Difference between revisions of "Language/Standard-arabic/Grammar/Adjective-agreement-and-placement/az"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
(One intermediate revision by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Standard-arabic-Page-Top}} | {{Standard-arabic-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Standard-arabic/az|Ərəb dili]] </span> → <span cat>[[Language/Standard-arabic/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Standard-arabic/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə kurs]]</span> → <span title>Sifət razılığı və yerləşməsi</span></div> | |||
== Giriş == | |||
Ərəb dilində sifətlərin razılığı və yerləşməsi, dilin əsasını təşkil edən mühüm bir mövzudur. Sifətlər, isimləri daha canlı və təsirli bir şəkildə təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu dərs, yeni başlayanlar üçün, sifətlərin isimlərlə necə razılaşdığını və onların cümlədə necə yerləşdiyini öyrənməyə yönəlib. Sifətlərin düzgün istifadəsi, ünsiyyətinizi daha anlaşıqlı və təsirli edəcək. Bu dərsdə, siz aşağıdakı mövzuları öyrənəcəksiniz: | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
=== | === Sifətlərin razılığı === | ||
Sifətlər, onları təsvir edən isimlərlə cinsiyyət, say və vəziyyət baxımından razılaşmalıdır. Bu, Ərəb dilinin qrammatik xüsusiyyətlərindən biridir. Burada, sifətlərin isimlə razılaşması üçün bəzi əsas qaydaları təqdim edəcəyik. | |||
==== Cinsiyyət razılığı ==== | |||
Ərəb dilində isimlər kişi və qadın cinsinə malikdir. Sifətlər də bu cinsiyyətə uyğun olmalıdır. Məsələn: | |||
* Kişi cinsində olan isimlər, kişi cinsində olan sifətlərlə birləşməlidir. | |||
* Qadın cinsində olan isimlər, qadın cinsində olan sifətlərlə birləşməlidir. | |||
* Nümunələr: | |||
{| class="wikitable" | |||
! Standard Arabic !! Pronunciation !! North Azerbaijani | |||
|- | |||
| كَاتِبٌ جَيِّدٌ || kātibun jayyidun || Yaxşı yazıçı | |||
|- | |||
| كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ || kātibatu jayyidatu || Yaxşı yazıçı (qadın) | |||
|} | |||
==== Say razılığı ==== | |||
Sifətlər, ismin sayına (tək, cəm) uyğun olmalıdır. Məsələn: | |||
* Tək isim tək sifətlə, cəm isim cəm sifətlə birləşməlidir. | |||
* Nümunələr: | |||
{| class="wikitable" | |||
! Standard Arabic !! Pronunciation !! North Azerbaijani | |||
|- | |||
| كِتابٌ جَدِيدٌ || kitābun jadīdun || Yeni kitab | |||
|- | |||
| كُتُبٌ جَدِيدَةٌ || kutubun jadīdah || Yeni kitablar | |||
|} | |||
=== Sifətlərin cümlədə yerləşməsi === | |||
Sifətlər, cümlədə adətən ismin önündə yerləşir. Lakin bəzən cümlənin tərzinə görə yerləşməsi dəyişə bilər. | |||
==== Sifət öncə gələn cümlələr ==== | |||
Sifət, adətən ismin önündə gəlir. Məsələn: | |||
* "Gözəl ev" cümləsində "gözəl" sifəti "ev" isimindən əvvəl gəlir. | |||
* Nümunələr: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! Standard | |||
! Standard Arabic !! Pronunciation !! North Azerbaijani | |||
|- | |||
| بَيْتٌ جَمِيلٌ || baytun jamīlun || Gözəl ev | |||
|- | |- | ||
| | |||
| سَيَّارَةٌ سَرِيعَةٌ || sayyāratun sarī‘atun || Tez avtomobil | |||
|} | |} | ||
Bu | ==== Sifət sonra gələn cümlələr ==== | ||
Bəzən sifətlər, isimlərdən sonra da yerləşə bilər, məsələn, daha təsirli ifadələr yaratmaq üçün. Bu, bəzən ədəbi və ya şeir dili üçün istifadə olunur. | |||
* Nümunələr: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! Standard | |||
! Standard Arabic !! Pronunciation !! North Azerbaijani | |||
|- | |- | ||
| | |||
