիրառելու համար:
 
}}
 
{{Template:Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-hy}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 48: Line 373:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 




{{Kazakh-Page-Bottom}}
{{Kazakh-Page-Bottom}}

Latest revision as of 15:56, 22 August 2024


Kazakh-language-lesson-polyglot-club.jpg

Դասի Ներմուծում[edit | edit source]

Բարի գալուստ այս նոր դասին, որտեղ մենք կսովորենք Կազախի լեզվի դատիվի դեպքը: Դատիվի դեպքը շատ կարևոր է, քանի որ այն օգնում է մեզ հասկանալ, թե ինչպես է ստեղծվում կապերը նախադասություններում: Դատիվի դեպքը օգտագործվում է, երբ մենք խոսում ենք անուղղակի օբյեկտների կամ նախադասությունների մեջ: Այս դասի ընթացքում դուք կսովորեք, թե ինչպես օգտագործել դատիվի դեպքը նախադասություններում, և մենք կներկայացնենք օրինակներ, որպեսզի դուք ավելի լավ հասկանալը լինի:

Այս դասի կառուցվածքը հետևյալն է:

  • Դատիվի դեպքի կարևորությունը
  • Դատիվի դեպքի ձևավորումը
  • Դատիվի դեպքի օգտագործման օրինակներ
  • Դասընթացի վարժություններ և լուծումներ

Դատիվի դեպքի կարևորությունը[edit | edit source]

Դատիվի դեպքը Կազախի լեզվի մի կարևոր բաղադրիչ է, որն օգնում է ձևավորել նախադասություններ, որտեղ բառերը փոխվում են, երբ փոխվում են նրանց դերերը: Կազախերենում դատիվի դեպքը սովորաբար օգտագործվում է, երբ խոսում ենք ինչ-որ բան տալու կամ ուղարկելու մասին: Սա նշանակում է, որ դուք պետք է իմանաք, թե ինչպես ճիշտ կիրառել այն, որպեսզի հաղորդակցությունը լինի հստակ և հասկանալի:

Դատիվի դեպքի ձևավորումը[edit | edit source]

Դատիվի դեպքը ձևավորվում է նախադասության մեջ բառի վերջում որոշակի վերջավորություն ավելացնելով: Կազախերենում կան որոշակի կանոններ, որոնց պետք է հետևել: Այս կանոնները կօգնեն ձեզ ճիշտ օգտագործել դատիվի դեպքը:

Դատիվի դեպքի վերջավորությունները[edit | edit source]

  • Մարդկանց համար. վերջավորությունը `-ға` կամ `-ке`:
  • Առարկաների և կենդանիների համար. վերջավորությունը `-ға` կամ `-ке`:
  • Գործողությունների համար, որոնք ուղղակի չեն, կարող են օգտագործվել `-ға`:
  • Քաղաքների և երկրների անվանումների համար վերջավորությունը `-ға`:

Դատիվի դեպքի օգտագործման օրինակներ[edit | edit source]

Մենք կբերենք 20 օրինակ, որպեսզի ցույց տանք, թե ինչպես է դատիվի դեպքը օգտագործվում:

Կազախ Բառարան Հայերեն
кітапқа kitapqa գրքի համար
менің досիս menin dosım իմ ընկերոջը
анасымен anasimen մոր հետ
мектепке mektepke դպրոցին
сенің әпքես senin äpkesi քո քույրիկին
жұмысқа jumıssqa աշխատանքի համար
ойынға oyınğa խաղի համար
қалаға qalağa քաղաքին
кітапханасына kitapxanasına գրադարանին
оқушыға oquşığa աշակերտին
сыйлыққа sıylıqqa նվերի համար
ағаңа ağana ձեր եղբոր
мұғалімге muğalimge ուսուցչին
қаланың qalanyñ քաղաքի
досыма dosıma ընկերոջս
достарыма dostarıma ընկերներիս
әкімге äkimge քաղաքապետին
жаттығуға jattığuğa մարզման
дәрігерге därigerge բժիշկին
менің үйіме menin üııme իմ տուն
ол үшін ol üşin նրա համար

Դասընթացի վարժություններ[edit | edit source]

Այս վարժությունները կօգնեն ձեզ կիրառել այն, ինչ դուք սովորել եք:

Վարժություն 1[edit | edit source]

Ընտրել ճիշտ դատիվի դեպքի վերջավորությունը:

1. Мен ___ (дос) _____________:

2. Сен ___ (мектеп) _____________:

3. Олар ___ (кітапхана) _____________:

4. Біз ___ (жұмыс) _____________:

Լուծումներ:

1. Менің досыма

2. Сенің мектебіңе

3. Олар кітапханасына

4. Біз жұмысқа

Վարժություն 2[edit | edit source]

Համակարգել նախադասությունները, օգտագործելով դատիվի դեպքը:

1. Сыйлық - мен - ____ (дос).

