Difference between revisions of "Language/Kazakh/Grammar/Genitive-Case/hy"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Kazakh-Page-Top}} | {{Kazakh-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Kazakh/hy|Կազախ]] </span> → <span cat>[[Language/Kazakh/Grammar/hy|Մանրամասնություն]]</span> → <span level>[[Language/Kazakh/Grammar/0-to-A1-Course/hy|0-ից A1 դասընթաց]]</span> → <span title>Ծագման դեպք</span></div> | |||
== Ծանոթացում == | |||
Բարի գալուստ Կազախ լեզվի դասընթացի այս նոր փուլին, որտեղ մենք կքննարկենք բարդ, սակայն կարևոր թեմա՝ '''ծագման դեպքը''' (genitive case): Այս դեպքը Կազախ լեզվում ունի իր առանձնահատուկ նշանակությունը, որն օգնում է մեզ հասկանալ, թե ինչպես են կապվում անունները և նրանց նշանակությունը։ Այն օգտագործվում է, որպեսզի ցույց տա, թե ինչ է պատկանում ինչ-որ մեկին կամ ինչ-որ բանի։ Այս դասի ընթացքում մենք կծանոթանանք ծագման դեպքի օգտագործմանը անունների և ածանցների հետ, ինչպես նաև կվերլուծենք դրա կառուցվածքը։ | |||
Մենք նաև ավելի լավ կհասկանանք, թե ինչպես կարելի է ճիշտ օգտագործել ծագման դեպքը օրինական և գրավոր խոսքում։ Դասը կներառի մի շարք օրինակներ, որոնք կօգնեն ձեզ ավելի լավ grasp this concept, ինչպես նաև մի քանի վարժություններ, որոնք կօգնեն ամրապնդել ձեր գիտելիքները։ | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Ծագման դեպքի նշանակությունը === | ||
Ծագման դեպքը, կամ ինչպես մենք այն կոչում ենք «генитив», ցույց է տալիս պատկանելություն կամ առնչություն: Օրինակ, երբ ասում ենք «Ալմայի գիրք», մենք հասկանում ենք, որ գիրքն Ալմային է պատկանում։ Ընդհանուր առմամբ, ծագման դեպքը կարող է օգտագործվել հետևյալ իրավիճակներում. | |||
* '''Պատկանելություն''' - ցույց է տալիս, թե ինչ է պատկանում ինչ-որ մեկին կամ ինչ-որ բանի։ | |||
* '''Արժեք''' - ցույց է տալիս, թե ինչ արժեք ունի ինչ-որ բան։ | |||
* '''Աբստրակտ կապեր''' - կարող է օգտագործվել ավելի առաջադեմ նախադասություններում, որտեղ անհրաժեշտ է ցույց տալ կապերը։ | |||
=== Ծագման դեպքի կառուցվածքը === | |||
Ծագման դեպքի ձևավորումը Կազախերենում, որպես կանոն, կախված է անունների և ածանցների վերջավորություններից: Մենք կտեսնենք, թե ինչպես են փոփոխվում անունները և ածանցները, երբ օգտագործում ենք ծագման դեպքը: | |||
|- | |||
! Անուն !! Աղբյուր !! Ծագման դեպքի ձև | |||
|- | |||
| Кітап || kitap || Кітаптың | |||
|- | |||
| Адам || adam || Адамның | |||
|- | |||
| Үй || üı || Үйдің | |||
|- | |||
| Дос || dos || Достың | |||
|- | |||
| Ата || ata || Атаңның | |||
|- | |||
| Жер || jer || Жердің | |||
|- | |||
| Су || su || Судың | |||
|- | |||