| أَنا أُحِبُّ البَيْتَ جَمِيلًا || anā uḥibb al-bayta jamīlan || Mən gözəl evi sevirəm | |||
|- | |||
| هَذَا كِتابٌ جَيِّدٌ || hādhā kitābun jayyidun || Bu yaxşı kitabdır | |||
|} | |} | ||
=== Sifətlərin müqayisəsi === | |||
Sifətlər, müqayisə edilən vəziyyətlərdə də istifadə oluna bilər. Müqayisə və ən üstünlük mövzusu, gələcək dərslərdə daha ətraflı müzakirə olunacaq. | |||
== Məşğuliyyətlər == | |||
Bu dərsdə öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün aşağıdakı məşğuliyyətləri yerinə yetirin: | |||
=== Məşğuliyyət 1: Cinsiyyətlə razılığı tamamlayın === | |||
Aşağıdakı isimlər üçün uyğun sifətləri seçin: | |||
1. كَاتِبَةٌ ________ (yaxşı) | |||
2. مُمَرِّضٌ ________ (peşəkar) | |||
3. مَدرَسَةٌ ________ (gözəl) | |||
* Həllər: | |||
1. كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ | |||
2. مُمَرِّضٌ مِهَارَةٌ | |||
3. مَدرَسَةٌ جَمِيلَةٌ | |||
=== Məşğuliyyət 2: Say razılığını tamamlayın === | |||
Aşağıdakı cümlələrdəki isimlər üçün doğru sifətləri yazın: | |||
1. كِتابٌ ________ (yeni) | |||
2. كُتُبٌ ________ (köhnə) | |||
* Həllər: | |||
1. كِتابٌ جَدِيدٌ | |||
2. كُتُبٌ قَدِيمَةٌ | |||
=== Məşğuliyyət 3: Sifətlərin cümlədə yerləşməsini yoxlayın === | |||
Aşağıdakı cümlələrdə sifətlərin doğru yerləşməsini yoxlayın: | |||
1. هَذَا ________ (gözəl) بَيْتٌ | |||
2. ________ (tez) سَيَّارَةٌ هِيَ | |||
* Həllər: | |||
1. هَذَا بَيْتٌ جَمِيلٌ | |||
2. سَيَّارَةٌ هِيَ سَرِيعَةٌ | |||
=== Məşğuliyyət 4: Sifətlərin müqayisəsi === | |||
Aşağıdakı cümlələrdə müqayisə ifadələrini tamamlayın: | |||
1. زَيْدٌ ________ (gözəl) عَلِيٌّ | |||
2. هَذَا ________ (böyük) بَيْتٌ | |||
* Həllər: | |||
1. زَيْدٌ أَجْمَلُ مِنْ عَلِيٍّ | |||
2. هَذَا بَيْتٌ أَكْبَرُ | |||
=== Məşğuliyyət 5: Cümlələr düzəldin === | |||
Aşağıdakı isimlər üçün öz cümlələrinizi yaradın: | |||
1. كَاتِبَةٌ | |||
2. مَدرَسَةٌ | |||
3. سَيَّارَةٌ | |||
* Mümkün həllər: | |||
1. كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ كَتَبَتْ كِتابًا جَمِيلًا. | |||
2. مَدرَسَةٌ جَمِيلَةٌ تَعَلَّمَ فِيهَا الطُّلَّابُ. | |||
3. سَيَّارَةٌ سَرِيعَةٌ تَجُوبُ الشَّوَارِعَ. | |||
=== Məşğuliyyət 6: Cümlələri düzəldin === | |||
Aşağıdakı cümlələrdə səhvləri tapın və düzəldin: | |||
1. هَذَا كِتابٌ جَدِيدَةٌ. | |||
2. كَاتِبٌ جَميلَةٌ. | |||
* Həllər: | |||
1. هَذَا كِتابٌ جَدِيدٌ. | |||
2. كَاتِبٌ جَميلٌ. | |||
=== Məşğuliyyət 7: Sözləri birləşdirin === | |||
Aşağıdakı sözləri birləşdirərək cümlələr yaradın: | |||
1. سَيَّارَةٌ (tez) + (qadın) | |||
2. كَاتِبَةٌ (yaxşı) + (qadın) | |||
* Mümkün həllər: | |||
1. سَيَّارَةٌ سَرِيعَةٌ هِيَ. | |||
2. كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ هِيَ. | |||
=== | === Məşğuliyyət 8: Sifətləri tamamlayın === | ||
Aşağıdakı cümlələrdə boş yerləri doldurun: | |||
1. هَذَا ________ (böyük) كِتابٌ. | |||
2. أَنا أُحِبُّ ________ (gözəl) بَيْتِي. | |||
* Həllər: | |||
1. هَذَا كِتابٌ كَبِيرٌ. | |||
2. أَنا أُحِبُّ بَيْتِي الْجَمِيلَ. | |||
=== Məşğuliyyət 9: Cümlələri təhlil edin === | |||
Aşağıdakı cümlələri analiz edin və sifətlərin razılığını qeyd edin: | |||
1. إِمَامٌ عَظِيمٌ. | |||
2. جَامِعَةٌ مَشْهُورَةٌ. | |||
* Həllər: | |||
1. عَظِيمٌ cinsiyyət və say baxımından kişi isimlə razıdır. | |||
2. مَشْهُورَةٌ cinsiyyət və say baxımından qadın isimlə razıdır. | |||
=== Məşğuliyyət 10: Yeni cümlələr yaradın === | |||
Aşağıdakı sifətləri istifadə edərək yeni cümlələr yaradın: | |||
1. سَيَّارَةٌ (tez) | |||
2. كَاتِبَةٌ (yaxşı) | |||
* Mümkün həllər: | |||
