Difference between revisions of "Language/Japanese/Grammar/Introduction-to-Japanese-Sentence-Structure/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
Line 1: Line 1:


{{Japanese-Page-Top}}
{{Japanese-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Japanese/az|Yaponiya]] </span> → <span cat>[[Language/Japanese/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Japanese/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə Kurs]]</span> → <span title>Yaponiya Cümlə Quruluşuna Giriş</span></div>
Yapon dilinin öyrənilməsi, dilin strukturu və qrammatikası ilə tanış olmaqla başlayır. Bu dərs, Yapon dilinin cümlə quruluşuna dair əsas anlayışları təqdim edəcək. Yapon dilində cümlələrin necə qurulduğunu başa düşmək, dilin nitqində müvəffəqiyyətli olmaq üçün vacibdir. Bu dərs, Yapon cümlələrinin sadə və kompleks strukturlarını, eləcə də cümlə elementlərinin yerini anlamağa kömək edəcəkdir.
__TOC__


<div class="pg_page_title"><span lang="az">Yapon</span> → <span cat="az">Qrammatika</span> → <span level="az">0-dan A1 səviyyəsinə qədər</span> → <span title="az">Yapon Ədəbi Quruluşuna Giriş</span></div>
=== Yapon Cümlələrinin Ümumi Quruluşu ===


Yapon dilində cümlələrin əsas quruluşu SOV (Subyekt-Obyekt-Fiil) formatındadır. Bu, cümlələrin necə formalaşdığını başa düşmək üçün çox vacibdir. Aşağıda Yapon cümlələrinin əsas komponentləri haqqında danışacağıq.


Əsas söz sırasını və Yapon dilində cümlə quruluşunu başa düşmək üçün buradasınız. Bu dərslərdə, Yapon dilinin hansı növü olursa olsun, əsas söz sırasını, cümlə quruluşunu və ən mühüm qrammatik anlayışları öyrənəcəksiniz. Bu dərs, "0-dan A1 səviyyəsinə qədər Yapon dilini tamamilə öyrən" kursunun bir hissəsidir. Əgər siz tam bir tələbə kimi başlayırsınızsa, bu dərs sizə əsasları öyrənmək üçün mükəmməl bir başlanğıc olacaqdır.
==== Subyekt (S) ====


__TOC__
Subyekt, cümlədə bir şeyi və ya birisini ifadə edən hissədir. Cümlənin kim tərəfindən, ya da nə tərəfindən həyata keçirildiyini göstərir.


=== Yapon Ədəbi Quruluşuna Giriş ===
==== Obyekt (O) ====


Yapon dilində cümlə quruluşu qarışıqdır, lakin öyrənə biləcəyiniz bir qrammatik sistemidir. Yapon dilində cümlələr genelliklə özündə əks səsləri olan bir sətir gətirir. Sətirin sonunda isə çoxlu simvollar və ya hərflər olur.  
Obyekt, cümlədə subyektin fəaliyyətinin yönəldiyi hissədir. Obyekt, adətən, fiildən əvvəl gəlir.


== Yapon Dilində Əsas Söz Sırası ==
==== Fiil (V) ====


Yapon dilində, cümlənin əsas formulu "özündəkilər + nöqtəli vergül + sonda gələn sözlər"dir. Nöqtəli vergüldən sonra gələn sözlər genelliklə təyin edici sözlərdir. Japon dilində, əsas kimi iki fərdi söz sırası mövcuddur: Sətirdəki əks səslərin sırası və Əks səslərin əksinə sıra.  
Fiil, cümlənin hərəkətini ifadə edən hissədir. Yapon dilində fiil cümlənin sonunda yer alır, bu da SOV strukturu yaradır.


=== Sətirdəki Əks Səslərin Sırası ===
=== Məsələn ===


Əks səslərin sırası, standart Yapon cümlələrinin ən müxtəlif növlərində istifadə olunur. Əks səslər sırası aşağıdakı kimi görünür:
Aşağıda Yapon cümlələrinin SOV strukturunu əks etdirən bir neçə misal verilmişdir:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Japonca !! Telaffuz || Azərbaycanca
 
