Difference between revisions of "Language/Abkhazian/Grammar/Temporal-Prepositions-in-Abkhazian/kk"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Abkhazian-Page-Top}}
{{Abkhazian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Abkhazian/kk|Абхаз тілі]] </span> → <span cat>[[Language/Abkhazian/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Abkhazian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Абхаз тілінде уақытқа арналған предлогтар</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang>Абхаз тілі</span> → <span cat>Грамматика</span> → <span level>[[Language/Abkhazian/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-А1 курстары]]</span> → <span title>Абхаз тілінде уақыттық бағыттар</span></div>
Уақытқа арналған предлогтар – бұл Абхаз тілінде өте маңызды және жиі қолданылатын грамматикалық элементтер. Олар уақытты, мерзімді немесе әрекеттердің ұзақтығын білдіреді. Осы сабақта біз уақытқа арналған предлогтарды қалай қолдану керектігін, олардың құрылымын және сөйлемдерде қалай қолданылатынын үйренеміз. Бұл білімдер сіздің Абхаз тілінде сөйлеу және жазу қабілетіңізді жақсартуға көмектеседі. Сабақтың құрылымы келесідей:


__TOC__
__TOC__


=== Бірінші деңгей ===
=== Уақытқа арналған предлогтардың маңызы ===
 
Абхаз тіліндегі уақытқа арналған предлогтар тілдің табиғи ағымына сәйкес сөйлеуді жеңілдетеді. Мысалы, олар сізге белгілі бір уақытта не болғанын немесе болатынын түсіндіруге мүмкіндік береді. Бұл предлогтар арқылы сіз уақытты бақылап, күнделікті өмірде, әлеуметтік қарым-қатынастарда қажетті ақпараттарды жеткізе аласыз.
 
=== Уақытқа арналған предлогтар ===
 
Абхаз тілінде бірнеше негізгі уақытқа арналған предлогтар бар. Оларды үйрену арқылы сіз уақытты айтуға, іс-әрекеттерді жоспарлауға және өткен, қазіргі, келешек уақыттарды ажыратуға мүмкіндік аласыз. Негізгі предлогтар:
 
* '''иу''' — "кезде" (кез келген уақытты білдіреді)
 
* '''ау''' — "бұрын" (өткен уақытты білдіреді)
 
* '''ауа''' — "кейін" (болашақ уақытты білдіреді)
 
* '''шьы''' — "бір уақытта" (бір уақытта орын алатын әрекеттерді білдіреді)
 
* '''са''' — "ішінде" (белгілі бір уақыт аралығында)
 
=== Уақытқа арналған предлогтардың қолданылуы ===
 
Уақытқа арналған предлогтардың сөйлемдердегі рөлі. Төменде әр предлогтың қолданылуына мысалдар келтірейік:
 
{| class="wikitable"
 
! Абхаз тілі !! Дыбысталу !! Қазақ тілі
 
|-
 
| Умшыршьы иу | [umʃɨrʃʷɨ iʊ] | Сабағымыз 10:00-де басталады.
 
|-
 
| Шьыу ау | [ʃɨʊ aʊ] | Мен кеше кітап оқыдым.
 
|-
 
| Еапа ауа | [ɛapa aʊa] | Мен ертең саяхатқа шығамын.
 
|-
 
| Умшыршьы шьы | [umʃɨrʃʷɨ ʃɨ] | Олар бір уақытта жұмыс істеді.
 
|-
 
| Умшыршьы са | [umʃɨrʃʷɨ sa] | Мен 3 сағат ішінде үй тапсырмамды аяқтаймын.
 
|}
 
=== Уақытқа арналған предлогтарды қолдану үлгілері ===
 
Сіздерге түсінікті болу үшін, әр предлогты қолдану үлгілерін келесідей келтіре аламыз:
 
==== Иу (кезде) ====
 
* Абхаз тілінде "иу" предлогы уақытты көрсету үшін қолданылады. Мысалы:
 
* Умшыршьы иу адыгет | [umʃɨrʃʷɨ iʊ ɑdɨɡɛt] | Сабақ 9:00-де басталады.
 
