Language/Ancient-greek-to-1453/Culture/Status-of-women-in-Ancient-Greece

English

Women in ancient Greece had varying levels of freedom and rights, depending on the city-state they lived in. In Athens, women had few choices and were largely restricted to the domestic sphere. They were not allowed to vote, own property or make major decisions, such as whom to marry. Even moving around town without a male escort was difficult for them.

Once a woman got married, she was expected to submit to her husband's control. Prior to that, her father or male relative was her guardian. Despite these limitations, Athenian women played an important role in maintaining the household. Their daily responsibilities included supervising household tasks, taking care of the children, and making clothes and other necessary items.

In contrast to Athens, Spartan women had significantly more freedom and rights. They were respected in society, largely due to the fact that they were the "mothers of Spartan warriors". Although not considered equal to men, Spartan women were allowed to be educated, participate in sports, and own property. They were also able to move around the city freely and wore short dresses. These freedoms were in part due to the fact that Spartan men were frequently away from home due to their military duties. As a result, women needed to have more rights and control over the household.

The laws in Sparta also reflected the higher status of women. Lycurgus, the legendary lawgiver of Sparta, authorized and even encouraged female adultery in certain cases. The Spartan woman, Gorgo, famously replied to the question of why Spartan women could rule men by saying, "because we are the only women who give birth to men." This statement highlighted the fact that Spartan women played a vital role in producing the future warriors of Sparta and deserved respect for it.

Overall, the role of women in ancient Greece varied widely depending on where they lived. Athenian women had limited rights and were largely confined to the domestic sphere, while Spartan women had greater freedoms and played a more active role in society. Despite these differences, both groups of women played important roles in their respective communities and deserve recognition for their contributions.

Ελληνικά

Η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα

Η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στο κοινωνικό σύνολο, πέρασε από διάφορα επίπεδα και είναι πρόσφατοι οι αγώνες που έδωσε το γυναικείο φύλλο για την εξίσωση του με τους άνδρες. Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν θα μελετήσουμε τη ζωή και το  ρόλο της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα, εξετάζοντας τη θέση που αυτή  κατείχε  σε δυο  βασικά κυρίαρχες κοινωνίες της Κλασικής Εποχής : 

στην Αρχαία Αθήνα και την Αρχαία  Σπάρτη , μιας και το υλικό από ιστορικές πηγές που διαθέτουμε ανάγεται σ’εκείνη την εποχή.

Αθήνα

Η Αθήνα για περισσότερο από δυο αιώνες αποτελούσε κυρίαρχη στρατιωτική και πολιτική δύναμη στον ελλαδικό χώρο με αποτέλεσμα να έχουμε μια πλήρη εικόνα της ζωής της γυναίκας την εποχή εκείνη. Η Αθηναία, δηλαδή η κόρη του Αθηναίου πολίτη, η γυναίκα που θα γινόταν σύζυγος Αθηναίου, μεγάλωνε με τη φροντίδα μιας τροφού, περνούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου της στα γυναικεία διαμερίσματα, την πεμπτουσία του γυναικείου χώρου, όπου συνήθως οι μητέρες μεγάλωναν τα παιδιά τους και ασχολούνταν με την υφαντική.

Ήταν αρκετά δύσκολο να αποκτήσει την ανεξαρτησία της και παρέμενε πάντοτε υπό την κηδεμονία του πατέρα της ή του νόμιμου κηδεμόνα της, και δεν είχε  πολιτικά δικαιώματα. Ωστόσο, η ενασχόληση της γυναίκας στην πραγματικότητα ήταν η διεύθυνση όλων των πρακτικών ζητημάτων του νοικοκυριού. Ήταν λοιπόν υπεύθυνη να παραλαμβάνει τα προϊόντα που έφταναν στο σπίτι,  να ξεχωρίζει αυτά της άμεσης κατανάλωσης από εκείνα της αποθήκευσης και να φροντίζει για τη σωστή διαχείρισή τους με βάση τον ετήσιο προϋπολογισμό του οίκου.

Επίσης, μεριμνούσε τόσο για την παραγωγή των ενδυμάτων από τις υφαντικές ύλες (έριο, βαμβάκι) που είχε ανάγκη ο οίκος, όσο και για την παραγωγή του ψωμιού από τα σιτηρά.

Ακόμα και μετά τον γάμο -που πρέπει να επισημανθεί ότι δεν απαιτούσε τη συγκατάθεσή της- ήταν ένα είδος διακανονισμού, δηλαδή μια προφορική υπόσχεση ανάμεσα στον νόμιμο κηδεμόνα και τον μελλοντικό της σύζυγο.

