Difference between revisions of "Language/Dutch/Grammar/Gender-and-Articles/az"

Latest revision as of 12:48, 15 August 2024

Dutch → Qrammatika → 0-dan A1-ə Kurs → Cinsiyyət və Məqalələr

Giriş[edit | edit source]

Hollandiya dilində ismlərin cinsiyyətini bilmək çox önəmlidir, çünki bu, dilin təməlini təşkil edir. Hər bir ismin müəyyən bir cinsi vardır: kişi, qadın və ya neytral. Bu cinsiyyətlər, ismlərin qarşısında istifadə olunan məqalələrə də təsir edir. Bu dərsdə məqsədimiz, Hollandiya dilindəki ismlərin cinsiyyətini öyrənmək və onlara uyğun məqalələrin necə istifadə olunduğunu başa düşməkdir. Dərsdə aşağıdakı mövzulara toxunacağıq:

Cinsiyyətin nə olduğunu başa düşmək

Hollandiya dilindəki cinsiyyətli ismlər

Müəyyən və qeyri-müəyyən məqalələr

Cinsiyyətə görə məqalələrin istifadəsi

Nümunələr və tapşırıqlar

Cinsiyyət nədir?[edit | edit source]

Cinsiyyət, bir ismin kişi, qadın və ya neytral olduğunu göstərən bir xüsusiyyətdir. Hollandiya dilində ismlərin cinsiyyətini bilmək, düzgün məqalələrdən istifadə etmək üçün vacibdir. Aşağıda cinsiyyətin təsnifatı:

Kişi cins: Bu cins, kişi adları və bəzi mücərrəd ismlər üçün istifadə olunur. Məsələn, "de man" (kişi).

Qadın cins: Bu cins, qadın adları üçün istifadə olunur. Məsələn, "de vrouw" (qadın).

Neytral cins: Bu cins, heç bir cinsə aid olmayan ismlər üçün istifadə olunur. Məsələn, "het boek" (kitab).

Hollandiya dilində cinsiyyətli ismlər[edit | edit source]

Hollandiya dilində ismlərin cinsiyyətini öyrənmək üçün bəzi nümunələr təqdim edirik:

Hollandiya	Tələffüz	Şimal Azərbaycanca
de man	də man	kişi
de vrouw	də vrau	qadın
het boek	hət buk	kitab
de hond	də hond	it
de kat	də kat	pişik
het huis	hət hays	ev
de appel	də apel	alma
het kind	hət kind	uşaq
de tafel	də tafəl	masa
het speelgoed	hət speyğood	oyuncaq

Bu cinsiyyətlərin hər birini öyrənmək, dilin düzgün istifadəsi üçün vacibdir. Hollandiya dilində ismlərin cinsiyyətini bilmək, onların yanında istifadə olunan məqalələri düzgün seçməyə kömək edəcəkdir.

Müəyyən və qeyri-müəyyən məqalələr[edit | edit source]

Hollandiya dilində iki əsas məqalə növü vardır: müəyyən və qeyri-müəyyən. Bu məqalələr ismin cinsiyyətinə görə dəyişir.

Müəyyən məqalələr: "de" və "het".

"de" kişi və qadın cinsli ismlərlə istifadə olunur.

"het" neytral cinsli ismlərlə istifadə olunur.

Qeyri-müəyyən məqalə: "een". Bu məqalə, ismin cinsiyyətindən asılı olmayaraq istifadə edilə bilər.

Cinsiyyətə görə məqalələrin istifadəsi[edit | edit source]

Müəyyən və qeyri-müəyyən məqalələrin istifadəsini başa düşmək, ismlərin cinsiyyətinə görə doğru seçim etməyinizə kömək edəcəkdir. Aşağıda cinsiyyətə görə məqalələrin istifadəsi ilə bağlı nümunələr:

Hollandiya	Tələffüz	Şimal Azərbaycanca
de man	də man	kişi
de vrouw	də vrau	qadın
het boek	hət buk	kitab
een hond	eyn hond	bir it
een kat	eyn kat	bir pişik
een huis	eyn hays	bir ev
de appel	də apel	alma
het kind	hət kind	uşaq
een tafel	eyn tafəl	bir masa
een speelgoed	eyn speyğood	bir oyuncaq

Bu nümunələr, ismlərin cinsiyyətinə görə məqalələrin necə istifadə olunduğunu daha aydın göstərir. İndi, bu bilikləri tətbiq etmək üçün bir neçə tapşırıq verəcəyik.

