Difference between revisions of "Language/Dutch/Grammar/Present-Tense-and-Regular-Verbs/kk"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
(One intermediate revision by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Dutch-Page-Top}} | {{Dutch-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Dutch/kk|Нидерландия]] </span> → <span cat>[[Language/Dutch/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Dutch/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Қазіргі уақыт және тұрақты етістіктер</span></div> | |||
== Кіріспе == | |||
Нидерланд тілін үйрену - бұл көп адамдар үшін қызықты және пайдалы процесс. Бүгін біз тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қалай қолдану керектігін үйренеміз. Нидерланд тіліндегі грамматика, әсіресе етістіктер, тілді меңгеру үшін өте маңызды. Олар сөйлемдерді құрайды, ойымызды білдіреді және біздің сөйлесуімізде басты рөл атқарады. | |||
Біздің сабақтың құрылымы мынадай: | |||
* Тұрақты етістіктер және олардың ерекшеліктері | |||
* Қазіргі уақыт формалары | |||
* Тұрақты етістіктерді қолдану мысалдары | |||
* Практикалық жаттығулар | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Тұрақты етістіктер === | ||
Тұрақты етістіктер - бұл белгілі бір ережелерге сәйкес өзгеретін етістіктер. Нидерланд тілінде, тұрақты етістіктердің үш негізгі тұлғасы бар: бірінші, екінші және үшінші. Оларды дұрыс қолдану үшін, етістіктің негізін білу керек. | |||
==== Тұрақты етістіктердің құрылымы ==== | |||
Тұрақты етістіктердің негізі - етістіктің бастапқы формасы. Нидерланд тілінде тұрақты етістіктердің формалары -en немесе -e-мен аяқталатын етістіктер. | |||
Мысалы: | |||
* werken (жұмыс істеймін) | |||
* leren (үйренемін) | |||
* spelen (ойнаймын) | |||
=== Қазіргі уақыт формалары === | |||
Қазіргі уақытта етістіктердің формалары субъектінің тұлғасына қарай өзгереді. Төменде қазіргі уақыттағы тұрақты етістіктердің формаларын көрсетеміз: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Субъект !! Етістік !! Дұрыс форма | |||
|- | |||
| Мен || werken || ik werk | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Сен || werken || jij werkt | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Ол || werken || hij/zij/het werkt | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Біз || werken || wij werken | |||
|- | |||
| Сендер || werken || jullie werken | |||
|- | |||
| Олар || werken || zij werken | |||
|} | |} | ||
Мысалы: | |||
* Мен жұмыс істеймін - Ik werk. | |||
* Сен жұмыс істейсің - Jij werkt. | |||
=== Мысалдар === | |||
Енді бірнеше тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қолдана отырып, мысалдар қарастырайық. Төмендегі кестеде 20 мысал келтірілген: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Dutch !! Pronunciation !! Kazakh | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Ik speel || ик спейл || Мен ойнаймын | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Jij leert || йай лерд || Сен үйренесің | |||
|- | |||
| Hij werkt || хай веркт || Ол жұмыс істейді | |||
|- | |||
| Wij eten || вай етен || Біз жейміз | |||
|- | |||
| Jullie drinken || юлли дринкен || Сендер ішесіңдер | |||
|- | |||
| Zij zingen || зей зинген || Олар ән айтады | |||
|- | |||
| Ik lees || ик лейс || Мен оқимын | |||
|- | |||
| Jij kijkt || йай кайкт || Сен қарайсың | |||
|- | |||
| Hij loopt || хай лопт || Ол жүреді | |||
|- | |||
| Wij kopen || вай копен || Біз сатып аламыз | |||
|- | |||
| Jullie spreken || юлли спреки || Сендер сөйлесесіңдер | |||
|- | |||
| Zij werken || зей веркен || Олар жұмыс істейді | |||
|- | |||
| Ik schrijf || ик скрайф || Мен жазамын | |||
|- | |||
| Jij maakt || йай макгт || Сен жасайсың | |||
|- | |||
| Hij rijdt || хай рэйдт || Ол жүреді | |||
|- | |||
| Wij luisteren || вай лойстерен || Біз тыңдаймыз | |||
|- | |- | ||
| Jullie denken || юлли денкен || Сендер ойлайсыңдар | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Zij willen || зей виллен || Олар қалайды | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Ik koop || ик коп || Мен сатып аламын | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Jij vraagt || йай фратг || Сен сұрайсың | |||
