Difference between revisions of "Language/Abkhazian/Grammar/Adverbs-of-Time-in-Abkhazian/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Abkhazian-Page-Top}}
{{Abkhazian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Abkhazian/az|Abxaz]] </span> → <span cat>[[Language/Abkhazian/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Abkhazian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-dək kurs]]</span> → <span title>Abxaz dilində zaman zarfları</span></div>
== Giriş ==


<div class="pg_page_title"><span lang>Abkhazian</span> → <span cat>Qrammatika</span> → <span level>[[Language/Abkhazian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1 səviyyəsinə qədər tam kurs]]</span> → <span title>Abkhaziyalıların Vaxt Sözləri</span></div>
Abxaz dilində zaman zarfları, hadisələrin və hərəkətlərin müddətini ifadə etmək üçün olduqca vacibdir. Bu zarflar, cümlələrimizə zaman anlayışını qataraq, onları daha aydın, daha mənalı hala gətirir. Bu dərsdə, zaman zarflarının necə istifadə edildiyini öyrənəcək, müxtəlif cümlələr quraraq praktika edəcəyik. Zaman zarflarını öyrənmək, gündəlik danışıqda və yazılı ifadələrdə daha sərbəst olmağınıza kömək edəcəkdir.


__TOC__
__TOC__


=== Başlanğıc ===
=== Zaman Zarflarının İstifadəsi ===
 
Abxaz dilində zaman zarfları, hadisələrin baş verdiyi vaxtı, müddətini, tezliyini və ya ardıcıllığını ifadə edir. Bu zarflar, cümlənin mənasını daha da zənginləşdirir. Aşağıda Abxaz dilində zaman zarflarının bəzi nümunələri verilmişdir:
 
{| class="wikitable"
 
! Abxazca !! Tələffüz !! Tərcümə
 
|-
 
| axa || [axa] || bu gün
 
|-
 
| aŝa || [aʃa] || sabah
 
|-
 
| ušha || [uʃa] || dünən
 
|-
 
| c'uk || [tʃuk] || hər gün
 
|-
 
| z'a || [za] || tez-tez
 
|-
 
| aʁa || [aʁa] || bir dəfə
 
|-
 
| k'ua || [kʷa] || hələ
 
|-
 
| aŋa || [aŋa] || əvvəllər
 
|-
 
| aŝa k'ua || [aʃa kʷa] || sabah hələ
 
|-
 
| aħr || [aħr] || artıq


Salam və xoş gəlmisiniz! Bu dərsimizdə siz Abxaziya dilində hadisələrin və əməliyyatların müddətini təsvir etmək üçün vaxt sözlərini necə istifadə edəcəyinizi öyrənəcəksiniz. Beləliklə, Abxaziya dilində müvəqqəti vaxt sözləri istifadə edərək cümlə qurmağı təlim edəcəyik. Bu, tam 0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan böyük kursun bir hissəsidir.
|}


=== Vaxt Sözləri ===
Bu zaman zarfları, cümlələrdə hadisələrin baş vermə anını daha açıq şəkildə göstərir. İndi isə, bu zarfların cümlələrdə necə istifadə olunduğuna nəzər salaq.


Abxaziya dilində vaxt sözləri əsasən iki qrupdadır: müvəqqəti və qalıcı. Bu dərsdə müvəqqəti vaxt sözləri ilə məşğul olacağıq. Müvəqqəti vaxt sözləri bir hadisənin müddətini göstərir və bir neçə cürdür:
=== Cümlələrdə Zaman Zarflarının İstifadəsi ===
 
Zaman zarflarını cümlələrdə istifadə edərək, hadisələrin baş vermə vaxtını ifadə edə bilərik. Məsələn:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Abxaziya !! İstifadəsi !! Tərcüməsi
 
