Difference between revisions of "Language/Czech/Grammar/Introduction-to-Nouns/tr"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Czech-Page-Top}}
{{Czech-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Czech/tr|Çek]] </span> → <span cat>[[Language/Czech/Grammar/tr|Gramer]]</span> → <span level>[[Language/Czech/Grammar/0-to-A1-Course/tr|0'dan A1'e Kurs]]</span> → <span title>İsimlere Giriş</span></div>
== Giriş ==


<div class="pg_page_title"><span lang>Çekçe</span> → <span cat>Gramer</span> → <span level>[[Language/Czech/Grammar/0-to-A1-Course/tr|0'dan A1'e Kadar Kurs]]</span> → <span title>İsimlere Giriş</span></div>
Çek diline giriş yaparken, isimler dilin temel taşlarından biridir. İsimler, nesneleri, kişileri, yerleri ve kavramları tanımlamak için kullanılır. Eğer bir dilde kendinizi ifade etmek istiyorsanız, isimlerin doğru kullanımını öğrenmek son derece önemlidir. Bu derste, Çekçe'deki isimlerin cinsiyetlerini, tekil ve çoğul formlarını, ve durumlarını (hallerini) inceleyeceğiz. Öğreneceğiniz bilgiler, günlük konuşmalarda ve yazılarda kendinizi daha iyi ifade etmenizi sağlayacak.


__TOC__
__TOC__


== Seviye 1 ==
=== İsimlerin Cinsiyeti ===
=== Seviye 2: Çek İsimleri ===
 
Çekçe'de isimler üç cinsiyete ayrılır: dişi, erkek ve nötr. Cinsiyet, ismin sonuna bağlı olarak belirlenir. Aşağıda cinsiyetlerin özellikleri verilmiştir:
 
* '''Dişi İsimler''': Genellikle "-a" veya "-e" ile biter.
 
* '''Erkek İsimler''': Genellikle sessiz harflerle biter.
 
* '''Nötr İsimler''': Genellikle "-o" veya "-í" ile biter.
 
{| class="wikitable"


Çekçe, Slav dilleri ailesinde yer alan bir dildir. Çekçe konuşan ülkeler arasında Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Avusturya'da bazı azınlıklar yer almaktadır. Bu derste, Çekçe isimlerin temellerini öğreneceksiniz. İsimler, bir dilin yapı taşlarıdır ve bu nedenle Çekçe öğrenirken önemli bir konudur.
! Cinsiyet !! Örnekler !! Türkçe Çevirisi


=== Seviye 2: İsimlerin Cinsiyeti ===
|-


Çekçe, diğer birçok dil gibi, isimlere cinsiyet atar. Genellikle, bir isim eril veya dişi olarak kabul edilir. Cinsiyet, ismin sonundaki harflere veya kelimenin kökenine göre belirlenebilir. Örneğin, "muž" (erkek) eril bir isimdir, ancak "žena" (kadın) dişi bir isimdir. Bazı isimler, cinsiyetlerine göre farklı şekillerde değişir.
| Dişi || žena || kadın


Çekçe'deki cinsiyetlerin bazı kuralları vardır, ancak bu kuralların çoğu hatırlanması zor olabilir. Bu nedenle, Çekçe öğrenirken, kelime öğrenirken cinsiyetlerini de ezberlemek önemlidir.
|-


Aşağıdaki tabloda, bazı örnek Çek isimleri ve cinsiyetleri verilmiştir.
| Erkek || muž || erkek
 
|-
 
| Nötr || dítě || çocuk
 
|}
 
=== Tekil ve Çoğul İsimler ===
 
İsimlerin tekil ve çoğul formları, cinsiyetlerine göre değişir. Çekçe'de çoğul yaparken bazı kurallar vardır. Aşağıda bu kurallar ve örnekler verilmiştir:
 
* Dişi isimler çoğulda "-y" veya "-i" alır.
 
* Erkek isimler çoğulda "-i" veya "-ové" alır.
 