==== Ау (бұрын) ====
 
* "Ау" предлогы өткен уақытты білдіреді. Мысалы:
 
* Шьыу ау умшыршьы | [ʃɨʊ aʊ umʃɨrʃʷɨ] | Мен кеше сабақта болдым.
 
==== Ауа (кейін) ====
 
* "Ауа" предлогы болашақ уақытты білдіреді. Мысалы:
 
* Умшыршьы ауа адыгет | [umʃɨrʃʷɨ aʊa ɑdɨɡɛt] | Сабақтан кейін мен киноға барамын.
 
==== Шьы (бір уақытта) ====
 
* "Шьы" предлогы бірнеше әрекеттің бір уақытта орын алуын білдіреді. Мысалы:
 
* Шьыу шьы умшыршьы | [ʃɨʊ ʃɨ umʃɨrʃʷɨ] | Олар бір уақытта сабақ оқыды.
 
==== Са (ішінде) ====
 
* "Са" предлогы белгілі уақыт аралығында бір әрекетті білдіреді. Мысалы:
 
* Умшыршьы са 3 сағат | [umʃɨrʃʷɨ sa 3 sɑɣɑt] | Мен 3 сағат ішінде үй жұмысымды аяқтаймын.
 
=== Сабақты бекіту үшін жаттығулар ===
 
Сіздерге уақытқа арналған предлогтарды қолдануға көмектесетін бірнеше жаттығулар ұсынамыз:
 
==== Жаттығу 1 ====
 
* Төмендегі сөйлемдерді аяқтаңыз:
 
1. Мен ... (иу) сабақ оқимын.
 
2. Олар ... (ау) киноға барды.
 
3. Мен ... (ауа) достарыммен кездесемін.
 
==== Жаттығу 2 ====
 
* Төмендегі сөйлемдерді дұрыс предлогтармен толықтырыңыз:
 
1. ... (иу) мен үйде боламын.
 
2. Бұл оқиға ... (ау) болды.
 
3. ... (ауа) мен саяхатқа шығамын.
 
==== Жаттығу 3 ====
 
* Сөйлемдерді аударыңыз:
 
1. Сабақ 9:00-де басталады.
 
2. Олар кеше кітап оқыды.
 
3. Ертең мен достарыммен кездесемін.
 
==== Жаттығу 4 ====
 
* Сөйлемдерді құрастырыңыз:
 
1. (бүгін) мен (достарым) (кездесемін).
 
2. (сабақ) (кеше) (басталды).
 
==== Жаттығу 5 ====
 
* Берілген предлогтарды пайдаланып сөйлемдер құрастырыңыз:
 
* Иу, ау, ауа, шьы, са
 
==== Жаттығу 6 ====
 
* Төмендегі сөйлемдерді дұрыс толықтырыңыз:
 
1. Мен ... (иу) киноға барамын.
 
2. Ол ... (ау) сабақ оқыды.
 
3. ... (ауа) мен саяхатқа шығамын.
 
==== Жаттығу 7 ====
 
* Сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыз:
 
1. (бір уақытта) (олар) (жұмыс істеді).
 
2. (мен) (3 сағат) (ішінде) (тапсырманы) (аяқтаймын).
 
==== Жаттығу 8 ====
 
* Төмендегі сөйлемдерді тексеріңіз:
 
* Сабақ 10:00-де басталады.
 
* Мен кеше дүкенге бардым.
 
==== Жаттығу 9 ====
 
* Сөйлемдерді аударыңыз:
 
1. Мен бүгін сабақ оқимын.
 
2. Олар өткен аптада киноға барды.
 
==== Жаттығу 10 ====
 
* Сөйлемдерді толықтырыңыз:
 
1. Мен ... (иу) үйде боламын.
 