Tapşırıqlar[edit | edit source]

Aşağıdakı tapşırıqlar, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün imkan yaradacaq:

1. Aşağıdakı ismlərin cinsiyyətini müəyyən edin:

man

vrouw

boek

hond

kat

2. Hər bir ismin yanında doğru məqaləni istifadə edin:

___ man

___ vrouw

___ boek

___ hond

___ kat

3. Aşağıdakı ismləri cinsiyyətlərinə görə düzgün şəkildə qruplaşdırın:

de appel

het huis

de tafel

een kind

4. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

Dit is ___ (de) hond.

Ik zie ___ (een) kat.

Hij is ___ (de) man.

5. Aşağıdakı cümlələri doğru məqalələrlə tamamlayın:

___ hond barkt.

___ boek ligt op masada.

___ vrouw gülür.

6. Düzgün cinsiyyət və məqalə ilə cümlələr yaradın:

(de) çocuk

(het) alma

(een) pişik

7. Cümlələr yaradın:

(de) ev - (het) oyun - (een) qız

(de) kişi - (het) kitab - (een) pişik

8. Hər bir cümlədəki ismin cinsiyyətini yazın:

De man leest een boek.

De vrouw heeft een kat.

Het huis is mooi.

9. Aşağıdakı ismləri uyğun məqalələrlə tamamlayın:

___ kitap

___ qız

___ it

10. Hər bir cümlənin sonunda "de" və ya "het" əlavə edin:

Dit is ___ (kitab).

Bu ___ (qadın).

Bu ___ (kişi).

Həllər[edit | edit source]

1.

man - kişi

vrouw - qadın

boek - neytral

hond - kişi

kat - qadın

2.

de man

de vrouw

het boek

de hond

de kat

3.

Kişi: de appel, de tafel

Neytral: het huis, een kind

4.

Dit is de hond.

Ik görürəm bir kat.

O, kişi.

5.

İt barkır.

Kitab masada yerləşir.

Qadın gülür.

6.

de çocuk

het alma

bir pişik

7.

de ev - het oyun - bir qız

de kişi - het kitab - bir pişik

8.

De kişi bir kitab oxuyur. (kişi)

Qadın bir pişik saxlayır. (qadın)

Ev gözəldir. (neytral)

9.

Bir kitab

Bir qız

Bir it

10.

Bu kitabdır.

Bu qadındır.

Bu kişidir.

Bu tapşırıqlar, öyrəndiklərinizi daha yaxşı başa düşməyə və tətbiq etməyə kömək edəcək. Dərsdə öyrəndikləriniz, Hollandiya dilini öyrənməkdə sizə müsbət təsir göstərəcəkdir. Hər hansı sualınız olarsa, mənə müraciət etməkdən çəkinməyin!

Table of Contents - Dutch Course - 0 to A1[edit source]

Kurs Təqdimatı

Əlifba və Telaffuz

İsdlər və Məqalələr

Fəillər və Qrammatika

Sıfatlar və Zərb Məqalələr

Ənzər və Zamir

Ailə

Yeməklər və İçkilər

Səyahət

İş və İşlər

Hollandiya

Dutch Adətləri

Other lessons[edit | edit source]

