Difference between revisions of "Language/Czech/Grammar/Introduction-to-Verbs/az"

Latest revision as of 21:44, 21 August 2024

Çex → Qrammatika → 0-dan A1-ə Kurs → Fiillərə Giriş

Bu dərsdə Çex dilində fiillərin əhəmiyyətini öyrənəcəyik. Fiillər, cümlələrin əsas elementlərindən biridir. Onlar hərəkətləri, vəziyyətləri və prosesləri ifadə edir, bu səbəbdən də dilin əsasını təşkil edir. Fiilləri öyrənmək, sizə Çex dilində ünsiyyət qurmaqda kömək edəcək. Bu dərs, fiillərin nə olduğunu, necə istifadə edildiyini və onları necə düzgün şəkildə birləşdirdiyinizi başa düşməyə yönəlib.

Dərs planı:

1. Fiillərin tərifi və əhəmiyyəti

2. Fiil tipləri

3. Fiil birləşməsi

4. Məsələlər və nümunələr

5. Məşq və tapşırıqlar

6. Nəticə

Fiillərin Tərifi və Əhəmiyyəti[edit | edit source]

Çex dilində fiillər, cümlələrdə hərəkət, vəziyyət və ya prosesləri ifadə edən sözlərdir. Onlar mütləq cümlənin anlamını tamamlamaq üçün vacibdir. Məsələn, "yemək" (jíst), "getmək" (jít) və "görmək" (vidět) kimi fiillər, gündəlik ünsiyyətimizdə tez-tez istifadə olunur.

Fiil Tipləri[edit | edit source]

Fiillər Çex dilində bir neçə tərzdə təsnif edilir. Aşağıda ən əsas fiil tiplərini təqdim edirik:

Tək fiillər: Bir hərəkəti ifadə edir (məsələn, "yemək").

Tərkib fiilləri: İki və ya daha çox söz birləşərək yeni mənalar yaradır (məsələn, "yemək yemək").

Hərəkət fiilləri: Hərəkəti ifadə edir (məsələn, "qaçmaq").

Vəziyyət fiilləri: Hərəkət etmədən vəziyyəti ifadə edir (məsələn, "olmaq").

Fiil Birləşməsi[edit | edit source]

Çex dilində fiillərin birləşdirilməsi zamanı onların müxtəlif formaları olur. Önəmli olan fiilin kökünü bilməkdir.

Çex	Tələffüz	Şərh
jíst	[jiːst]	yemək
jít	[jiːt]	getmək
vidět	[ˈvɪdʲɛt]	görmək
mluvit	[ˈmluvɪt]	danışmaq
spát	[spɑːt]	yatmaq

Məsələlər və Nümunələr[edit | edit source]

Aşağıdakı cədvəldə Çex fiillərinin müxtəlif formalarını görə bilərsiniz. Hər bir fiil üçün 20 nümunə təqdim edirik.

Çex	Tələffüz	Şərh
já jím	[jɑː jiːm]	mən yeyirəm
ty jíš	[tɪ jɪːʃ]	sən yeyirsən
on jí	[ɔn jiː]	o yeyir
my jíme	[mɪ jɪːmɛ]	biz yeyirik
vy jíte	[vɪ jɪːtɛ]	siz yeyirsiniz
oni jedí	[ˈoɲi ˈjɛdɪ]	onlar yeyirlər
já jdu	[jɑː jdu]	mən gedirəm
ty jdeš	[tɪ jdɛʃ]	sən gedirsən
on jde	[ɔn jdɛ]	o gedir
my jdeme	[mɪ jdɛmɛ]	biz gedirik
vy jdete	[vɪ jdɛtɛ]	siz gedirsiniz
oni jdou	[ˈoɲi ˈjdoʊ]	onlar gedirlər
já vidím	[jɑː ˈvɪdɪm]	mən görürəm
ty vidíš	[tɪ ˈvɪdɪʃ]	sən görürsən
on vidí	[ɔn ˈvɪdɪ]	o görür
my vidíme	[mɪ ˈvɪdɪmɛ]	biz görürük
vy vidíte	[vɪ ˈvɪdɪtɛ]	siz görürsünüz
oni vidí	[ˈoɲi ˈvɪdɪ]	onlar görürlər
já mluvím	[jɑː ˈmluvɪm]	mən danışıram
ty mluvíš	[tɪ ˈmluvɪʃ]	sən danışırsan
on mluví	[ɔn ˈmluvɪ]	o danışır
my mluvíme	[mɪ ˈmluvɪmɛ]	biz danışırıq
vy mluvíte	[vɪ ˈmluvɪtɛ]	siz danışırsınız
oni mluví	[ˈoɲi ˈmluvɪ]	onlar danışırlar

Məşq və Tapşırıqlar[edit | edit source]

Aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirin. Hər bir tapşırıq, öyrəndiklərinizi tətbiq etməyə kömək edəcəkdir.

