Difference between revisions of "Language/Serbian/Grammar/Nouns:-Gender-and-Number/kk"

Latest revision as of 11:52, 16 August 2024

Серб → Грамматика → 0-ден A1-ге дейінгі курс → Сөздер: жыныс және сан

Кіріспе[edit | edit source]

Серб тілінің грамматикасын үйрену - бұл тілдің негіздерін түсінудің маңызды кезеңі. Бүгін біз серб тіліндегі сөздердің жынысы мен саны туралы сөйлесеміз. Бұл тақырыпты жақсы меңгеру, сіздің серб тілінде сөйлескенде және жазғанда дұрыстығыңызды қамтамасыз етеді. Негізінен, серб тілінде үш жыныс бар: еркек, әйел, және орта жыныс. Сондай-ақ, зат есімдердің санын да білуіңіз қажет, себебі олар жекеше және көпше түрде қолданылады. Бұл сабақта біз жыныс пен санды қалай анықтауға болатынын, оны қалай қолдану керектігін, сондай-ақ нақты мысалдар мен жаттығулар арқылы бекітуге тырысамыз.

Жыныс туралы жалпы мәлімет[edit | edit source]

Серб тілінде зат есімдердің жынысы олардың формасына байланысты. Әр зат есім белгілі бір жынысқа ие:

Еркек жынысты зат есімдер - олар әдетте -о, -е, -и, -ак, -ен, -ар, -ер, -ор, -к, -м, -т, -г, -ж, -ш, -ч, -ц, -з, -в, -б, -п, -с, -ф дыбыстарына аяқталады.

Әйел жынысты зат есімдер - олар -а, -я, -ка, -ица, -ка, -ша, -а, -на, -та, -ца, -ка, -чка, -жка дыбыстарына аяқталады.

Орта жынысты зат есімдер - олар -о, -е, -м, -и, -у, -а, -к, -н, -ц, -ж, -ч, -г дыбыстарына аяқталады.

Саны туралы жалпы мәлімет[edit | edit source]

Серб тілінде зат есімдердің саны жекеше (бір) және көпше (көп) болады. Жекеше зат есімдер бір ғана нысанды білдіреді, ал көпше зат есімдер бірнеше нысанды білдіреді. Көпше нысандарды жасау үшін, әдетте, зат есімнің соңына түрлі жалғаулар қосылады.

Мысалдар[edit | edit source]

Мысал ретінде, жыныс пен санды көрсететін зат есімдердің кестесін қарастырайық:

Серб	Дыбысталу	Қазақ
dečko	[ˈdɛːtʃkɔ]	жігіт
devojka	[ˈdɛʋɔjka]	қыз
dete	[ˈdɛtɛ]	бала
pas	[pas]	ит
mačka	[ˈmaʧka]	мысық
knjiga	[ˈkɲiɡa]	кітап
auto	[ˈaʊtɔ]	автокөлік
stablo	[ˈstaːblo]	ағаш
reč	[rɛtʃ]	сөз
prijatelj	[priˈjatelʲ]	дос

Зат есімдердің жынысын анықтау[edit | edit source]

Зат есімдердің жынысын анықтау әрқашан оңай болмауы мүмкін, бірақ кейбір ережелер қолайлы. Мысалы:

Егер зат есім -а, -я, -ица, -ка, -ша, -на, -та, -ца, -ка, -чка, -жка сияқты дыбыстармен аяқталса, онда ол әйел жынысты.

Егер зат есім -о, -е сияқты дыбыстармен аяқталса, онда ол орта жынысты.

Егер зат есім -и, -ак, -ен, -ар, -ер, -ор, -к, -м, -т, -г, -ж, -ш, -ч, -ц, -з, -в, -б, -п, -с, -ф сияқты дыбыстармен аяқталса, онда ол еркек жынысты.

Зат есімдердің санын анықтау[edit | edit source]

Зат есімдердің санын анықтау үшін, олардың соңын өзгерту қажет. Мысалы:

Жекеше: dečko (жігіт) → Көпше: dečaci (жігіттер)

Жекеше: devojka (қыз) → Көпше: devojke (қыздар)

Жаттығулар[edit | edit source]

Сізге жынысы мен саны бойынша зат есімдерді анықтау үшін бірнеше жаттығулар ұсынамыз:

1. Төменде берілген зат есімдердің жынысын анықтаңыз:

auto

knjiga

pas

devojka

2. Төменде берілген зат есімдерді көпше формаға ауыстырыңыз:

dečko

mačka

dete

prijatelj

3. Келесі жыныстарды көрсетіңіз:

devojka - (әйел жынысы)

pas - (еркек жынысы)

dete - (орта жынысы)