! Yaponca !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan Tərcüməsi
 
|-
|-
| Söz 1 || Telaffuz 1 || Tərcümə 1
 
| 私はリンゴを食べます || Watashi wa ringo o tabemasu || Mən alma yeyirəm
 
|-
|-
| Söz 2 || Telaffuz 2 || Tərcümə 2
 
| 彼は本を読みます || Kare wa hon o yomimasu || O, kitab oxuyur
 
|-
|-
| Söz 3 || Telaffuz 3 || Tərcümə 3
 
| 彼女は映画を見ます || Kanojo wa eiga o mimasu || O, filmə baxır
 
|-
 
| 私たちは日本語を勉強します || Watashitachi wa nihongo o benkyou shimasu || Biz Yapon dilini öyrənirik
 
|-
|-
| Söz 4 || Telaffuz 4 || Tərcümə 4
 
| あなたは水を飲みます || Anata wa mizu o nomimasu || Sən su içirsən
 
|}
|}


=== Əks Səslərin Əksinə Sıra ===
=== Cümlə Quruluşunun Əhəmiyyəti ===


Əks səslərin əksinə sırası, tipik olmayan Japon cümlələrinə və əlil mətnlərə aid edilir. Əks səslərin əksinə sırası aşağıdakı kimi görünür:
Yapon cümlələrinin düzgün quruluşunu bilmək, dilin digər aspektlərini də anlamağa kömək edir. Bu, eyni zamanda, müzakirələrdə və yazılı ifadələrdə daha aydın olmağı təmin edir.
 
=== Cümlə Tipləri ===
 
Yapon dilində müxtəlif cümlə tipləri vardır. Bunlar arasında təsdiq cümlələri, sual cümlələri və inkar cümlələri bulunmaktadır.
 
==== Təsdiq Cümlələri ====
 
Təsdiq cümlələri, bir faktı və ya vəziyyəti ifadə edir. Məsələn:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Japonca !! Telaffuz || Azərbaycanca
 
! Yaponca !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan Tərcüməsi
 
|-
|-
| Söz 1 || Telaffuz 1 || Tərcümə 1
 
| 私は学生です || Watashi wa gakusei desu || Mən tələbəyəm
 
|-
|-
| Söz 2 || Telaffuz 2 || Tərcümə 2
 
| 彼は医者です || Kare wa isha desu || O, həkimdir
 
|}
 
==== Sual Cümlələri ====
 
Sual cümlələri, bir suala cavab tapmaq üçün istifadə olunur. Yapon dilində sual cümlələri, adətən, cümlənin sonunda "ka" partikülünün əlavə edilməsi ilə formalaşır. Məsələn:
 
{| class="wikitable"
 
! Yaponca !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan Tərcüməsi
 
|-
|-
| Söz 3 || Telaffuz 3 || Tərcümə 3
 
| あなたは学生ですか？ || Anata wa gakusei desu ka? || Sən tələbəsənmi?
 
|-
|-
| Söz 4 || Telaffuz 4 || Tərcümə 4
 
| 彼は医者ですか？ || Kare wa isha desu ka? || O, həkimdir?
 
|}
|}


== Mənasız Sözlər ==
==== İnkar Cümlələri ====


Mənasız sözlər, Yapon dilində ən çox istifadə olunan sözlərdəndir. Bu sözlər, cümlənin mənasını dəyişdirmədən əlavə məlumatlar verir. Mənasız sözlər aşağıdakı kimi görünür:
İnkar cümlələri, bir şeyi inkar etmək üçün istifadə olunur. Yapon dilində inkar cümlələri, "ja nai" ifadəsi ilə formalaşır. Məsələn:


* か (ka) - sual sözü
{| class="wikitable"
* も (mo) - də həmçinin də mənası var
* ね (ne) - izah sözü
* よ (yo) - təkid sözü


== Nöqtəli Vergül ==
! Yaponca !! Tələffüz !! Şimali Azərbaycan Tərcüməsi


Nöqtəli vergül, Yapon dilində ən çox istifadə olunan loqikal ayırıcıdır. Nöqtəli vergül, Yapon dilində cümlələri ayırmaq üçün istifadə edilir.
|-


== Məsələlər ==
| 私は学生じゃないです || Watashi wa gakusei ja nai desu || Mən tələbə deyiləm


Aşağıdakı cümlələrdən hər birinin əsas söz sırasını və cümlə quruluşunu analiz edin:
|-


1. 明日は早く起きなければならない。(Sabah tez qalxmalmışam.)
| 彼は医者じゃないです || Kare wa isha ja nai desu || O, həkim deyil
2. 彼女は日本語が上手です。(O, Yaponca yaxşı danışır.)
3. 私は寿司が好きです。(Mən suşidən xoşbəxtəm.)