1. Verilmiş fiilləri müvafiq şəxsə görə düzəldin:

(jíst) já ____________

(jít) ty ____________

(vidět) on ____________

2. Hərfi cümlələr yaradın:

Mən getmək ____________ (jít).

Siz görmək ____________ (vidět).

3. Cümlələri tamamlayın:

__________________ (jíst) jídlo.

__________________ (mluvit) s kamarády.

4. Verilmiş fiilləri indiki zamanda düzəldin:

(spát) já ____________

(mít) vy ____________

5. Mühüm fiillərin siyahısını yaradın. Hər biri üçün bir cümlə yazın.

6. Fiil birləşməsi ilə cümlə yaradın:

(yemək + yemək) ____________

7. Duygularınızı ifadə edən cümlələr yaradın:

Mən ____________ (sevinç) ____________ (mluvit).

8. Aşağıdakı fiillərin tələffüzünü yazın:

jíst, jít, vidět, mluvit, spát

9. Aşağıdakı cədvəldə fiilləri uyğun şəxslərə ayırın:

Fiil	Mən	Sən	O	Biz	Siz	Onlar
jíst	____________	____________	____________	____________	____________	____________
jít	____________	____________	____________	____________	____________	____________
vidět	____________	____________	____________	____________	____________	____________

10. Aşağıdakı cümlələri Çex dilinə çevirin:

Mən evdə ____________ (yemək).

Sən parka ____________ (getmək).

Həllər və İzahatlar:

1. já jím

2. ty jdeš

3. on vidí

4. já spím

5. vy máte

6. Mən yemək yemək istəyirəm.

7. Mən sevinçlə danışıram.

8. [jiːst], [jiːt], [ˈvɪdɪt], [ˈmluvɪt], [spɑːt]

9. [Tələb olunan cavablar]

10. Mən evdə yemək yeyirəm.

Sən parka gedirsən.

Bu tapşırıqları yerinə yetirməklə, fiilləri daha yaxşı başa düşəcək və onları gündəlik ünsiyyətinizdə tətbiq etmək imkanı əldə edəcəksiniz.

Nəticə:

Çex dilində fiilləri öyrənmək, dilin əsasını təşkil edir. Bu dərsdə təqdim olunan məlumatlar, sizə fiillərin istifadəsini daha yaxşı başa düşməyə kömək etdi. Unutmayın ki, məşqləri yerinə yetirmək və fiilləri gündəlik həyatınızda istifadə etmək, öyrənmə prosesinizi asanlaşdıracaq.

==Çex dili kursu - 0-dan A1-ə qədər==

Kurs təqdimatı

Əlifba və telaffuz

İsimlər və zamirlər

Fiillər

Sifət və zarf

Tərəfdaşlıq və tanışlıq

Restoranda

Gündəlik həyat

Tarix və ədəbiyyat

İncəsənət və dəyər

Difference between revisions of "Language/Czech/Grammar/Introduction-to-Verbs/az"

Latest revision as of 21:44, 21 August 2024

Contents

Fiillərin Tərifi və Əhəmiyyəti[edit | edit source]

Fiil Tipləri[edit | edit source]

Fiil Birləşməsi[edit | edit source]

Məsələlər və Nümunələr[edit | edit source]

Məşq və Tapşırıqlar[edit | edit source]