2. Олар ... (ау) жұмыстан қайтты.
 
=== Жаттығулардың жауаптары ===
 
* Жаттығу 1:
 
1. Мен '''иу''' сабақ оқимын.
 
2. Олар '''ау''' киноға барды.
 
3. Мен '''ауа''' достарыммен кездесемін.
 
* Жаттығу 2:
 
1. '''иу''' мен үйде боламын.
 
2. Бұл оқиға '''ау''' болды.
 
3. '''ауа''' мен саяхатқа шығамын.
 
* Жаттығу 3:
 
1. Сабақ 9:00-де басталады.
 
2. Олар кеше кітап оқыды.
 
3. Ертең мен достарыммен кездесемін.
 
* Жаттығу 4:
 
1. Бүгін мен достарыммен кездесемін.
 
2. Сабақ кеше басталды.
 
* Жаттығу 5:
 
* Иу: Мен '''иу''' киноға барамын.
 
* Ау: Олар '''ау''' сабақ оқыды.
 
* Ауа: Мен '''ауа''' саяхатқа шығамын.
 
* Шьы: Олар '''шьы''' бір уақытта жұмыс істеді.
 
* Са: Мен '''са''' 3 сағат ішінде тапсырманы аяқтаймын.
 
* Жаттығу 6:
 
1. Мен '''иу''' киноға барамын.
 
2. Ол '''ау''' сабақ оқыды.
 
3. '''Ауа''' мен саяхатқа шығамын.
 
* Жаттығу 7:
 
1. Бір уақытта олар жұмыс істеді.
 
2. Мен 3 сағат ішінде тапсырманы аяқтаймын.
 
* Жаттығу 8:
 
* Сабақ 10:00-де басталады.


Уақыттық бағыттар – бұл Абхаз тілінде уақыттық мәселелерді талдауға арналған. Бұл бағытта, Сіз уақыттық бағыттарды пайдалану және уақыттық шығындарды жасау үнемі талдайсыз.
* Мен кеше дүкенге бардым.


==== Уақыттық бағыттардың маңызы ====
* Жаттығу 9:


Уақыттық бағыттар – бұл Абхаз тілінде уақыттық мәселелерді талдаудың негізгі қатынасын ұсынады. Олар адамның тәуекеліндеғі уақыттық құнымның міндетті бөлігін құрайды. Уақыттық бағыттарды пайдалану адамның әрі әрқашан қажетті уақытымен байланысты айтуға мүмкіндік береді.
1. Мен бүгін сабақ оқимын.


==== Уақыттық бағыттардың түрлері ====
2. Олар өткен аптада киноға барды.


Уақыттық бағыттардың түрлері – бұл Абхаз тілінде көптеген түрлері бар бағыттардың барлығы. Олар:
* Жаттығу 10:


* Ұзақ уақыт бағыты: Қайда даудың уақытын айтуға арналған; Мысалы: Шәмде/күнде/аяғында ...
1. Мен '''иу''' үйде боламын.
* Жеңіл уақыт бағыты: Бір қажетті уақытын айтуға арналған; Мысалы: Алда/қайтадан/қазір ...
* Тәуекелді уақыт бағыты: Уақыттық кезеңнің негізгі мәнін айтуға арналған; Мысалы: Алғашқы/бірінші/бірнеше ...


==== Уақыттық бағыттардың қолданылуы ====
2. Олар '''ау''' жұмыстан қайтты.


Уақыттық бағыттарды қолдану үшін қажеттісыздық емес. Олардың пайдалануымен, Абхаз тілінде уақыттық шығындардың дәлелдендігі және ұсынылған мәнін айтуға мүмкіндік береді.  
Бұл сабақта біз Абхаз тіліндегі уақытқа арналған предлогтарды үйрендік. Жаттығулар арқылы сіздер алған білімдеріңізді қолданып, практикалық дағдыларды дамытуға мүмкіндік аласыз. Әрбір жаңа сөз бен предлог сіздің тілдік дағдыларыңызды жақсартуға көмектеседі. Абхаз тілін үйрену жолында сәттілік тілеймін!