| Кәсіп || kəsip || Кәсіптің | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Бала || bala || Баланың | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Көлік || kölik || Көліктің | |||
|} | |} | ||
=== Ածանցների հետ օգտագործումը === | |||
Ծագման դեպքը նաև կիրառվում է ածանցների հետ: Ածանցները, որոնք ցույց են տալիս պատկանելությունը, միանում են ծագման դեպքի հետ: Այսպիսով, երբ ծագման դեպքը օգտագործվում է ածանցների հետ, մենք ստանում ենք նոր իմաստ: | |||
|- | |||
! Ածանց !! Օրինակ | |||
|- | |||
| Менің || Менің кітабым (Իմ գիրքը) | |||
|- | |||
| Сенің || Сенің досың (Քո ընկերը) | |||
|- | |||
| Оның || Оның үйі (Նրա տունը) | |||
|- | |||
| Біздің || Біздің балаларымыз (Մեր երեխաները) | |||
|- | |||
| Сіздің || Сіздің көлігіңіз (Ձեր մեքենան) | |||
|} | |||
=== Օրինակներ === | |||
Այժմ մենք կքննարկենք 20 օրինակ, որոնք կօգնեն ձեզ ավելի լավ հասկանալ ծագման դեպքը: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Կազախ !! Հնչյունավորում !! Հայերեն | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Кітаптың беті || kitaptyŋ beti || Գիրքի էջը | |||
|- | |||
| Адамның дауысы || adamnyŋ daǵuyśy || Հ人的 ձայնը | |||
|- | |||
| Үйдің терезесі || üıdiŋ terezesі || Տան պատուհանը | |||
|- | |||
| Достың кеңесі || dostyŋ keńesі || Ընկերի խորհուրդը | |||
|- | |||
| Атаңның жұмысы || ataŋnyŋ jumysy || Հոր աշխատանքը | |||
|- | |||
| Жердің беті || jerdiŋ betі || Հողի մակերևույթը | |||
|- | |||
| Судың салмағы || sudyŋ salmaǵy || Ջրի քաշը | |||
|- | |||
| Кәсіптің табысы || kəsiptiŋ tabysy || Գործի եկամուտը | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Баланың ойыншығы || balanyŋ oıynshyǵy || Երեխայի խաղալիքը | |||
|- | |||
| Көліктің жылдамдығы || köliktiŋ jıldamdıǵy || Մեքենայի արագությունը | |||
|- | |||
| Кітаптың авторы || kitaptyŋ avtorı || Գիրքի հեղինակ | |||
|- | |||
| Адамның өмірі || adamnyŋ ömіrі || Հ人的 կյանքը | |||
|- | |||
| Үйдің иесі || üıdiŋ iesі || Տան տեր | |||
|- | |||
| Достың досы || dostyŋ dosı || Ընկերի ընկերը | |||
|- | |||
| Атаңның сөзі || ataŋnyŋ sözi || Հոր խոսքը | |||
|- | |||
| Жердің ресурстары || jerdiŋ resursı || Հողի ռեսուրսները | |||
|- | |||
| Судың көзі || sudyŋ közі || Ջրի աղբյուրը | |||
|- | |||
| Кәсіптің түрі || kəsiptiŋ türі || Գործի տեսակ | |||
|- | |||
| Баланың арманы || balanyŋ armany || Երեխայի երազանքը | |||
|- | |||
| Көліктің иесі || köliktiŋ iesі || Մեքենայի տերը | |||
|} | |} | ||
== | === Վարժություններ === | ||
Այժմ, մենք կանցնենք վարժություններին, որոնք կօգնեն ձեզ կիրառել սովորածները: | |||
==== Վարժություն 1 ==== | |||
Ընտրեք ճիշտ ծագման դեպքի ձևը հետևյալ անունների համար: | |||
1. Кітап (գիրք) - __________ | |||
2. Адам (մարդ) - __________ | |||