== Cavablar ==
|}


1.  明日 (ashita) / は (wa) / 早く (hayaku) / 起き (oki) / なければならない (nakerebanaranai)
=== Cümlə Elementləri ===
2. 彼女 (kanojo) / は (wa) / 日本語 (nihongo) / が (ga) / 上手 (jōzu) / です (desu)
3. 私 (watashi) / は (wa) / 寿司 (sushi) / が (ga) / 好き (suki) / です (desu)


Yaponca aydın və səliqəli bir cümlə quruluşuna sahibdir. Bu, Yapon dilini öyrənməyə başlamaq üçün əsasları başa düşmək üçün mükəmməl bir yerdir. Başlayaq!
Yapon cümlələrinin quruluşunda bəzi əlavə elementlər də vardır. Bunlar arasında partikllər, zaman ifadələri və sıfatlar sayılır.
 
==== Partikllər ====
 
Partikllər, cümlə içində sözlərin və ifadələrin funksiyalarını müəyyən etmək üçün istifadə olunan kiçik sözlərdir. Məsələn, "wa", "o", "ni" kimi partikllər cümlə quruluşunda mühüm rol oynayır.
 
==== Zaman İfadələri ====
 
Zaman ifadələri, cümlələrin nə vaxt baş verdiyini göstərir. Yapon dilində zaman ifadələri, adətən, cümlənin başlanğıcında yer alır.
 
==== Sıfatlar ====
 
Sıfatlar, isimləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Yapon dilində sıfatlar, adətən, isimdən əvvəl gəlir.
 
=== Məşq 1: Cümlə Quruluşunu Anlama ===
 
Aşağıdakı cümlələri Yapon dilinə çevirin:
 
1. Mən kitab oxuyuram.
 
2. O, filmə baxır.
 
3. Siz su içirsiniz.
 
==== Həllər ===
 
1. 私は本を読みます (Watashi wa hon o yomimasu)
 
2. 彼は映画を見ます (Kare wa eiga o mimasu)
 
3. あなたは水を飲みます (Anata wa mizu o nomimasu)
 
=== Məşq 2: Cümlə Tipləri ===
 
Aşağıdakı cümlələri təsdiq, sual və inkar cümlələrinə çevirin:
 
1. Mən müəlliməm.
 
2. O, həkimdir.
 
3. Biz tələbəyik.
 
==== Həllər ===
 
1. Təsdiq: 私は先生です (Watashi wa sensei desu)
 
Suall: 私は先生ですか？ (Watashi wa sensei desu ka?)
 
İnkar: 私は先生じゃないです (Watashi wa sensei ja nai desu)
 
2. Təsdiq: 彼は医者です (Kare wa isha desu)
 
Suall: 彼は医者ですか？ (Kare wa isha desu ka?)
 
İnkar: 彼は医者じゃないです (Kare wa isha ja nai desu)
 
3. Təsdiq: 私たちは学生です (Watashitachi wa gakusei desu)
 
Suall: 私たちは学生ですか？ (Watashitachi wa gakusei desu ka?)
 
İnkar: 私たちは学生じゃないです (Watashitachi wa gakusei ja nai desu)
 
=== Məşq 3: Partikllərin İstifadəsi ===
 
Aşağıdakı cümlələrdəki boşluqları uyğun partikllərlə doldurun:
 
1. 私___友達がいます (Watashi ___ tomodachi ga imasu)
 
2. 彼___学校に行きます (Kare ___ gakkou ni ikimasu)
 
==== Həllər ===
 
1. 私は友達がいます (Watashi wa tomodachi ga imasu)
 
2. 彼は学校に行きます (Kare wa gakkou ni ikimasu)
 
=== Nəticə ===
 
Yapon dilində cümlə quruluşunu başa düşmək, dilin öyrənilməsi üçün vacibdir. Bu dərs ərzində siz Yapon cümlələrinin əsas komponentləri, cümlə tipləri və partikllərin istifadəsi ilə tanış oldunuz. Gələcək dərslərdə daha mürəkkəb cümlə strukturlarını öyrənəcəksiniz. Unutmayın ki, müntəzəm praktika, dil öyrənmə prosesinin ayrılmaz hissəsidir.


{{#seo:
{{#seo:
|title=Yapon Dilində Əsas Söz Sırası və Cümlə Quruluşuna Giriş
 
|keywords=Yapon, əsas, söz sırası, cümlə quruluşu, dil kursu
|title=Yaponiya Cümlə Quruluşuna Giriş
|description=Yapon dilində, cümlənin əsas formulu "özündəkilər + nöqtəli vergül + sonda gələn sözlər"dir. Nöqtəli vergüldən sonra gələn sözlər genelliklə təyin edici sözlərdir.
 
|keywords=Yapon dili, qrammatika, cümlə quruluşu, subyekt, obyekt, fiil, partikllər, cümlə tipləri
 
|description=Bu dərsdə Yapon dilinin cümlə quruluşunu öyrənəcəksiniz. SOV formatı, cümlə tipləri və partikllərin istifadəsi haqqında ətraflı məlumat alacaqsınız.
 