1. سَيَّارَةٌ سَرِيعَةٌ تَجُوبُ الشَّوَارِعَ. | |||
2. كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ كَتَبَتْ مَقَالَةً. | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title= | |||
|keywords= | |title=Ərəb dilində sifət razılığı və yerləşməsi | ||
|description= | |||
|keywords=Ərəb dili, qrammatika, sifət, razılıq, yerləşmə, yeni başlayanlar | |||
|description=Bu dərsdə siz Ərəb dilində sifətlərin isimlərlə necə razılaşdığını və cümlədə necə yerləşdiyini öyrənəcəksiniz. | |||
}} | }} | ||
{{Standard-arabic-0-to-A1-Course-TOC-az}} | {{Template:Standard-arabic-0-to-A1-Course-TOC-az}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 68: | Line 279: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Standard-arabic-0-to-A1-Course]] | [[Category:Standard-arabic-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
==Other lessons== | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Question-words/az|0 to A1 Course → Grammar → Question words]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Formation-and-usage/az|Sıfırdan A1 səviyyəsinə qədər tamamı → Qrammatika → Yaradılması və istifadəsi]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Masculine-and-feminine-nouns/az|0- A1 Kursu → Qrammatika → Maskulin və müfəssəl isimlər]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Differences-from-English-relative-clauses/az|0 to A1 Course → Grammar → Differences from English relative clauses]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Basic-Arabic-phrases/az|0 to A1 Dərəcəsi → Qrammar → Əsas Ərəb əyani ifadələr]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Basic-prepositions/az|0 to A1 Course → Grammar → Basic prepositions]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Formation-and-placement/az|0-dan A1 səviyyəsinə → Qrammatika → Formalaşdırma və Yerləşdirmə]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Comparative-and-superlative/az|Comparative and superlative]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Arabic-consonants/az|Arabic consonants]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Past-tense-conjugation/az|0 to A1 Course → Grammar → Past tense conjugation]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Negation/az|Курс 0 до A1 → Грамматика → Негация]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Personal-pronouns/az|Personal pronouns]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Definite-and-indefinite-articles/az|Definite and indefinite articles]] | |||
* [[Language/Standard-arabic/Grammar/Differences-from-the-active-voice/az|Differences from the active voice]] | |||
{{Standard-arabic-Page-Bottom}} | {{Standard-arabic-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 15:39, 10 August 2024
Giriş[edit | edit source]
Ərəb dilində sifətlərin razılığı və yerləşməsi, dilin əsasını təşkil edən mühüm bir mövzudur. Sifətlər, isimləri daha canlı və təsirli bir şəkildə təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu dərs, yeni başlayanlar üçün, sifətlərin isimlərlə necə razılaşdığını və onların cümlədə necə yerləşdiyini öyrənməyə yönəlib. Sifətlərin düzgün istifadəsi, ünsiyyətinizi daha anlaşıqlı və təsirli edəcək. Bu dərsdə, siz aşağıdakı mövzuları öyrənəcəksiniz:
Sifətlərin razılığı[edit | edit source]
Sifətlər, onları təsvir edən isimlərlə cinsiyyət, say və vəziyyət baxımından razılaşmalıdır. Bu, Ərəb dilinin qrammatik xüsusiyyətlərindən biridir. Burada, sifətlərin isimlə razılaşması üçün bəzi əsas qaydaları təqdim edəcəyik.