3. Үй (տուն) - __________ | |||
4. Дос (ընկեր) - __________ | |||
5. Бала (երեխա) - __________ | |||
''Solution:'' | |||
1. Кітаптың | |||
2. Адамның | |||
3. Үйдің | |||
4. Достың | |||
5. Баланың | |||
==== Վարժություն 2 ==== | |||
Ուղարկեք արտահայտություններ, օգտագործելով ծագման դեպքը հետևյալ ածանցներով: | |||
1. Менің | |||
2. Сенің | |||
3. Оның | |||
4. Біздің | |||
5. Сіздің | |||
''Solution:'' | |||
1. Менің кітабым | |||
2. Сенің досың | |||
3. Оның үйі | |||
4. Біздің балаларымыз | |||
5. Сіздің көлігіңіз | |||
==== Վարժություն 3 ==== | |||
Փոխակերպեք հետևյալ նախադասությունները ծագման դեպքով: | |||
1. Бұл кітап - менің: | |||
2. Նա ունի ընկեր: | |||
3. Աշխարհը իմ erti: | |||
4. Վայրի նավը նրա: | |||
5. Քաղաքը մեր: | |||
''Solution:'' | |||
1. Бұл менің кітабым. | |||
2. Ол достың бар. | |||
3. Бұл իմ әлемը. | |||
4. Նրա նավը է. | |||
5. Քաղաքը մեր. | |||
==== Վարժություն 4 ==== | |||
Նշեք, թե որ դեպքի ձևը է ճիշտ: | |||
1. Кітаптың _________ | |||
2. Адамның _________ | |||
3. Үйдің _________ | |||
4. Достың _________ | |||
5. Баланың _________ | |||
''Solution:'' | |||
1. Кітаптың беті | |||
2. Адамның дауысы | |||
3. Үйдің терезесі | |||
4. Достың кеңесі | |||
5. Баланың ойынը | |||
==== Վարժություն 5 ==== | |||
Գրեք 5 նախադասություն, օգտագործելով ծագման դեպքը: | |||
''Solution:'' | |||
1. Бұл менің кітабым. | |||
2. Նրա տունը գեղեցիկ է. | |||
3. Դուրս եկա ընկերոջս հետ. | |||
4. Երեխաների խաղալիքները նոր են. | |||
5. Մենք ունենք մեր մեքենան: | |||
==== Վարժություն 6 ==== | |||
Տեղադրեք ճիշտ ածանցները հետևյալ նախադասություններում: | |||
1. __________ кітабым | |||
2. __________ досым | |||
3. __________ үй | |||
4. __________ бала | |||
5. __________ көлік | |||
''Solution:'' | |||
1. Менің | |||
2. Сенің | |||
3. Оның | |||
4. Біздің | |||
5. Сіздің | |||
==== Վարժություն 7 ==== | |||
Ուշադրություն դարձրեք հետևյալ նախադասություններին և գտնել ծագման դեպքը: | |||
1. Աննա Ադամի տունն է: | |||
2. Սա նրա գիրքն է: | |||
3. Ես գտել եմ մորս ծրագիրը: | |||
4. Դու ունես ընկերոջս համար: | |||
5. Մենք ունենք մեր մեքենան: | |||
''Solution:'' | |||
1. Ադամի | |||
2. նրա | |||
3. մորս | |||
4. ընկերոջս | |||
5. մեր | |||
==== Վարժություն 8 ==== | |||
Ընտրեք ճիշտ նախադասություններ, օգտագործելով ծագման դեպքը: | |||
1. Кітаптың _________ | |||
2. Адамның _________ | |||
3. Үйдің _________ | |||
4. Достың _________ | |||
5. Баланың _________ | |||
''Solution:'' | |||
1. Кітаптың бетін | |||
2. Адамның дауын | |||
3. Үйдің терեսը | |||
4. Достың кеңեսը | |||
5. Баланың խաղալիքը | |||