4. Төменде берілген зат есімдердің жекеше формасын табыңыз:

devojke

pasovi

knjige

5. Төмендегі зат есімдерді жынысқа қарай топтастырыңыз:

stablo, mačka, auto, dečko, žena, knjiga

Жауаптар[edit | edit source]

1.

auto: орта жынысты

knjiga: әйел жынысты

pas: еркек жынысты

devojka: әйел жынысты

2.

dečko → dečaci

mačka → mačke

dete → deca

prijatelj → prijatelji

3.

devojka - (әйел жынысы)

pas - (еркек жынысы)

dete - (орта жынысы)

4.

devojke → devojka

pasovi → pas

knjige → knjiga

5.

Еркек жынысы: dečko, auto

Әйел жынысы: женщина, knjiga

Орта жынысы: stablo

Serbian Course - A1-ға дейінгі 0[edit source]

Курстық танымдық

Серб тілінің грамматикасына кірісу

Серб тілінің лексикологиясына кірісу

Серб күлііне кірісу

Мысал құдіреттері: Өзінше мысал құдіреттері

Сауда

Спорт және демалыс

Мұғалімделушілер: Жол алдындағы мұғалімделушілер

Жұмыс және профессиялар

Әдебиет және әңгіме

Уақыт: Шартты уақыт

Мәдиә және медиа

Сән және көркем қалайды

Difference between revisions of "Language/Serbian/Grammar/Nouns:-Gender-and-Number/kk"

Latest revision as of 11:52, 16 August 2024

Кіріспе[edit | edit source]

Contents

Жыныс туралы жалпы мәлімет[edit | edit source]

Саны туралы жалпы мәлімет[edit | edit source]

Мысалдар[edit | edit source]

Зат есімдердің жынысын анықтау[edit | edit source]

Зат есімдердің санын анықтау[edit | edit source]

Жаттығулар[edit | edit source]

Жауаптар[edit | edit source]

Serbian Course - A1-ға дейінгі 0[edit source]