=== Екінші деңгей ===
{{#seo:


Уақыттық бағыттарды ғана түсіну мүмкін емес, оларды пайдалану мүшелерімен талдау және қажетті мәтінділерді жасау қажет. Бізде біз қажетті мәтіндерді қосып, Сіздерге уақыттық бағыттарды пайдаланудың жолдарын көрсетеміз.
|title=Абхаз тілінде уақытқа арналған предлогтар


==== Мысалдар ====
|keywords=Абхаз тілі, предлогтар, грамматика, уақыт, сабақ


=== Түсініктемелер ===
|description=Бұл сабақта Абхаз тілінде уақытқа арналған предлогтарды үйреніп, сөйлемдер құрастыруға мүмкіндік аласыз.


Уақыттық бағыттардың Абхаз тілінде қолдануы – бұл өте маңызды мәселе. Олардың пайдалануымен, Сіз әрқашан қажетті уақытымен байланысты айтуға мүмкіндік береді. Бұл бағытта Сіз уақыттық бағыттарды түсіну, олардың түрлерінен түсініктемелер мен мысалдар арқылы пайдалану және уақыттық шығындарды жасау болады.
}}


{{Abkhazian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}
{{Template:Abkhazian-0-to-A1-Course-TOC-kk}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 42: Line 275:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Abkhazian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Abkhazian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>




Latest revision as of 05:39, 14 August 2024


9642C03D-8334-42AD-94E8-49968DA48869.png
Абхаз тілі → Грамматика → 0-ден A1-ге дейінгі курс → Абхаз тілінде уақытқа арналған предлогтар

Уақытқа арналған предлогтар – бұл Абхаз тілінде өте маңызды және жиі қолданылатын грамматикалық элементтер. Олар уақытты, мерзімді немесе әрекеттердің ұзақтығын білдіреді. Осы сабақта біз уақытқа арналған предлогтарды қалай қолдану керектігін, олардың құрылымын және сөйлемдерде қалай қолданылатынын үйренеміз. Бұл білімдер сіздің Абхаз тілінде сөйлеу және жазу қабілетіңізді жақсартуға көмектеседі. Сабақтың құрылымы келесідей:

Уақытқа арналған предлогтардың маңызы[edit | edit source]

Абхаз тіліндегі уақытқа арналған предлогтар тілдің табиғи ағымына сәйкес сөйлеуді жеңілдетеді. Мысалы, олар сізге белгілі бір уақытта не болғанын немесе болатынын түсіндіруге мүмкіндік береді. Бұл предлогтар арқылы сіз уақытты бақылап, күнделікті өмірде, әлеуметтік қарым-қатынастарда қажетті ақпараттарды жеткізе аласыз.

Уақытқа арналған предлогтар[edit | edit source]

Абхаз тілінде бірнеше негізгі уақытқа арналған предлогтар бар. Оларды үйрену арқылы сіз уақытты айтуға, іс-әрекеттерді жоспарлауға және өткен, қазіргі, келешек уақыттарды ажыратуға мүмкіндік аласыз. Негізгі предлогтар:

  • иу — "кезде" (кез келген уақытты білдіреді)
  • ау — "бұрын" (өткен уақытты білдіреді)
  • ауа — "кейін" (болашақ уақытты білдіреді)
  • шьы — "бір уақытта" (бір уақытта орын алатын әрекеттерді білдіреді)
  • са — "ішінде" (белгілі бір уақыт аралығында)

Уақытқа арналған предлогтардың қолданылуы[edit | edit source]

Уақытқа арналған предлогтардың сөйлемдердегі рөлі. Төменде әр предлогтың қолданылуына мысалдар келтірейік:

Абхаз тілі Дыбысталу Қазақ тілі
[umʃɨrʃʷɨ iʊ] | Сабағымыз 10:00-де басталады.
[ʃɨʊ aʊ] | Мен кеше кітап оқыдым.
[ɛapa aʊa] | Мен ертең саяхатқа шығамын.
[umʃɨrʃʷɨ ʃɨ] | Олар бір уақытта жұмыс істеді.
[umʃɨrʃʷɨ sa] | Мен 3 сағат ішінде үй тапсырмамды аяқтаймын.