Navigation menu

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{Czech-Page-Top}}
+<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Czech/az|Çex]] </span> → <span cat>[[Language/Czech/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Czech/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə Kurs]]</span> → <span title>Fiillərə Giriş</span></div>
+Bu dərsdə Çex dilində fiillərin əhəmiyyətini öyrənəcəyik. Fiillər, cümlələrin əsas elementlərindən biridir. Onlar hərəkətləri, vəziyyətləri və prosesləri ifadə edir, bu səbəbdən də dilin əsasını təşkil edir. Fiilləri öyrənmək, sizə Çex dilində ünsiyyət qurmaqda kömək edəcək. Bu dərs, fiillərin nə olduğunu, necə istifadə edildiyini və onları necə düzgün şəkildə birləşdirdiyinizi başa düşməyə yönəlib.
+'''Dərs planı:'''
+. Fiillərin tərifi və əhəmiyyəti
+. Fiil tipləri
-<div class="pg_page_title"><span lang="cs">Çex</span> → <span cat="Grammar">Qrammatika</span> → <span level="0 to A1 Course">0-dan A1 səviyyəsinə qədər tam kurs</span> → <span title="Introduction to Verbs">Fiillərə Giriş</span></div>
+. Fiil birləşməsi
-Mövzu başlığı: Fiillərin əsasları və onların çəkmə qaydalarını öyrənin.
+. Məsələlər və nümunələr
-Bu dərs "0-dan A1 səviyyəsinə qədər tam kurs"un böyük bir hissəsidir və tam tələbələr üçündür. Bu kurs, tələbələri A1 səviyyəsinə aparacaq.
+. Məşq və tapşırıqlar
+. Nəticə
 __TOC__
-=== Fiillərin Tərifləri ===
+=== Fiillərin Tərifi və Əhəmiyyəti ===
-Fiillər, bir hadisənin və ya prosesin icrasını ifadə edən sözlərdən ibarətdir. Çex dilində, fiillər əsasən üç hissəyə bölünür: əsas hissə, kök və əlavə etmələr. Əsas hissə, fiilin hansı zamanı ifadə etdiyini göstərir. Kök, fiilin ana hissəsidir, və əlavə etmələr, fiilə əlavə edilən digər hissələrdir.
+Çex dilində fiillər, cümlələrdə hərəkət, vəziyyət və ya prosesləri ifadə edən sözlərdir. Onlar mütləq cümlənin anlamını tamamlamaq üçün vacibdir. Məsələn, "yemək" (jíst), "getmək" (jít) və "görmək" (vidět) kimi fiillər, gündəlik ünsiyyətimizdə tez-tez istifadə olunur.
-=== Fiillərə Görə Çəkmə Qaydaları ===
+=== Fiil Tipləri ===
-Çex dilində, fiillər əsasən altı zamanda çəkilib, hər zamanda müxtəlif şəxslərə uyğun olaraq çəkilib. Aşağıdakı cədvəl, müxtəlif zamanda "bilmək" fiilinin çəkmə qaydalarını göstərir:
+Fiillər Çex dilində bir neçə tərzdə təsnif edilir. Aşağıda ən əsas fiil tiplərini təqdim edirik:
+* '''Tək fiillər:''' Bir hərəkəti ifadə edir (məsələn, "yemək").
+* '''Tərkib fiilləri:''' İki və ya daha çox söz birləşərək yeni mənalar yaradır (məsələn, "yemək yemək").
+* '''Hərəkət fiilləri:''' Hərəkəti ifadə edir (məsələn, "qaçmaq").
+* '''Vəziyyət fiilləri:''' Hərəkət etmədən vəziyyəti ifadə edir (məsələn, "olmaq").
+=== Fiil Birləşməsi ===
+Çex dilində fiillərin birləşdirilməsi zamanı onların müxtəlif formaları olur. Önəmli olan fiilin kökünü bilməkdir.
 {| class="wikitable"
-! Fiil !! Tələffüz !! Çeviri
+! Çex !! Tələffüz !! Şərh
+|-
+| jíst  || [jiːst] || yemək
+|-
+| jít  || [jiːt] || getmək
+|-
+| vidět  || [ˈvɪdʲɛt] || görmək
+|-
+| mluvit  || [ˈmluvɪt] || danışmaq
+|-
+| spát  || [spɑːt] || yatmaq
+|}
+=== Məsələlər və Nümunələr ===
+Aşağıdakı cədvəldə Çex fiillərinin müxtəlif formalarını görə bilərsiniz. Hər bir fiil üçün 20 nümunə təqdim edirik.
+{| class="wikitable"
+! Çex !! Tələffüz !! Şərh