}}
}}


{{Japanese-0-to-A1-Course-TOC-az}}
{{Template:Japanese-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 90: Line 215:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Japanese-0-to-A1-Course]]
[[Category:Japanese-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 
 


==Other lessons==
* [[Language/Japanese/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]]
* [[Language/Japanese/Grammar/Hiragana-Reading-and-Writing-Practice/az|Hiragana Reading and Writing Practice]]


{{Japanese-Page-Bottom}}
{{Japanese-Page-Bottom}}

Latest revision as of 21:59, 14 August 2024


Japan-flag-Japanese-Lessons-PolyglotClub.png
Yaponiya → Qrammatika → 0-dan A1-ə Kurs → Yaponiya Cümlə Quruluşuna Giriş

Yapon dilinin öyrənilməsi, dilin strukturu və qrammatikası ilə tanış olmaqla başlayır. Bu dərs, Yapon dilinin cümlə quruluşuna dair əsas anlayışları təqdim edəcək. Yapon dilində cümlələrin necə qurulduğunu başa düşmək, dilin nitqində müvəffəqiyyətli olmaq üçün vacibdir. Bu dərs, Yapon cümlələrinin sadə və kompleks strukturlarını, eləcə də cümlə elementlərinin yerini anlamağa kömək edəcəkdir.

Yapon Cümlələrinin Ümumi Quruluşu[edit | edit source]

Yapon dilində cümlələrin əsas quruluşu SOV (Subyekt-Obyekt-Fiil) formatındadır. Bu, cümlələrin necə formalaşdığını başa düşmək üçün çox vacibdir. Aşağıda Yapon cümlələrinin əsas komponentləri haqqında danışacağıq.

Subyekt (S)[edit | edit source]

Subyekt, cümlədə bir şeyi və ya birisini ifadə edən hissədir. Cümlənin kim tərəfindən, ya da nə tərəfindən həyata keçirildiyini göstərir.

Obyekt (O)[edit | edit source]

Obyekt, cümlədə subyektin fəaliyyətinin yönəldiyi hissədir. Obyekt, adətən, fiildən əvvəl gəlir.

Fiil (V)[edit | edit source]

Fiil, cümlənin hərəkətini ifadə edən hissədir. Yapon dilində fiil cümlənin sonunda yer alır, bu da SOV strukturu yaradır.

Məsələn[edit | edit source]

Aşağıda Yapon cümlələrinin SOV strukturunu əks etdirən bir neçə misal verilmişdir:

Yaponca Tələffüz Şimali Azərbaycan Tərcüməsi
私はリンゴを食べます Watashi wa ringo o tabemasu Mən alma yeyirəm
彼は本を読みます Kare wa hon o yomimasu O, kitab oxuyur
彼女は映画を見ます Kanojo wa eiga o mimasu O, filmə baxır
私たちは日本語を勉強します Watashitachi wa nihongo o benkyou shimasu Biz Yapon dilini öyrənirik
あなたは水を飲みます Anata wa mizu o nomimasu Sən su içirsən

Cümlə Quruluşunun Əhəmiyyəti[edit | edit source]

Yapon cümlələrinin düzgün quruluşunu bilmək, dilin digər aspektlərini də anlamağa kömək edir. Bu, eyni zamanda, müzakirələrdə və yazılı ifadələrdə daha aydın olmağı təmin edir.

Cümlə Tipləri[edit | edit source]

Yapon dilində müxtəlif cümlə tipləri vardır. Bunlar arasında təsdiq cümlələri, sual cümlələri və inkar cümlələri bulunmaktadır.

Təsdiq Cümlələri[edit | edit source]

Təsdiq cümlələri, bir faktı və ya vəziyyəti ifadə edir. Məsələn:

Yaponca Tələffüz Şimali Azərbaycan Tərcüməsi
私は学生です Watashi wa gakusei desu Mən tələbəyəm
彼は医者です Kare wa isha desu O, həkimdir

Sual Cümlələri[edit | edit source]

Sual cümlələri, bir suala cavab tapmaq üçün istifadə olunur. Yapon dilində sual cümlələri, adətən, cümlənin sonunda "ka" partikülünün əlavə edilməsi ilə formalaşır. Məsələn:

Yaponca Tələffüz Şimali Azərbaycan Tərcüməsi
あなたは学生ですか？ Anata wa gakusei desu ka? Sən tələbəsənmi?
彼は医者ですか？ Kare wa isha desu ka? O, həkimdir?