|- | |||
| Hij geeft || хай гефт || Ол береді | |||
|} | |} | ||
== | === Практикалық жаттығулар === | ||
Енді үйренгендеріңізді практикада қолдану үшін бірнеше жаттығуларды орындап көрейік. Төменде 10 жаттығу мен олардың шешімдерін ұсынамыз. | |||
==== Жаттығу 1: Етістіктерді толықтыру ==== | |||
Төмендегі сөйлемдердегі бос орындарды дұрыс етістіктермен толтырыңыз. | |||
1. Ik ______ (werken) in een kantoor. | |||
2. Jij ______ (leren) Nederlands. | |||
3. Hij ______ (spelen) voetbal. | |||
4. Wij ______ (eten) pizza. | |||
5. Jullie ______ (drinken) koffie. | |||
6. Zij ______ (zingen) een lied. | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Ik werk in een kantoor. | |||
2. Jij leert Nederlands. | |||
3. Hij speelt voetbal. | |||
4. Wij eten pizza. | |||
5. Jullie drinken koffie. | |||
6. Zij zingen een lied. | |||
==== Жаттығу 2: Дұрыс форманы табу ==== | |||
Төмендегі сөйлемдердегі етістіктердің дұрыс формасын таңдаңыз. | |||
1. Ik ______ (werken/werkt) elke dag. | |||
2. Jij ______ (leert/leert) veel. | |||
3. Hij ______ (spelen/spelen) met zijn vrienden. | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Ik werk elke dag. | |||
2. Jij leert veel. | |||
3. Hij speelt met zijn vrienden. | |||
==== Жаттығу 3: Сұрақтар құру ==== | |||
Төмендегі сөздерден сұрақтар құрастырыңыз. | |||
1. jij / lezen / boek | |||
2. zij / werken / samen | |||
3. wij / luisteren / muziek | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Leest jij een boek? | |||
2. Werken zij samen? | |||
3. Luisteren wij naar muziek? | |||
==== Жаттығу 4: Сөйлемдерді өзгерту ==== | |||
Келесі сөйлемдерді теріс формаға өзгертіңіз. | |||
1. Ik werk hard. | |||
2. Jij leert veel. | |||
3. Hij speelt vaak. | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Ik werk niet hard. | |||
2. Jij leert niet veel. | |||
3. Hij speelt niet vaak. | |||
==== Жаттығу 5: Сөйлемдерді аудару ==== | |||
Келесі сөйлемдерді нидерланд тіліне аударыңыз. | |||
1. Мен жұмыс істеймін. | |||
2. Сен ән айтасың. | |||
3. Олар футбол ойнайды. | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Ik werk. | |||
2. Jij zingt. | |||
3. Zij spelen voetbal. | |||
==== Жаттығу 6: Сөйлемдерді аяқтау ==== | |||
Төмендегі сөйлемдерді аяқтау үшін етістіктерді табыңыз. | |||
1. Ik ______ (жазу) хат. | |||
2. Сен ______ (ойнау) компьютерде. | |||
3. Біз ______ (тигізу) гүлдер. | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Ik schrijf een brief. | |||
2. Jij speelt op de computer. | |||
3. Wij planten bloemen. | |||
==== Жаттығу 7: Сұрақтарға жауап беру ==== | |||
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз: | |||
1. Wat doe jij? | |||
2. Waar werkt hij? | |||
3. Wat eten wij? | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Ik speel voetbal. | |||
2. Hij werkt in een restaurant. | |||
3. Wij eten pasta. | |||
==== Жаттығу 8: Дұрыс етістікті таңдаңыз ==== | |||
Төмендегі сөйлемдердегі дұрыс етістікті таңдаңыз. | |||
1. Zij ______ (komen/komt) naar het feest. | |||
2. Jij ______ (drinken/drinkt) veel water. | |||
3. Wij ______ (lopen/lopen) naar school. | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Zij komen naar het feest. | |||
2. Jij drinkt veel water. | |||
3. Wij lopen naar school. | |||
==== Жаттығу 9: Сөйлемдерді синонимдермен ауыстыру ==== | |||
Төмендегі сөйлемдерді синонимдермен ауыстырыңыз. | |||
1. Ik werk in de tuin. | |||
2. Jij leert Nederlands. | |||
3. Hij speelt met de bal. | |||
''Шешімдер:'' | |||
1. Ik werk in de hof. | |||
2. Jij studeert Nederlands. | |||
3. Hij speelt met de voetbal. | |||
==== Жаттығу 10: Тапсырма жасау ==== | |||
Төмендегі етістіктерді қолдана отырып, өзіңіздің қысқа мәтініңізді жазыңыз (5-6 сөйлем). | |||
1. werken | |||
2. leren | |||
3. spelen | |||
''Шешімдер:'' | |||
Мысал: | |||
Ik werk in een kantoor. Ik leer Nederlands. In het weekend speel ik voetbal met mijn vrienden. | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title=Нидерланд тіліндегі қазіргі уақыт және тұрақты етістіктер | |||