* Nötr isimler çoğulda "-ata" alır.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Çekçe !! Telaffuz !! Türkçe
 
! Cinsiyet !! Tekil !! Çoğul !! Türkçe Çevirisi
 
|-
|-
| muž || [muʃ] || adam (erkek)
 
| Dişi || žena || ženy || kadınlar
 
|-
|-
| žena || [ʒɛna] || kadın
 
| Erkek || muž || muži || erkekler
 
|-
|-
| dům || [duːm] || ev
 
|-
| Nötr || dítě || děti || çocuklar
| kniha || [knɪɦa] || kitap
 
|}
|}


=== Seviye 2: İsimlerin Tekil ve Çoğul Hali ===
=== İsimlerin Hali (Durumları) ===


Çekçe'deki isimler, tekil veya çoğul olabilir. Bazı isimler, çoğul hallerinde farklı bir şekle sahiptir. Çekçe'de, çoğul isimler genellikle "-y" veya "-i" ile biten bir ek alır. Örneğin, "kniha" (kitap) ismi, çoğul hali "knihy" şeklindedir.
Çekçe'de isimler, cümledeki işlevine göre farklı haller alır. Toplamda yedi durum vardır: nominatif, genitif, datif, akuzatif, vokatif, lokatif ve instrumental. Her durum, ismin sonuna eklenen belirli takılarla gösterilir. İşte bu durumlar hakkında genel bilgiler:


Bazı isimler, çoğul hallerinde tamamen farklı bir şekle sahiptir. Örneğin, "muž" (erkek) ismi, çoğul hali "muži" şeklindedir. Bu nedenle, Çekçe öğrenirken, her ismin çoğul halini de ezberlemeniz önemlidir.
1. '''Nominatif''': Öznenin durumudur.


Aşağıdaki tabloda, bazı örnek Çek isimleri ve çoğul halleri verilmiştir.
2. '''Genitif''': Sahipliği ifade eder.
 
3. '''Datif''': İyelik veya yönelme durumudur.
 
4. '''Akuzatif''': Nesne durumudur.
 
5. '''Vokatif''': Hitap durumudur.
 
6. '''Lokatif''': Yer belirtir.
 
7. '''Instrumental''': Araç belirtir.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Çekçe !! Telaffuz !! Türkçe
 
! Durum !! Örnek (Dişi) !! Örnek (Erkek) !! Örnek (Nötr) !! Türkçe Çevirisi
 
|-
 
| Nominatif || žena || muž || dítě || kadın, erkek, çocuk
 
|-
|-
| stůl || [stuːl] || masa
 
| Genitif || ženy || muže || dítěte || kadının, erkeğin, çocuğun
 
|-
|-
| stoly || [stolɪ] || masalar
 
| Datif || ženě || muži || dítěti || kadına, erkeğe, çocuğa
 
|-
|-
| dítě || [diːcɛ] || çocuk
 
| Akuzatif || ženu || muže || dítě || kadını, erkeği, çocuğu
 
|-
|-
| děti || [ɟɛcɪ] || çocuklar
 
| Vokatif || ženo || muži || dítě || kadın, erkek, çocuk (hitap)
 
|-
 
| Lokatif || ženě || muži || dítěti || kadında, erkekte, çocukta
 
|-
 
| Instrumental || ženou || mužem || dítětem || kadınla, erkekle, çocukla
 
|}
|}


=== Seviye 2: İsimlerin Hâlleri ===
== Örnekler ==


Çekçe'de, isimler farklı durumlarda farklı şekillerde kullanılır. Durumlar, bir kelimenin bir cümle içindeki rolüne bağlı olarak belirlenir. Çekçe'de yedi farklı durum vardır. Bu durumlar, isimlerin nasıl kullanılacağına dair ipuçları sağlar. Aşağıdaki tabloda, bazı örnek Çek isimlerinin durumları verilmiştir.
Aşağıda Çekçe isimlerin cinsiyet, tekil-çoğul formları ve durumları ile ilgili daha fazla örnek verilmiştir. Bu örnekler sayesinde öğrendiklerinizi pekiştirebilirsiniz.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Çekçe !! Telaffuz !! Türkçe !! Örnek Cümle
 
