Difference between revisions of "Language/Serbian/Grammar/Cases:-Nominative-and-Accusative/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Serbian-Page-Top}}
{{Serbian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Serbian/kk|Серб]] </span> → <span cat>[[Language/Serbian/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге курс]]</span> → <span title>Падалар: Іздеушілік және лақытып</span></div>
== Кіріспе ==
Серб тілінің грамматикасы – бұл тіл үйренушілер үшін өте маңызды тақырып, себебі грамматикалық құрылымдар мен падалар сөздердің мағынасын және сөйлемнің құрылымын анықтайды. Дәл осы сабақта біз серб тіліндегі '''іздеушілік''' (nominative) және '''лақытып''' (accusative) падаларын қарастырамыз. Бұл падалар серб тіліндегі сөйлемдердің негізгі элементтері болып табылады, олар арқылы біз кім, не, неге және қалай деген сұрақтарға жауап береміз.
Сабақтың құрылымы:
1. '''Падалардың анықтамасы''': іздеушілік пен лақытып падаларының мағынасы мен қолданылуы.
2. '''Мысалдар''': әр паданың қолдану ерекшеліктерін көрсету үшін 20 мысал.


<div class="pg_page_title"><span lang>Серб тілі</span> → <span cat>Грамматика</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-А1 курстары]]</span> → <span title>Мындай мазмұны: Номинатив және Аккузатив</span></div>
3. '''Тапсырмалар''': үйренгендерді бекіту үшін 10 тапсырма, шешімдерімен.


__TOC__
__TOC__


== Номинатив және Аккузатив ==
=== Падалардың анықтамасы ===
 
Серб тілінде падалар сөздің сөйлемдегі рөлін анықтайды. '''Іздеушілік падасы''' - бұл сөздің кім немесе не екенін көрсететін падалар. Ал '''лақытып падасы''' - іс-әрекеттің бағыттылығын немесе мақсаттылығын білдіреді. Яғни, лақытып падасы не болмаса кімге (немесе не) қатысты екенін көрсетеді.
 
=== Іздеушілік падасы ===
 
Іздеушілік падасы сұрақтарға жауап береді: '''кім?''' немесе '''не?'''. Мысалы, "Бұл кім?" немесе "Бұл не?". Бұл паданы қолданғанда, сөздің негізі (негізгі форма) өзгертусіз қалады.
 
=== Лақытып падасы ===
 
Лақытып падасы сұрақтарға жауап береді: '''кімді?''' немесе '''нені?'''. Мысалы, "Мен кіммен сөйлесемін?" немесе "Мен не аламын?". Бұл паданы қолданғанда, сөздің формасы өзгереді, яғни оның соңғы бөлігіне белгілі бір қосымшалар қосылады.
 
== Мысалдар ==
 
{| class="wikitable"
 
! Серб !! Оқыту !! Қазақ
 
|-
 
| мачка || [ˈmaːtʃka] || мысық
 
|-
 
| мачке || [ˈmaːtʃke] || мысықты
 
|-


Серб тілінің грамматикасын үйрену үшін, бірінші бастап, тілдің кейбір терминологиялық мәселелерін меңгеру керек. Бұл курстағы білім деңгейі "А1" болып табылады, сондықтан да біз қолданушылардың белгілі деңгейде білімін арттыруға тырысамыз.
| пасош || [ˈpaːsoʃ] || төлқұжат


Серб тілінің грамматикасымен танысу үшін, бізге қажет болатын негізгі терминологиялық мәселелері - тілнің кезектіктері. Бұл курста біз "номинатив" және "аккузатив" кезектіктерін талқылауға тырысамыз.
|-


=== Номинатив ===
| пасоша || [ˈpaːsoʃa] || төлқұжатты


"Номинатив" кезектігі Серб тілінде есімнің негізгі кезектігі деп есептеледі. Ол, сөйлемнің ең көп пайда болатын субъектінің түрін көрсетеді. Мысалы:
|-


* Жана ертеңіміз гүлдермен толық.
| књига || [ˈkɲiːɡa] || кітап
* Олдар өткізген мінездерді баһалайды.