Navigation menu

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{Serbian-Page-Top}}
+<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Serbian/kk|Серб]] </span> → <span cat>[[Language/Serbian/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Сөздер: жыныс және сан</span></div>
+== Кіріспе ==
-<div class="pg_page_title"><span lang>Серб тілі</span> → <span cat>Грамматика</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-А1 курсы]]</span> → <span title>Сан есім: жыныс мен сан</span></div>
+Серб тілінің грамматикасын үйрену - бұл тілдің негіздерін түсінудің маңызды кезеңі. Бүгін біз серб тіліндегі '''сөздердің жынысы мен саны''' туралы сөйлесеміз. Бұл тақырыпты жақсы меңгеру, сіздің серб тілінде сөйлескенде және жазғанда дұрыстығыңызды қамтамасыз етеді. Негізінен, серб тілінде үш жыныс бар: еркек, әйел, және орта жыныс. Сондай-ақ, зат есімдердің санын да білуіңіз қажет, себебі олар жекеше және көпше түрде қолданылады. Бұл сабақта біз жыныс пен санды қалай анықтауға болатынын, оны қалай қолдану керектігін, сондай-ақ нақты мысалдар мен жаттығулар арқылы бекітуге тырысамыз.
 __TOC__
-== Сан есім: жыныс мен сан ==
+=== Жыныс туралы жалпы мәлімет ===
-Сан есімдерінің жынысы мен санның есебін көрсету мақсатында, біз Серб тіліндеғі ерлік - әйелікке бөлінуін, және жалпы сан есімдерінің есебін қарастырамыз. Біздің белгілі тақырыбымыз бірінші жыныс мен санның ерлік-әйелікке бөлінуін талдап, сонымен қатар, сан есімдерінің есебін қарастырамыз.
+Серб тілінде зат есімдердің жынысы олардың формасына байланысты. Әр зат есім белгілі бір жынысқа ие:
-=== Бөлінуі ===
+* '''Еркек жынысты''' зат есімдер - олар әдетте -о, -е, -и, -ак, -ен, -ар, -ер, -ор, -к, -м, -т, -г, -ж, -ш, -ч, -ц, -з, -в, -б, -п, -с, -ф дыбыстарына аяқталады.
-Серб тілінде ерлік және әйелікке бөлінетін есім бар. Бұл есімдердің бәрінде бірлескен және бөлінетін белгілері жоқ. Әрине, ерлікке бөлінетін есімдердің бірнеше қалыптары бар.
+* '''Әйел жынысты''' зат есімдер - олар -а, -я, -ка, -ица, -ка, -ша, -а, -на, -та, -ца, -ка, -чка, -жка дыбыстарына аяқталады.
-- Анықтамалық есім: осы есімдердің атында -төгілген ендік, -төгілген мұрат, -төгілген сақтар бар. Мысалы: кітап, ойын, өнім, аппарат, құрама, таңбалау, топтыққа байланысты тағамдар, және т.б.
+* '''Орта жынысты''' зат есімдер - олар -о, -е, -м, -и, -у, -а, -к, -н, -ц, -ж, -ч, -г дыбыстарына аяқталады.
-- Бірдейлік есім: бұл есімдердің атында -төгілген бірдейлік белгісі бар. Мысалы: күнтізбе, бөбек, аяғы, мерзімі, алғашқы көрсеткі, салт-дәстүрлік, және т.б.
-Серб тілінде әр есімдің бөлінуі маңызды емес. Әрине, бұл есімдердің жынысы және саны маңызды екендігін есте салу керек.
+=== Саны туралы жалпы мәлімет ===
-=== Жыныс ===
+Серб тілінде зат есімдердің саны жекеше (бір) және көпше (көп) болады. Жекеше зат есімдер бір ғана нысанды білдіреді, ал көпше зат есімдер бірнеше нысанды білдіреді. Көпше нысандарды жасау үшін, әдетте, зат есімнің соңына түрлі жалғаулар қосылады.
-Серб тілінде есімнің жынысы бар. Ерлікке бөлінетін есімдер үшін "ерлік" және "әйелік" деген жыныстар бар.
+=== Мысалдар ===
-Жыныстар және олардың белгілері:
+Мысал ретінде, жыныс пен санды көрсететін зат есімдердің кестесін қарастырайық:
-- Ерлік: мұң, кіші бастауыш, -ық, -ған, -шы, -ші, -дық, -дің, -ды, -ді, -тар, -тер, -лар, -лер
-- Әйелік: мұның төменгі жағындағы қысқа "а" белгісі, -қы, -гі, -ша, -ше, -даң, -дең, -дан, -ден, -та, -те, -лық, -лік, -тық, -тік
-Мысалы:
 {| class="wikitable"
-! Серб !! Транскрипция !! Қазақша
+! Серб !! Дыбысталу !! Қазақ
 |-
-| кітап || китап || кітап
+| dečko || [ˈdɛːtʃkɔ] || жігіт
 |-
-| ойын || ойын || ойын
+| devojka || [ˈdɛʋɔjka] || қыз
 |-
-| мерзімі || мержими || уақыт
+| dete || [ˈdɛtɛ] || бала
 |-
-| күнтізбе || кунтизбе || күнтізбе
+| pas || [pas] || ит
 |-
-| бөбек || бәбек || бала
-|}
-=== Сан ===
+| mačka || [ˈmaʧka] || мысық
-Серб тілінде есімнің саны да бар. Сан есімдері бір есімнің бірнеше нысаналары болуы мүмкін. Мысалы, кітаптар, ойындар, таңбалаулар, және т.б.
+|-
-Серб тілінде сан есімдерінің артықшылықты мазмұндарына сәйкес, ерлікке бөлінетін есімдердің санның белгісі де бар. Ерлікке бөлінетін есімдердің санның белгісі, сөздің соңына қосылатын -тар, -тер, -лар, -лер сөздерінен келеді. Өрнектердің бірі:
