Difference between revisions of "Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Perfective-and-Imperfective/pl"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Serbian-Page-Top}}
{{Serbian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Serbian/pl|Serbski]] </span> → <span cat>[[Language/Serbian/Grammar/pl|Gramatyka]]</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/pl|Kurs 0 do A1]]</span> → <span title>Czasowniki: dokonany i niedokonany</span></div>
== Wprowadzenie ==
Czasowniki w języku serbskim są fundamentalnym elementem, który pozwala na wyrażanie działań i stanów. W tej lekcji skupimy się na dwóch kluczowych aspektach: czasownikach doskonałych (dokonany) i niedoskonałych (niedokonany). Zrozumienie tych pojęć jest niezbędne, ponieważ wpływa na to, jak używamy czasowników w codziennych rozmowach oraz w piśmie.


<div class="pg_page_title"><span lang>Grammar</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/pl|Kurs 0 do A1]]</span> → <span title>Czasowniki: doskonałe i niedoskonałe</span></div>
Czasowniki dokonane odnoszą się do działań, które są zakończone, podczas gdy czasowniki niedokonane opisują działania, które są w trakcie wykonywania lub powtarzane. To rozróżnienie ma ogromne znaczenie w serbskim, ponieważ wpływa na znaczenie zdania.
 
W tej lekcji omówimy:
 
* Definicje i różnice między czasownikami dokonanymi i niedokonanymi.
 
* Przykłady użycia obu rodzajów czasowników.
 
* Ćwiczenia, które pomogą Ci w praktycznym zastosowaniu tej wiedzy.


__TOC__
__TOC__


== Doskonałe i niedoskonałe czasowniki ==
=== Czasowniki dokonane ===
 
Czasowniki dokonane (dokonany) to te, które wyrażają działania zakończone. Można je porównać do osiągnięcia celu – coś zostało zrobione, zakończone.
 
==== Przykłady czasowników dokonanych ====
 
{| class="wikitable"
 
! Serbian !! Pronunciation !! Polish
 
|-
 
| napisati || napisać || napisać
 
|-
 
| kupiti || kupić || kupić
 
|-
 
| završiti || završiti || zakończyć
 
|-
 
| reći || reći || powiedzieć


W języku serbskim istnieją dwa typy czasowników: doskonałe (perfekatni glagoli) i niedoskonałe (neprefektatni glagoli). Oba te typy czasowników różnią się od siebie sposobem wyrażania czasu w zdaniu.
|-


- Doskonałe czasowniki: czas przeszły i czas przyszły
| uraditi || uradzić || zrobić
- Niedoskonałe czasowniki: czas teraźniejszy, czas przeszły i czas przyszły


Czasowniki doskonałe w języku serbskim tworzy się przez dodanie prefiksu "u-" przed rdzeniem czasownika niedoskonałego. Na przykład:
|-
 
| videti || widzieć || zobaczyć
 
|-
 
| doći || doći || przyjść
 
|-
 
| završiti || završiti || skończyć
 
|-
 
| slušati || słuchać || posłuchać
 
|-
 
| videti || widzieć || zobaczyć
 
|}
 
=== Czasowniki niedokonane ===
 
Czasowniki niedokonane (niedokonany) to te, które odnoszą się do działań, które są w trakcie wykonywania lub powtarzane. Używając tych czasowników, możemy opisać proces lub zwyczaj.
 
==== Przykłady czasowników niedokonanych ====


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Doskonały czasownik !! Wymowa !! Tłumaczenie
 
! Serbian !! Pronunciation !! Polish
 
|-
|-
| učiti || [utʃiti] || uczyć się
 
| pisati || pisać || pisać
 
|-
|-
| uraditi || [uraditi] || zrobić
 
| kupovati || kupować || kupować
 
|-
|-
| upoznati || [upɔznati] || poznać
 
| raditi || robić || pracować
 
|-
 
| govoriti || mówić || mówić
 
|-
 
| slušati || słuchać || słuchać
 
|-
 
| gledati || oglądać || oglądać
 
|-
 
| dolaziti || przychodzić || przychodzić
 
|-
 
| učiti || uczyć się || uczyć się
 
|-
 
| igrati || grać || grać
 
|-
 
| sanjati || marzyć || marzyć
 
|}
|}


W czasie przeszłym doskonałe czasowniki wyrażają działanie, które zostało już ukończone. Na przykład:
=== Różnice między czasownikami dokonanymi a niedokonanymi ===
 
Aby lepiej zrozumieć różnice między czasownikami dokonanymi a niedokonanymi, warto pamiętać o kilku kluczowych punktach:
 
* Czasowniki dokonane odnoszą się do zakończonych działań, natomiast czasowniki niedokonane opisują czynności w toku lub powtarzane.
 