"Номинатив" кезектігін пайдалану үшін, сөйлемнің субъекті көрсетілуі тиіс. Осы уақытта, субъект кімнің және не істеп жүргенін көрсетеді. Осы кезектікке қатысатын есімдер бірінші түрде жазылады, сондықтан олар "белгілі атау" деп аталады. Олардың бірден-біре жазылуы мүмкін емес. Мысалы:
|-


* мектеп - мектептер
| књигу || [ˈkɲiːɡu] || кітапты
* кітап - кітаптар


Серб тілінде "номинатив" кезектігін пайдалану үшін, субъекттің түрін білу маңызды. Оның түрін білмесеңіз, "не" деген сұраққа жауап беру үстінде жұмыс істеуге болады.
|-


=== Аккузатив ===
| дете || [ˈdɛtɛ] || бала


"Аккузатив" кезектігі Серб тілінде есімнің басқа бір кезектігі. Ол, сөйлемнің деректерін білдірудің негізгі мәнін түсіндіреді. Мысалы:
|-


* Мен кітабты оқып тамамдадым.
| дете || [ˈdɛtɛ] || баланы
* Сен маңызды бейнелердің басын қорға.


"Аккузатив" кезектігін пайдалану үшін, сөйлемнің субъектіне қатысты мәліметтер көрсетілуі тиіс. Осы уақытта, субъект кімнің және не істеп жүргенін көрсетеді. Осы кезектікке қатысатын есімдер үшін, олардың бірінші түрде жазылуы мүмкін емес. Олар "белгісіз атау" деп аталады. Мысалы:
|-


* мектеп - мектеп
| човек || [ˈtʃɔvɛk] || адам
* кітап - кітап


Серб тілінде "аккузатив" кезектігін пайдалану үшін, субъекттің түрін білу маңызды. Оның түрін білмесеңіз, "не" деген сұраққа жауап беру үстінде жұмыс істеуге болады.
|-


== Мысалдар ==
| човека || [ˈtʃɔvɛka] || адамды
 
|-
 
| стола || [ˈstɔla] || үстел
 
|-
 
| стол || [ˈstɔl] || үстелді
 
|-
 
| кућа || [ˈkuːtʃa] || үй
 
|-
 
| кућу || [ˈkuːtʃu] || үйді
 
|-
 
| човек || [ˈtʃɔvɛk] || адам
 
|-


Серб тілінің "номинатив" және "аккузатив" кезектіктерінің мағыналарын түсінігіңізді тексеру үшін мысалдарды қарастырып отырсыз. Мысалдарда Серб тілінің латын әріптерін пайдаланамыз.
| човеку || [ˈtʃɔvɛku] || адамды


{| class="wikitable"
! Серб тілі !! Транскрипция !! Қазақша
|-
|-
| Ja volim tvoju majku. || Я волим твоју мајку. || Мен сенің анаңды сүйемін.
 
| кола || [ˈkɔla] || машина
 
|-
|-
| Ona jede jabuku. || Она једе јабуку. || Ол алма тамақтайды.
 
| кола || [ˈkɔla] || машинаны
 
|-
|-
| Ja vidim njega. || Я видим њега. || Мен оны көремін.
 
| звезда || [ˈzʋɛzda] || жұлдыз
 
|-
|-
| Ti pevaš pesmu. || Ти певаш песму. || Сен ән айтасың.
 
| звезду || [ˈzʋɛzdu] || жұлдызды
 
|-
|-
| Oni piju kafu. || Они пију кафу. || Олар көфе ішеді.
 
| пса || [ˈp̩sa] || ит
 
|-
 
| пса || [ˈp̩sa] || итті
 
|}
|}


== Қорытынды ==
== Тапсырмалар ==
 
1. '''Сөйлемдерді толтырыңыз''': берілген сөздерді лақытып падасында қолданыңыз.
 
* мачка (мысық)
 
* пасош (төлқұжат)
 
* књига (кітап)
 
2. '''Сұрақтарға жауап беріңіз''': берілген заттарға іздеушілік падасында жауап беріңіз.
 
* Бұл не? (жұлдыз)
 
* Бұл кім? (адам)
 
3. '''Сөйлемдерді түзетіңіз''': берілген сөйлемдерді дұрыс падалармен түзетіңіз.
 
* Мен кітапты оқимын. (книга)
 
* Ол мысықты сүйеді. (мачка)
 
4. '''Кесте жасаңыз''': берілген заттарды іздеушілік және лақытып падаларында жазыңыз.
 
5. '''Сөйлемдерді аударыңыз''': төмендегі сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз.
 
* Она има мачку.
 
* Он чита књигу.
 
6. '''Сөйлемдерді құрастырыңыз''': берілген сөздерден сөйлемдер құрастырыңыз.
 
* мачка, играти
 
* пасош, проверити
 
7. '''Сұрақтар жасаңыз''': берілген сөздерден сұрақтар жасаңыз.
 