İnkar Cümlələri[edit | edit source]

İnkar cümlələri, bir şeyi inkar etmək üçün istifadə olunur. Yapon dilində inkar cümlələri, "ja nai" ifadəsi ilə formalaşır. Məsələn:

Yaponca Tələffüz Şimali Azərbaycan Tərcüməsi
私は学生じゃないです Watashi wa gakusei ja nai desu Mən tələbə deyiləm
彼は医者じゃないです Kare wa isha ja nai desu O, həkim deyil

Cümlə Elementləri[edit | edit source]

Yapon cümlələrinin quruluşunda bəzi əlavə elementlər də vardır. Bunlar arasında partikllər, zaman ifadələri və sıfatlar sayılır.

Partikllər[edit | edit source]

Partikllər, cümlə içində sözlərin və ifadələrin funksiyalarını müəyyən etmək üçün istifadə olunan kiçik sözlərdir. Məsələn, "wa", "o", "ni" kimi partikllər cümlə quruluşunda mühüm rol oynayır.

Zaman İfadələri[edit | edit source]

Zaman ifadələri, cümlələrin nə vaxt baş verdiyini göstərir. Yapon dilində zaman ifadələri, adətən, cümlənin başlanğıcında yer alır.

Sıfatlar[edit | edit source]

Sıfatlar, isimləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Yapon dilində sıfatlar, adətən, isimdən əvvəl gəlir.

Məşq 1: Cümlə Quruluşunu Anlama[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri Yapon dilinə çevirin:

1. Mən kitab oxuyuram.

2. O, filmə baxır.

3. Siz su içirsiniz.

= Həllər[edit | edit source]

1. 私は本を読みます (Watashi wa hon o yomimasu)

2. 彼は映画を見ます (Kare wa eiga o mimasu)

3. あなたは水を飲みます (Anata wa mizu o nomimasu)

Məşq 2: Cümlə Tipləri[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri təsdiq, sual və inkar cümlələrinə çevirin:

1. Mən müəlliməm.

2. O, həkimdir.

3. Biz tələbəyik.

= Həllər[edit | edit source]

1. Təsdiq: 私は先生です (Watashi wa sensei desu)

Suall: 私は先生ですか？ (Watashi wa sensei desu ka?)

İnkar: 私は先生じゃないです (Watashi wa sensei ja nai desu)

2. Təsdiq: 彼は医者です (Kare wa isha desu)

Suall: 彼は医者ですか？ (Kare wa isha desu ka?)

İnkar: 彼は医者じゃないです (Kare wa isha ja nai desu)

3. Təsdiq: 私たちは学生です (Watashitachi wa gakusei desu)

Suall: 私たちは学生ですか？ (Watashitachi wa gakusei desu ka?)

İnkar: 私たちは学生じゃないです (Watashitachi wa gakusei ja nai desu)

Məşq 3: Partikllərin İstifadəsi[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələrdəki boşluqları uyğun partikllərlə doldurun:

1. 私___友達がいます (Watashi ___ tomodachi ga imasu)

2. 彼___学校に行きます (Kare ___ gakkou ni ikimasu)

= Həllər[edit | edit source]

1. 私は友達がいます (Watashi wa tomodachi ga imasu)

2. 彼は学校に行きます (Kare wa gakkou ni ikimasu)

Nəticə[edit | edit source]

Yapon dilində cümlə quruluşunu başa düşmək, dilin öyrənilməsi üçün vacibdir. Bu dərs ərzində siz Yapon cümlələrinin əsas komponentləri, cümlə tipləri və partikllərin istifadəsi ilə tanış oldunuz. Gələcək dərslərdə daha mürəkkəb cümlə strukturlarını öyrənəcəksiniz. Unutmayın ki, müntəzəm praktika, dil öyrənmə prosesinin ayrılmaz hissəsidir.

Table of Contents - Japanese Course - 0 to A1[edit source]


Hiragana Asasları


Təbriklər və Təqdimatlar


Geografiya və Tarix


Sıfatlar və Zərflər


Ailə və Sosial Əlaqələr


Din və Fəlsəfə


Partikllər və Bağlaclar


Səyahət və Turizm


Təhsil və Elmlər


Prepozisiyalar və İstinadlar


İncəsənət və Media


Siyasət və Cəmiyyət


Other lessons[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Japanese/Grammar/Introduction-to-Japanese-Sentence-Structure/az&oldid=316028"