* W serbskim, wybór odpowiedniego czasownika może zmienić znaczenie zdania. Na przykład, "napisati pismo" (napisać list) oznacza, że list został już napisany, podczas gdy "pisati pismo" (pisać list) sugeruje, że pisanie jest w toku.
 
* Czasowniki dokonane często mają swoje odpowiedniki w formie niedokonanej, co pozwala na tworzenie pełniejszych wypowiedzi.
 
== Ćwiczenia ==
 
Aby pomóc Ci w lepszym zrozumieniu różnicy między czasownikami dokonanymi a niedokonanymi, przygotowałem kilka ćwiczeń.
 
=== Ćwiczenie 1: Rozpoznaj czasownik ===
 
Przeczytaj zdania i określ, czy użyty czasownik jest dokonany czy niedokonany.
 
1. "Ja __vidim__ kuću." (Ja widzę dom.)
 
2. "Ona __napisala__ knjigu." (Ona napisała książkę.)
 
3. "Mi __radimo__ na projektu." (My pracujemy nad projektem.)
 
4. "On __kupio__ auto." (On kupił auto.)
 
=== Odpowiedzi ===
 
1. Niedokonany (videti)
 
2. Dokonany (napisati)
 
3. Niedokonany (raditi)
 
4. Dokonany (kupiti)
 
=== Ćwiczenie 2: Uzupełnij zdania ===
 
Uzupełnij zdania odpowiednimi formami czasowników dokonanych lub niedokonanych.
 
1. Ja ______________ (pisati) list.
 
2. Oni ______________ (kupiti) nowy samochód.
 
3. Ona ______________ (raditi) w biurze.
 
4. Mi ______________ (napisati) raport.
 
=== Odpowiedzi ===
 
1. Ja pišem list. (niedokonany)
 
2. Oni kupili nowy samochód. (dokonany)
 
3. Ona pracuje w biurze. (niedokonany)
 
4. My napisaliśmy raport. (dokonany)
 
=== Ćwiczenie 3: Przekształć zdania ===
 
Przekształć zdania, zmieniając czasownik z dokonanego na niedokonany lub odwrotnie.
 
1. "Ona kupila jabuku." (Ona kupiła jabłko.)
 
2. "Ja pišem książkę." (Ja piszę książkę.)
 
=== Odpowiedzi ===


* Juče sam uradio domaći zadatak. (Wczoraj zrobiłem zadanie domowe.)
1. "Ona kupuje jabuku." (niedokonany)


W czasie przyszłym doskonałe czasowniki wyrażają działanie, które zostanie wykonane i ukończone w przyszłości. Na przykład:
2. "Ja napisałem książkę." (dokonany)


* Uveče ću uraditi sve obaveze. (Wieczorem wykonam wszystkie zadania.)
=== Ćwiczenie 4: Dopasuj czasowniki ===


Czasowniki niedoskonałe w języku serbskim nie posiadają prefiksu "u-" i wyrażają ciągłe lub powtarzające się działanie. Na przykład:
Dopasuj czasowniki dokonane do ich odpowiedników niedokonanych.
 
1. kupiti
 
2. pisati
 
3. završiti
 
4. gledati
 
=== Odpowiedzi ===
 
1. kupovati
 
2. pisati
 
3. raditi
 
4. gledati
 
=== Ćwiczenie 5: Twórz zdania ===
 
Użyj podanych czasowników, aby stworzyć zdania w czasie teraźniejszym i przeszłym.
 
1. (pracować - zakończyć)
 
2. (mówić - powiedzieć)
 
=== Odpowiedzi ===
 
1. "Ja radim na projekcie." (niedokonany) / "Ja završio projekt." (dokonany)
 
2. "Ona govori o książkach." (niedokonany) / "Ona je rekla o książkach." (dokonany)
 
=== Ćwiczenie 6: Wybierz odpowiedni czasownik ===
 
Wybierz odpowiedni czasownik (dokonany lub niedokonany) do uzupełnienia zdania.
 
1. "Ja ______________ (napisać) list do mojej babci."
 