Cinsiyyət razılığı[edit | edit source]
Ərəb dilində isimlər kişi və qadın cinsinə malikdir. Sifətlər də bu cinsiyyətə uyğun olmalıdır. Məsələn:
- Kişi cinsində olan isimlər, kişi cinsində olan sifətlərlə birləşməlidir.
- Qadın cinsində olan isimlər, qadın cinsində olan sifətlərlə birləşməlidir.
- Nümunələr:
Standard Arabic | Pronunciation | North Azerbaijani |
---|---|---|
كَاتِبٌ جَيِّدٌ | kātibun jayyidun | Yaxşı yazıçı |
كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ | kātibatu jayyidatu | Yaxşı yazıçı (qadın) |
Say razılığı[edit | edit source]
Sifətlər, ismin sayına (tək, cəm) uyğun olmalıdır. Məsələn:
- Tək isim tək sifətlə, cəm isim cəm sifətlə birləşməlidir.
- Nümunələr:
Standard Arabic | Pronunciation | North Azerbaijani |
---|---|---|
كِتابٌ جَدِيدٌ | kitābun jadīdun | Yeni kitab |
كُتُبٌ جَدِيدَةٌ | kutubun jadīdah | Yeni kitablar |
Sifətlərin cümlədə yerləşməsi[edit | edit source]
Sifətlər, cümlədə adətən ismin önündə yerləşir. Lakin bəzən cümlənin tərzinə görə yerləşməsi dəyişə bilər.
Sifət öncə gələn cümlələr[edit | edit source]
Sifət, adətən ismin önündə gəlir. Məsələn:
- "Gözəl ev" cümləsində "gözəl" sifəti "ev" isimindən əvvəl gəlir.
- Nümunələr:
Standard Arabic | Pronunciation | North Azerbaijani |
---|---|---|
بَيْتٌ جَمِيلٌ | baytun jamīlun | Gözəl ev |
سَيَّارَةٌ سَرِيعَةٌ | sayyāratun sarī‘atun | Tez avtomobil |
Sifət sonra gələn cümlələr[edit | edit source]
Bəzən sifətlər, isimlərdən sonra da yerləşə bilər, məsələn, daha təsirli ifadələr yaratmaq üçün. Bu, bəzən ədəbi və ya şeir dili üçün istifadə olunur.
- Nümunələr:
Standard Arabic | Pronunciation | North Azerbaijani |
---|---|---|
أَنا أُحِبُّ البَيْتَ جَمِيلًا | anā uḥibb al-bayta jamīlan | Mən gözəl evi sevirəm |
هَذَا كِتابٌ جَيِّدٌ | hādhā kitābun jayyidun | Bu yaxşı kitabdır |
Sifətlərin müqayisəsi[edit | edit source]
Sifətlər, müqayisə edilən vəziyyətlərdə də istifadə oluna bilər. Müqayisə və ən üstünlük mövzusu, gələcək dərslərdə daha ətraflı müzakirə olunacaq.
Məşğuliyyətlər[edit | edit source]
Bu dərsdə öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün aşağıdakı məşğuliyyətləri yerinə yetirin:
Məşğuliyyət 1: Cinsiyyətlə razılığı tamamlayın[edit | edit source]
Aşağıdakı isimlər üçün uyğun sifətləri seçin:
1. كَاتِبَةٌ ________ (yaxşı)
2. مُمَرِّضٌ ________ (peşəkar)
3. مَدرَسَةٌ ________ (gözəl)
- Həllər:
1. كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ
2. مُمَرِّضٌ مِهَارَةٌ
3. مَدرَسَةٌ جَمِيلَةٌ
Məşğuliyyət 2: Say razılığını tamamlayın[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdəki isimlər üçün doğru sifətləri yazın:
1. كِتابٌ ________ (yeni)
2. كُتُبٌ ________ (köhnə)
- Həllər:
1. كِتابٌ جَدِيدٌ
2. كُتُبٌ قَدِيمَةٌ
Məşğuliyyət 3: Sifətlərin cümlədə yerləşməsini yoxlayın[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdə sifətlərin doğru yerləşməsini yoxlayın:
1. هَذَا ________ (gözəl) بَيْتٌ
2. ________ (tez) سَيَّارَةٌ هِيَ
- Həllər:
1. هَذَا بَيْتٌ جَمِيلٌ
2. سَيَّارَةٌ هِيَ سَرِيعَةٌ
Məşğuliyyət 4: Sifətlərin müqayisəsi[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdə müqayisə ifadələrini tamamlayın:
1. زَيْدٌ ________ (gözəl) عَلِيٌّ
2. هَذَا ________ (böyük) بَيْتٌ
- Həllər:
1. زَيْدٌ أَجْمَلُ مِنْ عَلِيٍّ
2. هَذَا بَيْتٌ أَكْبَرُ
Məşğuliyyət 5: Cümlələr düzəldin[edit | edit source]
Aşağıdakı isimlər üçün öz cümlələrinizi yaradın:
1. كَاتِبَةٌ
2. مَدرَسَةٌ
3. سَيَّارَةٌ
- Mümkün həllər:
1. كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ كَتَبَتْ كِتابًا جَمِيلًا.