! Cümlə (Abxazca) !! Tələffüz !! Tərcümə
 
|-
|-
| аҳаҧырра || a-ha-p'yr-ra || bu günə qədər
 
| Axa, ez z'ashu. || [axa, ɛz zaʃu] || Bu gün mən işə gedirəm.
 
|-
|-
| рыҧшәгьы || rɨpʃə-ɣɨ || sabah
 
| Aŝa, ez aʁa z'ashu. || [aʃa, ɛz aʁa zaʃu] || Sabah, mən bir dəfə işə gedəcəyəm.
 
|-
|-
| шәҧшәгьы || ʃəpʃə-ɣɨ || axşam
 
| Ušha, ez aʁa z'ashu. || [uʃa, ɛz aʁa zaʃu] || Dünən, mən işə getdim.
 
|-
|-
| лысныҧ || lɨs-nəp' || bir neçə gün
 
| C'uk, ez aʁa z'ashu. || [tʃuk, ɛz aʁa zaʃu] || Hər gün, mən işə gedirəm.
 
|-
|-
| рымшәгьы || rəmʃə-ɣɨ || bu ayın başından
 
| Z'a, ez aʁa z'ashu. || [za, ɛz aʁa zaʃu] || Tez-tez, mən işə gedirəm.
 
|}
 
Bu cümlələr, zaman zarflarının cümlənin kontekstinə necə təsir etdiyini nümayiş etdirir. Hər bir zaman zarfı, hadisənin baş vermə vaxtını ya da tezliyini daha aydın ifadə etməyə kömək edir.
 
=== Zaman Zarflarının Müxtəlif Növləri ===
 
Zaman zarfları, hadisələrin baş vermə vaxtı ilə bağlı müxtəlif növlərə ayrılır. Bu növləri aşağıdakı kimi qruplaşdıra bilərik:
 
==== Müddət Zarfları ====
 
Müddət zarfları, hadisələrin nə qədər müddət ərzində baş verdiyini göstərir. Məsələn: "bir müddət", "bir gün", "iki saat".
 
{| class="wikitable"
 
! Abxazca !! Tələffüz !! Tərcümə
 
|-
 
| aʁa || [aʁa] || bir müddət
 
|-
 
| z'əra || [zʲɛra] || bir gün
 
|-
 
| aŋa || [aŋa] || iki saat
 
|}
 
==== Tezlik Zarfları ====
 
Tezlik zarfları, hadisələrin nə qədər tez-tez baş verdiyini bildirir. Məsələn: "hər gün", "tez-tez", "nadirdir".
 
{| class="wikitable"
 
! Abxazca !! Tələffüz !! Tərcümə
 
|-
|-
| шәмшәгьы || ʃəmʃə-ɣɨ || bu ayın sonuna qədər
 
| c'uk || [tʃuk] || hər gün
 
|-
|-
| рыҧәынҩшәа || rɨpʃə-ən-ʦʼə-a || sabahdan axşama
 
| z'a || [za] || tez-tez
 
|-
|-
| шәҧәынҩшәа || ʃəpʃə-ən-ʦʼə-a || axşamdan gecəyə
 
| aʁa || [aʁa] || nadirdir
 
|}
|}


=== Cümlələrin Oluşdurulması ===
==== Ardıcıllıq Zarfları ====


Müvəqqəti vaxt sözləri, cümlələrinizə rəng qatmaq üçün istifadə edilir. Bu sözlərlə işləmək üçün, bir əməliyyatın və ya hadisənin neçə vaxt davam etdiyini bilməlisiniz.
Ardıcıllıq zarfları, hadisələrin bir-birini necə izlədiyini göstərir. Məsələn: "ilk olaraq", "sonra", "daha sonra".


Nümunələr:
{| class="wikitable"
 
! Abxazca !! Tələffüz !! Tərcümə


* Мыҧшәа азыр. (Myrşə-a azyr) - O, indi gəlib.
|-
* Лышәҧын шәмшәгьы аҧсныҧ мҩын (Lɨʃəpʃən ʃəmʃə-ɣɨ a-ps-nəp' mʷən) - Biz bu ayın sonuna qədər bir neçə gün gələcəyik.


