Difference between revisions of "Language/Kazakh/Grammar/Stress-and-Intonation/hy"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Kazakh-Page-Top}} | {{Kazakh-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Kazakh/hy|Կազակ]] </span> → <span cat>[[Language/Kazakh/Grammar/hy|Այբուբեն]]</span> → <span level>[[Language/Kazakh/Grammar/0-to-A1-Course/hy|0-ից A1 դասընթաց]]</span> → <span title>Հարվածն ուintonացիան</span></div> | |||
== Ներածություն == | |||
Իրականում, կազակ լեզուն ունի իր յուրահատուկ հնչյունաբառը, որը պահանջում է ուշադրություն: Հարվածն ուintonացիան շատ կարևոր են բառերի և արտահայտությունների ճիշտ հասկացման համար: Հիմնականում, կազակ լեզվում, որպես կանոն, հարվածը գալիս է բառի առաջին կամ երկրորդ սիլաբներում, սակայն կան բացառություններ: Այս դասի ընթացքում մենք կլուսաբանենք՝ ինչ է հարվածը, ինչ դեր ունիintonացիան և ինչպես դրանք ազդում են բառերի ու արտահայտությունների իմաստի վրա: | |||
== Դասի կառուցվածք == | |||
* Հարվածի ևintonացիայի սահմանումը | |||
* Հարվածի օրինակներ | |||
* Intonacia-ի օրինակներ | |||
* Հարվածի ևintonացիայի դերերը | |||
* Դասավանդման վարժություններ | |||
__TOC__ | |||
=== Հարվածի ևintonացիայի սահմանումը === | |||
Հարվածը նշանակում է, թե որ սիլաբը պետք է արտահայտվի ավելի բարձր և ուժեղ, քան մյուսները: Intonacia-ն, հակառակն, նշանակում է՝ ինչպես ենք ոգևորվում կամ արտահայտում մեր զգացմունքները, երբ խոսում ենք: Հարվածը ևintonacia-ն համատեղ աշխատում են, որպեսզի հաղորդեն հաղորդագրության ենթատեքստը: | |||
=== | === Հարվածի օրինակներ === | ||
Կազակ լեզվում, այսպես ասած, հարվածները հիմնականում գտնվում են առաջին կամ երկրորդ սիլաբներում: Սակայն ամեն բառի մեջ կան բացառություններ: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Казақ !! Ուղղագրություն !! Հայերեն | |||
|- | |- | ||
| | |||
| үй || [üi] || տուն | |||
|- | |- | ||
| | |||
| баға || [bɑɣɑ] || գին | |||
|- | |- | ||
| | |||
| мектеп || [mʲektep] || դպրոց | |||
|- | |- | ||
| | |||
| ана || [ɑnɑ] || մայր | |||
|- | |||
| бала || [bɑlɑ] || երեխա | |||
|} | |} | ||
=== | === Intonacia-ի օրինակներ === | ||
Intonacia-ն կարող է փոխել խոսքի իմաստը: Մասնավորապես, հարցադրողintonacia-ն կարող է ցույց տալ, որ հարց է տրվում, իսկ afirmativeintonacia-ն հաստատում է: | |||
{| class="wikitable" | |||
! Казақ !! Ուղղագրություն !! Հայերեն | |||
|- | |||
| Сіз кім? || [sɪz kɪm] || Դուք ով եք? | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Мен барамын. || [mɛn bɑrɑmɪn] || Ես գնում եմ: | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Ол келді. || [ol kʲɛldɪ] || Նա եկավ: | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Неге? || [nɛɡɛ] || Ինչու? | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Дұрыс. || [dʊrɪs] || Ճիշտ: | |||
|} | |} | ||
== | === Հարվածի ևintonացիայի դերերը === | ||
* '''Հստակություն:''' Հարվածը կարող է օգնել լսողին հասկանալ, թե ինչ է կարևոր, իսկintonacia-ն կարող է հաղորդել զգացմունքներ: | |||
* '''Համաձայնություն:''' Հարվածը ևintonacia-ն միասին կարող են ստեղծել հաղորդակցության նկարը, որտեղ հաղորդողը կարող է արտահայտել իր մտքերը ավելի հստակ: | |||
* '''Զրույցի տեմպ:''' Հարվածը կարող է ազդել խոսքի արագության վրա, իսկintonacia-ն կարող է փոխել խոսքի հնչունությունը: | |||
* '''Եզրակացություն:''' Հարվածը կարող է ազդել բառի նշանակության վրա, իսկintonacia-ն կարող է փոխել հաղորդման տրամադրությունը: | |||
== Վարժություններ == | |||
1. '''Որոշեք, թե որտեղ է հարվածը հետևյալ բառերում:''' | |||
* отан (հայրենիք) | |||
* достар (ընկերներ) | |||