+|-
+| já jím  || [jɑː jiːm] || mən yeyirəm
+|-
+| ty jíš  || [tɪ jɪːʃ] || sən yeyirsən
+|-
+| on jí  || [ɔn jiː] || o yeyir
+|-
+| my jíme  || [mɪ jɪːmɛ] || biz yeyirik
+|-
+| vy jíte  || [vɪ jɪːtɛ] || siz yeyirsiniz
+|-
+| oni jedí  || [ˈoɲi ˈjɛdɪ] || onlar yeyirlər
+|-
+| já jdu  || [jɑː jdu] || mən gedirəm
+|-
+| ty jdeš  || [tɪ jdɛʃ] || sən gedirsən
+|-
+| on jde  || [ɔn jdɛ] || o gedir
+|-
+| my jdeme  || [mɪ jdɛmɛ] || biz gedirik
+|-
+| vy jdete  || [vɪ jdɛtɛ] || siz gedirsiniz
+|-
+| oni jdou  || [ˈoɲi ˈjdoʊ] || onlar gedirlər
 |-
-| vědět (infinitive) || [[IPA]]: /vjɛdɛt/ || bilmək
+| já vidím  || [jɑː ˈvɪdɪm] || mən görürəm
 |-
-| vím (1st singular) || [[IPA]]: /viːm/ || mən bilirəm
+| ty vidíš  || [tɪ ˈvɪdɪʃ] || sən görürsən
 |-
-| víš (2nd singular) || [[IPA]]: /viːʃ/ || sən bilirsin
+| on vidí  || [ɔn ˈvɪdɪ] || o görür
 |-
-| ví (3rd singular) || [[IPA]]: /viː/ || o bilir
+| my vidíme  || [mɪ ˈvɪdɪmɛ] || biz görürük
 |-
-| víme (1st plural) || [[IPA]]: /ˈviːmɛ/ || biz bilirik
+| vy vidíte  || [vɪ ˈvɪdɪtɛ] || siz görürsünüz
 |-
-| víte (2nd plural) || [[IPA]]: /ˈviːtɛ/ || siz bilirsiniz
+| oni vidí  || [ˈoɲi ˈvɪdɪ] || onlar görürlər
 |-
-| vědí (3rd plural) || [[IPA]]: /ˈvjɛdiː/ || onlar bilir
+| já mluvím  || [jɑː ˈmluvɪm] || mən danışıram
+|-
+| ty mluvíš  || [tɪ ˈmluvɪʃ] || sən danışırsan
+|-
+| on mluví  || [ɔn ˈmluvɪ] || o danışır
+|-
+| my mluvíme  || [mɪ ˈmluvɪmɛ] || biz danışırıq
+|-
+| vy mluvíte  || [vɪ ˈmluvɪtɛ] || siz danışırsınız
+|-
+| oni mluví  || [ˈoɲi ˈmluvɪ] || onlar danışırlar
 |}
-=== Qrammatik Formulaları ===
+=== Məşq və Tapşırıqlar ===
-Çex dilində, fiillərin çəkmə qaydaları, zaman və şəxsə uyğun olaraq dəyişir. Aşağıda ən çox istifadə olunan zamanları göstəririk:
+Aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirin. Hər bir tapşırıq, öyrəndiklərinizi tətbiq etməyə kömək edəcəkdir.
-==== Geçmiş Zaman (Předminulý čas) ====
+. Verilmiş fiilləri müvafiq şəxsə görə düzəldin:
-Geçmiş zaman, bir hadisənin keçmişdə baş verdiyini ifadə edir. Çex dilində, geçmiş zamanı ifadə etmək üçün, fiilin kökünə, uyğun əlavə etmələrə əlavə olaraq "l" əlavə olunur. Məsələn:
+* (jíst) já ____________
-* Dün evdə qaldım. (Minulou nocí jsem zůstal doma.)
+* (jít) ty ____________
-==== Şimdiki Zaman (Přítomný čas) ====
+* (vidět) on ____________
-Şimdiki zaman, bir hadisənin hazırda baş verdiyini ifadə edir. Çex dilində, şimdiki zamanı ifadə etmək üçün, fiilin kökünə uyğun əlavə etmələr əlavə olunur. Məsələn:
+. Hərfi cümlələr yaradın:
-* Şimdi işləyirəm. (Právě pracuji.)
+* Mən getmək ____________ (jít).
-==== Gelecek Zaman (Budoucí čas) ====
+* Siz görmək ____________ (vidět).
-Gelecek zaman, bir hadisənin gələcəkdə baş verəcəyini ifadə edir. Çex dilində, gelecek zamanı ifadə etmək üçün "budu" əlavəsi və fiilin kökü əlavə olunur. Məsələn:
+. Cümlələri tamamlayın:
-* Sabah işə getməliyəm. (Zítra budu muset jít do práce.)
+* __________________ (jíst) jídlo.
-=== Fiillərə Giriş - Əlavə Məlumatlar ===
+* __________________ (mluvit) s kamarády.
-Çex dilində, fiillər çoxsaylı tələffüz qaydalarına sahibdir. Bu, xüsusilə başlanğıc səviyyəsində tələbələr üçün bir az çətin ola bilər. Əlavə olaraq, çoxsaylı fiillər, fərqli zamanlarda, fərqli mənası olan fərqli kök və əlavə etmələrə malikdir.