! Czech !! Pronunciation !! Turkish
 
|-
 
| stůl || stul || masa
 
|-
 
| knihovna || knihovna || kütüphane
 
|-
 
| auto || auto || araba
 
|-
 
| stromy || stromy || ağaçlar
 
|-
 
| pes || pes || köpek
 
|-
 
| kočka || kočka || kedi
 
|-
 
| dům || düm || ev
 
|-
 
| jídlo || yidlo || yemek
 
|-
 
| město || myesto || şehir
 
|-
 
| květina || květina || çiçek
 
|-
 
| hory || hory || dağlar
 
|-
 
| ulice || ulitse || sokak
 
|-
|-
| nominativ || [nominativ] || yalın || "Dům je velký." (Ev büyüktür.)
 
| kolo || kolo || bisiklet
 
|-
|-
| genitiv || [ɡɛnɪtɪv] || tamlayan || "Knihy muže jsou nové." (Adamın kitapları yeni.)
 
| zvíře || zviře || hayvan
 
|-
|-
| dativ || [datɪv] || yönelme || "Dám mu knihu." (Ona ona kitabı verdi.)
 
| řeka || řeka || nehir
 
|-
|-
| akuzativ || [akuzativ] || belirtmeli || "Mám dům." (Ben bir evim var.)
 
| jablko || yaplko || elma
 
|-
|-
| vokativ || [vokativ] || çağrışımsal || "Marie, přijď sem." (Marie, buraya gel.)
 
| hrad || hrat || kale
 
|-
|-
| lokativ || [lokatɪv] || yerel || "Jsem v knihovně." (Ben kütüphanedeyim.)
 
| třída || trida || sınıf
 
|-
|-
| instrumentál || [instrumɛntaːl] || araç || "Psaní je můj koníček." (Yazmak benim hobim.)
 
| okno || okno || pencere
 
|-
 
| židle || zidle || sandalye
 
|-
 
| táta || tata || baba
 
|}
|}


== Seviye 1 ==
== Alıştırmalar ==
 
Bu bölümde öğrendiklerinizi pekiştirmek için bazı alıştırmalar yapacağız. Her alıştırmanın ardından çözüm ve açıklamaları bulacaksınız.
 
=== Alıştırma 1 ===
 
Aşağıdaki isimlerin cinsiyetlerini belirleyin:
 
1. '''kniha''' (kitap)
 
2. '''stůl''' (masa)
 
3. '''auto''' (araba)
 
4. '''žena''' (kadın)
 
==== Çözüm ====
 
1. Dişi
 
2. Erkek
 
3. Nötr
 
4. Dişi
 
=== Alıştırma 2 ===
 
Aşağıdaki tekil isimleri çoğul hale getirin:
 
1. '''město''' (şehir)
 
2. '''dítě''' (çocuk)
 
3. '''pes''' (köpek)
 
4. '''kočka''' (kedi)
 
==== Çözüm ====
 
1. města (şehirler)
 
2. děti (çocuklar)
 
3. psi (köpekler)
 
4. kočky (kediler)
 
=== Alıştırma 3 ===
 
Verilen duruma göre aşağıdaki isimleri uygun hale getirin:
 
1. Nominatif: '''muž''' (erkek) →  Akuzatif: ______
 
2. Nominatif: '''žena''' (kadın) →  Genitif: ______
 
3. Nominatif: '''dítě''' (çocuk) →  Vokatif: ______
 
==== Çözüm ====
 
1. muže (erkek)
 
2. ženy (kadının)
 
3. dítě (çocuk)
 
=== Alıştırma 4 ===
 
Aşağıdaki cümlelerde boşlukları uygun isimlerle doldurun:
 
1. '''___''' (masa) je na stole. (Nominatif)
 
2. '''___''' (çocuk) hraje venku. (Nominatif)
 
3. '''___''' (kedi) spí na křesle. (Nominatif)
 