2. مَدرَسَةٌ جَمِيلَةٌ تَعَلَّمَ فِيهَا الطُّلَّابُ.
3. سَيَّارَةٌ سَرِيعَةٌ تَجُوبُ الشَّوَارِعَ.
Məşğuliyyət 6: Cümlələri düzəldin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdə səhvləri tapın və düzəldin:
1. هَذَا كِتابٌ جَدِيدَةٌ.
2. كَاتِبٌ جَميلَةٌ.
- Həllər:
1. هَذَا كِتابٌ جَدِيدٌ.
2. كَاتِبٌ جَميلٌ.
Məşğuliyyət 7: Sözləri birləşdirin[edit | edit source]
Aşağıdakı sözləri birləşdirərək cümlələr yaradın:
1. سَيَّارَةٌ (tez) + (qadın)
2. كَاتِبَةٌ (yaxşı) + (qadın)
- Mümkün həllər:
1. سَيَّارَةٌ سَرِيعَةٌ هِيَ.
2. كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ هِيَ.
Məşğuliyyət 8: Sifətləri tamamlayın[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdə boş yerləri doldurun:
1. هَذَا ________ (böyük) كِتابٌ.
2. أَنا أُحِبُّ ________ (gözəl) بَيْتِي.
- Həllər:
1. هَذَا كِتابٌ كَبِيرٌ.
2. أَنا أُحِبُّ بَيْتِي الْجَمِيلَ.
Məşğuliyyət 9: Cümlələri təhlil edin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri analiz edin və sifətlərin razılığını qeyd edin:
1. إِمَامٌ عَظِيمٌ.
2. جَامِعَةٌ مَشْهُورَةٌ.
- Həllər:
1. عَظِيمٌ cinsiyyət və say baxımından kişi isimlə razıdır.
2. مَشْهُورَةٌ cinsiyyət və say baxımından qadın isimlə razıdır.
Məşğuliyyət 10: Yeni cümlələr yaradın[edit | edit source]
Aşağıdakı sifətləri istifadə edərək yeni cümlələr yaradın:
1. سَيَّارَةٌ (tez)
2. كَاتِبَةٌ (yaxşı)
- Mümkün həllər:
1. سَيَّارَةٌ سَرِيعَةٌ تَجُوبُ الشَّوَارِعَ.
2. كَاتِبَةٌ جَيِّدَةٌ كَتَبَتْ مَقَالَةً.
Other lessons[edit | edit source]
- 0 to A1 Course → Grammar → Question words
- Sıfırdan A1 səviyyəsinə qədər tamamı → Qrammatika → Yaradılması və istifadəsi
- 0- A1 Kursu → Qrammatika → Maskulin və müfəssəl isimlər
- 0 to A1 Course → Grammar → Differences from English relative clauses
- 0 to A1 Dərəcəsi → Qrammar → Əsas Ərəb əyani ifadələr
- 0 to A1 Course → Grammar → Basic prepositions
- 0-dan A1 səviyyəsinə → Qrammatika → Formalaşdırma və Yerləşdirmə
- Comparative and superlative
- Arabic consonants
- 0 to A1 Course → Grammar → Past tense conjugation
- Курс 0 до A1 → Грамматика → Негация
- 0 to A1 Course
- Personal pronouns
- Definite and indefinite articles
- Differences from the active voice