2. "Ona ______________ (czytać) książkę w parku."
 
=== Odpowiedzi ===
 
1. "Ja napiszę list do mojej babci." (dokonany)
 
2. "Ona czyta książkę w parku." (niedokonany)
 
=== Ćwiczenie 7: Uzupełnij tabelę ===
 
Uzupełnij tabelę odpowiednimi czasownikami dokonanymi i niedokonanymi.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Niedoskonały czasownik !! Wymowa !! Tłumaczenie
 
! Dokonany !! Niedokonany
 
|-
|-
| učiti || [tʃiti] || uczyć się
 
| ______________ !! ______________
 
|-
|-
| raditi || [raditi] || pracować
 
| ______________ !! ______________
 
|-
|-
| poznati || [pɔznati] || poznawać
 
| ______________ !! ______________
 
|}
|}


W czasie teraźniejszym niedoskonałe czasowniki wyrażają działanie, które trwa w chwili obecnej. Na przykład:
=== Odpowiedzi ===


* Sada učim srpski jezik. (Teraz uczę się języka serbskiego.)
{| class="wikitable"


W czasie przeszłym niedoskonałe czasowniki wyrażają działanie, które zaczęło się w przeszłości i trwało przez pewien czas. Na przykład:
! Dokonany !! Niedokonany


* Učio sam srpski jezik tri godine. (Uczyłem się języka serbskiego przez trzy lata.)
|-


W czasie przyszłym niedoskonałe czasowniki wyrażają działanie, które będzie trwać w przyszłości. Na przykład:
| kupić !! kupować


* Sutra ću učiti srpski jezik. (Jutro będę uczyć się języka serbskiego.)
|-


== Ćwiczenia ==
| napisać !! pisać
 
|-
 
| zakończyć !! pracować
 
|}
 
=== Ćwiczenie 8: Stwórz dialog ===
 
Stwórz krótki dialog między dwiema osobami, używając zarówno czasowników dokonanych, jak i niedokonanych.
 
=== Odpowiedzi ===
 
Przykładowy dialog:
 
Osoba 1: "Hej, co robiłeś wczoraj?"
 
Osoba 2: "Pisałem pracę domową. A ty?"
 
Osoba 1: "Kupiłem nowe buty."
 
=== Ćwiczenie 9: Przełóż zdania ===
 
Przetłumacz zdania z języka polskiego na serbski, używając czasowników dokonanych lub niedokonanych.
 
1. "Ja pisałem list."
 
2. "Ona kupiła jabłko."
 
=== Odpowiedzi ===
 
1. "Ja sam pisao pismo."


* Zmodyfikuj następujące zdania, aby użyć czasowników doskonałych:
2. "Ona je kupila jabuku."


# Sada učim engleski jezik.
=== Ćwiczenie 10: Rozmowa o przyszłości ===
# Idem u školu svaki dan.
# Volim da čitam knjige.


* Zmodyfikuj następujące zdania, aby użyć czasowników niedoskonałych:
Opisz, co planujesz zrobić jutro, używając zarówno czasowników dokonanych, jak i niedokonanych.


# Bio sam u Beogradu prošle godine.
=== Odpowiedzi ===
# Sutra ću gledati film.
# Učio sam nemački jezik tri meseca.


== Podsumowanie ==
Przykładowa odpowiedź:


W języku serbskim istnieją dwa typy czasowników: doskonałe i niedoskonałe. Doskonałe czasowniki wyrażają działanie, które zostało już ukończone lub zostanie wykonane i ukończone w przyszłości. Niedoskonałe czasowniki wyrażają ciągłe lub powtarzające się działanie. Oba typy czasowników mają swoje specyficzne zastosowania w języku serbskim.
"Jutro będę pracował nad projektem, a później kupię nowe książki."


{{#seo:
{{#seo:
|title=Serbski język - Czasowniki: doskonałe i niedoskonałe
|keywords=Serbia, język serbski, czasowniki, doskonałe, niedoskonałe, gramatyka, kurs serbskiego, nauka języka serbskiego, A1
|description=Wyjaśnienie koncepcji czasowników doskonałych i niedoskonałych w języku serbskim.}}


|title=Czasowniki: dokonany i niedokonany w języku serbskim
|keywords=serbski, gramatyka, czasowniki, dokonany, niedokonany, nauka serbskiego
|description=W tej lekcji dowiesz się o czasownikach dokonanych i niedokonanych w języku serbskim oraz jak ich używać w codziennych sytuacjach.
}}