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{Dutch-Page-Top}}
+<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Dutch/az|Dutch]] </span> → <span cat>[[Language/Dutch/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Dutch/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə Kurs]]</span> → <span title>Cinsiyyət və Məqalələr</span></div>
+== Giriş ==
+Hollandiya dilində ismlərin cinsiyyətini bilmək çox önəmlidir, çünki bu, dilin təməlini təşkil edir. Hər bir ismin müəyyən bir cinsi vardır: kişi, qadın və ya neytral. Bu cinsiyyətlər, ismlərin qarşısında istifadə olunan məqalələrə də təsir edir. Bu dərsdə məqsədimiz, Hollandiya dilindəki ismlərin cinsiyyətini öyrənmək və onlara uyğun məqalələrin necə istifadə olunduğunu başa düşməkdir. Dərsdə aşağıdakı mövzulara toxunacağıq:
+* Cinsiyyətin nə olduğunu başa düşmək
+* Hollandiya dilindəki cinsiyyətli ismlər
-<div class="pg_page_title"><span lang>Felemenkçe</span> → <span cat>Gramer</span> → <span level>[[Language/Dutch/Grammar/0-to-A1-Course/az|0'dan A1'e Tamamlama Dersi]]</span> → <span title>Cinsiyet ve Makaleler</span></div>
+* Müəyyən və qeyri-müəyyən məqalələr
+* Cinsiyyətə görə məqalələrin istifadəsi
+* Nümunələr və tapşırıqlar
 __TOC__
-=== Başlığa Giriş ===
+=== Cinsiyyət nədir? ===
+Cinsiyyət, bir ismin kişi, qadın və ya neytral olduğunu göstərən bir xüsusiyyətdir. Hollandiya dilində ismlərin cinsiyyətini bilmək, düzgün məqalələrdən istifadə etmək üçün vacibdir. Aşağıda cinsiyyətin təsnifatı:
+* '''Kişi cins:''' Bu cins, kişi adları və bəzi mücərrəd ismlər üçün istifadə olunur. Məsələn, "de man" (kişi).
+* '''Qadın cins:''' Bu cins, qadın adları üçün istifadə olunur. Məsələn, "de vrouw" (qadın).
+* '''Neytral cins:''' Bu cins, heç bir cinsə aid olmayan ismlər üçün istifadə olunur. Məsələn, "het boek" (kitab).
+=== Hollandiya dilində cinsiyyətli ismlər ===
+Hollandiya dilində ismlərin cinsiyyətini öyrənmək üçün bəzi nümunələr təqdim edirik:
+{| class="wikitable"
+! Hollandiya !! Tələffüz !! Şimal Azərbaycanca
+|-
+| de man || də man || kişi
+|-
+| de vrouw || də vrau || qadın
+|-
+| het boek || hət buk || kitab
+|-
+| de hond || də hond || it
+|-
+| de kat || də kat || pişik
+|-
+| het huis || hət hays || ev
+|-
+| de appel || də apel || alma
+|-
+| het kind || hət kind || uşaq
+|-
+| de tafel || də tafəl || masa
+|-
+| het speelgoed || hət speyğood || oyuncaq
+|}
+Bu cinsiyyətlərin hər birini öyrənmək, dilin düzgün istifadəsi üçün vacibdir. Hollandiya dilində ismlərin cinsiyyətini bilmək, onların yanında istifadə olunan məqalələri düzgün seçməyə kömək edəcəkdir.
+=== Müəyyən və qeyri-müəyyən məqalələr ===
-Felemenkçe öğrenirken, dilbilgisi kurallarını anlamak en önemli adımlardan biridir. Bu ders, öğrencilerin Felemenkçe isimlerin cinsiyetini ve belirli ve belirsiz makalelerin kullanımını öğrenmelerine yardımcı olacaktır.
+Hollandiya dilində iki əsas məqalə növü vardır: '''müəyyən''' və '''qeyri-müəyyən'''. Bu məqalələr ismin cinsiyyətinə görə dəyişir.
-=== Cinsiyet ===
+* '''Müəyyən məqalələr:''' "de" və "het".
-Felemenkçe isimler, "de" (eril) veya "het" (dişi) olarak bilinen iki cinsiyete ayrılır. Bu cinsiyet belirleyicilerinin kullanımı, kelimenin sonunda bulunan bir harfle belirlenir.