=== Mənbələr ===
| aʁa || [aʁa] || ilk olaraq


* George Hewitt, Abkhaz: A Comprehensive Self-Tutor (Londra: Routledge, 2004), 112-113.
|-
* Viacheslav A. Chirikba, A Grammar of the Abkhaz Language (Leiden: Brill, 2003), 184.


Gözlənilənə uyğun olaraq, bu dərsimiz çox uzun və ətraflıdır və sizə Abxaziya dilində hadisələrin və əməliyyatların müddətini təsvir etmək üçün vaxt sözlərini necə istifadə edəcəyinizi öyrətəcək. Hər hansı bir sualınız varsa, bizə müraciət edə bilərsiniz. Təlimatlarımızı oxuduğunuz üçün təşəkkür edirik və növbəti dərsimizdə görüşən qədər xoşbəxt olun!
| z'a || [za] || sonra
 
|-
 
| aŝa || [aʃa] || daha sonra
 
|}
 
== Praktika Tapşırıqları ==
 
İndi isə öyrəndiklərimizi tətbiq etmək üçün bəzi praktik tapşırıqlarımız var. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın, zaman zarflarını düzgün yerə yazın:
 
1. Axa, ez __________ z'ashu. (bu gün)
 
2. Ušha, ez __________... (dünən)
 
3. C'uk, ez __________... (hər gün)
 
4. Aŝa, ez __________... (sabaha)
 
5. Z'a, ez __________... (tez-tez)
 
=== Cavablar ===
 
1. Axa, ez axa z'ashu. (Bu gün, mən işə gedirəm.)
 
2. Ušha, ez ušha z'ashu. (Dünən, mən işə getdim.)
 
3. C'uk, ez c'uk z'ashu. (Hər gün, mən işə gedirəm.)
 
4. Aŝa, ez aŝa z'ashu. (Sabah, mən işə gedəcəyəm.)
 
5. Z'a, ez z'a z'ashu. (Tez-tez, mən işə gedirəm.)
 
=== Məşq Tapşırıqları ===
 
İndi sizə daha çox məşq edə biləcəyiniz bəzi tapşırıqlar təqdim edirik:
 
1. '''Cümlə yaradıcılığı''': Aşağıdakı zaman zarflarını istifadə edərək öz cümlələrinizi yaradın: "hər gün", "bir dəfə", "sabaha".
 
2. '''Zaman zarflarını tanıyın''': Aşağıdakı cümlələrdə zaman zarflarını tapın:
 
* "Dünən mən parkda idim."
 
* "Bu gün hava gözəldir."
 
=== Cavablar ===
 
1. Cümlələrinizi özünüz yaradın, aşağıdakı nümunələrə baxaraq.
 
2. Cümlələrdəki zaman zarfları: "dünən", "bu gün".
 
Bu dərs vasitəsilə Abxaz dilində zaman zarflarını daha yaxşı başa düşdünüz. Artıq, gündəlik həyatınızda daha sərbəst ifadələr qura bilərsiniz. Uğurlar!


{{#seo:
{{#seo:
|title=Abxaziya Dilində Vaxt Sözləri
 
|keywords=Abkhazian, vaxt sözləri, tərcüməsi, cümlə, müddət, müvəqqəti vaxt, qalıcı vaxt, dərs, öyrənmək, təlim
|title=Abxaz dilində zaman zarfları
|description=Abxaziya dilində hadisələrin və əməliyyatların müddətini təsvir etmək üçün vaxt sözlərini necə istifadə edəcəyinizi öyrənəcəksiniz. Bu dərs, Abxaziya dilində tam 0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan böyük kursun bir hissəsidir.
 
|keywords=Abxaz dili, zaman zarfları, qrammatika, dil öyrənmə, Abxaz ədəbiyyatı
 
|description=Bu dərsdə, Abxaz dilində zaman zarflarının istifadəsini öyrənəcək, cümlələr quraraq praktika edəcəksiniz.
 