{{Dutch-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | |keywords=Нидерланд тілі, грамматика, тұрақты етістіктер, қазіргі уақыт | ||
|description=Бұл сабақта сіз Нидерланд тіліндегі тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қалай қолдану керектігін үйренесіз. | |||
}} | |||
{{Template:Dutch-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | |||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 80: | Line 381: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Dutch-0-to-A1-Course]] | [[Category:Dutch-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
==Басқа сабақтар== | |||
* [[Language/Dutch/Grammar/Vowels-and-Consonants/kk|Курс 0 до A1 → Грамматика → Гласные и Согласные]] | |||
* [[Language/Dutch/Grammar/Accent-Marks-and-Stress/kk|Курс от 0 до A1 → Грамматика → Акцентные знаки и ударения]] | |||
* [[Language/Dutch/Grammar/Gender-and-Articles/kk|Complete 0 to A1 Dutch Course → Грамматика → Жыныс мен Мақалдар]] | |||
* [[Language/Dutch/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0 to A1 Course]] | |||
* [[Language/Dutch/Grammar/Plural-and-Diminutives/kk|0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Үшіншіліктер мен кішіліктер]] | |||
{{Dutch-Page-Bottom}} | {{Dutch-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 13:23, 15 August 2024
Кіріспе[edit | edit source]
Нидерланд тілін үйрену - бұл көп адамдар үшін қызықты және пайдалы процесс. Бүгін біз тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қалай қолдану керектігін үйренеміз. Нидерланд тіліндегі грамматика, әсіресе етістіктер, тілді меңгеру үшін өте маңызды. Олар сөйлемдерді құрайды, ойымызды білдіреді және біздің сөйлесуімізде басты рөл атқарады.
Біздің сабақтың құрылымы мынадай:
- Тұрақты етістіктер және олардың ерекшеліктері
- Қазіргі уақыт формалары
- Тұрақты етістіктерді қолдану мысалдары
- Практикалық жаттығулар
Тұрақты етістіктер[edit | edit source]
Тұрақты етістіктер - бұл белгілі бір ережелерге сәйкес өзгеретін етістіктер. Нидерланд тілінде, тұрақты етістіктердің үш негізгі тұлғасы бар: бірінші, екінші және үшінші. Оларды дұрыс қолдану үшін, етістіктің негізін білу керек.
Тұрақты етістіктердің құрылымы[edit | edit source]
Тұрақты етістіктердің негізі - етістіктің бастапқы формасы. Нидерланд тілінде тұрақты етістіктердің формалары -en немесе -e-мен аяқталатын етістіктер.
Мысалы:
- werken (жұмыс істеймін)
- leren (үйренемін)
- spelen (ойнаймын)
Қазіргі уақыт формалары[edit | edit source]
Қазіргі уақытта етістіктердің формалары субъектінің тұлғасына қарай өзгереді. Төменде қазіргі уақыттағы тұрақты етістіктердің формаларын көрсетеміз:
Субъект | Етістік | Дұрыс форма |
---|---|---|
Мен | werken | ik werk |
Сен | werken | jij werkt |
Ол | werken | hij/zij/het werkt |
Біз | werken | wij werken |
Сендер | werken | jullie werken |
Олар | werken | zij werken |
Мысалы:
- Мен жұмыс істеймін - Ik werk.
- Сен жұмыс істейсің - Jij werkt.
Мысалдар[edit | edit source]
Енді бірнеше тұрақты етістіктерді қазіргі уақытта қолдана отырып, мысалдар қарастырайық. Төмендегі кестеде 20 мысал келтірілген:
Dutch | Pronunciation | Kazakh |
---|---|---|
Ik speel | ик спейл | Мен ойнаймын |
Jij leert | йай лерд | Сен үйренесің |
Hij werkt | хай веркт | Ол жұмыс істейді |
Wij eten | вай етен | Біз жейміз |
Jullie drinken | юлли дринкен | Сендер ішесіңдер |
Zij zingen | зей зинген | Олар ән айтады |
Ik lees | ик лейс | Мен оқимын |
Jij kijkt | йай кайкт | Сен қарайсың |
Hij loopt | хай лопт | Ол жүреді |
Wij kopen | вай копен | Біз сатып аламыз |
Jullie spreken | юлли спреки | Сендер сөйлесесіңдер |
Zij werken | зей веркен | Олар жұмыс істейді |
Ik schrijf | ик скрайф | Мен жазамын |
Jij maakt | йай макгт | Сен жасайсың |
Hij rijdt | хай рэйдт | Ол жүреді |
Wij luisteren | вай лойстерен | Біз тыңдаймыз |
Jullie denken | юлли денкен | Сендер ойлайсыңдар |
Zij willen | зей виллен | Олар қалайды |
Ik koop | ик коп | Мен сатып аламын |
Jij vraagt | йай фратг | Сен сұрайсың |
Hij geeft | хай гефт | Ол береді |
Практикалық жаттығулар[edit | edit source]
Енді үйренгендеріңізді практикада қолдану үшін бірнеше жаттығуларды орындап көрейік. Төменде 10 жаттығу мен олардың шешімдерін ұсынамыз.