==== Çözüm ====
 
1. Stůl
 
2. Dítě
 
3. Kočka
 
=== Alıştırma 5 ===
 
Aşağıdaki isimlerin çoğul formlarını yazın:
 
1. '''kniha''' (kitap)
 
2. '''hrad''' (kale)
 
3. '''táta''' (baba)
 
==== Çözüm ====
 
1. knihy (kitaplar)
 
2. hrady (kale)
 
3. tátové (babalar)
 
=== Alıştırma 6 ===
 
Verilen cümlede isimlerin durumlarını belirleyin:
 
1. '''Žena''' (kadın) v parku. (Nominatif)
 
2. Dávám knihu '''muži''' (erkek). (Datif)
 
3. Vidím '''dítě''' (çocuk). (Akuzatif)
 
==== Çözüm ====
 
1. Nominatif
 
2. Datif
 
3. Akuzatif
 
=== Alıştırma 7 ===
 
Aşağıdaki isimleri cinsiyetlerine göre sıralayın:
 
1. '''auto''' (araba)
 
2. '''kniha''' (kitap)
 
3. '''muž''' (erkek)
 
==== Çözüm ====
 
* Dişi: kniha
 
* Erkek: muž
 
* Nötr: auto
 
=== Alıştırma 8 ===
 
Aşağıdaki isimleri çoğul hale getirin ve uygun durumu belirtin:
 
1. '''žena''' (kadın) → ______
 
2. '''pes''' (köpek) → ______
 
3. '''město''' (şehir) → ______
 
==== Çözüm ====
 
1. ženy (kadınlar) - Nominatif
 
2. psi (köpekler) - Nominatif
 
3. města (şehirler) - Nominatif
 
=== Alıştırma 9 ===
 
Aşağıdaki boşlukları doldurmak için uygun isimleri seçin:
 
1. '''___''' (kedi) je na střeše. (Nominatif)
 
2. '''___''' (dům) je velký. (Nominatif)
 
3. '''___''' (strom) roste. (Nominatif)
 
==== Çözüm ====
 
1. Kočka
 
2. Dům
 
3. Strom
 
=== Alıştırma 10 ===


Bu derste, Çek isimlerinin temellerine giriş yaptık. İsimler, Çekçe öğrenmek isteyenler için önemli bir konudur. Bu derste öğrendiklerinizi öğrenmenize ve pratik yapmanıza yardımcı olacak bir dizi alıştırma yapmanızı öneririz.
Aşağıdaki cümlelerde isimlerin durumlarını belirtin:


Bir sonraki derste, Çek sıfatlarına giriş yapacağız.
1. Vidím '''ženu''' (kadın). (Akuzatif)


2. Dávám '''dítěti''' (çocuk). (Datif)
3. '''Hrad''' (kale) je starý. (Nominatif)
==== Çözüm ====
1. Akuzatif
2. Datif
3. Nominatif


{{#seo:
{{#seo:
|title=Çekçe İsimlerine Giriş - 0'dan A1'e Kadar Kurs
 
|keywords=Çekçe, isimler, cinsiyet, tekil, çoğul, haller, dil öğrenme
|title=Çek Dili İsimler ve Temel Kurallar
|description=Çekçe öğrenirken, isimlerin cinsiyetleri, tekil ve çoğul halleri ve durumları hakkında bilgi edinin. Bu ders, Çekçe öğrenmek isteyenlere yöneliktir.
 
|keywords=Çekçe, isimler, cinsiyet, durumlar, dil öğrenimi
 
|description=Bu derste, Çekçe isimlerin cinsiyetleri, tekil ve çoğul formları ile durumları hakkında bilgi edineceksiniz.
 