{{Serbian-0-to-A1-Course-TOC-pl}}
{{Template:Serbian-0-to-A1-Course-TOC-pl}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 87: Line 343:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>




Latest revision as of 18:04, 16 August 2024


Serbian-Language-PolyglotClub.png
Serbski → Gramatyka → Kurs 0 do A1 → Czasowniki: dokonany i niedokonany

Wprowadzenie[edit | edit source]

Czasowniki w języku serbskim są fundamentalnym elementem, który pozwala na wyrażanie działań i stanów. W tej lekcji skupimy się na dwóch kluczowych aspektach: czasownikach doskonałych (dokonany) i niedoskonałych (niedokonany). Zrozumienie tych pojęć jest niezbędne, ponieważ wpływa na to, jak używamy czasowników w codziennych rozmowach oraz w piśmie.

Czasowniki dokonane odnoszą się do działań, które są zakończone, podczas gdy czasowniki niedokonane opisują działania, które są w trakcie wykonywania lub powtarzane. To rozróżnienie ma ogromne znaczenie w serbskim, ponieważ wpływa na znaczenie zdania.

W tej lekcji omówimy:

  • Definicje i różnice między czasownikami dokonanymi i niedokonanymi.
  • Przykłady użycia obu rodzajów czasowników.
  • Ćwiczenia, które pomogą Ci w praktycznym zastosowaniu tej wiedzy.

Czasowniki dokonane[edit | edit source]

Czasowniki dokonane (dokonany) to te, które wyrażają działania zakończone. Można je porównać do osiągnięcia celu – coś zostało zrobione, zakończone.

Przykłady czasowników dokonanych[edit | edit source]

Serbian Pronunciation Polish
napisati napisać napisać
kupiti kupić kupić
završiti završiti zakończyć
reći reći powiedzieć
uraditi uradzić zrobić
videti widzieć zobaczyć
doći doći przyjść
završiti završiti skończyć
slušati słuchać posłuchać
videti widzieć zobaczyć

Czasowniki niedokonane[edit | edit source]

Czasowniki niedokonane (niedokonany) to te, które odnoszą się do działań, które są w trakcie wykonywania lub powtarzane. Używając tych czasowników, możemy opisać proces lub zwyczaj.

Przykłady czasowników niedokonanych[edit | edit source]

Serbian Pronunciation Polish
pisati pisać pisać
kupovati kupować kupować
raditi robić pracować
govoriti mówić mówić
slušati słuchać słuchać
gledati oglądać oglądać
dolaziti przychodzić przychodzić
učiti uczyć się uczyć się
igrati grać grać
sanjati marzyć marzyć

Różnice między czasownikami dokonanymi a niedokonanymi[edit | edit source]

Aby lepiej zrozumieć różnice między czasownikami dokonanymi a niedokonanymi, warto pamiętać o kilku kluczowych punktach:

  • Czasowniki dokonane odnoszą się do zakończonych działań, natomiast czasowniki niedokonane opisują czynności w toku lub powtarzane.
  • W serbskim, wybór odpowiedniego czasownika może zmienić znaczenie zdania. Na przykład, "napisati pismo" (napisać list) oznacza, że list został już napisany, podczas gdy "pisati pismo" (pisać list) sugeruje, że pisanie jest w toku.
  • Czasowniki dokonane często mają swoje odpowiedniki w formie niedokonanej, co pozwala na tworzenie pełniejszych wypowiedzi.

Ćwiczenia[edit | edit source]

Aby pomóc Ci w lepszym zrozumieniu różnicy między czasownikami dokonanymi a niedokonanymi, przygotowałem kilka ćwiczeń.

Ćwiczenie 1: Rozpoznaj czasownik[edit | edit source]

Przeczytaj zdania i określ, czy użyty czasownik jest dokonany czy niedokonany.

1. "Ja __vidim__ kuću." (Ja widzę dom.)

2. "Ona __napisala__ knjigu." (Ona napisała książkę.)

3. "Mi __radimo__ na projektu." (My pracujemy nad projektem.)

4. "On __kupio__ auto." (On kupił auto.)

Odpowiedzi[edit | edit source]

1. Niedokonany (videti)

2. Dokonany (napisati)

3. Niedokonany (raditi)

4. Dokonany (kupiti)

Ćwiczenie 2: Uzupełnij zdania[edit | edit source]

Uzupełnij zdania odpowiednimi formami czasowników dokonanych lub niedokonanych.