* кућа (үй)
 
* човек (адам)
 
8. '''Кестемен жұмыс''': берілген кестедегі ақпаратты пайдаланып, сөйлемдер жазыңыз.
 
9. '''Аудару''': 5 сөйлемді серб тілінен қазақ тіліне аударыңыз.
 
10. '''Мысалдар бойынша жұмыс''': берілген мысалдарға сүйене отырып, өз сөйлемдеріңізді жазыңыз.
 
== Шешімдер ==
 
1.
 
* Мысықты
 
* Төлқұжатты
 
* Кітапты
 
2.
 
* Бұл жұлдыз.
 
* Бұл адам.
 
3.
 
* Мен кітапты оқимын.
 
* Ол мысықты сүйеді.
 
4.
 
| Заттар || Іздеушілік падасы || Лақытып падасы ||
 
| мачка || мысық || мысықты ||
 
| пасош || төлқұжат || төлқұжатты ||
 
| књига || кітап || кітапты ||
 
5.
 
* Ол мысықты алады.
 
* Ол кітапты оқиды.
 
6.
 
* Мысық ойнап жатыр.
 
* Төлқұжатты тексеру керек.
 
7.
 
* Бұл үй ме?
 
* Бұл адам ба?
 
8.
 
| Серб || Қазақ ||
 
| мачка || мысық ||
 
| пасош || төлқұжат ||
 
9.
 
* Мен мысықты көремін.
 
* Ол кітапты оқиды.
 
10.
 
* Мен мысықпен ойнаймын.
 
* Ол кітапты алады.
 
{{#seo:
 
|title=Серб тілінде падалар: Іздеушілік және лақытып
 
|keywords=серб тілі, грамматика, падалар, іздеушілік, лақытып, сабағы, тіл үйрену, мысалдар, тапсырмалар
 
|description=Бұл сабақта сіз серб тіліндегі іздеушілік және лақытып падаларын үйренесіз, мысалдар мен тапсырмалар арқылы.


"Номинатив" және "аккузатив" кезектіктері Серб тілінің грамматикасында маңызды рөл атқарады. "Номинатив" және "аккузатив" кезектіктерінің мағынасын, пайдалануын түсіну үшін мысалдарды қарастырып отырсыз. Олардың пайдалануына көз жеткізу үшін тілдің мәтіндерін оқып, оларды аналіздау және түсінуіңіз керек.
}}


{{Serbian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Template:Serbian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 68: Line 261:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>




Latest revision as of 12:05, 16 August 2024


Serbian-Language-PolyglotClub.png
Серб → Грамматика → 0-ден A1-ге курс → Падалар: Іздеушілік және лақытып

Кіріспе[edit | edit source]

Серб тілінің грамматикасы – бұл тіл үйренушілер үшін өте маңызды тақырып, себебі грамматикалық құрылымдар мен падалар сөздердің мағынасын және сөйлемнің құрылымын анықтайды. Дәл осы сабақта біз серб тіліндегі іздеушілік (nominative) және лақытып (accusative) падаларын қарастырамыз. Бұл падалар серб тіліндегі сөйлемдердің негізгі элементтері болып табылады, олар арқылы біз кім, не, неге және қалай деген сұрақтарға жауап береміз.

Сабақтың құрылымы:

1. Падалардың анықтамасы: іздеушілік пен лақытып падаларының мағынасы мен қолданылуы.

2. Мысалдар: әр паданың қолдану ерекшеліктерін көрсету үшін 20 мысал.

3. Тапсырмалар: үйренгендерді бекіту үшін 10 тапсырма, шешімдерімен.

Падалардың анықтамасы[edit | edit source]

Серб тілінде падалар сөздің сөйлемдегі рөлін анықтайды. Іздеушілік падасы - бұл сөздің кім немесе не екенін көрсететін падалар. Ал лақытып падасы - іс-әрекеттің бағыттылығын немесе мақсаттылығын білдіреді. Яғни, лақытып падасы не болмаса кімге (немесе не) қатысты екенін көрсетеді.

Іздеушілік падасы[edit | edit source]

Іздеушілік падасы сұрақтарға жауап береді: кім? немесе не?. Мысалы, "Бұл кім?" немесе "Бұл не?". Бұл паданы қолданғанда, сөздің негізі (негізгі форма) өзгертусіз қалады.