}}
}}


{{Abkhazian-0-to-A1-Course-TOC-az}}
{{Template:Abkhazian-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 62: Line 227:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Abkhazian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Abkhazian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>




Latest revision as of 06:46, 14 August 2024


9642C03D-8334-42AD-94E8-49968DA48869.png
Abxaz → Qrammatika → 0-dan A1-dək kurs → Abxaz dilində zaman zarfları

Giriş[edit | edit source]

Abxaz dilində zaman zarfları, hadisələrin və hərəkətlərin müddətini ifadə etmək üçün olduqca vacibdir. Bu zarflar, cümlələrimizə zaman anlayışını qataraq, onları daha aydın, daha mənalı hala gətirir. Bu dərsdə, zaman zarflarının necə istifadə edildiyini öyrənəcək, müxtəlif cümlələr quraraq praktika edəcəyik. Zaman zarflarını öyrənmək, gündəlik danışıqda və yazılı ifadələrdə daha sərbəst olmağınıza kömək edəcəkdir.

Zaman Zarflarının İstifadəsi[edit | edit source]

Abxaz dilində zaman zarfları, hadisələrin baş verdiyi vaxtı, müddətini, tezliyini və ya ardıcıllığını ifadə edir. Bu zarflar, cümlənin mənasını daha da zənginləşdirir. Aşağıda Abxaz dilində zaman zarflarının bəzi nümunələri verilmişdir:

Abxazca Tələffüz Tərcümə
axa [axa] bu gün
aŝa [aʃa] sabah
ušha [uʃa] dünən
c'uk [tʃuk] hər gün
z'a [za] tez-tez
aʁa [aʁa] bir dəfə
k'ua [kʷa] hələ
aŋa [aŋa] əvvəllər
aŝa k'ua [aʃa kʷa] sabah hələ
aħr [aħr] artıq

Bu zaman zarfları, cümlələrdə hadisələrin baş vermə anını daha açıq şəkildə göstərir. İndi isə, bu zarfların cümlələrdə necə istifadə olunduğuna nəzər salaq.

Cümlələrdə Zaman Zarflarının İstifadəsi[edit | edit source]

Zaman zarflarını cümlələrdə istifadə edərək, hadisələrin baş vermə vaxtını ifadə edə bilərik. Məsələn:

Cümlə (Abxazca) Tələffüz Tərcümə
Axa, ez z'ashu. [axa, ɛz zaʃu] Bu gün mən işə gedirəm.
Aŝa, ez aʁa z'ashu. [aʃa, ɛz aʁa zaʃu] Sabah, mən bir dəfə işə gedəcəyəm.
Ušha, ez aʁa z'ashu. [uʃa, ɛz aʁa zaʃu] Dünən, mən işə getdim.
C'uk, ez aʁa z'ashu. [tʃuk, ɛz aʁa zaʃu] Hər gün, mən işə gedirəm.
Z'a, ez aʁa z'ashu. [za, ɛz aʁa zaʃu] Tez-tez, mən işə gedirəm.

Bu cümlələr, zaman zarflarının cümlənin kontekstinə necə təsir etdiyini nümayiş etdirir. Hər bir zaman zarfı, hadisənin baş vermə vaxtını ya da tezliyini daha aydın ifadə etməyə kömək edir.

Zaman Zarflarının Müxtəlif Növləri[edit | edit source]

Zaman zarfları, hadisələrin baş vermə vaxtı ilə bağlı müxtəlif növlərə ayrılır. Bu növləri aşağıdakı kimi qruplaşdıra bilərik:

Müddət Zarfları[edit | edit source]

Müddət zarfları, hadisələrin nə qədər müddət ərzində baş verdiyini göstərir. Məsələn: "bir müddət", "bir gün", "iki saat".