==== Վարժություն 9 ==== | |||
Գրեք 5 նախադասություն, օգտագործելով ածանցները և ծագման դեպքը: | |||
''Solution:'' | |||
1. Սա իմ ընկերոջ տունն է: | |||
2. Նրա խաղալիքները նոր են: | |||
3. Մեր երեխաները խաղում են: | |||
4. Քո գիրքը սեղանի վրա է: | |||
5. Բոլոր երեխաների խաղալիքները նոր են: | |||
==== Վարժություն 10 ==== | |||
Գտեք և նշեք, թե որտեղ է օգտագործվում ծագման դեպքը հետևյալ նախադասություններում: | |||
1. Սա իմ գրքի էջն է: | |||
2. Նրա մեքենայի գույնը գեղեցիկ է: | |||
3. Ամառային արձակուրդների ժամանակ երեխաները խաղում են: | |||
4. Սրտի ձայնը լսվում է: | |||
5. Մենք ունենք մեր սիրելի խաղալիքները: | |||
''Solution:'' | |||
1. գրքի | |||
2. մեքենայի | |||
3. արձակուրդների | |||
4. սրտի | |||
5. խաղալիքները | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
{{Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-hy}} | |title=Ծագման դեպքի ուսուցում Կազախերենում | ||
|keywords=Կազախ լեզու, ծագման դեպք, ուսուցում, ածանցներ, անուններ | |||
|description=Այս դասում դուք կսովորեք Կազախերենում ծագման դեպքի օգտագործումը անունների և ածանցների հետ: | |||
}} | |||
{{Template:Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-hy}} | |||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 62: | Line 453: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]] | [[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
{{Kazakh-Page-Bottom}} | {{Kazakh-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 15:26, 22 August 2024
Ծանոթացում[edit | edit source]
Բարի գալուստ Կազախ լեզվի դասընթացի այս նոր փուլին, որտեղ մենք կքննարկենք բարդ, սակայն կարևոր թեմա՝ ծագման դեպքը (genitive case): Այս դեպքը Կազախ լեզվում ունի իր առանձնահատուկ նշանակությունը, որն օգնում է մեզ հասկանալ, թե ինչպես են կապվում անունները և նրանց նշանակությունը։ Այն օգտագործվում է, որպեսզի ցույց տա, թե ինչ է պատկանում ինչ-որ մեկին կամ ինչ-որ բանի։ Այս դասի ընթացքում մենք կծանոթանանք ծագման դեպքի օգտագործմանը անունների և ածանցների հետ, ինչպես նաև կվերլուծենք դրա կառուցվածքը։
Մենք նաև ավելի լավ կհասկանանք, թե ինչպես կարելի է ճիշտ օգտագործել ծագման դեպքը օրինական և գրավոր խոսքում։ Դասը կներառի մի շարք օրինակներ, որոնք կօգնեն ձեզ ավելի լավ grasp this concept, ինչպես նաև մի քանի վարժություններ, որոնք կօգնեն ամրապնդել ձեր գիտելիքները։
Ծագման դեպքի նշանակությունը[edit | edit source]
Ծագման դեպքը, կամ ինչպես մենք այն կոչում ենք «генитив», ցույց է տալիս պատկանելություն կամ առնչություն: Օրինակ, երբ ասում ենք «Ալմայի գիրք», մենք հասկանում ենք, որ գիրքն Ալմային է պատկանում։ Ընդհանուր առմամբ, ծագման դեպքը կարող է օգտագործվել հետևյալ իրավիճակներում.