1. Ja ______________ (pisati) list.

2. Oni ______________ (kupiti) nowy samochód.

3. Ona ______________ (raditi) w biurze.

4. Mi ______________ (napisati) raport.

Odpowiedzi[edit | edit source]

1. Ja pišem list. (niedokonany)

2. Oni kupili nowy samochód. (dokonany)

3. Ona pracuje w biurze. (niedokonany)

4. My napisaliśmy raport. (dokonany)

Ćwiczenie 3: Przekształć zdania[edit | edit source]

Przekształć zdania, zmieniając czasownik z dokonanego na niedokonany lub odwrotnie.

1. "Ona kupila jabuku." (Ona kupiła jabłko.)

2. "Ja pišem książkę." (Ja piszę książkę.)

Odpowiedzi[edit | edit source]

1. "Ona kupuje jabuku." (niedokonany)

2. "Ja napisałem książkę." (dokonany)

Ćwiczenie 4: Dopasuj czasowniki[edit | edit source]

Dopasuj czasowniki dokonane do ich odpowiedników niedokonanych.

1. kupiti

2. pisati

3. završiti

4. gledati

Odpowiedzi[edit | edit source]

1. kupovati

2. pisati

3. raditi

4. gledati

Ćwiczenie 5: Twórz zdania[edit | edit source]

Użyj podanych czasowników, aby stworzyć zdania w czasie teraźniejszym i przeszłym.

1. (pracować - zakończyć)

2. (mówić - powiedzieć)

Odpowiedzi[edit | edit source]

1. "Ja radim na projekcie." (niedokonany) / "Ja završio projekt." (dokonany)

2. "Ona govori o książkach." (niedokonany) / "Ona je rekla o książkach." (dokonany)

Ćwiczenie 6: Wybierz odpowiedni czasownik[edit | edit source]

Wybierz odpowiedni czasownik (dokonany lub niedokonany) do uzupełnienia zdania.

1. "Ja ______________ (napisać) list do mojej babci."

2. "Ona ______________ (czytać) książkę w parku."

Odpowiedzi[edit | edit source]

1. "Ja napiszę list do mojej babci." (dokonany)

2. "Ona czyta książkę w parku." (niedokonany)

Ćwiczenie 7: Uzupełnij tabelę[edit | edit source]

Uzupełnij tabelę odpowiednimi czasownikami dokonanymi i niedokonanymi.

Dokonany Niedokonany
______________ !! ______________
______________ !! ______________
______________ !! ______________

Odpowiedzi[edit | edit source]

Dokonany Niedokonany
kupić !! kupować
napisać !! pisać
zakończyć !! pracować

Ćwiczenie 8: Stwórz dialog[edit | edit source]

Stwórz krótki dialog między dwiema osobami, używając zarówno czasowników dokonanych, jak i niedokonanych.

Odpowiedzi[edit | edit source]

Przykładowy dialog:

Osoba 1: "Hej, co robiłeś wczoraj?"

Osoba 2: "Pisałem pracę domową. A ty?"

Osoba 1: "Kupiłem nowe buty."

Ćwiczenie 9: Przełóż zdania[edit | edit source]

Przetłumacz zdania z języka polskiego na serbski, używając czasowników dokonanych lub niedokonanych.

1. "Ja pisałem list."

2. "Ona kupiła jabłko."

Odpowiedzi[edit | edit source]

1. "Ja sam pisao pismo."

2. "Ona je kupila jabuku."

Ćwiczenie 10: Rozmowa o przyszłości[edit | edit source]

Opisz, co planujesz zrobić jutro, używając zarówno czasowników dokonanych, jak i niedokonanych.

Odpowiedzi[edit | edit source]

Przykładowa odpowiedź:

"Jutro będę pracował nad projektem, a później kupię nowe książki."

Spis treści - Kurs serbskiego - od poziomu 0 do A1[edit source]


Wprowadzenie do gramatyki serbskiej


Wprowadzenie do słownictwa serbskiego


Wprowadzenie do kultury serbskiej


Zaimki: zaimki dzierżawcze


Zakupy


Sport i rekreacja


Przymiotniki: deklinacja


Praca i zawody


Literatura i poezja


Czasowniki: tryb warunkowy


Rozrywka i media


Sztuka i artyści


Inne lekcje[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Perfective-and-Imperfective/pl&oldid=321792"