+* "de" kişi və qadın cinsli ismlərlə istifadə olunur.
-Örneğin:
+* "het" neytral cinsli ismlərlə istifadə olunur.
-* "hond" (köpek) eril bir kelime iken "de hond" denir.
-* "kat" (düzen) dişi bir kelime iken "het kat" denir.
-Felemenkçe'de, isimlerin cinsiyeti, kelimenin anlamıyla ilgili değildir. Bu nedenle, kelimenin cinsiyetini öğrenmek için ezber yapmak gereklidir.
+* '''Qeyri-müəyyən məqalə:''' "een". Bu məqalə, ismin cinsiyyətindən asılı olmayaraq istifadə edilə bilər.
-Aşağıdaki tabloda, bazı yaygın Felemenkçe isimlerin cinsiyetini ve doğru belirli veya belirsiz makalelerini bulabilirsiniz:
+=== Cinsiyyətə görə məqalələrin istifadəsi ===
+Müəyyən və qeyri-müəyyən məqalələrin istifadəsini başa düşmək, ismlərin cinsiyyətinə görə doğru seçim etməyinizə kömək edəcəkdir. Aşağıda cinsiyyətə görə məqalələrin istifadəsi ilə bağlı nümunələr:
 {| class="wikitable"
-! Felemenkçe !! Telaffuzu !! North Azerbaijani
+! Hollandiya !! Tələffüz !! Şimal Azərbaycanca
+|-
+| de man || də man || kişi
+|-
+| de vrouw || də vrau || qadın
+|-
+| het boek || hət buk || kitab
+|-
+| een hond || eyn hond || bir it
 |-
-| de hond (köpek) || /də hɔnt/ || köpek
+| een kat || eyn kat || bir pişik
 |-
-| het huis (ev) || /hət hœys/ || ev
+| een huis || eyn hays || bir ev
 |-
-| de auto (araba) || /də auto/ || araba
+| de appel || də apel || alma
 |-
-| het boek (kitap) || /hət buk/ || kitap
+| het kind || hət kind || uşaq
 |-
-| de fiets (bisiklet) || /də fits/ || bisiklet
+| een tafel || eyn tafəl || bir masa
 |-
-| het meisje (kız) || /hət mey-sye/ || kız
+| een speelgoed || eyn speyğood || bir oyuncaq
 |}
-=== Makaleler ===
+Bu nümunələr, ismlərin cinsiyyətinə görə məqalələrin necə istifadə olunduğunu daha aydın göstərir. İndi, bu bilikləri tətbiq etmək üçün bir neçə tapşırıq verəcəyik.
+=== Tapşırıqlar ===
+Aşağıdakı tapşırıqlar, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün imkan yaradacaq:
+. Aşağıdakı ismlərin cinsiyyətini müəyyən edin:
+* man
+* vrouw
+* boek
+* hond
+* kat
+. Hər bir ismin yanında doğru məqaləni istifadə edin:
+* ___ man
+* ___ vrouw
+* ___ boek
+* ___ hond
+* ___ kat
+. Aşağıdakı ismləri cinsiyyətlərinə görə düzgün şəkildə qruplaşdırın:
+* de appel
+* het huis
+* de tafel
+* een kind
+. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
+* Dit is ___ (de) hond.
+* Ik zie ___ (een) kat.
+* Hij is ___ (de) man.
+. Aşağıdakı cümlələri doğru məqalələrlə tamamlayın:
+* ___ hond barkt.
+* ___ boek ligt op masada.
+* ___ vrouw gülür.
+. Düzgün cinsiyyət və məqalə ilə cümlələr yaradın:
+* (de) çocuk
+* (het) alma
+* (een) pişik
+. Cümlələr yaradın:
+* (de) ev - (het) oyun - (een) qız
+* (de) kişi - (het) kitab - (een) pişik
+. Hər bir cümlədəki ismin cinsiyyətini yazın:
+* De man leest een boek.
+* De vrouw heeft een kat.
+* Het huis is mooi.
+. Aşağıdakı ismləri uyğun məqalələrlə tamamlayın:
+* ___ kitap
+* ___ qız
+* ___ it
+. Hər bir cümlənin sonunda "de" və ya "het" əlavə edin:
+* Dit is ___ (kitab).
+* Bu ___ (qadın).
+* Bu ___ (kişi).
+=== Həllər ===
+.
+* man - kişi
+* vrouw - qadın
+* boek - neytral
+* hond - kişi
+* kat - qadın
+.
+* de man
+* de vrouw
+* het boek
+* de hond
+* de kat
+.
+* Kişi: de appel, de tafel
+* Neytral: het huis, een kind