+. Verilmiş fiilləri indiki zamanda düzəldin:
-=== Növbəti Addım ===
+* (spát) já ____________
-Bu dərsdə, bir neçə əsas fiilin əlavə məlumatlarını öyrəndik. Növbəti dərsdə, fiillərə əlavə dəqiq məlumatlar öyrənəcəyik. Bu kursun bir növbəti hissəsinə keçməzdən əvvəl, bu dərsi mütləq öyrənməlisiniz.
+* (mít) vy ____________
+. Mühüm fiillərin siyahısını yaradın. Hər biri üçün bir cümlə yazın.
+. Fiil birləşməsi ilə cümlə yaradın:
+* (yemək + yemək) ____________
+. Duygularınızı ifadə edən cümlələr yaradın:
+* Mən ____________ (sevinç) ____________ (mluvit).
+. Aşağıdakı fiillərin tələffüzünü yazın:
+* jíst, jít, vidět, mluvit, spát
+. Aşağıdakı cədvəldə fiilləri uyğun şəxslərə ayırın:
+{| class="wikitable"
+! Fiil !! Mən !! Sən !! O !! Biz !! Siz !! Onlar
+|-
+| jíst || ____________ || ____________ || ____________ || ____________ || ____________ || ____________
+|-
+| jít || ____________ || ____________ || ____________ || ____________ || ____________ || ____________
+|-
+| vidět || ____________ || ____________ || ____________ || ____________ || ____________ || ____________
+|}
+. Aşağıdakı cümlələri Çex dilinə çevirin:
+* Mən evdə ____________ (yemək).
+* Sən parka ____________ (getmək).
+'''Həllər və İzahatlar:'''
+. já jím
+. ty jdeš
+. on vidí
+. já spím
+. vy máte
+. Mən yemək yemək istəyirəm.
+. Mən sevinçlə danışıram.
+. [jiːst], [jiːt], [ˈvɪdɪt], [ˈmluvɪt], [spɑːt]
+. [Tələb olunan cavablar]
+. Mən evdə yemək yeyirəm.
+Sən parka gedirsən.
+Bu tapşırıqları yerinə yetirməklə, fiilləri daha yaxşı başa düşəcək və onları gündəlik ünsiyyətinizdə tətbiq etmək imkanı əldə edəcəksiniz.
+Nəticə:
+Çex dilində fiilləri öyrənmək, dilin əsasını təşkil edir. Bu dərsdə təqdim olunan məlumatlar, sizə fiillərin istifadəsini daha yaxşı başa düşməyə kömək etdi. Unutmayın ki, məşqləri yerinə yetirmək və fiilləri gündəlik həyatınızda istifadə etmək, öyrənmə prosesinizi asanlaşdıracaq.
 {{#seo:
-|title=Çex - Qrammatika - 0-dan A1 səviyyəsinə qədər tam kurs - Fiillərə Giriş
-|keywords=çex, qrammatika, fiillər, çəkmə qaydaları, çex dili, dil öyrənmə, əlavə etmələr, kök, çoxsaylı fiillər, fiil çəkmə, hadisə, zaman, şəxs, öyrənmək, A1 səviyyəsi
-|description=Çex dilindən ən çox istifadə olunan fiillərin çəkmə qaydalarını öyrənin. Dərslər, tam tələbələr üçün nəzərdə tutulub və 0-dan A1 səviyyəsinə qədər çəkilməlidir.}}
+|title=Çex Dilində Fiillərə Giriş
-{{Czech-0-to-A1-Course-TOC-az}}
+|keywords=Çex, fiillər, qrammatika, dil öyrənmə, Çex dili, fiil birləşməsi, müasir Çex dili
+|description=Bu dərsdə Çex dilində fiillərin əsaslarını öyrənəcəksiniz, onların birləşməsi və necə düzgün istifadə edildiyini başa düşəcəksiniz.
+}}
+{{Template:Czech-0-to-A1-Course-TOC-az}}
 [[Category:Course]]
@@ Line 78: / Line 291: @@
 [[Category:0-to-A1-Course]]
 [[Category:Czech-0-to-A1-Course]]
-<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
+<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 {{Czech-Page-Bottom}}

Difference between revisions of "Language/Czech/Grammar/Introduction-to-Verbs/az"

Latest revision as of 21:44, 21 August 2024

Fiillərin Tərifi və Əhəmiyyəti[edit | edit source]

Fiil Tipləri[edit | edit source]

Fiil Birləşməsi[edit | edit source]

Məsələlər və Nümunələr[edit | edit source]

Məşq və Tapşırıqlar[edit | edit source]

Navigation menu

Search