Лақытып падасы[edit | edit source]

Лақытып падасы сұрақтарға жауап береді: кімді? немесе нені?. Мысалы, "Мен кіммен сөйлесемін?" немесе "Мен не аламын?". Бұл паданы қолданғанда, сөздің формасы өзгереді, яғни оның соңғы бөлігіне белгілі бір қосымшалар қосылады.

Мысалдар[edit | edit source]

Серб Оқыту Қазақ
мачка [ˈmaːtʃka] мысық
мачке [ˈmaːtʃke] мысықты
пасош [ˈpaːsoʃ] төлқұжат
пасоша [ˈpaːsoʃa] төлқұжатты
књига [ˈkɲiːɡa] кітап
књигу [ˈkɲiːɡu] кітапты
дете [ˈdɛtɛ] бала
дете [ˈdɛtɛ] баланы
човек [ˈtʃɔvɛk] адам
човека [ˈtʃɔvɛka] адамды
стола [ˈstɔla] үстел
стол [ˈstɔl] үстелді
кућа [ˈkuːtʃa] үй
кућу [ˈkuːtʃu] үйді
човек [ˈtʃɔvɛk] адам
човеку [ˈtʃɔvɛku] адамды
кола [ˈkɔla] машина
кола [ˈkɔla] машинаны
звезда [ˈzʋɛzda] жұлдыз
звезду [ˈzʋɛzdu] жұлдызды
пса [ˈp̩sa] ит
пса [ˈp̩sa] итті

Тапсырмалар[edit | edit source]

1. Сөйлемдерді толтырыңыз: берілген сөздерді лақытып падасында қолданыңыз.

  • мачка (мысық)
  • пасош (төлқұжат)
  • књига (кітап)

2. Сұрақтарға жауап беріңіз: берілген заттарға іздеушілік падасында жауап беріңіз.

  • Бұл не? (жұлдыз)
  • Бұл кім? (адам)

3. Сөйлемдерді түзетіңіз: берілген сөйлемдерді дұрыс падалармен түзетіңіз.

  • Мен кітапты оқимын. (книга)
  • Ол мысықты сүйеді. (мачка)

4. Кесте жасаңыз: берілген заттарды іздеушілік және лақытып падаларында жазыңыз.

5. Сөйлемдерді аударыңыз: төмендегі сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз.

  • Она има мачку.
  • Он чита књигу.

6. Сөйлемдерді құрастырыңыз: берілген сөздерден сөйлемдер құрастырыңыз.

  • мачка, играти
  • пасош, проверити

7. Сұрақтар жасаңыз: берілген сөздерден сұрақтар жасаңыз.

  • кућа (үй)
  • човек (адам)

8. Кестемен жұмыс: берілген кестедегі ақпаратты пайдаланып, сөйлемдер жазыңыз.

9. Аудару: 5 сөйлемді серб тілінен қазақ тіліне аударыңыз.

10. Мысалдар бойынша жұмыс: берілген мысалдарға сүйене отырып, өз сөйлемдеріңізді жазыңыз.

Шешімдер[edit | edit source]

1.

  • Мысықты
  • Төлқұжатты
  • Кітапты

2.

  • Бұл жұлдыз.
  • Бұл адам.

3.

  • Мен кітапты оқимын.
  • Ол мысықты сүйеді.

4.

| Заттар || Іздеушілік падасы || Лақытып падасы ||

| мачка || мысық || мысықты ||

| пасош || төлқұжат || төлқұжатты ||

| књига || кітап || кітапты ||

5.

  • Ол мысықты алады.
  • Ол кітапты оқиды.

6.

  • Мысық ойнап жатыр.
  • Төлқұжатты тексеру керек.

7.

  • Бұл үй ме?
  • Бұл адам ба?

8.

| Серб || Қазақ ||

| мачка || мысық ||

| пасош || төлқұжат ||

9.

  • Мен мысықты көремін.
  • Ол кітапты оқиды.

10.

  • Мен мысықпен ойнаймын.
  • Ол кітапты алады.

Serbian Course - A1-ға дейінгі 0[edit source]


Серб тілінің грамматикасына кірісу


Серб тілінің лексикологиясына кірісу


Серб күлііне кірісу


Мысал құдіреттері: Өзінше мысал құдіреттері


Сауда


Спорт және демалыс


Мұғалімделушілер: Жол алдындағы мұғалімделушілер


Жұмыс және профессиялар


Әдебиет және әңгіме


Уақыт: Шартты уақыт


Мәдиә және медиа


Сән және көркем қалайды


Басқа сабақтар[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Serbian/Grammar/Cases:-Nominative-and-Accusative/kk&oldid=320931"