* кітап (գիրք) | |||
* машина (մեքենա) | |||
* адамдар (մարդիկ) | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* отан - [o'tan] | |||
* достар - [dos'tar] | |||
* кітап - [ki'tap] | |||
* машина - [ma'shina] | |||
* адамдар - [a'damdar] | |||
2. '''Խոսեք հետևյալ նախադասություններիintonacia-ի մասին:''' | |||
* Сіз не істедіңіз? (Դուք ինչ արեցիք?) | |||
* Ол мені ұнатпайды. (Նա ինձ չի սիրում.) | |||
* Неге менің сұрағыма жауап бермейсіз? (Ինչու չեք պատասխանում իմ հարցին?) | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* «Сіз не істедіңіз?» - հարցադրողintonacia | |||
* «Ол мені ұнатпайды.» - afirmativeintonacia | |||
* «Неге менің сұрағыма жауап бермейсіз?» - հարցադրողintonacia | |||
3. '''Ընտրեք ճիշտintonacia-ն հետևյալ նախադասությունների համար:''' | |||
* Мен сізді көріп тұрмын. (A) afirmative (B) հարցադրող | |||
* Сіз мені түсінбейсіз бе? (A) afirmative (B) հարցադրող | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* Мен сізді көріп тұрмын. - (A) afirmative | |||
* Сіз мені түсінбейсіз бе? - (B) հարցադրող | |||
4. '''Բառերի մեջ հարվածը նշեք:''' | |||
* бақыт (բարեկեցություն) | |||
* сүт (կաթ) | |||
* кішкентай (փոքր) | |||
* туыс (ծանոթ) | |||
* жұмыс (աշխատանք) | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* бақыт - [bɑ'qɪt] | |||
* сүт - [sʊt] | |||
* кішкентай - [kɪʃ'kɛntɑɪ] | |||
* туыс - [tu'ɪs] | |||
* жұмыс - [ʒʊ'mʊs] | |||
5. '''Ստեղծեք 5 հարց, որոնք կօգտագործենintonacia-ն:''' | |||
* Сіз қайда барасыз? (ՈՒ՞ր գնում եք?) | |||
* Ол не айтты? (Նա ինչ ասաց?) | |||
* Неге сіз бұны жасадыңыз? (Ինչու արեցիք սա?) | |||
* Сіздер қайдан келдіңіздер? (Որտեղից եք եկել?) | |||
* Неше жаста сіз? (Քանի տարեկան եք?) | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* Сіз қайда барасыз? - հարց | |||
* Ол не айтты? - հարց | |||
* Неге сіз бұны жасадыңыз? - հարց | |||
* Сіздер қайдан келдіңіздер? - հարց | |||
* Неше жаста сіз? - հարց | |||
6. '''Համեմատեք հետևյալ նախադասություններըintonacia-ի միջոցով:''' | |||
* Менің үйім кішкентай. (Մեր տունը փոքր է.) | |||
* Менің үйім үлкен. (Մեր տունը մեծ է.) | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* Առաջին նախադասությունըintonacia-ն հաստատում է, երկրորդը` հերքում: | |||
7. '''Համեմատեք բառերի հարվածները հետևյալ շարքում:''' | |||
* кітап, кішкентай, бақыт, сүт, жұмыс | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* кітап - [ki'tap] | |||
* кішкентай - [kɪʃ'kɛntɑɪ] | |||
* бақыт - [bɑ'qɪt] | |||
{{Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-hy}} | * сүт - [sʊt] | ||
* жұмыс - [ʒʊ'mʊs] | |||
8. '''Նկարագրեքintonacia-ն հետևյալ նախադասությունների համար:''' | |||
* Ол мені жақсы көреді. (Նա ինձ սիրում է.) | |||
* Сіздер неге келдіңіздер? (Ո՞ւր եք եկել?) | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* «Ол мені жақсы көреді.» - afirmativeintonacia | |||
* «Сіздер неге келдіңіздер?» - հարցադրողintonacia | |||
9. '''Նշեք, թե որտեղ է հարվածը հետևյալ բառերում:''' | |||
* дос (ընկեր) | |||
* тамақ (ուտել) | |||
* жұмыс (աշխատանք) | |||
* сөз (բառ) | |||
* мектеп (դպրոց) | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* дос - [dos] | |||
* тамақ - [tɑ'mɑq] | |||
* жұмыс - [ʒʊ'mʊs] | |||
* сөз - [sɪz] | |||
* мектеп - [mʲektep] | |||
10. '''Ստեղծեք նախադասություններ, որոնք ցույց են տալիսintonacia-ի փոփոխությունները:''' | |||
* Сіз мені ұнатасыз ба? (Դուք ինձ սիրում եք?) | |||
* Мен үйге бара жатырмын. (Ես տուն գնում եմ.) | |||