Abxazca Tələffüz Tərcümə
aʁa [aʁa] bir müddət
z'əra [zʲɛra] bir gün
aŋa [aŋa] iki saat

Tezlik Zarfları[edit | edit source]

Tezlik zarfları, hadisələrin nə qədər tez-tez baş verdiyini bildirir. Məsələn: "hər gün", "tez-tez", "nadirdir".

Abxazca Tələffüz Tərcümə
c'uk [tʃuk] hər gün
z'a [za] tez-tez
aʁa [aʁa] nadirdir

Ardıcıllıq Zarfları[edit | edit source]

Ardıcıllıq zarfları, hadisələrin bir-birini necə izlədiyini göstərir. Məsələn: "ilk olaraq", "sonra", "daha sonra".

Abxazca Tələffüz Tərcümə
aʁa [aʁa] ilk olaraq
z'a [za] sonra
aŝa [aʃa] daha sonra

Praktika Tapşırıqları[edit | edit source]

İndi isə öyrəndiklərimizi tətbiq etmək üçün bəzi praktik tapşırıqlarımız var. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın, zaman zarflarını düzgün yerə yazın:

1. Axa, ez __________ z'ashu. (bu gün)

2. Ušha, ez __________... (dünən)

3. C'uk, ez __________... (hər gün)

4. Aŝa, ez __________... (sabaha)

5. Z'a, ez __________... (tez-tez)

Cavablar[edit | edit source]

1. Axa, ez axa z'ashu. (Bu gün, mən işə gedirəm.)

2. Ušha, ez ušha z'ashu. (Dünən, mən işə getdim.)

3. C'uk, ez c'uk z'ashu. (Hər gün, mən işə gedirəm.)

4. Aŝa, ez aŝa z'ashu. (Sabah, mən işə gedəcəyəm.)

5. Z'a, ez z'a z'ashu. (Tez-tez, mən işə gedirəm.)

Məşq Tapşırıqları[edit | edit source]

İndi sizə daha çox məşq edə biləcəyiniz bəzi tapşırıqlar təqdim edirik:

1. Cümlə yaradıcılığı: Aşağıdakı zaman zarflarını istifadə edərək öz cümlələrinizi yaradın: "hər gün", "bir dəfə", "sabaha".

2. Zaman zarflarını tanıyın: Aşağıdakı cümlələrdə zaman zarflarını tapın:

  • "Dünən mən parkda idim."
  • "Bu gün hava gözəldir."

Cavablar[edit | edit source]

1. Cümlələrinizi özünüz yaradın, aşağıdakı nümunələrə baxaraq.

2. Cümlələrdəki zaman zarfları: "dünən", "bu gün".

Bu dərs vasitəsilə Abxaz dilində zaman zarflarını daha yaxşı başa düşdünüz. Artıq, gündəlik həyatınızda daha sərbəst ifadələr qura bilərsiniz. Uğurlar!

Abxaz dilinə aid mövzuların cədvəli - 0-dan A1-ə qədər[edit source]


Abxaz dilinə giriş


Özünü və digərlərini təqdim etmək


Abxaz dilində fiillər


Abxaz adətləri və ənənələri


Hər gün hərəkətlər və rutinlər


Abxaz dilində hal-hazırda olanlar


Abxaz tarixi və coğrafiyası


Abxaziyada alış-veriş


Abxaz dilində yerdən istifadə


Abxaz folklore və mitologiyası


Abxaziyada hava və iqlimiyyət


Abxaz dilində zarflar


Abxaziyada idman və əyləncə


Abxaziyada sağlamlığı qorumaq və saxlamaq


Other lessons[edit | edit source]

Template:Abkhazian-Page-Bottom

Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Abkhazian/Grammar/Adverbs-of-Time-in-Abkhazian/az&oldid=314142"