Уақытқа арналған предлогтарды қолдану үлгілері[edit | edit source]

Сіздерге түсінікті болу үшін, әр предлогты қолдану үлгілерін келесідей келтіре аламыз:

Иу (кезде)[edit | edit source]

  • Абхаз тілінде "иу" предлогы уақытты көрсету үшін қолданылады. Мысалы:
  • Умшыршьы иу адыгет | [umʃɨrʃʷɨ iʊ ɑdɨɡɛt] | Сабақ 9:00-де басталады.

Ау (бұрын)[edit | edit source]

  • "Ау" предлогы өткен уақытты білдіреді. Мысалы:
  • Шьыу ау умшыршьы | [ʃɨʊ aʊ umʃɨrʃʷɨ] | Мен кеше сабақта болдым.

Ауа (кейін)[edit | edit source]

  • "Ауа" предлогы болашақ уақытты білдіреді. Мысалы:
  • Умшыршьы ауа адыгет | [umʃɨrʃʷɨ aʊa ɑdɨɡɛt] | Сабақтан кейін мен киноға барамын.

Шьы (бір уақытта)[edit | edit source]

  • "Шьы" предлогы бірнеше әрекеттің бір уақытта орын алуын білдіреді. Мысалы:
  • Шьыу шьы умшыршьы | [ʃɨʊ ʃɨ umʃɨrʃʷɨ] | Олар бір уақытта сабақ оқыды.

Са (ішінде)[edit | edit source]

  • "Са" предлогы белгілі уақыт аралығында бір әрекетті білдіреді. Мысалы:
  • Умшыршьы са 3 сағат | [umʃɨrʃʷɨ sa 3 sɑɣɑt] | Мен 3 сағат ішінде үй жұмысымды аяқтаймын.

Сабақты бекіту үшін жаттығулар[edit | edit source]

Сіздерге уақытқа арналған предлогтарды қолдануға көмектесетін бірнеше жаттығулар ұсынамыз:

Жаттығу 1[edit | edit source]

  • Төмендегі сөйлемдерді аяқтаңыз:

1. Мен ... (иу) сабақ оқимын.

2. Олар ... (ау) киноға барды.

3. Мен ... (ауа) достарыммен кездесемін.

Жаттығу 2[edit | edit source]

  • Төмендегі сөйлемдерді дұрыс предлогтармен толықтырыңыз:

1. ... (иу) мен үйде боламын.

2. Бұл оқиға ... (ау) болды.

3. ... (ауа) мен саяхатқа шығамын.

Жаттығу 3[edit | edit source]

  • Сөйлемдерді аударыңыз:

1. Сабақ 9:00-де басталады.

2. Олар кеше кітап оқыды.

3. Ертең мен достарыммен кездесемін.

Жаттығу 4[edit | edit source]

  • Сөйлемдерді құрастырыңыз:

1. (бүгін) мен (достарым) (кездесемін).

2. (сабақ) (кеше) (басталды).

Жаттығу 5[edit | edit source]

  • Берілген предлогтарды пайдаланып сөйлемдер құрастырыңыз:
  • Иу, ау, ауа, шьы, са

Жаттығу 6[edit | edit source]

  • Төмендегі сөйлемдерді дұрыс толықтырыңыз:

1. Мен ... (иу) киноға барамын.

2. Ол ... (ау) сабақ оқыды.

3. ... (ауа) мен саяхатқа шығамын.