Τα μόνα της αποκτήματα ήταν τα ενδύματα και τα κοσμήματά της. Η κηδεμονία της μετατοπιζόταν από τον πατέρα στον σύζυγο της. Αυτή η δυνατότητα, ήταν η μόνη μορφή ανεξαρτησία που κατείχε η Αθηναία μιας και δεν μπορούσε να έχει καμιά άλλη συμμετοχή σε πολιτικές δραστηριότητες. Η γυναίκα δεν συμμετείχε στην κοινωνική ζωή και στη διασκέδαση του άνδρα της και δεν γνώριζε τους φίλους του. Όπου συγκεντρώνονταν οι άνδρες, οι γυναίκες δεν παρουσιάζονταν. Στα συμπόσια, όπου οι άνδρες παραδίδονταν στις αγκαλιές των εταίρων και των αυλητρίδων, η παρουσία τους ήταν αδιανόητη.

Σπάρτη

Οι εξαιρέσεις έρχονται από τη Σπάρτη. Οι γυναίκες της Σπάρτης τύγχαναν διαφορετικής αντιμετώπισης από τις Αθηναίες. Σε καμία Ελληνική πόλη στην αρχαία Ελλάδα οι γυναίκες δεν απολάμβαναν την ελευθερία και κοινωνική θέση όπως οι Σπαρτιάτισσες.

Μόνο στη Σπάρτη οι γυναίκες διέθεταν οικονομική δύναμη και επιρροή. Λόγω δε της ολιγανθρωπίας που αντιμετώπιζαν οι Σπαρτιάτες, η μητρότητα καταλάμβανε εξέχουσα σημασία.Ειδικά σε ό,τι αφορά τη Σπάρτη οι γυναίκες «ξέφυγαν πραγματικά από την πατρική η συζυγική κηδεμονία», παίζοντας μάλιστα ενεργό ρόλο στην κοινωνική και πολιτική σκηνή.Η εκπαίδευση των γυναικών και τα ιδιαίτερα ήθη επέβαλλαν μια διαφορετική πρακτική.

Τα κορίτσια ασχολούνταν με τον αθλητισμό και ελάμβαναν δημόσια εκπαίδευση εν αντιθέσει με άλλες πόλεις, όπου οι περισσότερες γυναίκες ήταν τελείως αγράμματες. Η ελευθερία και κοινωνική υπόσταση των Σπαρτιατισσών άρχιζε από την γέννησή τους.

Οι νόμοι της Σπάρτης απαιτούσαν τα θηλυκά βρέφη και παιδιά να έχουν την ίδια φροντίδα και ανατροφή, όπως τα αρσενικά. Εξάλλου, εξαιτίας του οξυμένου δημογραφικού προβλήματος της Σπάρτης, οποιοσδήποτε Λακεδαιμόνιος μπορούσε να ενωθεί ερωτικά με μια Σπαρτιάτισσα με στόχο την παιδοποιία, αρκεί ο πατέρας ή και ο σύζυγός της να ήταν εκ των προτέρων σύμφωνοι.

Έτσι λειτούργησε και ο θεσμός της πολυανδρίας, η θέσπιση της οποίας αποδίδεται στον ίδιο τον θρυλικό νομοθέτη Λυκούργο.

Όμως, η κοινωνική θέση της γυναίκας στη Σπάρτη δεν ήταν περιορισμένη όπως στην Αθήνα. Επειδή οι άρρενες πολίτες της Σπάρτης ήταν υποχρεωμένοι να αφιερώνουν τη ζωή τους στις στρατιωτικές και άλλες μορφές της δημόσιας υπηρεσίας, οι γυναίκες της Σπάρτης φρόντιζαν τα κτήματα των συζύγων τους. Αυτό σήμαινε ότι οι Σπαρτιάτισσες έλεγχαν τον οικογενειακό πλούτο και στην πραγματικότητα, το σύνολο της αγροτικής οικονομίας. Ο Σπαρτιάτης πολίτης ήταν εξαρτώμενος από την απόδοση της γυναίκας του προκειμένου να πληρώσει το φαγητό και τα δίδακτρα του γιου του κατά τη διάρκεια της «αγωγής».

Το σπουδαιότερο είναι ότι οι Σπαρτιάτισσες μπορούσαν να κληρονομήσουν και να μεταφέρουν τον πλούτο. Οι Αθηναίες αντίθετα δεν ήταν ποτέ κληρονόμοι και όλα τα περιουσιακά στοιχεία περνούσαν στον επόμενο αρσενικό συγγενή. Όταν η σύζυγος του βασιλέα Λεωνίδα ρωτήθηκε γιατί οι Σπαρτιάτισσες ήταν οι μόνες γυναίκες στην Ελλάδα που «κυβερνούν» τους συζύγους τους,

η Γοργώ απάντησε «επειδή είμαστε οι μόνες γυναίκες που γεννούν άνδρες». Με άλλα λόγια, μόνο οι άνδρες που είχαν την αυτοπεποίθηση να δεχθούν τις γυναίκες ως ίσες, ήταν πραγματικοί άνδρες.

Author

➡ Marianthi

• Ευγενική χορηγία που στοχεύει να βοηθήσει μαθητές ή μη, απανταχού της Γης, που επιδίδονται στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας!
• Contribution bénévole visant à aider les personnes, partout dans le monde, qui sont engagées dans l'apprentissage de la langue grecque !
• Voluntary contribution aimed at helping people, all over the world, who are committed to learning the Greek language!