+.
+* Dit is de hond.
+* Ik görürəm bir kat.
+* O, kişi.
+.
+* İt barkır.
+* Kitab masada yerləşir.
+* Qadın gülür.
+.
+* de çocuk
+* het alma
+* bir pişik
+.
+* de ev - het oyun - bir qız
+* de kişi - het kitab - bir pişik
-Felemenkçe'de, "de" ve "het" makaleleri, İngilizce'deki "the" kelimesine benzer şekilde kullanılır. Ancak, Felemenkçe'deki belirli ve belirsiz makalelerin kullanımı, İngilizce'ye göre daha karmaşıktır.
+.
-Belirsiz Makaleler:
+* De kişi bir kitab oxuyur. (kişi)
-* "een" (eril veya dişi isimler için kullanılır)
-Örneğin:
+* Qadın bir pişik saxlayır. (qadın)
-* "een hond" (bir köpek)
-* "een kat" (bir düzen)
-Belirli Makaleler:
+* Ev gözəldir. (neytral)
-* "de" (eril isimler için kullanılır)
-* "het" (dişi isimler için kullanılır)
-Örneğin:
+.
-* "de hond" (köpek)
-* "het kat" (düzen)
-=== Alıştırmalar ===
+* Bir kitab
-Aşağıdaki alıştırmaları yaparak Felemenkçe'deki isimlerin cinsiyetini ve doğru makalelerini öğrenebilirsiniz:
+* Bir qız
-. Aşağıdaki kelimelerin cinsiyetini belirleyin ve doğru makaleleri kullanarak cümleler oluşturun:
+* Bir it
-* appel (elma) -
+.
-* man (adam) -
-* vrouw (kadın) -
-* tafel (masa) -
-* boek (kitap) -
-. Aşağıdaki cümlelerdeki belirli ve belirsiz makaleleri belirleyin:
+* Bu kitabdır.
-* Ik heb ___ boek gelezen. (belirsiz makale)
+* Bu qadındır.
-* De hond eet ___ appel. (belirsiz makale)
-* ___ vrouw drinkt koffie. (belirli makale)
-* ___ tafel is groot. (belirsiz makale)
-* ___ man werkt hard. (belirli makale)
-=== Sonuç ===
+* Bu kişidir.
-Bu ders, öğrencilerin Felemenkçe isimlerin cinsiyetini ve doğru belirli ve belirsiz makalelerini kullanmayı öğrenmelerine yardımcı olacaktır. Dersi tamamladıktan sonra, Felemenkçe'deki temel dilbilgisi kurallarını daha iyi anlayacaksınız.
+Bu tapşırıqlar, öyrəndiklərinizi daha yaxşı başa düşməyə və tətbiq etməyə kömək edəcək. Dərsdə öyrəndikləriniz, Hollandiya dilini öyrənməkdə sizə müsbət təsir göstərəcəkdir. Hər hansı sualınız olarsa, mənə müraciət etməkdən çəkinməyin!
 {{#seo:
-|title=Felemenkçe Dilbilgisi: Cinsiyet ve Makaleler
-|keywords=Felemenkçe, dilbilgisi, cinsiyet, makaleler, belirli, belirsiz, isimler, eril, dişi, North Azerbaijani
-|description=Felemenkçe dilbilgisi kursunda, öğrencilerin cinsiyet ve makalelerin kullanımını öğrenmeleri amaçlanmaktadır. Bu derste, öğrenciler Felemenkçe isimlerin cinsiyetini ve doğru makalelerini öğrenirler.}}
+|title=Dutch Grammar: Gender and Articles
+|keywords=Dutch language, gender, articles, grammar, beginners, A1 level
-{{Dutch-0-to-A1-Course-TOC-az}}
+|description=In this lesson, you will learn about the gender of Dutch nouns and how to use definite and indefinite articles.
+}}
+{{Template:Dutch-0-to-A1-Course-TOC-az}}
 [[Category:Course]]
@@ Line 93: / Line 343: @@
 [[Category:0-to-A1-Course]]
 [[Category:Dutch-0-to-A1-Course]]
-<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
+<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
+==Other lessons==
+* [[Language/Dutch/Grammar/Accent-Marks-and-Stress/az|Accent Marks and Stress]]
+* [[Language/Dutch/Grammar/Vowels-and-Consonants/az|Vowels and Consonants]]
+* [[Language/Dutch/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]]
 {{Dutch-Page-Bottom}}