Жаттығу 7[edit | edit source]

  • Сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыз:

1. (бір уақытта) (олар) (жұмыс істеді).

2. (мен) (3 сағат) (ішінде) (тапсырманы) (аяқтаймын).

Жаттығу 8[edit | edit source]

  • Төмендегі сөйлемдерді тексеріңіз:
  • Сабақ 10:00-де басталады.
  • Мен кеше дүкенге бардым.

Жаттығу 9[edit | edit source]

  • Сөйлемдерді аударыңыз:

1. Мен бүгін сабақ оқимын.

2. Олар өткен аптада киноға барды.

Жаттығу 10[edit | edit source]

  • Сөйлемдерді толықтырыңыз:

1. Мен ... (иу) үйде боламын.

2. Олар ... (ау) жұмыстан қайтты.

Жаттығулардың жауаптары[edit | edit source]

  • Жаттығу 1:

1. Мен иу сабақ оқимын.

2. Олар ау киноға барды.

3. Мен ауа достарыммен кездесемін.

  • Жаттығу 2:

1. иу мен үйде боламын.

2. Бұл оқиға ау болды.

3. ауа мен саяхатқа шығамын.

  • Жаттығу 3:

1. Сабақ 9:00-де басталады.

2. Олар кеше кітап оқыды.

3. Ертең мен достарыммен кездесемін.

  • Жаттығу 4:

1. Бүгін мен достарыммен кездесемін.

2. Сабақ кеше басталды.

  • Жаттығу 5:
  • Иу: Мен иу киноға барамын.
  • Ау: Олар ау сабақ оқыды.
  • Ауа: Мен ауа саяхатқа шығамын.
  • Шьы: Олар шьы бір уақытта жұмыс істеді.
  • Са: Мен са 3 сағат ішінде тапсырманы аяқтаймын.
  • Жаттығу 6:

1. Мен иу киноға барамын.

2. Ол ау сабақ оқыды.

3. Ауа мен саяхатқа шығамын.

  • Жаттығу 7:

1. Бір уақытта олар жұмыс істеді.

2. Мен 3 сағат ішінде тапсырманы аяқтаймын.

  • Жаттығу 8:
  • Сабақ 10:00-де басталады.
  • Мен кеше дүкенге бардым.
  • Жаттығу 9:

1. Мен бүгін сабақ оқимын.

2. Олар өткен аптада киноға барды.

  • Жаттығу 10:

1. Мен иу үйде боламын.

2. Олар ау жұмыстан қайтты.

Бұл сабақта біз Абхаз тіліндегі уақытқа арналған предлогтарды үйрендік. Жаттығулар арқылы сіздер алған білімдеріңізді қолданып, практикалық дағдыларды дамытуға мүмкіндік аласыз. Әрбір жаңа сөз бен предлог сіздің тілдік дағдыларыңызды жақсартуға көмектеседі. Абхаз тілін үйрену жолында сәттілік тілеймін!

Абхаз тілінің 0-А1 деңгейіне дейінді курстың Мазмұны[edit source]


Абхаз тіліне таныстыру


Өзіңізді және басқаларды таныстыру


Абхаз тілінің шығармалары


Абхаз тәрабі және келісімдері


Тәжірибелік және күнделікті әрекеттер


Абхаз тілінің казіргі ретінде шығармалары


Абхаз тарихы мен географиясы


Абхазиядағы тауарлар алыс-сатымы мен бизнесі


Абхаз тілінің ішкі көрінісі


Абхаз фольклоры мен мифологиясы


Абхазиядағы ауа райы мен жағдайы


Абхаз тілінде есептеуғе болатын селбестер


Абхазиядағы спорт және тынықтыру


Абхазиядағы қорықтар мен денсаулық


Басқа сабақтар[edit | edit source]

Template:Abkhazian-Page-Bottom

Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Abkhazian/Grammar/Temporal-Prepositions-in-Abkhazian/kk&oldid=313974"