}}
}}


{{Czech-0-to-A1-Course-TOC-tr}}
{{Template:Czech-0-to-A1-Course-TOC-tr}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 92: Line 421:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Czech-0-to-A1-Course]]
[[Category:Czech-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 




{{Czech-Page-Bottom}}
{{Czech-Page-Bottom}}

Latest revision as of 20:27, 21 August 2024


Czech-Language-PolyglotClub.png
Çek Gramer0'dan A1'e Kursİsimlere Giriş

Giriş[edit | edit source]

Çek diline giriş yaparken, isimler dilin temel taşlarından biridir. İsimler, nesneleri, kişileri, yerleri ve kavramları tanımlamak için kullanılır. Eğer bir dilde kendinizi ifade etmek istiyorsanız, isimlerin doğru kullanımını öğrenmek son derece önemlidir. Bu derste, Çekçe'deki isimlerin cinsiyetlerini, tekil ve çoğul formlarını, ve durumlarını (hallerini) inceleyeceğiz. Öğreneceğiniz bilgiler, günlük konuşmalarda ve yazılarda kendinizi daha iyi ifade etmenizi sağlayacak.

İsimlerin Cinsiyeti[edit | edit source]

Çekçe'de isimler üç cinsiyete ayrılır: dişi, erkek ve nötr. Cinsiyet, ismin sonuna bağlı olarak belirlenir. Aşağıda cinsiyetlerin özellikleri verilmiştir:

  • Dişi İsimler: Genellikle "-a" veya "-e" ile biter.
  • Erkek İsimler: Genellikle sessiz harflerle biter.
  • Nötr İsimler: Genellikle "-o" veya "-í" ile biter.
Cinsiyet Örnekler Türkçe Çevirisi
Dişi žena kadın
Erkek muž erkek
Nötr dítě çocuk

Tekil ve Çoğul İsimler[edit | edit source]

İsimlerin tekil ve çoğul formları, cinsiyetlerine göre değişir. Çekçe'de çoğul yaparken bazı kurallar vardır. Aşağıda bu kurallar ve örnekler verilmiştir:

  • Dişi isimler çoğulda "-y" veya "-i" alır.
  • Erkek isimler çoğulda "-i" veya "-ové" alır.
  • Nötr isimler çoğulda "-ata" alır.
Cinsiyet Tekil Çoğul Türkçe Çevirisi
Dişi žena ženy kadınlar
Erkek muž muži erkekler
Nötr dítě děti çocuklar

İsimlerin Hali (Durumları)[edit | edit source]

Çekçe'de isimler, cümledeki işlevine göre farklı haller alır. Toplamda yedi durum vardır: nominatif, genitif, datif, akuzatif, vokatif, lokatif ve instrumental. Her durum, ismin sonuna eklenen belirli takılarla gösterilir. İşte bu durumlar hakkında genel bilgiler:

1. Nominatif: Öznenin durumudur.

2. Genitif: Sahipliği ifade eder.

3. Datif: İyelik veya yönelme durumudur.

4. Akuzatif: Nesne durumudur.

5. Vokatif: Hitap durumudur.

6. Lokatif: Yer belirtir.

7. Instrumental: Araç belirtir.

Durum Örnek (Dişi) Örnek (Erkek) Örnek (Nötr) Türkçe Çevirisi
Nominatif žena muž dítě kadın, erkek, çocuk
Genitif ženy muže dítěte kadının, erkeğin, çocuğun
Datif ženě muži dítěti kadına, erkeğe, çocuğa
Akuzatif ženu muže dítě kadını, erkeği, çocuğu
Vokatif ženo muži dítě kadın, erkek, çocuk (hitap)
Lokatif ženě muži dítěti kadında, erkekte, çocukta
Instrumental ženou mužem dítětem kadınla, erkekle, çocukla

Örnekler[edit | edit source]

Aşağıda Çekçe isimlerin cinsiyet, tekil-çoğul formları ve durumları ile ilgili daha fazla örnek verilmiştir. Bu örnekler sayesinde öğrendiklerinizi pekiştirebilirsiniz.