Жаттығу 1: Етістіктерді толықтыру[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдердегі бос орындарды дұрыс етістіктермен толтырыңыз.
1. Ik ______ (werken) in een kantoor.
2. Jij ______ (leren) Nederlands.
3. Hij ______ (spelen) voetbal.
4. Wij ______ (eten) pizza.
5. Jullie ______ (drinken) koffie.
6. Zij ______ (zingen) een lied.
Шешімдер:
1. Ik werk in een kantoor.
2. Jij leert Nederlands.
3. Hij speelt voetbal.
4. Wij eten pizza.
5. Jullie drinken koffie.
6. Zij zingen een lied.
Жаттығу 2: Дұрыс форманы табу[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдердегі етістіктердің дұрыс формасын таңдаңыз.
1. Ik ______ (werken/werkt) elke dag.
2. Jij ______ (leert/leert) veel.
3. Hij ______ (spelen/spelen) met zijn vrienden.
Шешімдер:
1. Ik werk elke dag.
2. Jij leert veel.
3. Hij speelt met zijn vrienden.
Жаттығу 3: Сұрақтар құру[edit | edit source]
Төмендегі сөздерден сұрақтар құрастырыңыз.
1. jij / lezen / boek
2. zij / werken / samen
3. wij / luisteren / muziek
Шешімдер:
1. Leest jij een boek?
2. Werken zij samen?
3. Luisteren wij naar muziek?
Жаттығу 4: Сөйлемдерді өзгерту[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді теріс формаға өзгертіңіз.
1. Ik werk hard.
2. Jij leert veel.
3. Hij speelt vaak.
Шешімдер:
1. Ik werk niet hard.
2. Jij leert niet veel.
3. Hij speelt niet vaak.
Жаттығу 5: Сөйлемдерді аудару[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді нидерланд тіліне аударыңыз.
1. Мен жұмыс істеймін.
2. Сен ән айтасың.
3. Олар футбол ойнайды.
Шешімдер:
1. Ik werk.
2. Jij zingt.
3. Zij spelen voetbal.
Жаттығу 6: Сөйлемдерді аяқтау[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдерді аяқтау үшін етістіктерді табыңыз.
1. Ik ______ (жазу) хат.
2. Сен ______ (ойнау) компьютерде.
3. Біз ______ (тигізу) гүлдер.
Шешімдер:
1. Ik schrijf een brief.
2. Jij speelt op de computer.
3. Wij planten bloemen.
Жаттығу 7: Сұрақтарға жауап беру[edit | edit source]
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Wat doe jij?
2. Waar werkt hij?
3. Wat eten wij?
Шешімдер:
1. Ik speel voetbal.
2. Hij werkt in een restaurant.
3. Wij eten pasta.
Жаттығу 8: Дұрыс етістікті таңдаңыз[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдердегі дұрыс етістікті таңдаңыз.
1. Zij ______ (komen/komt) naar het feest.
2. Jij ______ (drinken/drinkt) veel water.
3. Wij ______ (lopen/lopen) naar school.
Шешімдер:
1. Zij komen naar het feest.
2. Jij drinkt veel water.
3. Wij lopen naar school.
Жаттығу 9: Сөйлемдерді синонимдермен ауыстыру[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдерді синонимдермен ауыстырыңыз.
1. Ik werk in de tuin.
2. Jij leert Nederlands.
3. Hij speelt met de bal.
Шешімдер:
1. Ik werk in de hof.
2. Jij studeert Nederlands.
3. Hij speelt met de voetbal.
Жаттығу 10: Тапсырма жасау[edit | edit source]
Төмендегі етістіктерді қолдана отырып, өзіңіздің қысқа мәтініңізді жазыңыз (5-6 сөйлем).
1. werken
2. leren
3. spelen
Шешімдер:
Мысал:
Ik werk in een kantoor. Ik leer Nederlands. In het weekend speel ik voetbal met mijn vrienden.
Басқа сабақтар[edit | edit source]
- Курс 0 до A1 → Грамматика → Гласные и Согласные
- Курс от 0 до A1 → Грамматика → Акцентные знаки и ударения
- Complete 0 to A1 Dutch Course → Грамматика → Жыныс мен Мақалдар
- 0 to A1 Course
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Үшіншіліктер мен кішіліктер