2. Менің - кітап - ____ (мектеп).

3. Олар - жұмыс - ____ (жұмыс).

4. Сенің - ойын - ____ (дос).

Լուծումներ:

1. Сыйлық менің досыма

2. Менің кітабым мектебіне

3. Олар жұмысқа

4. Сенің ойыншыդ досыма

Վարժություն 3[edit | edit source]

Ամբողջացրեք նախադասությունները, օգտագործելով դատիվի դեպքը:

1. Мен ___ (күлкі) _____________.

2. Сен ___ (сөз) _____________.

3. Ол ___ (тәжірибе) _____________.

4. Біз ___ (сыйлық) _____________.

Լուծումներ:

1. Мен күлкімді

2. Сен сөздеріңді

3. Ол тәжірибені

4. Біз сыйлықты

Վարժություն 4[edit | edit source]

Ստեղծել ձեր սեփական նախադասությունները, օգտագործելով դատիվի դեպքի ձևերը:

1. ___________ _____________.

2. ___________ _____________.

3. ___________ _____________.

4. ___________ _____________.

Լուծումներ: (էլի 4 օրինակ)

1. Менің досыма նվեր

2. Сенің әпքես мектеп

3. Олардың анасымен

4. Менің жұмысым

Վարժություն 5[edit | edit source]

Ուղղել սխալները դատիվի դեպքում:

1. Менің досы - кітап.

2. Сенің мектеп - балалар.

3. Олар - жұмыс - адамдар.

4. Менің үй - гүл.

Լուծումներ:

1. Менің досыма кітап

2. Сенің мектебіңе балалар

3. Олар жұмысқа адамдар

4. Менің үйіме гүл

Վարժություն 6[edit | edit source]

Ընտրել ճիշտ դատիվի դեպքի վերջավորությունը:

1. Мен ___ (жұмыс) _____________.

2. Сен ___ (дос) _____________.

3. Ол ___ (кітапхана) _____________.

4. Біз ___ (сыйлық) _____________.

Լուծումներ:

1. Мен жұмысқа

2. Сенің досыма

3. Ол кітапханасына

4. Біз сыйлыққа

Վարժություն 7[edit | edit source]

Կապել նախադասությունները դատիվի դեպքի ձևերով:

1. Мен кітап - _________.

2. Сен дос - _________.

3. Олар жұмыс - _________.

4. Біз мектеп - _________.

Լուծումներ:

1. Менің кіաբս զրույց

2. Сенің досը

3. Олар жұмыс

4. Біз мектеп

Վարժություն 8[edit | edit source]

Ստեղծել նախադասություններ, օգտագործելով դատիվի դեպքը:

1. ___________ _____________.

2. ___________ _____________.

3. ___________ _____________.

4. ___________ _____________.

Լուծումներ: (էլի 4 օրինակ)

1. Менің досս

2. Сенің мектեբ

3. Олардың анасին

4. Менің жұмысս

Վարժություն 9[edit | edit source]

Ամբողջացրեք նախադասությունները:

1. Мен ___ (сыйлық) _____________.

2. Сен ___ (мектеп) _____________.

3. Ол ___ (кітапхана) _____________.

4. Біз ___ (жұмыс) _____________.

Լուծումներ:

1. Мен сыйլարդ իմ

2. Сен мектепի

3. Ол кітапханасына

4. Біз жұмысымыз

Վարժություն 10[edit | edit source]

Ստեղծել նախադասություններ դատիվի դեպքի ձևերով:

1. ___________ _____________.

2. ___________ _____________.

3. ___________ _____________.

4. ___________ _____________.

Լուծումներ: (էլի 4 օրինակ)

1. Менің досս

2. Сенің мектեբ

3. Олардың анасին

4. Менің жұмысս

Table of Contents - Kazakh Course - 0 to A1[edit source]


Kazakh Pronunciation


Greetings and Basic Expressions


Kazakh Cases


Food and Drink


Verbs


Traditions and Customs


Family and Relationships


Adjectives


Traveling and Directions


Pronouns


Shopping and Consumerism


Art and Literature


Adverbs


Health and Medical Emergencies


Sports and Recreation


Prepositions and Postpositions


Nature and Environment