'''Պատասխաններ:''' | |||
* «Сіз мені ұнатасыз ба?» - հարցադրողintonacia | |||
* «Мен үйге бара жатырмын.» - afirmativeintonacia | |||
{{#seo: | |||
|title=Հարված ևintonacia Կազակ Լեզվում | |||
|keywords=կազակ, հարված,intonacia, լեզու | |||
|description=Այս դասում դուք կսովորեք, թե ինչպես են հարվածն ուintonacia-ն ազդում կազակ լեզվի վրա: | |||
}} | |||
{{Template:Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-hy}} | |||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 60: | Line 289: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]] | [[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
{{Kazakh-Page-Bottom}} | {{Kazakh-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 13:28, 22 August 2024
Ներածություն[edit | edit source]
Իրականում, կազակ լեզուն ունի իր յուրահատուկ հնչյունաբառը, որը պահանջում է ուշադրություն: Հարվածն ուintonացիան շատ կարևոր են բառերի և արտահայտությունների ճիշտ հասկացման համար: Հիմնականում, կազակ լեզվում, որպես կանոն, հարվածը գալիս է բառի առաջին կամ երկրորդ սիլաբներում, սակայն կան բացառություններ: Այս դասի ընթացքում մենք կլուսաբանենք՝ ինչ է հարվածը, ինչ դեր ունիintonացիան և ինչպես դրանք ազդում են բառերի ու արտահայտությունների իմաստի վրա:
Դասի կառուցվածք[edit | edit source]
- Հարվածի ևintonացիայի սահմանումը
- Հարվածի օրինակներ
- Intonacia-ի օրինակներ
- Հարվածի ևintonացիայի դերերը
- Դասավանդման վարժություններ
Հարվածի ևintonացիայի սահմանումը[edit | edit source]
Հարվածը նշանակում է, թե որ սիլաբը պետք է արտահայտվի ավելի բարձր և ուժեղ, քան մյուսները: Intonacia-ն, հակառակն, նշանակում է՝ ինչպես ենք ոգևորվում կամ արտահայտում մեր զգացմունքները, երբ խոսում ենք: Հարվածը ևintonacia-ն համատեղ աշխատում են, որպեսզի հաղորդեն հաղորդագրության ենթատեքստը:
Հարվածի օրինակներ[edit | edit source]
Կազակ լեզվում, այսպես ասած, հարվածները հիմնականում գտնվում են առաջին կամ երկրորդ սիլաբներում: Սակայն ամեն բառի մեջ կան բացառություններ:
Казақ | Ուղղագրություն | Հայերեն |
---|---|---|
үй | [üi] | տուն |
баға | [bɑɣɑ] | գին |
мектеп | [mʲektep] | դպրոց |
ана | [ɑnɑ] | մայր |
бала | [bɑlɑ] | երեխա |
Intonacia-ի օրինակներ[edit | edit source]
Intonacia-ն կարող է փոխել խոսքի իմաստը: Մասնավորապես, հարցադրողintonacia-ն կարող է ցույց տալ, որ հարց է տրվում, իսկ afirmativeintonacia-ն հաստատում է:
Казақ | Ուղղագրություն | Հայերեն |
---|---|---|
Сіз кім? | [sɪz kɪm] | Դուք ով եք? |
Мен барамын. | [mɛn bɑrɑmɪn] | Ես գնում եմ: |
Ол келді. | [ol kʲɛldɪ] | Նա եկավ: |
Неге? | [nɛɡɛ] | Ինչու? |
Дұрыс. | [dʊrɪs] | Ճիշտ: |
Հարվածի ևintonացիայի դերերը[edit | edit source]
- Հստակություն: Հարվածը կարող է օգնել լսողին հասկանալ, թե ինչ է կարևոր, իսկintonacia-ն կարող է հաղորդել զգացմունքներ:
- Համաձայնություն: Հարվածը ևintonacia-ն միասին կարող են ստեղծել հաղորդակցության նկարը, որտեղ հաղորդողը կարող է արտահայտել իր մտքերը ավելի հստակ:
- Զրույցի տեմպ: Հարվածը կարող է ազդել խոսքի արագության վրա, իսկintonacia-ն կարող է փոխել խոսքի հնչունությունը:
- Եզրակացություն: Հարվածը կարող է ազդել բառի նշանակության վրա, իսկintonacia-ն կարող է փոխել հաղորդման տրամադրությունը:
Վարժություններ[edit | edit source]
1. Որոշեք, թե որտեղ է հարվածը հետևյալ բառերում:
- отан (հայրենիք)
- достар (ընկերներ)
- кітап (գիրք)
- машина (մեքենա)
- адамдар (մարդիկ)
Պատասխաններ:
- отан - [o'tan]
- достар - [dos'tar]
- кітап - [ki'tap]
- машина - [ma'shina]
- адамдар - [a'damdar]
2. Խոսեք հետևյալ նախադասություններիintonacia-ի մասին:
- Сіз не істедіңіз? (Դուք ինչ արեցիք?)