Czech Pronunciation Turkish
stůl stul masa
knihovna knihovna kütüphane
auto auto araba
stromy stromy ağaçlar
pes pes köpek
kočka kočka kedi
dům düm ev
jídlo yidlo yemek
město myesto şehir
květina květina çiçek
hory hory dağlar
ulice ulitse sokak
kolo kolo bisiklet
zvíře zviře hayvan
řeka řeka nehir
jablko yaplko elma
hrad hrat kale
třída trida sınıf
okno okno pencere
židle zidle sandalye
táta tata baba

Alıştırmalar[edit | edit source]

Bu bölümde öğrendiklerinizi pekiştirmek için bazı alıştırmalar yapacağız. Her alıştırmanın ardından çözüm ve açıklamaları bulacaksınız.

Alıştırma 1[edit | edit source]

Aşağıdaki isimlerin cinsiyetlerini belirleyin:

1. kniha (kitap)

2. stůl (masa)

3. auto (araba)

4. žena (kadın)

Çözüm[edit | edit source]

1. Dişi

2. Erkek

3. Nötr

4. Dişi

Alıştırma 2[edit | edit source]

Aşağıdaki tekil isimleri çoğul hale getirin:

1. město (şehir)

2. dítě (çocuk)

3. pes (köpek)

4. kočka (kedi)

Çözüm[edit | edit source]

1. města (şehirler)

2. děti (çocuklar)

3. psi (köpekler)

4. kočky (kediler)

Alıştırma 3[edit | edit source]

Verilen duruma göre aşağıdaki isimleri uygun hale getirin:

1. Nominatif: muž (erkek) → Akuzatif: ______

2. Nominatif: žena (kadın) → Genitif: ______

3. Nominatif: dítě (çocuk) → Vokatif: ______

Çözüm[edit | edit source]

1. muže (erkek)

2. ženy (kadının)

3. dítě (çocuk)

Alıştırma 4[edit | edit source]

Aşağıdaki cümlelerde boşlukları uygun isimlerle doldurun:

1. ___ (masa) je na stole. (Nominatif)

2. ___ (çocuk) hraje venku. (Nominatif)

3. ___ (kedi) spí na křesle. (Nominatif)

Çözüm[edit | edit source]

1. Stůl

2. Dítě

3. Kočka

Alıştırma 5[edit | edit source]

Aşağıdaki isimlerin çoğul formlarını yazın:

1. kniha (kitap)

2. hrad (kale)

3. táta (baba)

Çözüm[edit | edit source]

1. knihy (kitaplar)

2. hrady (kale)

3. tátové (babalar)

Alıştırma 6[edit | edit source]

Verilen cümlede isimlerin durumlarını belirleyin:

1. Žena (kadın) v parku. (Nominatif)

2. Dávám knihu muži (erkek). (Datif)

3. Vidím dítě (çocuk). (Akuzatif)

Çözüm[edit | edit source]

1. Nominatif

2. Datif

3. Akuzatif

Alıştırma 7[edit | edit source]

Aşağıdaki isimleri cinsiyetlerine göre sıralayın:

1. auto (araba)

2. kniha (kitap)

3. muž (erkek)

Çözüm[edit | edit source]

  • Dişi: kniha
  • Erkek: muž
  • Nötr: auto

Alıştırma 8[edit | edit source]

Aşağıdaki isimleri çoğul hale getirin ve uygun durumu belirtin:

1. žena (kadın) → ______

2. pes (köpek) → ______

3. město (şehir) → ______

Çözüm[edit | edit source]

1. ženy (kadınlar) - Nominatif

2. psi (köpekler) - Nominatif

3. města (şehirler) - Nominatif

Alıştırma 9[edit | edit source]

Aşağıdaki boşlukları doldurmak için uygun isimleri seçin:

1. ___ (kedi) je na střeše. (Nominatif)

2. ___ (dům) je velký. (Nominatif)

3. ___ (strom) roste. (Nominatif)

Çözüm[edit | edit source]

1. Kočka

2. Dům

3. Strom

Alıştırma 10[edit | edit source]

Aşağıdaki cümlelerde isimlerin durumlarını belirtin:

1. Vidím ženu (kadın). (Akuzatif)

2. Dávám dítěti (çocuk). (Datif)

3. Hrad (kale) je starý. (Nominatif)

Çözüm[edit | edit source]

1. Akuzatif

2. Datif

3. Nominatif