- Պատկանելություն - ցույց է տալիս, թե ինչ է պատկանում ինչ-որ մեկին կամ ինչ-որ բանի։
- Արժեք - ցույց է տալիս, թե ինչ արժեք ունի ինչ-որ բան։
- Աբստրակտ կապեր - կարող է օգտագործվել ավելի առաջադեմ նախադասություններում, որտեղ անհրաժեշտ է ցույց տալ կապերը։
Ծագման դեպքի կառուցվածքը[edit | edit source]
Ծագման դեպքի ձևավորումը Կազախերենում, որպես կանոն, կախված է անունների և ածանցների վերջավորություններից: Մենք կտեսնենք, թե ինչպես են փոփոխվում անունները և ածանցները, երբ օգտագործում ենք ծագման դեպքը:
|-
! Անուն !! Աղբյուր !! Ծագման դեպքի ձև
|-
| Кітап || kitap || Кітаптың
|-
| Адам || adam || Адамның
|-
| Үй || üı || Үйдің
|-
| Дос || dos || Достың
|-
| Ата || ata || Атаңның
|-
| Жер || jer || Жердің
|-
| Су || su || Судың
|-
| Кәсіп || kəsip || Кәсіптің
|-
| Бала || bala || Баланың
|-
| Көлік || kölik || Көліктің
|}
Ածանցների հետ օգտագործումը[edit | edit source]
Ծագման դեպքը նաև կիրառվում է ածանցների հետ: Ածանցները, որոնք ցույց են տալիս պատկանելությունը, միանում են ծագման դեպքի հետ: Այսպիսով, երբ ծագման դեպքը օգտագործվում է ածանցների հետ, մենք ստանում ենք նոր իմաստ:
|-
! Ածանց !! Օրինակ
|-
| Менің || Менің кітабым (Իմ գիրքը)
|-
| Сенің || Сенің досың (Քո ընկերը)
|-
| Оның || Оның үйі (Նրա տունը)
|-
| Біздің || Біздің балаларымыз (Մեր երեխաները)
|-
| Сіздің || Сіздің көлігіңіз (Ձեր մեքենան)
|}
Օրինակներ[edit | edit source]
Այժմ մենք կքննարկենք 20 օրինակ, որոնք կօգնեն ձեզ ավելի լավ հասկանալ ծագման դեպքը:
Կազախ | Հնչյունավորում | Հայերեն |
---|---|---|
Кітаптың беті | kitaptyŋ beti | Գիրքի էջը |
Адамның дауысы | adamnyŋ daǵuyśy | Հ人的 ձայնը |
Үйдің терезесі | üıdiŋ terezesі | Տան պատուհանը |
Достың кеңесі | dostyŋ keńesі | Ընկերի խորհուրդը |
Атаңның жұмысы | ataŋnyŋ jumysy | Հոր աշխատանքը |
Жердің беті | jerdiŋ betі | Հողի մակերևույթը |
Судың салмағы | sudyŋ salmaǵy | Ջրի քաշը |
Кәсіптің табысы | kəsiptiŋ tabysy | Գործի եկամուտը |
Баланың ойыншығы | balanyŋ oıynshyǵy | Երեխայի խաղալիքը |
Көліктің жылдамдығы | köliktiŋ jıldamdıǵy | Մեքենայի արագությունը |
Кітаптың авторы | kitaptyŋ avtorı | Գիրքի հեղինակ |
Адамның өмірі | adamnyŋ ömіrі | Հ人的 կյանքը |
Үйдің иесі | üıdiŋ iesі | Տան տեր |
Достың досы | dostyŋ dosı | Ընկերի ընկերը |
Атаңның сөзі | ataŋnyŋ sözi | Հոր խոսքը |
Жердің ресурстары | jerdiŋ resursı | Հողի ռեսուրսները |
Судың көзі | sudyŋ közі | Ջրի աղբյուրը |
Кәсіптің түрі | kəsiptiŋ türі | Գործի տեսակ |
Баланың арманы | balanyŋ armany | Երեխայի երազանքը |
Көліктің иесі | köliktiŋ iesі | Մեքենայի տերը |
Վարժություններ[edit | edit source]
Այժմ, մենք կանցնենք վարժություններին, որոնք կօգնեն ձեզ կիրառել սովորածները:
Վարժություն 1[edit | edit source]
Ընտրեք ճիշտ ծագման դեպքի ձևը հետևյալ անունների համար:
1. Кітап (գիրք) - __________
2. Адам (մարդ) - __________
3. Үй (տուն) - __________
4. Дос (ընկեր) - __________
5. Бала (երեխա) - __________
Solution:
1. Кітаптың
2. Адамның
3. Үйдің
4. Достың
5. Баланың
Վարժություն 2[edit | edit source]
Ուղարկեք արտահայտություններ, օգտագործելով ծագման դեպքը հետևյալ ածանցներով:
1. Менің
2. Сенің
3. Оның
4. Біздің
5. Сіздің
Solution:
1. Менің кітабым
2. Сенің досың
3. Оның үйі
4. Біздің балаларымыз
5. Сіздің көлігіңіз
Վարժություն 3[edit | edit source]
Փոխակերպեք հետևյալ նախադասությունները ծագման դեպքով:
1. Бұл кітап - менің:
2. Նա ունի ընկեր:
3. Աշխարհը իմ erti:
4. Վայրի նավը նրա:
5. Քաղաքը մեր:
Solution:
1. Бұл менің кітабым.