+| knjiga || [ˈkɲiɡa] || кітап
-{| class="wikitable"
-! Серб !! Транскрипция !! Қазақша
 |-
-| кітаптар || китаптар || кітаптар
+| auto || [ˈaʊtɔ] || автокөлік
 |-
-| ойындар || ойындар || ойындар
+| stablo || [ˈstaːblo] || ағаш
 |-
-| таңбалаулар || таӈбалаулар || таңбалаулар
+| reč || [rɛtʃ] || сөз
 |-
-| кіші топтар || кіши топтар || жазушылар
+| prijatelj || [priˈjatelʲ] || дос
 |}
-== Қорытынды ==
+=== Зат есімдердің жынысын анықтау ===
+Зат есімдердің жынысын анықтау әрқашан оңай болмауы мүмкін, бірақ кейбір ережелер қолайлы. Мысалы:
+* Егер зат есім -а, -я, -ица, -ка, -ша, -на, -та, -ца, -ка, -чка, -жка сияқты дыбыстармен аяқталса, онда ол әйел жынысты.
+* Егер зат есім -о, -е сияқты дыбыстармен аяқталса, онда ол орта жынысты.
+* Егер зат есім -и, -ак, -ен, -ар, -ер, -ор, -к, -м, -т, -г, -ж, -ш, -ч, -ц, -з, -в, -б, -п, -с, -ф сияқты дыбыстармен аяқталса, онда ол еркек жынысты.
+=== Зат есімдердің санын анықтау ===
+Зат есімдердің санын анықтау үшін, олардың соңын өзгерту қажет. Мысалы:
+* '''Жекеше:''' dečko (жігіт) → '''Көпше:''' dečaci (жігіттер)
+* '''Жекеше:''' devojka (қыз) → '''Көпше:''' devojke (қыздар)
+=== Жаттығулар ===
+Сізге жынысы мен саны бойынша зат есімдерді анықтау үшін бірнеше жаттығулар ұсынамыз:
+. Төменде берілген зат есімдердің жынысын анықтаңыз:
+* auto
+* knjiga
-Сан есімдерінің жынысы мен санның есебі Серб тіліндегі ерлік - әйелікке бөлінуінен, және сан есімдерінің есебінен құрылған. Ерлікке бөлінетін есімдердің бірнеше қалыптары бар, және барлық сан есімдерінің бірнеше нысаналары болуы мүмкін. Бұл тақырыптың білімі арқылы, студенттер Серб тіліндегі есімдердің жынысы мен санның есебін түсіну, және ерлік - әйелікке бөлінетін есімдердің бірнеше қалыптарын үйрене алады.
+* pas
+* devojka
+. Төменде берілген зат есімдерді көпше формаға ауыстырыңыз:
+* dečko
+* mačka
+* dete
+* prijatelj
+. Келесі жыныстарды көрсетіңіз:
+* devojka - (әйел жынысы)
+* pas - (еркек жынысы)
+* dete - (орта жынысы)
+. Төменде берілген зат есімдердің жекеше формасын табыңыз:
+* devojke
+* pasovi
+* knjige
+. Төмендегі зат есімдерді жынысқа қарай топтастырыңыз:
+* stablo, mačka, auto, dečko, žena, knjiga
+== Жауаптар ==
+.
+* auto: орта жынысты
+* knjiga: әйел жынысты
+* pas: еркек жынысты
+* devojka: әйел жынысты
+.
+* dečko → dečaci
+* mačka → mačke
+* dete → deca
+* prijatelj → prijatelji
+.
+* devojka - (әйел жынысы)
+* pas - (еркек жынысы)
+* dete - (орта жынысы)
+.
+* devojke → devojka
+* pasovi → pas
+* knjige → knjiga
+.
+* Еркек жынысы: dečko, auto
+* Әйел жынысы: женщина, knjiga
+* Орта жынысы: stablo
 {{#seo:
-|title=Серб тілінде сан есім: жыныс мен сан | Complete 0-А1 Серб тілі курсы
-|keywords=Serbian, Серб тілі, Kazakh, Қазақ тілі, сан есім, жыныс, сан, 0-А1 курсы
+|title=Серб тілінде зат есімдер: жыныс және сан
-|description=Серб тілінде жыныс мен санның есебін есте салу, ерлік-әйелікке бөлінуін талдап, сан есімдерінің есебін қарастыру үшін Complete 0-А1 Серб тілі курсының бұл тақырыбына көз жетімді.
+|keywords=Серб тілі, грамматика, зат есімдер, жыныс, сан, үйрену
+|description=Бұл сабақта сіз серб тіліндегі зат есімдердің жынысы мен саны туралы білесіз. Жаттығулар арқылы өз біліміңізді тексеріңіз.
 }}
-{{Serbian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
+{{Template:Serbian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
 [[Category:Course]]
@@ Line 76: / Line 199: @@
 [[Category:0-to-A1-Course]]
 [[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
-<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
+<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 {{Serbian-Page-Bottom}}

Difference between revisions of "Language/Serbian/Grammar/Nouns:-Gender-and-Number/kk"

Latest revision as of 11:52, 16 August 2024

Кіріспе[edit | edit source]

Жыныс туралы жалпы мәлімет[edit | edit source]

Саны туралы жалпы мәлімет[edit | edit source]

Мысалдар[edit | edit source]

Зат есімдердің жынысын анықтау[edit | edit source]

Зат есімдердің санын анықтау[edit | edit source]

Жаттығулар[edit | edit source]

Жауаптар[edit | edit source]

Serbian Course - A1-ға дейінгі 0[edit source]

Navigation menu

Search