- Ол мені ұнатпайды. (Նա ինձ չի սիրում.)
- Неге менің сұрағыма жауап бермейсіз? (Ինչու չեք պատասխանում իմ հարցին?)
Պատասխաններ:
- «Сіз не істедіңіз?» - հարցադրողintonacia
- «Ол мені ұнатпайды.» - afirmativeintonacia
- «Неге менің сұрағыма жауап бермейсіз?» - հարցադրողintonacia
3. Ընտրեք ճիշտintonacia-ն հետևյալ նախադասությունների համար:
- Мен сізді көріп тұрмын. (A) afirmative (B) հարցադրող
- Сіз мені түсінбейсіз бе? (A) afirmative (B) հարցադրող
Պատասխաններ:
- Мен сізді көріп тұрмын. - (A) afirmative
- Сіз мені түсінбейсіз бе? - (B) հարցադրող
4. Բառերի մեջ հարվածը նշեք:
- бақыт (բարեկեցություն)
- сүт (կաթ)
- кішкентай (փոքր)
- туыс (ծանոթ)
- жұмыс (աշխատանք)
Պատասխաններ:
- бақыт - [bɑ'qɪt]
- сүт - [sʊt]
- кішкентай - [kɪʃ'kɛntɑɪ]
- туыс - [tu'ɪs]
- жұмыс - [ʒʊ'mʊs]
5. Ստեղծեք 5 հարց, որոնք կօգտագործենintonacia-ն:
- Сіз қайда барасыз? (ՈՒ՞ր գնում եք?)
- Ол не айтты? (Նա ինչ ասաց?)
- Неге сіз бұны жасадыңыз? (Ինչու արեցիք սա?)
- Сіздер қайдан келдіңіздер? (Որտեղից եք եկել?)
- Неше жаста сіз? (Քանի տարեկան եք?)
Պատասխաններ:
- Сіз қайда барасыз? - հարց
- Ол не айтты? - հարց
- Неге сіз бұны жасадыңыз? - հարց
- Сіздер қайдан келдіңіздер? - հարց
- Неше жаста сіз? - հարց
6. Համեմատեք հետևյալ նախադասություններըintonacia-ի միջոցով:
- Менің үйім кішкентай. (Մեր տունը փոքր է.)
- Менің үйім үлкен. (Մեր տունը մեծ է.)
Պատասխաններ:
- Առաջին նախադասությունըintonacia-ն հաստատում է, երկրորդը` հերքում:
7. Համեմատեք բառերի հարվածները հետևյալ շարքում:
- кітап, кішкентай, бақыт, сүт, жұмыс
Պատասխաններ:
- кітап - [ki'tap]
- кішкентай - [kɪʃ'kɛntɑɪ]
- бақыт - [bɑ'qɪt]
- сүт - [sʊt]
- жұмыс - [ʒʊ'mʊs]
8. Նկարագրեքintonacia-ն հետևյալ նախադասությունների համար:
- Ол мені жақсы көреді. (Նա ինձ սիրում է.)
- Сіздер неге келдіңіздер? (Ո՞ւր եք եկել?)
Պատասխաններ:
- «Ол мені жақсы көреді.» - afirmativeintonacia
- «Сіздер неге келдіңіздер?» - հարցադրողintonacia
9. Նշեք, թե որտեղ է հարվածը հետևյալ բառերում:
- дос (ընկեր)
- тамақ (ուտել)
- жұмыс (աշխատանք)
- сөз (բառ)
- мектеп (դպրոց)
Պատասխաններ:
- дос - [dos]
- тамақ - [tɑ'mɑq]
- жұмыс - [ʒʊ'mʊs]
- сөз - [sɪz]
- мектеп - [mʲektep]
10. Ստեղծեք նախադասություններ, որոնք ցույց են տալիսintonacia-ի փոփոխությունները:
- Сіз мені ұнатасыз ба? (Դուք ինձ սիրում եք?)
- Мен үйге бара жатырмын. (Ես տուն գնում եմ.)
Պատասխաններ:
- «Сіз мені ұнатасыз ба?» - հարցադրողintonacia
- «Мен үйге бара жатырмын.» - afirmativeintonacia