2. Ол достың бар.
3. Бұл իմ әлемը.
4. Նրա նավը է.
5. Քաղաքը մեր.
Վարժություն 4[edit | edit source]
Նշեք, թե որ դեպքի ձևը է ճիշտ:
1. Кітаптың _________
2. Адамның _________
3. Үйдің _________
4. Достың _________
5. Баланың _________
Solution:
1. Кітаптың беті
2. Адамның дауысы
3. Үйдің терезесі
4. Достың кеңесі
5. Баланың ойынը
Վարժություն 5[edit | edit source]
Գրեք 5 նախադասություն, օգտագործելով ծագման դեպքը:
Solution:
1. Бұл менің кітабым.
2. Նրա տունը գեղեցիկ է.
3. Դուրս եկա ընկերոջս հետ.
4. Երեխաների խաղալիքները նոր են.
5. Մենք ունենք մեր մեքենան:
Վարժություն 6[edit | edit source]
Տեղադրեք ճիշտ ածանցները հետևյալ նախադասություններում:
1. __________ кітабым
2. __________ досым
3. __________ үй
4. __________ бала
5. __________ көлік
Solution:
1. Менің
2. Сенің
3. Оның
4. Біздің
5. Сіздің
Վարժություն 7[edit | edit source]
Ուշադրություն դարձրեք հետևյալ նախադասություններին և գտնել ծագման դեպքը:
1. Աննա Ադամի տունն է:
2. Սա նրա գիրքն է:
3. Ես գտել եմ մորս ծրագիրը:
4. Դու ունես ընկերոջս համար:
5. Մենք ունենք մեր մեքենան:
Solution:
1. Ադամի
2. նրա
3. մորս
4. ընկերոջս
5. մեր
Վարժություն 8[edit | edit source]
Ընտրեք ճիշտ նախադասություններ, օգտագործելով ծագման դեպքը:
1. Кітаптың _________
2. Адамның _________
3. Үйдің _________
4. Достың _________
5. Баланың _________
Solution:
1. Кітаптың бетін
2. Адамның дауын
3. Үйдің терեսը
4. Достың кеңեսը
5. Баланың խաղալիքը
Վարժություն 9[edit | edit source]
Գրեք 5 նախադասություն, օգտագործելով ածանցները և ծագման դեպքը:
Solution:
1. Սա իմ ընկերոջ տունն է:
2. Նրա խաղալիքները նոր են:
3. Մեր երեխաները խաղում են:
4. Քո գիրքը սեղանի վրա է:
5. Բոլոր երեխաների խաղալիքները նոր են:
Վարժություն 10[edit | edit source]
Գտեք և նշեք, թե որտեղ է օգտագործվում ծագման դեպքը հետևյալ նախադասություններում:
1. Սա իմ գրքի էջն է:
2. Նրա մեքենայի գույնը գեղեցիկ է:
3. Ամառային արձակուրդների ժամանակ երեխաները խաղում են:
4. Սրտի ձայնը լսվում է:
5. Մենք ունենք մեր սիրելի խաղալիքները:
Solution:
1. գրքի
2. մեքենայի
3. արձակուրդների
4. սրտի
5. խաղալիքները